Hoofdstuk 4: Wereld

Wereld hoofdstuk 4
BRON 2
Zuidelijk alpen voorland, wijnbouw, mediterraan klimaat, dichterbij de MZG
Noordelijk alpen voorland
Paragraaf 1
Verandering Europees beleid voor Europese boeren:
- Inkomen wordt minder
- Goedkoper produceren
- Einde aan gesubsidieerde landbouw
Relatie tussen globalisering, landbouw en landschap
WTO (World Trade Organisation/ Wereldhandelsorganisatie) = Permanente onderhandelingsplaats
WTH (World Health Organisation)

2001  Doha- ronde (stad Doha, hoofdstad van Katar), Ministriële Conferentie
2006  Zesde Ministriële conferentie in Hongkong  EU voorstel gedaan om de wereldhandel in landbouwproducten verder te liberaliseren door middel van verlaging van importheffingen en subsidies
Marktordening = De omvang van de productie (de hoeveelheid) en de prijs van een product die door de EU zijn vastgesteld
Prijs en product worden dus bepaald door:
1. Een vastgestelde productieomvang
 Produceert hij meer, dan krijgt hij voor het teveel een veel lagere prijs
2. Een vastgestelde prijs: productiesubsidie
 Bestaat uit: de vergoeding voor de productiekosten en de gegarandeerde prijs
3. Importheffingen
 De eigen markt moet beschermd worden door het heffen van invoerrechten  handelsbescherming: protectie
Suiker is een van de meest beschermde Europese producten

ACP- landen (Afrika, Caribisch gebied en Pacifisch gebied) = Een groep van 77 ontwikkelingslanden die voormalige Europese koloniën waren. Deze landen mogen tegen veel lagere importheffingen een vastgestelde hoeveelheid rietsuiker naar de EU exporteren
Inkomenssubsidie = De subsidie die landbouwbedrijven van de EU krijgen als vervanging van de productiesubsidie; één totaalbedrag voor het uitoefenen van een landbouwbedrijf, los van de productie  toch is er sprake van inkomensdaling
BRON 4 & 5
Paragraaf 2:
Binnen de EU heeft de landbouw te maken met een aantal ontwikkelingen die samenhangen met de globalisering en de uitbreiding van de EU:
- Vrije wereldhandel
. De EU zal geleidelijk alle productiesubsidies en importheffingen afbouwen en de exportsubsidies afschaffen  er komt marktordening
- Sanering van de EU- landbouwbegroting
. Een groot deel van de jaarlijkse begrotingen uit EU landen gaat naar de landbouw  de lidstaten van de EU willen deze stijging beperken
- Dierziekten en dierenwelzijn
 Varkenspest, vogelgriep en gekkekoeienziekte = Snelle uitbreiding van ziektes door: Door hoge dierdichtheid op een klein gebied & dierentransport
 Legbatterijen worden afgeschaft, kippen moeten kunnen scharrelen en ook in de varkenshouderij zie je dat de varkens meer ruimte hebben

- Voedselveiligheid
. De veiligheid van voedsel wordt bepaald door de gezondheid van dieren en de manier waarop levensmiddelen worden geproduceerd. De consument moet er zeker van kunnen zijn dat het voedsel dat hij koopt, veilig is
- Meer aandacht voor andere functies op het platteland
. Recreatie functie
. Gezonde landbouw met een beperkt gebruik van mest en bestrijdingsmiddelen
Drie onderdelen vormen de basis van een nieuw Europees landbouwbeleid:
1. Een nieuw subsidiesysteem voor de Europese landbouw
. Verschuiving van productiesubsidies naar inkomenssubsidies  De landbouwbedrijven krijgen één totaalbedrag, dat losstaat van de productieomvang. De nieuwe subsidie compenseert ten dele het inkomensverlies door het afschaffen van de productiesubsidies  voorwaarde boer, houden aan eisen van milieu, dierenwelzijn en voedselveiligheid
. Verlaging van importheffingen  Importheffingen moesten de EU- markt afschermen voor goedkope landbouwproducten van buiten de EU, maar onder druk van de WTO worden de importheffingen nu geleidelijk verlaagd en op termijn totaal afgebouwd

