Eindexamens 2025

Wij helpen je er doorheen ›

Vulkanen en hun gevolgen

Beoordeling 5.9
Foto van een scholier
  • Profielwerkstuk door een scholier
  • 5e klas havo | 4956 woorden
  • 16 februari 2003
  • 414 keer beoordeeld
Cijfer 5.9
414 keer beoordeeld

Taal
Nederlands
Vak
Inleiding

Ik wou graag een onderwerp voor mijn pws vinden dat mij echt interesseerde, uiteindelijk is daar vulkanen uitgekomen. Ik vind vulkanen vooral zo speciaal omdat ze zo onvoorspelbaar zijn en ze kunnen zo mooi zijn tijdens uitbarstingen. Er was ook heel veel informatie over te vinden (onder andere omdat laatst de Etna is uitgebarsten) en toen lag mijn onderwerpkeuze vast. Ik ga in mijn pws vertellen hoe vulkanen ontstaan, wat de gevolgen zijn en het voorkomen van die gevolgen. Ook belicht ik het verband met de platen techniek en het aantal vulkanen.

Toen heb ik nog een hoofdvraag verzonnen, dit is uiteindelijk geworden:
Wat zijn de gevolgen van vulkaanuitbarstingen en vallen de negatieve gevolgen te voorkomen?
De deelvragen zijn:
1 Hoe ontstaan vulkanen?
2 De gevolgen voor de mens?
1 positief 2 negatief
3 De gevolgen voor de natuur?
1 positief 2 negatief
4 Hoe ziet de toekomst eruit als de uitbarstingen doorgaan?
5 Vallen deze gevolgen van uitbarstingen te voorkomen of in ieder geval te
minimaliseren?
6 Is er een verband tussen de plaats op aarde met de hoeveelheid vulkanen?

Hoofdstuk 1
Het ontstaan van de vulkaan

Vulkanen ontstaan doordat op een betrekkelijke zwakke plaats in de aardkost heet magma uit de diepte wordt opgestuwd, dat via kraters naar buiten stroomt. De vorming van vulkanen hangt samen met de opbouw van de aardkost. Die bestaat uit platen die ten opzichte van elkaar bewegen.
Waar twee platen tegen elkaar opbotsen, wordt de een onder de ander weggedrukt. Door de daarbij opgewekte wrijving ontstaat veel warmte, die tot uiting kan komen in omsmelting van het gesteente en opstuwing van het zo gevormde magma.
Het magma stijgt in gloeiende bellen op en breekt door de bovenliggende plaat heen.
Waar twee platen uit elkaar getrokken worden ontstaan scheuren in de aardkorst.
Dit gebeurt, tot zover bekend is, altijd onder zee, dan ontsnapt vloeibaar gesteente (magma) uit het binnenste van de aarde op de plaats van de breuk. Daarbij vormt zich nieuwe zeebodem of een vulkanisch eiland. Als een vulkaan eenmaal bestaat blijven deze vulkanen eeuwen lang af en toe uitbarsten.
Bij vulkanen die boven hotspots ontstaan zit de kraterpijp verstopt met lava en stenen. De uitgang naar buiten is dus geblokkeerd. Daardoor wordt de druk van het magma steeds groter.

Als de magmakamer helemaal vol zit hangt de kracht van de uitbarsting af van de hoeveelheid gas en silicium(onderdeel vulkanisch gesteente) in het magma. De hoeveelheid silicium bepaalt hoe de taaiheid van de magma zal zijn. Zo gauw het magma het aardoppervlak heeft bereikt, wordt het lava genoemd. De hoeveelheid water in het mengsel kan omgezet worden in zeer explosieve stoom.
1. Weinig water, weinig silicium: makkelijk vloeibare lava.
2. Veel water, weinig silicium(niet taai): lavafonteinen.
3. Weinig water, veel silicium: taaie lava die makkelijk een prop zal vormen in de kraterpijp en voor hoge kegels kan zorgen.
4. Veel water, veel silicium (erg taaie lava), grote kans op explosie.
Obstakels beïnvloeden de aard van de uitbarsting eveneens. Als de kraterpijp door een lavaprop of een opeenhoping puimsteen afgesloten is zal de druk in de pijp snel opbouwen met een lichte explosie tot gevolg. Als de prop uit de kraterpijp is, kan het magma naar buiten. (Vulcano-type)
Anderzijds heb je ook erupties(uitbarstingen) waar de druk minder groot is, hier is de lava dun en is er weinig gas. De lava vloeit dan vaak uit spleten(spleeterupties) en vormt basaltplateaus, die zich over grote oppervlakte kunnen uitstrekken. (Stromboli-type)
Er kunnen ook, met het losschieten van de prop, heftige explosies ontstaan. (Vesuvius-type)
Bij het Pliniaans-type is de druk jarenlang opgebouwd en treedt plotseling een geweldig explosieve eruptie op.
De temperatuur van de lava ligt tussen 600°C en 1200°C. De bovenste laag van de lava koelt heel snel af. De onderste laag blijft nog een tijdje doorstromen. Als alle lava weer gestold is, is de vulkaan weer een paar centimeters gestegen. Uiteindelijk ontstaat er een berg.
De uitbarsting kan op drie manieren eindigen;
1 het magma zakt weer weg
2 de kraterpijp wordt door rotsen afgesloten als de druk wegvalt
3 de pijp wordt afgesloten door taai, stroperig magma dat tot een prop stolt.
Zo kan de aarde zich weer vullen tot er genoeg magma is voor een nieuwe uitbarsting.

