Hoofdstuk 2, Mens en natuurgeweld

Aardrijkskunde samenvatting H2
§ 1: Is elke ramp een natuurramp?
- Veel rampen zijn door mensen veroorzaakt, bijv.
a. Als mensen de bomen langs een rivier kappen houden de bomen het water niet meer vast en overstroomt de rivier.
b. Als mensen op een sneeuwhelling bomen kappen om pistes aan te legen, het gevaar voor lawines neemt toe doordat de bomen de sneeuw vasthielden.
- Je hebt 4 soorten rampen:
a. Natuurramp : Doordat door natuurkrachten veel slachtoffers vallen of er veel schade is.
b. Cultuurramp : Als er veel slachtoffers vallen door wat mensen elkaar aan doen.

c. Humanitaire ramp : Een cultuurramp waarbij het aantal slachtoffers erg groot is.
d. Milieuramp : Word het milieu veel schade toegebracht, bijv. ramp olietanker.
- Rampen en media:
> veel aandacht: a. De ramp is plotseling
b. Het lijden is massaal
c. De ramp is in rijke landen
d. Nieuwswaarde groot, spectaculaire beelden

> weinig aandacht: a. Het is een sluipende ramp
b. De ramp/ gevolgen van de ramp lang duren
c. De ramp is in arme landen

§ 2: Waar en waarom beeft de aarde?
- Platentektoniek = verschuiven van platen, een plaat kan ten opzichte van de aangrenzende platen op 3 manieren bewegen: a. Convergent: schuift de ene plaat onder de andere plaat, daardoor ontstaat er een trog, terwijl de andere plaat naar boven schuift, er ontstaat een bergketen of eilanden.
b. Divergent: platen bewegen van elkaar af, vormt bergketens in Oceaan, de Oceanische plaat schuift meestal onder de andere.

c. Horizontaal verschuivend: platen glijden langs elkaar.

Hypocentrum: Plaats waar aardbeving begint
Epicentrum: Plaats aan de oppervlakte boven het Hypocentrum
Vloedgolf: Aardverschuivingen onder de zee kunnen het water flink in beweging brengen, er komt een vloedgolf.

 In divergente en horizontaal verschuivende zones komen vooral ondiepe aardbevingen voor.
 In convergente zones komen vooral diepe aardbevingen voor.

§ 3: Horen aardbevingen en vulkanisme bij elkaar?
 Aardbevingen en vulkanen komen vooral voor bij randen van platen
 Eruptie = vulkaanuitbarsting, soms als de druk er hoog is dan worden in plaats van alleen magma ook as en stenen de lucht ingeblazen.
 4 soorten vulkanen: - Stratovulkaan: vorm van een kegel, lavastroom stroomt hard
- Schildvulkaan: platte vorm, blijft plat, lava stroomt erg langzaam
- Spleetvulkaan: Lava komt omhoog uit spleten, spleet is km lang
- Caldera: Krater in Stratovulkaan, ontstaan door explosie/instorting

> Als een vulkaan niet lang meer actief kan er in de krater een meer ontstaan, door de eruptie word het water mee de lucht in geblazen, het water mengt zich met vulkanische as en word een gevaarlijke modderstroom, dit noemen we een Lahar.
> Geiser: Als de ondergrond zo heet is gaat het water koken en word de druk zo hoog dat het omhoog spuit, dit zie je in IJsland en in het Yellowstone park.
> Lava is zeer vruchtbaar

 Hotspots: Vulkanen die niet voorkomen in de buurt van randen van de platen, ze ontstaan doordat lava op sommige plekken door de aardkorst heen brand. Zo is Hawaï ontstaan.