Hoofdstuk 4: Paragraaf 2.1 t/m 2.3 + 4.1

2.1

Waterbalans: Hoeveel water een gebied binnenkomt en er ook weer uit gaat.

Nuttige neerslag: Het verschil tussen neerslag en verdamping. Gedeelte van de neerslag dat werkelijk ten goede kan komen aan gewassen.

Belangrijke factoren die de nuttige neerslag beïnvloeden zijn:

- de verdamping: bij hoge temperaturen neemt de nuttige neerslag door verdamping af

- de spreiding van de neerslag: als de spreiding rond de gemiddelde neerslag niet groot is, is het nuttig effect van de neerslag verhoudingsgewijs groter dan in een situatie waarin sprake is van zeer droge en zeer natte periodes

- de neerslagwijze: als de neerslag in een grote stortbui valt, is het nuttig effect ervan beperkter dan wanneer hij gelijkmatig valt.

Aquifer:

Niet-vernieuwbare voorraad water: Er word meer water weggepompt dan dat er door infiltratie word aangevuld. (Zoals een aquifer)

Vernieuwbare voorraad water: Neerslag en water voert water aan. (Zoals een meer)

Duurzaam waterbeheer: Als je alleen de vernieuwbare voorraad water gebruikt.

2.2

Verval:

Verhang: Het verval (hoogteverschil tussen 2 punten langs een rivier) per kilometer.

Factoren die zorgen dat een rivier buiten haar oevers treedt:

- Natuurlijke factoren: De waterafvoer die schommelt. Door smelten van sneeuw of vallen van heftige regen kan de meanderende rivier de piek-afvoer niet verwerken en overstroomt de rivier.

- Menselijke factoren: Het water kan niet meer infiltreren en word snel afgevoerd naar aangelegde rivieren. De rivier krijgt hierdoor steeds meer met een piek-afvoer te maken.

Piek-Afvoer

Meanderen: De bochten in een rivier worden minder doordat de kracht van de stroming te groot word en in de binnenbocht word sediment meegenomen wat op een gegeven moment dorbreekt.

2.3

Riakust:

Fjordenkust: Smelten van gletsjers. (Scandinavie) IJS

Kliffkust: Afbrokkeling van zacht gesteente(dit heet afslag). (Calles) BASALT

Deltakust/Duinkust: Vertakkingen van een rivier neemt sediment mee en dat sediment hoopt op. (Zeeland) DE MENS

Regenrivier: In de zomer vind er verdamping plaats waardoor het waterpijl zakt en in de winter valt er veel regen en sneeuw waardoor het waterpijl stijgt. (Shannon bij Limerick)

Smeltrivier: In de vroege zomer is er veel smeltwater door alle sneeuw die is gevallen.

(Glomma bij Kongsvinger)

Gemengde rivier: Het regiem is vrij gelijkmatig (de hoeveelheid water blijft ongeveer gelijk).

(Rijn bij Emmerich)

Hoe ontstaat een fjordenkust:

• In de ijstijden daalt de zeespiegel.

• De kustlijn verplaatst zich richting zee.

• Gletsjers schuren diepe dalen uit.

• Na de ijstijd stijgt de tempratuur.

• De zeespiegel stijgt.

• De gletsjerdalen lopen onder.

• De kust rukt landinwaarts op.

Springtij: Als de zon de maan en de aarde op 1 lijn staan loopt de vloedstand maximaal op. Dit kan een gevaar worden voor baaien, trechterkusten en mondingen.

Waterstress: Tekort aan water

- Tekort aan schoon drinkwater.

- Tekort aan irrigatiewater.

Zuiniger omgaan met water:

1. Slimmer irrigeren. Er is momenteel sprake van verzilting: Als het water verdampt en er zout overblijft raakt de grond vergiftigd.

2. Houd vast wat je hebt. Er moet minder zoet water terug naar zee stromen.

VERZILTING:

4.1

Van strand tot polder:

- Branding

- Nat strand

- Jonge duinen - Strand met primaire duinen

                             - Zeereep

                             - Stuifkoppen en duinvalleien

- Oude duinen - Binnenduinrand

                           - Laagte (vroeger strand) -> Bloembollenvelden

                           - Oud duin

- Ringdijk

- Polder