Hoofdstuk 2
Het verband tussen de plaats en de hoeveelheid vulkanen.

Bovenstaande wereldkaart laat goed zien dat vulkanen niet gelijkmatig op de wereld voorkomen.
Het is geen toeval dat vulkanen het meest voorkomen op de grens van twee platen. (plaatje onder aan de pagina)
Langs de westkust van Amerika zie je een duidelijke grens. Hetzelfde is het geval in Australië en Azië. Je ziet duidelijk een grens langs Nieuw-Zeeland, boven langs Australië, door Indonesië, met een bocht ten westen van Thailand, onder het vasteland door naar Japan en naar boven in Rusland. Dit gebied wordt de “Ring of Fire”, oftewel de “Ring van vuur” genoemd. In de wereldkaart kun je zien waar de “Ring of Fire” precies ligt.
Andere, minder duidelijke grenslijnen: in de oceaan tussen Amerika en Europa / Afrika, in Zuid-Europa en in Zuidoost-Afrika.

Behalve bij de randen van platen ontstaan er ook vulkanen boven hotspots. Dat zijn gloeiend hete plekken in de aardmantel waar magma omhoog borrelt en naar buiten komt, bijvoorbeeld in Hawaï. Deze vulkanen staan wel willekeurig over de aarde verspreid.
Hoofdstuk 3
De gevolgen van een uitbarsting
Paragraaf 3.1

Er kunnen na een uitbarsting van een vulkaan verschillende verschijnselen voorkomen;
 Het klimaat over de hele wereld kan door een uitbarsting veranderen!
Vulkanen met zeer krachtige uitbarstingen kunnen een wolk fijn stof en gassen tot zeer grote hoogte in de atmosfeer brengen, soms tot boven de 15 kilometer. Een dergelijke wolk, die voornamelijk bestaat uit zwavelzuur en zwavelverbindingen kan daar enkele jaren blijven bestaan en gedurende die periode van invloed zijn op het weer en het klimaat in de hele wereld.
Het vulkaanstof kan zich lang handhaven omdat op die hoogte in de atmosfeer geen neerslag valt, waarmee het zou kunnen verdwijnen. Bovendien komen daar vrijwel geen verticale luchtbewegingen voor. Wel kan het vulkaanstof zich geleidelijk met de wind mee in horizontale richting verspreiden, waardoor het na verloop van tijd ook boven andere omgevingen terecht kan komen.
Enkele maanden na de uitbarsting in 1991 van de vulkaan Pinatubo op de Filippijnen bereikte het vulkaanstof ook Europa. Dat vulkanisch materiaal was in Nederland te zien aan de rode schemeringsgloed kort vóór zonsopkomst en na zonsondergang. Vulkaanstof kan ook een rol spelen in de afbraak van ozon. Wellicht zijn de lage ozonhoeveelheden die in sommige winters boven het noordelijk halfrond zijn gemeten voornamelijk het gevolg geweest van de Pinatubo.
Door de stofwolk kan de intensiteit (kracht) van het zonlicht tijdelijk wat afnemen, waardoor de aarde iets afkoelt. Uit onderzoek naar de gevolgen van een aantal zeer explosieve erupties is gebleken dat de gemiddelde wereldtemperatuur in de eerste jaren na een zeer explosieve vulkaanuitbarsting ongeveer 0,3ºC daalde.
De normale jaarlijkse variatie van de temperatuur kan echter veel groter zijn dan de geringe temperatuurafname veroorzaakt door een vulkaanuitbarsting. Bovendien zijn de temperatuurvariaties op de wereld het gevolg van een grote verscheidenheid aan processen en kunnen deze van plaats tot plaats sterk verschillen. De invloed van een vulkaanuitbarsting op het klimaat voor een bepaald gebied is daarom moeilijk vast te stellen en nog moeilijker te voorspellen.

