Hoofdstuk 3 1VWO Gambia

• 1 Gambia: een andere wereld

Ligging

► Gambia ligt in de tropen, aan de kust van West-Afrika. Het land wordt aan drie kanten omsloten door Senegal. De rivier de Gambia – die van oost naar west stroomt – deelt het land in tweeën.

Klimaat

► Gambia heeft een (sub)tropisch klimaat met een nat en een droog seizoen. Het is er altijd warm en in de regentijd (van half juni tot half oktober) valt er veel neerslag.

• In de droge periode waait er soms de harmattan: een droge stoffige wind uit het noordoosten.

Landschap

► Langs de kust van Gambia liggen veel zandstranden. In de delta van de rivier de Gambia zijn veel moerassen met mangroven.

• De rest van Gambia bestaat uit savanne.

■ Er is veel ontbossing vanwege de aanleg van landbouwgrond en meer bebouwing.

■ Door een combinatie van ontbossing, te veel akkerbouw, overbeweiding en meer bebouwing is er steeds minder natuurlijke begroeiing. Daardoor neemt de verdamping af en komt er minder waterdamp in de lucht waardoor er minder neerslag valt.

Cultuur en volk

► Gambia heeft een andere cultuur dan Nederland.

• De officiële taal in Gambia is Engels.
• Er leven in Gambia ongeveer twintig verschillende etnische groepen.

■ De Mandinka zijn de belangrijkste stam.

■ De tweede belangrijke stam zijn de Fula, meestal nomaden.

Godsdienst

► In Gambia is ongeveer 90% van de bevolking moslim.

Natuurgodsdiensten zijn verboden.

• In het straatbeeld zie je hoe belangrijk de islam is.

• 2 Arm en rijk in Gambia

Een stukje geschiedenis

► Voordat de Europeanen kwamen, was het al een multiculturele samenleving.

• Halverwege de vijftiende eeuw kwamen de Europeanen naar West-Afrika. Ze handelden met de West-Afrikanen en bouwden versterkte handelsstations.
• Honderd jaar later kwamen de grote slaventransporten op gang. Vanuit West-Afrika werden de slaven per schip naar Amerika en het Caribische gebied gebracht. Op de plantages was grote behoefte aan arbeidskrachten.

■ De Nederlandse West-Indische Compagnie heeft veel slaventransporten gedaan.

Grenzen

► Gambia werd in 1965 onafhankelijk. Daarvoor was er ruzie over het land tussen Groot-Brittannië en Frankrijk. Uiteindelijk werden pas rond 1900 de grenzen vastgesteld. Groot-Brittannië hield een smalle strook land over langs de Gambia. Dit gebied werd volledig omringd door Frans Senegal.

• In 1967 ondertekenden Gambia en Senegal een verdrag dat ertoe moest leiden dat de beide landen als één land, Senegambia, verder zouden gaan. Dit is nooit gebeurd.

Rijkdom en armoede

► Gambia is een van de armste landen ter wereld. Rijkdom en armoede kun je op verschillende manieren herkennen.

• Eén manier is door om je heen te kijken.
• Je kunt rijkdom en armoede ook meten met getallen.

Ontwikkelingspeil

► Er zijn twee manieren om met getallen te meten.

• Een belangrijk ontwikkelingskenmerk is het inkomen van de mensen. De hoogte van het inkomen zegt iets over de ontwikkeling in een land. Vooral als je kijkt naar wat je met je geld kunt kopen (de koopkracht).
• Iets wat iedereen echt nodig heeft om redelijk te leven, noem je een basisbehoefte.

■ Het inkomen per inwoner en de basisbehoeften zeggen iets over het ontwikkelingspeil van een gebied.

• 3 Bronnen: Bevolkingskenmerken van Gambia

• Bron 1 Een jonge bevolking
• In Gambia is bijna 60% van de bevolking jonger dan 25 jaar. De zuigelingensterfte is 62‰ (Nederland: 3,6‰).
• De levensverwachting bij de geboorte is 65 jaar.

Bron 2 Bevolkingsdichtheid

• In 2017 telde Gambia iets meer dan 2 miljoen inwoners. De bevolkingsdichtheid is ongeveer 180 inwoners per km2.

Bron 3 Beroepsbevolking

• in Gambia werkt ongeveer 75% van de mensen in de landbouw. De meesten zijn zelfverzorgend.

Bron 4 Onderwijs

• In Gambia is het niet verplicht om naar school te gaan.

Bron 5 Export en import

• De belangrijkste exportproducten van Gambia zijn pinda’s en producten die van pinda’s zijn gemaakt, zoals pindaolie en veevoer. Als je slechts één product verbouwt (monocultuur), is dat erg riskant.

Bron 6 Infrastructuur

• De haven van Banjul aan de monding van de rivier de Gambia is belangrijk voor de zeevaart.

Bron 7 Verstedelijking

• Vanwege de hoge werkloosheid en de misoogsten op het platteland trekken veel jonge mensen naar de hoofdstad Banjul.

• 4 Kansen voor Gambia

Toerisme

► Het toerisme in Gambia is sinds 1990 erg belangrijk geworden voor de economie. Vooral in de winter is Gambia erg populair.

• De bezoekers komen vooral voor de stranden en het klimaat.
• Al die toeristen zorgen voor veel directe werkgelegenheid: zonder toerisme zou dat werk niet bestaan. Ook de indirecte werkgelegenheid wordt door het toerisme vergroot.
• 50% van de bevolking is werkloos. Veel Gambianen werken daarom in de informele sector.

Arbeidsmigranten

► Een andere inkomstenbron van Gambia is het geld dat arbeidsmigranten naar huis sturen.

• Het verschijnsel dat hogeropgeleiden ontwikkelingslanden verlaten, heet braindrain.

■ Veel migranten zijn jong. Ze verlaten Gambia vanwege de hoge werkloosheid. De reis naar Europa is kostbaar en gevaarlijk.

Ontwikkelingssamenwerking

► Rijke landen helpen Gambia om de levensomstandigheden in het land te verbeteren: ontwikkelingshulp. Gambia maakt zelf ontwikkelingsplannen en rijke landen ondersteunen het land daarbij met advies en geld. Dat noem je ontwikkelingssamenwerking.

• Regeringen van rijke landen steunen de Gambiaanse overheid met geld. Maar de donorlanden zijn wel voorzichtig: ze geven hun geld niet zomaar aan zwakke staten.

■ Nederland doneert geen geld aan Gambia, maar wel aan de VN. Met dat geld worden ook projecten in Gambia uitgevoerd.