Hoofdstuk 2.1

2.1
Hoe zit de aardbol in elkaar?
Uit welke delen bestaat de aarde?
De aardkern = het binnenste deel van de aarde. 6.000 graden Celsius
De aardmantel = De mantel bestaat uit vloeibaar gesteente dat magma wordt genoemd. Dit vloeibaar gesteente stroomt langzaam rond met een snelheid van ongeveer één centimeter per jaar.
Aardkorst = De buitenste laag van de aarde

De aarde in beweging
Is de aardkorst een aaneengesloten geheel?
Nee, door de beweging van het magma in de aardmantel is de aardkort op veel plaatsen gebarsten. Vergelijk met een schaal van een ei.


Wat zijn breuken?`
De barsten en scheuren in de aardkorst vormen breuken. Ze verdelen de aardkortst in grote en kleine stukken.
Hoe noem je deze stukken?
Deze stukken worden aardplaten of aardschollen genoemd.
Welke 2 soorten aardplaten zijn er?
De oceanische platen > deze vormen de oceaanbodem en zijn zwaar.
De continentale platen > deze platen dragen grote stukken land (ze dragen continenten = werelddelen).

Waar drijven de oceanische en continentale platen op?
Deze drijven op de vloeibare aardmantel (magma).
Wat kan er gebeuren (3 dingen)?
1. De aardplaten botsen tegen elkaar
2. De aardplaten schuren langs elkaar
3. De aardplaten bewegen bij elkaar vandaan
Op welke manier ontstaat er een aardbeving?
Soms blijven twee aardplaten een hele tijd aan elkaar vastzitten, tot ze opeens met een schok losschieten en weer verder bewegen. Op die manier ontstaan aardbevingen. Hoe groter de schok, des te heviger de aardbeving.

Op de rand van een breuk

Hoe ontstaan bergen?
Bergen ontstaan als twee continentale platen tegen elkaar aan botsen. Door de botsing worden de randen van de aardplaten omhoog geplooid: er ontstaat dan een plooiingsgebergte.
Noem twee voorbeelden van plooiingsgebergte.
1. Alpen
2. Himalaya
Wat is een Trog?
Wanneer een oceanische plaat op een continentale plaat botst, schuift de oceanische plaat onder de continentale plaat. Hierdoor ontstaat op de zeebodem een diepe kloof. Zo’n kloof wordt een trog genoemd. Troggen zijn de diepste delen van de zeebodem.
Wat is een rug?
Wanneer er twee oceanische platen uit elkaar drijven, komt vloeibaar gesteente (magma) uit de aardmantel omhoog. Dit magma koelt af en vormt een langgerekte gebergte onder water. Dit noem je een rug.
Wat gebeurd er als twee platen langs elkaar heen schuren?
Er ontstaan geen gebergte.

Ontstaan van aardbevingen
Hoe ontstaat een aardbeving?
Vaak blijven aardplaten een hele tijd vastzitten, terwijl de krachten bij de breuk langzaam toenemen. Als de krachten te groot worden, schieten de aardplaten los en bewegen een stukje verder. Dan heb je een aardbeving.
Wat is de aardbevingshaard?

De plaats in de aardkorst waar de aardplaten langs elkaar bewegen, wordt de aardbevingshaard genoemd.
Deze bevindt zich meestal kilometers diep in de aardkorst.
Hoe worden trillingen die bij een aardbeving ontstaan ook wel genoemd?
Schokgolven.
Gaan de trillingen door de hele aarde heen?
Ja. (Denk aan een steen die je in het water gooit).
Waar zijn de schokken het sterkst?
Recht boven de aardbevingshaard.

Wat is het epicentrum?
Het punt loodrecht boven de aardbevingshaard.

Hoe lang duren de meeste aardbevingen?
Minder dan een minuut. Daarna heb je nog naschokken; dan trilt de aarde nog even na. Ook dit kan gevaarlijk zijn.
Wat is een seismograaf?
Hiermee meet je hoe sterk de trillingen zijn. Zo kun je nagaan hoe zwaar de aardbeving is.

De schaal van Richter
Hoe geef je de kracht van een aardbeving aan?
Op de schaal van Richter. Deze schaal loopt van 1 tot 12.

Als je bij een spoorwegovergang een goederentrein langs rijdt, voelt dat als een aardbeving van kracht 3.
Zware aardbevingen hebben een kracht van 7 of meer op de schaal van Richter.