 Gasringen zijn rookkringen die in de wetenschap aangeduid worden met ‘vortex ring’ of ‘torus’. Deze ringen zijn soms te zien bij een uitbarsting, deze ringen stijgen dan met een grote snelheid naar boven vlak voor de asregens.
 Bliksem wordt vaak in de directe omgeving van vulkanen waargenomen, op grond daarvan is vastgesteld dat een vulkaanuitbarsting (meestal) gepaard gaat met elektromagnetische verschijnselen. De elektrische ladingen bij een eruptie ontstaan direct uit de hitte van het magma en de kleine deeltjes as en steen die botsen en stoten.
 Niet alle stranden bestaan uit wit of geel zand. Veel toeristen bestemmingen hebben zwarte stranden deze bestemmingen liggen dan bij vulkanen. De lava die na een eruptie is vrijgekomen komt dan tot het water en stolt daar, waardoor het een zwart strand wordt.
Het vaak plotselinge en onverwachte geweld van uitbarstingen veroorzaakt vaak dood en verderf.
 Een voor beeld hiervan is een Pyroclastische uitstroming.
Dit zijn mengsels van hete gassen en as die in een razende snelheid langs de hellingen van een vulkaan naar benden komen. Pyroclastische uitstromingen zijn zo heet en verstikkend dat als je er in terecht zou komen je dat beslist niet na zou vertellen.
Ze bewegen zich zo snel voor (met zo’n 100-200 km. per uur) dat er niet tegen op te rennen valt. Het enige wat je ertegen kunt doen is zo snel mogelijk iedereen laten evacueren.
De nuée ardente is het meest beruchte voorbeeld van dit soort uistromingen. Als kleverige magma, dat veel gas bevat onder relatief lage druk wordt uitgestoten kan er een gloeiende wolk ontstaan, met as en puimsteen erin. Deze wolk kan terug vallen op het aardoppervlak als een lawine alvorens hij de kans krijgt af te koelen.
De naam komt uit het Frans en betekent gloeiende wolk. Er was voor het eerst sprake van een nuée ardente bij de uitbarsting van de Mount Pelée in 1902. Deze ongelooflijk gloeiende en hete gloedwolk vernielde in enkele ogenblikken de hele stad met alle 30.000 inwoners op twee na.
Er bestaan ook Pyroclastische golven, dit zijn pyroclastische uitstromingen die minder vulkanisch materiaal bevatten. Ze zijn dus wat meer “verdund”, turbulenter en uitgestrekter dan pyroclastische uitstromingen. Deze golven zijn minder geconcentreerd en minder plaatselijk bepaald dan pyroclastische uitstromingen. Maar ze zijn even gevaarlijk want ze bevatten vele giftige gassen die mensen kunnen doen stikken.
 Bij een uitbarsting komt ook vulkanische as vrij. Vulkanische as is een vulkanisch gesteente, met een doorsnede van zo’n 2mm, dat in fragmenten uit de vulkaan wordt geëxplodeerd. Vulkanische asdeeltjes lijken nog het meest op kleine scherpe glassplinters. Het as is zo licht, dat het soms kilometers verderop pas zakt. Vulkanische as dringt door de kleinste kieren en gaten en kan overal in de omgeving van de vulkaan veel schade berokkenen. Tijdens hevige asregens kunnen gebouwen onder het gewicht van de as instorten, mensen en dieren kunnen bedolven raken en stikken.
Ook bezorgen de aswolken bij de luchtvaart veel problemen, er is slecht zicht en het toestel wordt zwaarder door de as.
Op het fotootje hieronder zie je Vesuvius liggen in de oude vulkaan Monta Somma.
De Monta Somma was ruim 3 km hoog, de Vesuvius die je hieronder ziet ‘slechts’ 1280 meter, dus hiermee kun je wel uitrekenen hoeveel kubieke meter/ kilometer as en puin er in de lucht is gekomen.
