Hoofdstuk 4, paragraaf 1 tm 3

Het Nederlandse landschap 4

4.1 Nederland zakt weg!

Alle grote rivieren via Nederland naar de zee => Nederland sedimenteerd snel door sediment afkomstig uit de bergen waar de rivieren beginnen.
Nederland zakt langzaam weg maar blijft boven water door de lagen sediment die steeds groeien => Jong landschap aan de oppervlakte, oud landschap weggezakt.

Verschillende soorten grond door sedimentatie:
- Zeeklei Sedimentatie uit zee => vorming Waddenzee
- Zeezand “ “

- Rivierklei Sedimentatie uit rivier => vorming Waddenzee
- Rivierzand “ “
- Veen Gevormd door moerasplanten die afstierven

Ontstaan cultuurlandschappen:
1. Nederland stroomde vaak over, dus te veel water om planten op te verbouwen of vee te laten grazen.
2. Nederlanders wilden grond gebruiken dus gingen dijken aanleggen en water wegpompen.
3. Nederlanders hebben akkers aangelegd, zo ontstond verkaveling. (regelmatig/ onregelmatig.)

In de afgelopen 2.5 miljoen jaar zijn er afwisselend koude en warme tijden geweest.
Na de laatste ijstijd is het weer warmer geworden dus: zeespiegel steeg tot ong. 80 meter. In 10000 jaar is de zee gestegen tot het huidig NAP, maar er komt weer een warme tijd aan dus de zeespiegel stijgt nog steeds langzaam verder.





Verkaveling Meanderen en sedimenteren

4.2 Laag-Nederland: van Waddenzee tot akker

Verschillende manieren om in Nederland grond te gebruiken:
- Op terpen wonen tegen de overstromingen.

- Water wegpompen: Sedimentatie + overstroming afgelopen.
- Dijken bouwen.: “

Sedimentatie op het land stopte met dijken aanleggen en water wegpompen, behalve op de buitendijkse gebieden. Daar werd het steeds hoger en als men nieuwe grond nodig had, werd een deel van het buitendijkse gebied weer van een dijk voorzien.

Nederlanders legden dijken aan dus: Regenwater kon niet meer wegstromen => mensen moesten sloten in de dijken aanleggen waardoor het water naar de zee kon (alleen bij eb) => mensen maakten polders waar waterstand geregeld werd => nu zijn er gemalen, elektrische pompen.



Sloten / dijken Dijken in Nederland







4.3 Hoog-Nederland: van toendra tot beboste heuvel

Hoog-Nederland is ontstaan in de ijstijd toen de ijstong over Nederland kwam en delen Nederlands grond wegduwde zodat stuwwallen ontstonden.

Eest Hoog-Nederland bewoont, later Laag-Nederland.

Hoog-Nederland bestond uit zand, wat erg onvruchtbaar was => Men ging het bemesten met schapenpoep => Schapen op de heide. Maar toen kwam de kunstmest en waren de schapen niet meer nodig => Heide werd weer bos. Nu: intensieve veehouderij.

Dus:

Manieren om onvruchtbaar landschap te gebruiken:
- Bemesten (schapen = heide, kunstmest = bos)
- Intensieve veehouderij (mestoverschot)
- Camping aanleggen