Hoofdstuk 4, 1 t/m 3, Water

1.De Mississippi.

Het stroomgebied van de Mississippi beslaat een groot deel van de VS (een derde). De waterscheidingen worden gevormd door de
Rocky Mountains in het Westen en de Appalachen in het Oosten.
De Missouri is samen met zijrivier het de op drie na langste rivier van de hele wereld! De waterafvoer van de Mississippi bij de afvoer, het debiet, is wel 8 keer zo groot als dat van de Rijn. Als het verval bijvoorbeeld maar 500 meter is, (verval:hoogteverschil van een rivier tussen de bron en monding) dan is het verhang ook maar erg klein .(verhang:het hoogteverschil van een rivier per k/m, dat bepaalt dus de stroomsnelheid van een rivier). Dus als het verval klein is, is het verhang ook klein! Hoe groter het verval, hoe sneller de rivier stroomt.

De zijrivieren van de Mississippi die in de Rocky Mounains zijn ontstaan, nemen veel sediment mee naar de rivier. Doordat er bij overstromingen in de benedenloop van de rivier sediment langs de rivier werd neergelegd ontstonden er oeverwallen, (gebied langs een rivier dat bestaat uit licht zandig materiaal dat door de rivier is neergelegd) en verder van de rivier af ontstonden er komgronden (laaggelegen gebied in het rivierengebied dat bestaat uit zware klei die door de rivier is neergelegd)

De oeverwallen van de rivier zijn zo ontieglijk hoog dat het water niet meer terug kan komen in de rivier. Er zijn nog regelmatig overstromingen bij de Mississippi.. er wonen nog wel veel mensen langs de rivier, dus dat levert wel overlast op.

De Mississippi word op heel veel manieren gebruikt:
- Het afvoeren van overtollig water
- Transport via boten (Vervoeren vooral steenkool en aardolie)
- In middenloop en bovenloop zijn stuwdammen aangelegd(Garrisondam)
- Stuwdammen voor Irrigatie en Elektriciteitsopwekking.
- Het koelen van generatoren in elektriciteit centrales en machines in fabrieken, het koelwater word dan uit de rivier gehaald en komt warmer terug.. dat is nadelig want het zuurstofgehalte neemt daardoor af, dat heet thermische vervuiling. (voor vissen ook niet goed, die sterven) om dat te voorkomen word het water eerst afgekoeld in koeltorens en daarna weer terug in de rivier gestopt.

Een rivier kan sneller gaan stromen door:

• Dijken en muren, daardoor kan het water zich niet verspreiden over de riviervlakte,(=..gebied dat zonder dijken regelmatig werd overstroomd door de rivier) en stroomt het water sneller naar de rivier

• De Snelheid waarmee water in de rivier komt, als in een bovenloop van een rivier bossen worden gekapt, verdampt er geen water meer van de bladeren. Er komt dus meer water op de bodem, dus in de rivier.

• In een bos zakt veel water in de grond (infiltratie) , het wordt daar vastgehouden door de wortels, maar als bossen worden vervangen door landbouwgrond, wegen of bebouwing stroomt het water na een bui sneller over het oppervlak naar de rivier.

• Ten slotte is het geschikt voor de scheepvaart, door de diepe vaargeulen kan er meer water stromen, de afvoer gaat dan sneller. Ook door het afsnijden van meanders(bocht in rivier) wordt de rivier korter. En doordat het hoogteverschil gewoon het zelfde blijft, word de rivier steiler, aangezien er geen bochtjes meer zijn.. het water loopt daardoor sneller weg.

---------------------------------------------------------------------------------------------------

2.Water in het Westen.

Het wonen in droge gebieden is heel aantrekkelijk.
- de zon schijnt er vaak en lang.
- je hebt weinig last van insecten.
- de grondprijs was erg laag, omdat de woestijn vrijwel onbewoond was.
- bijna altijd warm
- veel ruimte voor weinig geld
het nadeel was alleen wel het tekort aan water, veel water moest uit daarom uit de diepte of een ander gebied worden aangevoerd.

De grootste waterverbruiker in het zuidwesten van de VS is de landbouw.
Het word vooral veel verbruikt door het bevloeien van het land. In de winter groeien de gewassen goed. Deze groenten worden dus ook door heel VS verkocht. De VS en Mexico hebben afspraken over het waterbeheer.

Amerikaanse boeren en waterleidingsbedrijven mogen niet al het water uit de Colorado gebruiken, want de indianen(oorspronkelijke bewoners van de VS) hebben ook recht op een deel van het water. En er moest ook een deel overgehouden worden voor de bewoners langs het laatste stuk van de rivier. De Mexicaanse boeren gebruiken veel meer water in de droge perioden dan de Amerikanen. Dat komt door de manier van het irrigeren.


- In Mexico laten de boeren het water over de akker lopen, waardoor er veel verdampt overdag door de hete zon. Het in water opgeloste zout blijft dan in de bodem achter. Voor een deel gaat dat zout met het overtollige weater weer terug in de rivier en dan word die natuurlijk zouter. Een deel blijft ook op de bodem achter, dat heet verzilting (=..het zouter worden van (grond)water door verdamping van water, waarbij het zout in de bodem achterblijft)
De vruchtbaarheid van de grond gaat daardoor achteruit & er lekt veel water weg.