 Lahars zijn modderstromen, ontstaan door de vermenging van vulkanische deeltjes met water. Vaak veroorzaken deze stromen grote schade aan de omgeving. Het gevaar van een lahar is zijn turbulente stroom, die keien en afgebroken bomen met zich meevoert en alles makkelijk kan meesleuren wat er maar op zijn weg komt.
Zelfs gebouwen en kostbare landbouwgrond kunnen helemaal overspoeld worden door deze cementachtige stromingen.
 Puinlawines, aardverschuivingen hebben grote effecten.
Puinlawines zie je vaak bij grote steile vulkanen, omdat de wanneer de helling onstabiel is kan deze makkelijk instorten (vooral als een uitbarsting gepaard gaat met aardbevingen) en het puin rolt dan de hellingen af.
Hoe groter de lawine des te groter zijn snelheid en des te groter het gevaar. Het zijn een van de gevaarlijkste vulkanische gevaren maar ze komen niet zo vaak voor.
Een aardverschuiving is een beweging bergafwaarts van een massa gesteente en zand onder invloed van de zwaartekracht. Het verschil met een lawine is dat het allemaal wat langzamer en geleidelijker gaat.
Deze puinlawines en aardverschuivingen kunnen voor allerlei gevaren zorgen. Het vermengen van puin afkomstig van een aardverschuiving of een lawine met water kunnen lahars veroorzaken. Ze kunnen ook rivieren en andere waterlopen verstoppen en overstromingen veroorzaken.
 Tsunami’s (ook wel tsoenami’s)zijn reusachtige hoge zeegolven.
Tsunami’s worden meestal veroorzaakt door een zeebeving (aardbeving op zee) of door een onderzeese vulkaanuitbarsting. Tsunami’s kunnen ook ontstaan bij enorme explosie waarbij in een keer zoveel gesteente in zee komen dat er een vloedgolf ontstaat. De voortstuwingssnelheid kan oplopen tot 800km/h. De afstand tussen de golftoppen is zo’n 100 kilometer en deze golven zijn op zee nauwelijks hoger dan een meter.
In volle zee zijn de tsunami daarom nauwelijks waarneembaar, een tsunami kan bestaan uit een reeks golven over een breedte van 160 kilometer en kan meer dan een uur na een aardbeving ergens aan land komen.
Maar als deze golven de kust bereiken, neemt zijn snelheid af doordat de zeebodem ondieper wordt. Hierdoor wordt het water omhoog gestuwd, het opgestuwde water kan een hoogte van wel 60 meter bereiken. Ze kunnen ver landinwaarts enorme schade en vele slachtoffers veroorzaken.
 Een vulkanische ontploffing onstaat als magma a-symmetrisch in de kraterpijp opstijgt. Een kant van de vulkaan wordt dan extra zwaar belast, kan gaan uitstulpen en instabiel worden. Door aardbevingen of door de druk van stijgend magma kan een zijkant instorten met puinlawines of aardverschuivingen als gevolg. Het gevolg is dat de magmakamer aan de buitenlucht kan worden blootgesteld. Het plotseling verminderen van de druk laat de hete gassen in het magma naar buiten komen langs de zijkanten met een hevige explosie, onmiddellijk gevolgd door nuées ardentes en/of asregens.
• Een van de beroemdste gevolgen is de lavastromen, lavastromen kunnen alles waar ze langs komen verbranden of bedelven. Ze kunnen over wegen en huizen heenrazen. Snelheid en kracht van de lavastroom hangt af van de hoeveelheid silicaat. Hoe meer silicaat hoe dikker. Zo kan bijvoorbeeld de aa-lava de krater van een vulkaan verlaten met een snelheid van wel 50 km. per uur. Het enige wat overblijft van het land na een lavastroom is een woestenij met heet en dampend gesteente. Meestal maken lavastromen zelf niet veel slachtoffers.
Ze veroorzaken echter (bos)branden die een stuk gevaarlijker zijn. Er het duurt vaak generaties lang voordat er weer planten kunnen groeien op de lava.

