hoofdstuk 1 paragraaf 2

Samenvatting paragraaf 2 “De opbouw van de aarde”

# Continenten bewegen

-> vorm continenten

-> verspreiding van gesteenten en fossielen

-> ligging van bergketens

# Oceaanbodem beweegt

# Het grootste deel van de aardkorst wordt gevormd door oceaanbodem.

De oceaanbodem/oceanische korst ligt gemiddeld vier kilometer lager dan de continentale korst. Dit komt door een verschil in gesteentesamenstelling. De oceaanbodem bestaat uit basalt (>stollingsgesteente dat ontstaat bij vulkaanuitbarstingen, =3.0 gram/kubieke meter) en dat is veel zwaarder dan de gesteenten waaruit de continenten zijn opgebouwd (zoals graniet, >stollingsgesteente dat ondergronds stolt bij intrusies, = 2.7 gram/kubieke cm). Hierdoor zakt de oceanische korst dieper weg in de aarde dan de vier kilometer hoger gelegen continentale korst. De aardkorst (de dunne buitenschil van de aarde, die bestaat uit continentale en oceanische korst )drijft op de aardmantel.

# De oceaanbodem kent grote reliëfverschillen.

-> bv. De midoceanische rug in de Atlantische Oceaan (>het onderwatergebergte op de oceaanbodem dat een wereldomspannend geheel vormt), veel minder diep dan elders. Het blijkt een bergketen van maar liefst 75.000 km lang te zijn.

# Het is niet mogelijk om dieper dan 10 kilometer de aarde in te gaan. Daarom zijn er andere methoden om dieper gelegen delen te onderzoeken.

-> scannen van de aarde » trillingen van de aarde die bij elke aardbeving dwars door de aarde gaan en overal ter wereld kunnen worden opgevangen en geregistreerd. De snelheid en de richting van de trillingen worden beïnvloed door de eigenschappen van gesteente (zoals temperatuur, dichtheid en vloeibaarheid). Door van duizenden aardbevingen de informatie te vergelijken en te analyseren, kunnen seismologen (aardbevingsdeskundigen) bepalen hoe de aarde van binnen is opgebouwd.

# Vanaf het aardoppervlak nemen de temperatuur en de druk toe met de diepte. In de kern ligt de temperatuur rond de 5000 graden Celsius en is de druk vier miljoen keer hoger dan aan het aardoppervlak.

Onderdelen aarde

# De korst bestaat uit licht gesteente dat drijft op de mantel. De oceanische korst is dunner (ong. 7 km) dan de continentale korst (ong. 40 km). De continentale korst is ouder.

# De aardmantel (>het deel van de aarde waar de aardkorst op drijft )bestaat uit zwaardere gesteenten dan de korst. De mantel wordt aan de onderkant verwarmd door de kern. Om deze warmte kwijt te kunnen, komt het materiaal in beweging. De mantel bestaat uit vast gesteente, ondanks de temperatuur smelt dit niet omdat de hoge druk smeltpuntverhogend werkt. Het gesteente beweegt, over de lange termijn gezien, traag. Zo transporteert de mantel de warmte uit de kern naar het oppervlak. In de mantel liggen ook de asthenosfeer (>laag die voor een klein deel gesmolten is en die zich bevindt tussen de 100 en 200 km, de lithosfeer beweegt over de asthenosfeer) en de lithosfeer (>laag die bestaat uit al het vaste gesteente boven de asthenosfeer, inclusief de aardkorst. Deze laag beweegt als aardkorstplaten)

# De kern bestaat grotendeels uit ijzer. De radioactieve elementen (bv. uranium) produceren warmte. De binnenkern is vast en de buitenkern is door de warmte vloeibaar.