2. Naar meer duurzame landbouw
 Economisch rendabel, ecologisch verantwoord en sociaal aanvaardbaar
. Economisch aspect: Er moet voldoende voedsel geproduceerd worden dat de boeren er van kunnen leven en dat de producten op de Europese en op de wereldmarkt kunnen concurreren
. Ecologisch aspect: Milieuvriendelijk, diervriendelijk en voedselveiligheid
. Sociale aspect: De verandering van het platteland moet niet ten koste gaan van de leefbaarheid van het platteland.
3. Plattelandsontwikkeling
 Om ook voor de toekomst een gezond en aantrekkelijk platteland te behouden heeft de EU een plattelandsbeleid ontwikkeld:
. Maatregelen die zorgen dat de boeren blijven  gezonde en rendabele productie
. Maatregelen die zorgen voor natuur en landschap  duurzaamheid en landschap beheer
. Maatregelen die zorgen voor andere functies  Recreatie en voorzieningen
Paragraaf 3

Inkomensverslechtering
Streven naar hoger inkomen
Schaalvergroting = Verdere vergroting van de productie (meer van hetzelfde)   Een steeds efficiëntere inzet van de productiefactoren (grond, arbeid en kapitaal) waardoor hogere opbrengsten tegen lagere kosten bereikt worden Verbreding = Verhoging van de toegevoegde waarde (producten die voor een hogere financiële opbrengst per eenheid product zorgen)   Het verschil tussen opbrengsten en kosten van het bedrijf moet vergroot worden
1 ¬– Vergroting van het bedrijfsoppervlak = meer hectare voor productie en dus een hogere opbrengst
. Bij herinrichting van gebieden via ruilverkaveling (kavel = stuk land) of landinrichting kunnen de percelen door bijvoorbeeld grondruil worden vergroot
. Er kan grond worden aangekocht of gepacht, dit gebeurt bijvoorbeeld als kleine bedrijven stoppen Het kiezen van producten met een hogere toegevoegde waarde = Kwaliteitsproducten die per eenheid product een hogere prijs opleveren   2 – Mechanisatie = De inzet van nog grotere machines waardoor de werkzaamheden in nog kortere tijd kunnen worden geklaard
Nadeel: Enorme investeringen zijn nodig, waardoor kapitaallasten (rente en aflossing) stijgen Het toevoegen van nieuwe activiteiten aan het bedrijf = Activiteiten buiten de landbouw   Diversificatie = Het toevoegen van nieuw activiteiten aan de bedrijfsvoering die buiten de landbouw liggen. De diversiteit van economische activiteiten wordt groter.   Voorbeelden zijn: het onderhoud van landschapselementen (houtwallen), toerisme en recreatie (kamperen bij de boer), zorg (zorgboerderijen), verwering van landbouwproducten (het maken van kaas) en zelf producten verkopen (de boerderij- winkel)

3 – Intensivering = Het streven naar een grotere opbrengst per hectare en/of per dier door toevoer van meer kunstmest, bestrijdingsmiddelen, krachtvoer en het gebruik van betere planten- en diersoorten
Bv. Intensieve veehouderij 
4 – Specialisatie = De landbouwbedrijven leggen zich toe op de productie van één gewas of product  alle grond- en hulpstoffen, alle kennis en de hele inrichting van het bedrijf zijn gericht op het verkrijgen van hoge opbrengsten tegen lage kosten
Bv. in glastuinbouw en veehouderij    Paragraaf 4:
Andere beperkingen voor boeren:
- Hoogte grondwaterstand
- Inrichting van het landschap
- Gebruik kunstmest en bestrijdingsmiddelen
Vier soorten landbouwlandschappen
Landbouwlandschap met grootschalig grondgebonden landbouw Landbouwlandschap met sterke intensivering en specialisatie (industrieel landbouwlandschap) Landbouwlandschap met veel natuur en cultuur- historisch of visueel waardevol (een hoge landschappelijke kwaliteit) Natuurlandschappen met landbouw als beheersvorm
Akkerbouw

Veeteelt
Biologische landbouw Tuinbouw
Intensieve veehouderij (bio- industrie)
Bollenteelt  Gemengde vormen van landbouw; veeteelt, akkerbouw en opengronds tuinbouw
Biologische landbouw Extensieve veeteelt
Schapenteelt
Nederland gebieden met zeeklei en löss Alles wordt kunstmatig geregeld, zoals de grondwaterstand en de beregening Kleinschalige landschappen Beheer en onderhoud van natuur en landschap zijn het hoogste doel
Schaalvergroting door vergroting van percelen en verdergaande mechanisatie zijn hier mogelijk Aandacht voor milieu en dierenwelzijn is wel een belangrijke randvoorwaarde Om het inkomen van de boer veilig te stellen is alleen verbreding mogelijk, bv. de keuze voor biologische landbouw + subsidies  Vergoedingen van de overheid moeten de boer compenseren voor zijn activiteiten