Verschillende lavastromen;

1. Sheet lava= komt uit spleten in het aardoppervlak gestroomd, 10 tot 30 m. dik.
Vloeit zo snel dat die grote hoeveelheden basalt over zeer groot oppervlakten verspreid, waardoor saaie eentonige vlakten ontstaan.

2. Pahoehoe lava= is dun, stroomt gladjes. Vaak gevormd door kleine hoeveelheden hete vloeibare basalt. Vloeit uit in tongen of kwabben, gekenmerkt door glasachtige huid. Met 50 meter per uur bewegen ze zich voort.
3. Aa-lava= wordt uit de pijp gestoten met 50 km. per uur. Vaak met lava-fonteinen, het is taaie magma. Aa-lava is heel sterk, na afkoeling heeft het een zeer ruwe oppervlakte.
4. Bloklava= is sterker en dikker dan aa-lava. Er zit meer silicium in waardoor het korter en stroperiger is. Beweegt traag, 1 tot 5 meter per dag. Na afkoeling ziet het er kubusachtig uit met relatief gladde oppervlakten.
5. Kussenlava= Kussenlava ontstaat op de zeebodem of aan de kust, waar traag stromende lava verhoudingsgewijs snel afkoelt in het koude zeewater.
 Vulkanische gas is ook een gevolg, vulkanisch gas zit opgesloten in magma.
Wanneer magma naar de oppervlakte stijgt komt het gas vrij omdat de druk op het magma lager wordt. Gas ontsnapt uit breuken in het aardoppervlak of uit de uitlaat, de ontsnappende gassen kunnen helpen een opening in de vulkaan te vormen.
Omdat sommige vulkanische gassen giftig zijn kunnen ze mensen doen stikken.
Maar gelukkig zijn de gasuitstotingen zelden zo groot dat ze slachtoffers eisen. Bij een uitstoot van koolstofdioxide op het Deng Plateau in Java zijn echter toch 142 mensen om het leven gekomen. Koolstofdioxide is wellicht een van de gevaarlijkste gassen omdat het onzichtbaar en geurloos is en snel neerslaat op het oppervlak en daar alles en iedereen doodt binnen enkele minuten. De stank van vulkanische gassen kunnen nog lang blijven hangen(soms wel 40 jaar!).
 Fumarolen zijn gassen die uit de aardbodem ontsnappen. Ze komen dus vrijwel bij alle vulkanen voor. Scheuren in de grond waaruit gassen ontsnappen zijn dus ook fumarolen. De temperatuur van fumarolen varieert van 100 tot 1000ºC
 Als er water in de krater (als de vulkaan slaap)staat kan de zuurgraad van zo’n maar zo hoog worden dat er niets in kan leven.
De gassen uit de vulkaan worden opgelost in het water van de maar waardoor de zuurgraad stijgt. Als je erin zou gaan zwemmen zou je binnen een paar minuten weggevreten zijn.
 Een Aardbeving is zowel een oorzaak van het ontstaan van een vulkaan maar ook een gevolg van een uitbarsting. Aardbevingen ontstaan namelijk wanneer een deel van de ene plaat tegen een deel van de andere plaat wrijft. Op deze randen van platen is de aardkorst minder stevig en kunnen dus vulkanen ontstaan als de scheuren zo diep zijn dat ze bij het vloeibaar gesteente komen wat onder de aardkorst ligt.
Vandaar dat in veel vulkanische actieve gebieden ook veel aardbevingen voorkomen. Ook tijdens een eruptie van een vulkaan kunnen zich aardbevingen voordoen door de grote krachten die vrijkomen.
Door al deze gevaarlijke gebeurtenissen na een eruptie kunnen er veel doden vallen.
 Er zijn verschillende beruchte vulkaan uitbarstingen uit het verleden zoals:
Dodenaantal Plaats Jaar
geen overlevende - Santorini, Griekenland, 1450 jaar voor Christus
20.000 - Vesuvius, Italië, 79 jaar na Christus
92.000 – Tamboria, Indonesië, 1815 (hongersnood)
36.417 – Krakatau, Indonesië, 1883 (tsunami)
29.025 – Mt. Pelee, Matinique, 1902 (aswolken)
25.000 – Ruiz, Colombia, 1985 (modderstromen)
14.300 – Unzen, Japan, 1792 (instorting vulkaan, tsunami)
9.350 – Laki, IJsland, ±1790 (hongersnood)
5.110 – Kelut, Indonesië, 1919 (modderstromen)
4.011 – Golunggung, Indonesië, 1882 (modderstromen)
3.500 – Vesuvius, Italië, 1631 (modder- en lavastromen)
3.360 – Vesuvius, Italië, 79 v. Chr. (aswolken)
2.957 – Papadayan, Indonesië, 1772 (aswolken)
2.942 – Lamington, Papua N.G., 1951 (aswolken)
1.982 – El Chicon, Mexico, 1982 (aswolken)
1.680 – Soufriere, St. Vincent, ±1910 (aswolken)
1.475 – Oshime, Japan, 1741 (tsunami)
1.377 – Asama, Japan, 1783 (aswolken en modderstromen)
1.335 – Taal, Filipijnen, 1911 (aswolken)
1.200 – Mayon, Filipijnen, 1814 (modderstromen)
1.184 – Agung, Indonesië, 1963 (aswolken)
1.000 – Cotopasii, Ecuador, 1877 (modderstromen)
800 – Pinatubo, Filipijnen, 1991 (instortingen, ziektes)
700 – Ruiz, Colombia, 1845 (modderstromen)
700 – Komagataki, Japan, 1640 (tsunami)
Er vielen veel slachtoffers, veel mensen moesten huis en haard definitief verlaten.
Paragraaf 3.2

Hoewel vulkanen de naam hebben erg gevaarlijk te zijn kunnen er ook voordelen zijn;
 Vulkanen kunnen geisers vormen, natuurgeisers zijn diepe scheuren in de grond waarin water zit. Het magma onder die scheuren warmt het water op. Als het water warm genoeg is spuit het ineens de grond uit.

