ak H4

Ak samenvatting H4

4.1 Rivieren

Waterscheiding = De grens tussen 2 stroomgebieden

Stroomstelsel = Het gebied van de hoofdrivier en de zijtakken.

Een rivier heeft een beneden, midden en bovenloop, samen vormen dit het lengteprofiel.

Er zijn 3 soorten rivieren:

• Een gletsjerrivier (smeltwater sneeuw en ijs)
• Een regenrivier, zoals de maas (neerslag)
• Een gemengde rivier, zoals de Rijn (neerslag en smeltwater)

Regiem = het jaarlijkse wateraanvoer

De periode tussen dat de neerslag valt, en in de rivier terechtkomt heet de vertragingstijd. 

Verval = hoogtepunt tussen 2 plekken van de rivier.

Verhang = gemiddelde verval per km. 

Som  = verval / lengte van de rivier

Debiet = hoeveelheid water dat door de rivier stroomt per seconde. 

Door klimaatverandering verandert het neerslagregime op 2 manieren:

• Er valt meer neerslag
• De neerslag valt onregelmatiger

Door verstening neemt de vertragingstijd van water af.

De dijken verhogen → dijkverzwaring 

Doodtij = als het water heel laag staat, en Springtij = als het water heel hoog staat.

4.2 de kust

De nederlandse kust bestaat uit 3 delen:

• De Waddenzeekust, kust van Groningen en Friesland. Wordt gevormd door zeedijken.
• De Noord en Zuid Hollandse kust, strandwallen met daarop een duinenrij: duinenkust.
• De Zeeuwse kust, dit was oorspronkelijk een estuarium. Nu ligt de deltawerking hier en is het veel veiliger. 

Zachte kust = Wanneer stranden/duinen/wadden liggen.

Harde kust = wanneer er zeedijken of boulevards liggen. 

Bolwerkvorming = bebouwing aan de kust

4.3 Rivieren

5 eisen van het deltaprogramma:

1. Waterveiligheid: bescherming overstromingen
2. Zoet water: Het voorkomen van watertekorten
3. Ruimtelijke adaptatie: zo bouwen dat je rekening houdt met het water.
4. Rijn-Maasdelta: Veiligstellen van de Delta
5. Ijsselmeergebied: Het veiligstellen van zoetwater, en voorkomen van overstromingen.

De afgelopen honderd jaar zijn de rivieren deels gekanaliseerd. Met de reden: meer bevaarbaarheid, minder erosie en het plaatsen van kribben. 

Filmpje maatregelen ruimte voor de rivier kijken.

4.4 De kust

Kribben = blokken aan de zijkanten van de rivier die de stroomsnelheid vertragen en de bevaarbaarheid verbeteren.

Slufter = een ruimte op land waar het water in kan stroming bij hoog water. Dit leidt tot een nieuw natuurgebied. (biodiversiteit)

zandmotor = Heel veel zand wordt op een plek gestort, en de natuur verspreid dit land verder zelf (dynamisch kustbeheer)

estuarium = een trechtervormige monding instaat doordat verschil tussen eb en vloed heel hoog is.