- In Amerika wordt het vak ’s ochtends vroeg of ’s avonds gesproeid, of via leidingen bij de planten gebracht. Daardoor krijgen de planten dus precies genoeg water en lekt er niks weg.

De gemiddelde Amerikaan gebruikt bijna 2 keer zo veel water als de gemiddelde Nederlander! Dat komt omdat de meeste Amerikanen dachten dat ‘Ruimte en Natuurlijke hulpbronnen’ onbeperkt gebruikt kunnen worden. Dit heet de ‘’American Way of Life’’

In het zuidwesten van de VS is er weinig begroeiing op de hellingen van de gebergten langs de kust doordat de verdeling van de neerslag erg ongelijk is.
Er zijn ook veel grote hoogteverschillen, waardoor het water in de rivieren snel loopt, en de erosie groot is.(erosie: transporteren van zand,klei,steen) Kleine rivieren brengen dan veel zand naar de zee.
Het water word uit natter tijden word vastgehouden in ‘stuwmeren’ om het dan weer in droge periodes te kunnen gebruiken! De dammen zorgen er ook voor dat de kans op overstromingen of modderstromen veel kleiner is.
Door de afname van stroomsnelheid bezinkt het meegevoerde zand in de stuwmeren. In het zuiden van California komt daardoor bijna de helft minder zand in de zee. Omdat rivieren 70 tot 90%van het zand aanvoeren waaruit stranden worden opgebouwd, worden de stranden smaller.
Een nadeel daarvan is dat de ruimte voor recreatie ook kleiner word. En de rotsen brokkelen makkelijk af door de hoge golven.
En daardoor kunnen de huizen bij de kust in de zee verdwijnen. Maar om dat tegen te houden wordt nu vaak zand verder van de kust uit de zee gezogen en op het strand gespoten. Daardoor word het strand breder, en de zee dieper.

Er ontstonden in 2003 veel bosbranden door:

- de lenswerking van weggegooide glazen flessen
- blikseminslag
- wrijvingswarmte van langs elkaar schurende takken

voor sommige bossen zijn de branden positief.
Sequoiabomen bijvoorbeeld, die zijn door hun dikke bast goed beschermd tegen brand. Omdat andere plantensoorten een bosbrand niet overleven, worden jonge sequoia’s daardoor niet overwoekerd door die lelijke plantjes, want die worden verbrand.

3. Natte voeten in Azië.

Bangladesh is een van de dichtstbevolkte landen, en ligt aan de monding van de Ganges en de Brahmaputra. Ookal hebben de rivieren niet de lengte van de Mississippi, is de afvoer van elk van deze rivieren vergelijkbaar. Omdat er in perioden met veel neerslag snel veel water uit het gebergte blijft toestromen, wordt het laagland daardoor regelmatig overstroomd en bedekt met nieuwe lagen vruchtbaar slib.
Het is wel goed maar het zorgt voor heel veel overstromingen.







Bangladesh word daarom ook wel het afvoer putje van Azië genoemd.
Bangladesh hoort samen met het stroomgebied van de rivieren die er in de zee uitmonden bij de natste plekken van de aarde.
Er zijn 3 factoren die veel invloed hebben op de grote hoeveelheid neerslag:

1. Het land ligt op 23 graden Noorderbreedte. In de zomer staat de zon loodrecht op dat gebied, waardoor het dus heel warm word daar. De warme lucht stijgt op, en koelt af.
De in de lucht opgeloste waterdamp condenseert daarbij tot waterdruppels. Er ontstaan wolken en daaruit valt regen.

2. Door de opstijgende lucht ontstaat een lagedrukgebied boven Bangladesh. De lucht uit de omgeving waait naar de lagedrukgebied. Vooral de wind van het zuiden is belangrijk, die komt van een warme zee en bevat daardoor veel waterdamp.
3. De Ligging aan de rand van de Himalaya, de lucht vanuit het zuiden moet tegen dit gebergte omhoog en zo wordt het opstijgen van lucht gestimuleerd.

Alleen in de zomer regent het in Bangladesh veel, dan ligt Bangladesh in de intertropische convergentiezone(Itcz):de lagedrukgebieden waar de lucht van het Noordelijke en zuidelijke halfrond bij elkaar komt. In de winter staat de zon loodrecht op het Zuidelijk halfrond. De meeste zonne- energie bereikt dan een deel van de Indische Oceaan, waardoor de ITCZ verschuift. Dan is er veel neerslag op zee. In de winter komt de wind in Bangladesh vanuit het noorden, en is het er dus ‘droog’. Een wind die een deel van het jaar voor veel neerslag zorgt, noem je de moesson. De rest van het jaar komt de wind vanuit een andere richting.
Een groot deel van Bangladesh heeft dus te Maken met overstromingen van rivieren en veel neerslag.
In de tijd van de moesson is de kans op tropische stormen daar ook groot. De wind neemt dan toe tot orkaankracht en stuwt het zeewater op in de riviermondingen en langs de kust.

Bangladesh is een arm land, een groot deel van de bevolking leeft op het platteland en werkt in de landbouw. Ze hebben weinig middelen om zich tegen de overstromingen te beschermen. Ze hebben weinig geld. Huizen en wegen zijn vaak snel en goedkoop gebouwd en slecht onderhouden.