(Old Faithful in Yellowstone National Park)
Sommige geisers bereiken een hoogte van wel 60 meter. Een deel van het uitgespoten water komt terug in de spleet. De rest wordt vervangen door grond water. Dan begint het opwarmen weer opnieuw. In IJsland worden de geisers gebruikt om af te wassen, om zwembaden te verwarmen etc.
 Asregens hebben naast vele negatieve gevolgen ook positieve gevolgen.
Bijvoorbeeld; in 1958 was er op Faial, een van de Portugese Azoren een uitbarsting. Door de asregen werd het eiland twee vierkante kilo meter groter.
En de as, die rijk is aan bruikbare mineralen, kan op langere termijn omgezet worden in een laag vruchtbare aarde. Op die vruchtbare aarde gebruiken de mensen de grond voor landbouw.
 Vulkanen kunnen zorgen voor energievoorziening, de hitte onder de aardkorst wordt dan omgezet in energie. Grote voordelen van deze manier om energie te winnen zijn de schone manier van werken, en de onuitputtelijkheid van deze energiebronnen.
 Vulkanisch gesteente wordt gewonnen bijvoorbeeld als basalt voor de bekleding van dijken.
 Kleine actieve vulkaantjes (Black smokers) bij Papua-Nieuw-Guinea hebben diep onder water kostbare metalen (goud, zilver, zink en koper) uit het binnenste van de aarde naar boven gebracht. Op de bodem sijpelt koud zeewater via spleten in de zeebodem magmakamers in waar het verhit wordt. Vervolgen stijgt dit tot 350 graden verhitte water op. Dit verhitte water neemt onderweg naar boven mineralen mee.
Als deze mineralen in aanraking komen met het koude zeewater zal het neerslaan op de flank van de kleine vulkaan.
De zeebodem daar bevat zoveel metalen dat gekeken wordt of deze gewonnen kunnen worden. Maar ze zijn bang dat het leven onder water ernstige schade zal ondervinden bij winning van de delfstoffen.
 Men zegt dat vulkanische modder reinigende en helende eigenschappen heeft, waarschijnlijk van wegen de zwavel, wat ook duidelijk aanwezig is in warme bronnen in kuuroorden.
 We komen ook veel te weten over het leven van de oude Romeinen en hun cultuur en historie door de vulkanen. Door dat de vulkanen as, lava en modderstromen over dorpen verspreiden beleven deze intact waardoor en nu naar onderzocht kan worden.
 Vulkanen zorgen ook voor de meest prachtige momenten in de natuur: denk aan de schitterende gekleurde zonsondergangen, veroorzaakt door stofdeeltjes die het zonlicht filteren na een explosieve uitbarsting. Andere voorbeelden: prachtige planten die alleen in de buurt van vulkanen voorkomen, spectaculair ”vuurwerk” tijdens erupties, prachtige lavafonteinen enzovoort. Al deze voordelen kunnen de bewoners van dat gebied weer werk in het toerisme leveren.

Hoofdstuk 4
De toekomst

Hoe zal de toekomst eruit gaan zien als dit zo doorgaat met de erupties van de vulkanen?
Er zullen steeds meer vulkanen bijkomen langs de platen maar er zullen ook steeds meer vulkanen gaan slapen of doven. Dit zal doorgaan totdat de aarde zijn druk kwijt kan, verdeeld over de verschillende vulkanen. De hoeveelheid vulkanen zal de komenden eeuwen dus wel toenemen want de aarde moet zijn ondergrondse druk toch kwijt. Het is dus wel zeker dat er altijd vulkanen zullen blijven bestaan.

Maar doordat er steeds meer vulkanen zullen ontstaan zal de wereldtemperatuur ook steeds meer dalen. Want er zullen meer stofdeeltjes in de atmosfeer komen door de erupties, en dit zal de zonnestralen tegen houden waardoor de temperatuur weer daalt.
Ook tasten de gassen en de vulkaanstoffen de ozonlaag aan, dit breekt de stof ozon uit de ozonlaag af. De ozonlaag filtreert normaal de UV-stralen uit de zonstralen maar waarneer er meer uitbarstingen komen zal de dichtheid van de ozon afnemen. Het gevolgen daarvan is dat er meer UV-stalen op de aarde zullen komen, en daar is weer het gevolg van dat mensen meer kanker zullen krijgen en planten sterven.
Een serie enorme, allesvernietigende vloedgolven zal in de toekomst in Nederland, Europa en vooral Noord-, Midden- en Zuid-Amerika dood en verderf brengen. De golven, die in Nederland tot 15 meter en in Amerika tot 50 meter hoogte kunnen reiken, zullen kilometers landinwaarts komen en de meeste steden en dorpen in het westen van ons land zwaar beschadigen en onder water zetten.
Deze voorspelling doen vooraanstaande Amerikaanse en Britse wetenschappers van de Londense University College(UCL) en de Universiteit van Californië. De vloedgolven, die met een snelheid van zo’n 800 kilometer per uur naar de kusten van de wereld razen, zullen zware rampen veroorzaken, die hun weerga in de menselijke geschiedenis niet kennen. Geoloog dr. Simon Day van UCL: “Wij hebben met 100 procent zekerheid berekend dat dit de mensheid staat te wachten. Het is onvermijdelijk”.
Volgens de wetenschappers, een team van geologen en meteorologen, ontstaat de keten van vloedgolven na een vulkaanuitbarsting op het Canarische eiland La Palma. Door de uitbarsting van de Cumbre Vieja vulkaan zullen grote delen van de berg in zee belanden en zullen ondergrondse grondverplaatsingen van vele vierkante kilometers plaatsvinden, waardoor een serie vloedgolven ook wel tsoenami’s genoemd zich over de oceanen beweegt.
In het begin bereikt de massa water bij de Canarische Eilanden de onwaarschijnlijke hoogte van bijna 700 meter, daarna neemt deze geleidelijk af. Marokko zal volgens de wetenschappers worden getroffen door een vloedgolf van 100 meter, terwijl Miami en New York worden geconfronteerd met golven van 50 meter. Zo zullen Florida en de Bahama’s, omdat deze gebieden amper kustbescherming hebben, van de kaart worden geveegd. In het zuiden van Engeland worden steden, zoals Brighton en Southampton totaal vernietigd.
(Bron; www.vulkanen.nl/files/vulkanen/algemeen.htm)

