h2 klimaatzones en landschappen §2tm5

§2: Middellandse zeegebied: klimaat

Middellandse Zeeklimaat
De Middellandse zee is een binnen zee zonder eb en vloed.

In het gebied rond om de Middellandse zee is een:

- Middellandse zeeklimaat

- Mediterraan klimaat.

Dit klimaat heeft warme, droge zomers en zachte natte winters.

Bodemerosie:

het verdwijnen van de bovenste en vruchtbare laag van de bodem.

Neerslagintensiteit:

De hevigheid waarmee de neerslag op de aarde valt.

Hoe groter de neerslagintensiteit, hoe groter de kans is op bodemerosie.

Voor de landbouw en drinkwatervoorzieningen is de onregelmatige neerslap niet handig.

1. Als er zomers veel toeristen zijn, dreigt er een te kort aan water.

2. Voor de gewassen geld het zelfde.

Daarom zijn de mensen wel verplicht om zuinig met het water om te gaan.

Hoe ontstaat het bijzondere klimaat?

Boven de Azoren heerst een sterk hogedrukgebied. In de winter minder sterk dan in de zomer.

Winter:

Het weer is dan instabiel, met regen, plotselinge windstoten en woelige zeeën.

Zomer:

In de zomer is het hogedrukgebied boven de Azoren sterk genoeg om de depressies weg te drukken. De hete zuidelijke winden uit de Sahara kunnen dan het hele Middellandse Zeegebied verwarmen.

Landschappen

Natuurlijke vegetatie van kurkeikenbos, cypressen en dennenbomen. Tegenwoordig bestaat het door ontbossing en landbouw struikachtig kreupelhout dat goed tegen de droge zomer is opgewassen.

De mediterrane vegetatie is sinds de komst van landbouw en veeteelt verdrongen door cultuurgrond.

Doordat de gronden in de zomermaanden zo droog zijn, ontstaat er door bliksem of door mensen soms grote bosbranden.

§4 Middellandse Zeegebied: landbouw

Oudheid

De mediterrane landbouw:

typische landbouw in het Middellandse Zeegebied met als belangrijkste gewassen tarwe, olijven, druiven, noten en citrusvruchten.

Tarwe rijpt snel en kan bijvoorbeeld in de zomer geoogst worden. Olijfbomen en wijnstokken kunnen goed tegen de droogte. Ook citrusvruchten en notenbomen doen het al eeuwenland goed in het gebied.

Zestiende eeuw

Nomadische veeteelt:

herders trekken met hun kuddes rond op zoek naar voedsel.

Landbouw nu

Het Middellandse Zeegebied was in vergelijking met Noord-Europa door de vroege bewoning al snel een kaal gebied. Alleen op die plekken waar irrigatie nodig was, leverde veel bodem op.

Op slimme manieren gaan boeren tegenwoordig de strijd aan met bodemerosie en watertekort.

→ graan planten onder een olijfboom.

→ of door akkers braak te laten liggen in de zomer.

Irrigatielandbouw:

landbouw waarbij de grond kunstmatig met water wordt bevloeid.

Duurzaam landgebruik:

Landbouwgebruik waardoor processen van landdegradatie stoppen of worden voorkomen. Bijvoorbeeld door de bodem te beschermen door zoveel mogelijk vegetatie erop te laten groeien, terrassen op hellingen aan te leggen en biologische landbouw te bedrijven.

§5 Middellands Zeegebied: landdegradatie

verdroging

de verhouding tussen de hoeveelheid water die een gebied ontvangt en verliest.

De mediterrane vegetatie heeft zich aan deze waterbalans aangepast, maar het gebied heeft ook te maken met miljoenen toeristen, bevolkingsgroei, welvaartsgroei en irrigatielandbouw.

→ hierdoor word zoveel water aan de bodem onttrokken dat een milieuprobleem ontstaat: verdroging

verdroging: de uitdroging van de bodem, die vaak samengaat met de daling van de grondwaterspiegel.

Versnelde bodemerosie

Bodemerosie:

het verdwijnen van de bovenste en vruchtbare laag van de bodem.

In het mediterrane gebied is sprake van versnelde bodemerosie. De bodem is vaak niet meer bedekt met vegetatie. Bij hevige wind of neerslag waait er meer van de bodem weg dan dat er aan de onderkant bij komt. Gevolg daarvan is het ontstaan van geulen → badlands: kale stukken rots waarop niets meer kan groeien.

Verwoestijning

Doordat delen van het Middellandse Zeegebied al jaren watertekorten heeft en de bodem niet bedekt is met vegetatie, is het gevolg hiervan: verdroging → versnelde bodemerosie → verwoestijning.

Verwoestijning:

flora en fauna verdwijnen langzaam en de bodem gaat achteruit, waardoor grote kale vlaktes zich uitbreiden en een soort woestijn worden.

Verzilting

Verzilting:

het zout worden van de bodem.

De verdamping in het gebied is dan zo groot, dat irrigatiewater geen kans krijgt om door de bodem heen te zaken naar het grondwater. Het word om hoog gezogen en neemt zouten mee. Als het water verdampt aan het oppervlak, blijven de zouten en mineralen uit het water achter.

→ de bodem verzilt en uit eindelijk kunnen er geen planten meer op groeien.

Landdegradatie

Landdegradatie:

processen als versterkte bodemerosie, verzilting, verwoestijning en verdroging die op een of andere manier de kwaliteit van het land aantasten, waardoor uiteindelijk kaal of gesteente of een kale bodem overblijft. De mens kan deze processen versnellen. Landdegradatie is dan het resultaat van een te intensief en onzorgvuldig landgebruik, vaak door grote bevolkingsdruk.

Duurzaam landgebruik:

Landbouwgebruik waardoor processen van landdegradatie stoppen of worden voorkomen. Bijvoorbeeld door de bodem te beschermen door zoveel mogelijk vegetatie erop te laten groeien, terrassen op hellingen aan te leggen en biologische landbouw te bedrijven.