Hoofdstuk 5
Voorspellen

Er zijn geleerden die vulkanen bestuderen om er steeds meer van te weten te komen.
Ze willen er steeds meer van weten omdat de bewoners graag willen weten waarneer, waar en hoe de eruptie tot stand komt. Doordat de vulkanen grote verwoesting kunnen aanrichten en veel slachtoffers kunnen eisen willen de bewoners van het gebied van tevoren weten wat hen te wachten staat zodat ze op tijd kunnen evacueren.

Bij het zoeken naar antwoorden gaan geleerden op verschillende wijzen te werk.
Op de eerste plaats zoeken ze naar verslagen van vroegere uitbarstingen in kranten, dagboeken en andere documenten. Op die manier is na te gaan hoeveel tijd telkens tussen twee uitbarstingen is verstreken en hoe iedere uitbarsting te werk is gegaan.
Ook nemen zij monsters. Ze graven gaten in de bodem of laten flessen zakken in bronnen waar gassen, modder of stoom uitkomen. De monsters worden dan in een laboratorium onderzocht. Ook nemen zij monsters van lava als er een lavastroom gaande is. Daarbij dragen ze wel een hittewerend pak.
Als er steeds meer gassen uit de krater en uit zijspleten fumaroles, en scheuren komen dan komt er waarschijnlijk een eruptie. Ze stinken vaak naar het mineraal zwavel, dat ruikt als verrotte eieren.
Met seismometers worden vervolgens op de hellingen van de vulkaan metingen van aardbevingen verricht door geleerden. Zolang er geen of alleen af en toe een kleine trilling is te meten, is er niets aan de hand, maar als het aantal aardbevingen toeneemt en bovendien op steeds geringere diepte worden opgewekt, wordt het tijd om de omgeving van de vulkaan te ontruimen.
Ook gaan geleerden na of de hellingen langzaam aan iets steiler worden, zodat gebouwen worden opgetild en de zee terugwijkt van de kustlijn.
Ze gebruiken daarbij hellingmeters. Als de hellingen inderdaad steiler worden is de berg aan het opzwellen door de druk van magma dat onder de berg opstijgt.
Vanuit een vliegtuig of helikopter is vervolgens na te gaan of het aantal gas- en stoombronnen op de vulkaan toeneemt en of er ook steeds meer gas en stoom naar buiten komt. Soms blijkt tijdens een luchtverkenning dat in de krater een koepel van gestolde lava is ontstaan die bij elke volgende vlucht verder is gegroeid. Dan kan er elk moment een uitbarsting beginnen.
Sinds enkele jaren gebruiken vulkanologen ook spiegels en laserstralen om op gezette tijden afstanden te meten tussen verschillende plekken op de vulkaan.
Als de berg hoger wordt en opzwelt worden de afstanden tussen de meetpunten groter.
Een toename van slechts enkele centimeters is al waarneembaar als de metingen regelmatig worden uitgevoerd.
Dankzij deze onderzoekswijzen is het mogelijk om een uitbarsting enkele weken voordat die plaatsvindt aan te kondigen. Men heeft dan alle tijd om mensen die bij de vulkaan wonen te evacueren. Dat was bijvoorbeeld het geval toen de Pinatubo op de Filippijnen in juni 1991 tot uitbarsting kwam.
Maar door al deze metingen is nog steeds niet precies vast te stellingen waarneer er een eruptie komt, het blijft altijd de wet van de natuur.
Het observeren van vulkanen is erg duur want het vereist uiterst bekwame en goed opgeleide mensen met de beste uitrustingen in observatoria. Veel gevaarlijke vulkanen liggen echter in ontwikkelingslanden die niet genoeg geld hebben om de vulkanen nauwkeurig in de gaten te laten houden.
De belangrijkste instrumenten en methoden die vulkanologen gebruiken zijn;
*Seismografen; registrerende aardschokken.
*Stijgend magma; veroorzaakt aardschokken. Nadert de magma het aardoppervlak dan zullen de schokken veelvuldiger en heviger worden. Deze aardschokken zijn misschien wel het meest betrouwbare signaal dat een vulkaan op uitbarsten staat. Deze aardschokken worden geregistreerd door automatische recorders die verbonden zijn met een observatorium.
*Trillingmeters; zijn zeer nauwkeurige waterpassen, gemaakt van drie potten met graadverdeling in een driehoek gezet en gevuld met water of kwik. Met trillingsmeters kun je veranderingen in de grond vaststellen en meten.
*Observatie per satelliet; is zeer duur en staat nog maar in de kinderschoenen. Hiermee wordt in de toekomst gelet op veranderingen in de aardbodem.
*Gas en stoom uitstoot uit de uitlaat van de vulkaan is vaak een teken dat er magma naar het aardoppervlak stijgt. Deze informatie is moeilijk te krijgen om dat deze verschijnselen de gevoelige instrumenten kunnen beschadigen.
*Risico-kaarten; waarmee wordt aangegeven waar de grootste risico’s zijn voor uitbarstingen.
De Bewoners van het gebied rond de vulkaan hebben hun eigen methoden om een uitbarsting te voorspellen;
*Aan een soort stilte voor de storm kunnen de bewoners zien dat er een uitbarsting komt. Vaak betekent die stilte dat vallend gesteente de kraterpijp heeft afgesloten en dat de druk wordt op gebouwd met als gevolg een zwaardere uitbarsting.
*Door de trillingen van de aarde en de verhoging van de grondtemperatuur die voorafgaan aan een uitbarstingen waardoor de slangen uit hun spleten en gangen tevoorschijn komen.
*De dieren worden ook vlak voor een uitrusting heel erg nerveus.
Hoofdstuk 6
Voorkomen

Het is eigenlijk wel duidelijk dat vulkaan uitbarstingen niet vallen te voorkomen, wel kan men de gevolgen beperken.
Men kan nu al door te voorspellen de bewoners rond de vulkaan evacueren. Dit kan vele slachtoffers redden.

Bijvoorbeeld in juli 1993 kwam een tsoenami, opgebouwd in de Japanse Zee, af op de stad Okushiri, waarbij de kustwateren hoogten bereikten van 10 meter voordat ze op de stranden te pletter sloegen, en 240 slachtoffers maakten. Een jaar later heeft Japan het ‘Real Time Seismology System’ geïnstalleerd, wat waarschuwingsberichten uitzendt via alle televisiekanalen, aan de hand van waargenomen vulkanische activiteit. Hierdoor is een ramp voor de oostkust van Hokkaido voorkomen; tsoenami’s eisen ieder jaar echter wel zo’n 15.000 tot 20.000 dodelijke slachtoffers, voornamelijk in Japan.
(www.vulkanen.nl)
De weg van de lava kan men ook veranderen. Door geulen te graven met bijvoorbeeld explosieven en door betonnen barricades op te zetten kan men een gebied beschermen. Bijvoorbeeld een woonwijk of een beschermd gebied.
Maar de vulkaanuitbarstingen zijn nog steeds onbetrouwbaar, en de lavastromen en alle andere gevolgen van een eruptie zullen blijven bestaan.
Men kan ze wel proberen te verminderen maar het valt niet te voorkomen. Zo blijkt maar weer dat moeder aarde nog steeds onvoorspelbaar is.

Conclusie

Op de hoofdvraag:
Wat zijn de gevolgen van vulkaanuitbarstingen en vallen de negatieve gevolgen te voorkomen?

kan ik nu antwoord geven:
De wereldtemperatuur over de hele wereld zal dalen als gevolg van stofdeeltjes die uit de vulkanen komen na een eruptie.
Ook tasten de gassen en de vulkaanstoffen de ozonlaag aan, als gevolg hiervan zal had aantal UV-stralen dat de aarde bereikt toenemen. Hierdoor zullen steeds meer mensen kanker krijgen en meer planten zullen sterven, dit allemaal als gevolg en de vulkaanuitbarstingen.

De negatieve gevolgen vallen niet te voorkomen, de vulkaan zal uitbarsten om zijn druk kwijt te kunnen. Want uiteindelijk blijft het altijd moedertje aarde die de baas blijft.

REACTIES

M.

M.

Dankje wel voor dit geweldige werkstuk!!
We houden van je :)

21 jaar geleden

E.

E.

mooi gekopieerd, http://www.knmi.nl/cms/content/31176/vulkaanstof

12 jaar geleden

P.

P.

ik vind het niet kunnen

11 jaar geleden

S.

S.

het is een beetje lang

8 jaar geleden

Log in om een reactie te plaatsen of maak een profiel aan.