Noord- en Zuid-Korea, de nasleep van de Korea Oorlog.

6.3

Profielwerkstuk door een scholier
1e klas wo | 4174 woorden
29 maart 2017
56 keer beoordeeld

6.3

56 keer beoordeeld

Taal

Nederlands

Vak

Aardrijkskunde

Inleiding

Noord- en Zuid-Korea, landen die praktisch gezien naast elkaar liggen, maar toch erg veel van elkaar verschillen. Ze hebben beide andere bestuursvormen en dit is dan ook goed te merken aan de levensomstandigheden van de inwoners van beide landen. Vaak komt Noord-Korea in het nieuws als de ‘boeman’, maar is dat wel zo eerlijk? Of krijgen wij een vertekend beeld van de waarheid te zien? En hoe kon één land uitsplitsen tot deze twee tegenpolen?

Voorwoord

We hebben gekozen voor dit onderwerp omdat wij geïnteresseerd waren in de politieke situatie rondom Noord- en Zuid-Korea en in hoe dit invloed heeft op de inwoners van de landen. Ook wisten we dat dit een nogal ingewikkeld onderwerp zou worden met misschien niet al teveel informatie rond het mysterieuze Noord-Korea, maar het leek ons leuk om de uitdaging aan te gaan.

Noord- en Zuid-Korea in een notendop

Noord- en Zuid-Korea zijn twee landen in het oosten van Azië. De twee landen vormden vroeger samen het land Korea, maar na een lange oorlog werd Korea opgesplitst in het communistische Noord-Korea en het democratische Zuid-Korea. Door de oorlog die voorafging aan het splitsen van Korea is er een kille en gespannen sfeer ontstaan tussen de twee landen en dat is dan ook te merken, sinds het “einde” van de oorlog is er een grensconflict en veel spanning tussen beide landen (om het minste of geringste worden er al raketten in stelling gebracht).

Noord-Korea, ook wel bekend als de Democratische Volksrepubliek Korea, is een totalitaire staat waar alles door de regering wordt gecontroleerd en bepaald, zo is er een eigen internet waar alleen Noord-Koreaanse gecensureerde websites op bezocht kunnen worden en worden tegenstanders van het Noord-Koreaanse regime zelfs vervolgd en naar concentratiekampen verbannen. Verder is Noord-Korea zwaar gemilitariseerd en heeft het op de V.S, India en China na het grootste leger van de wereld. Noord-Korea is een land dat wij kennen als strikt en gesloten, maar veel mensen weten niet dat je er wel degelijk op bezoek kunt gaan. Al zijn er in het verleden wel problemen geweest met toeristen uit Israël, Amerika en Japan, maar in 2010 zijn die problemen voor in ieder geval de Amerikanen opgelost. Die mogen nu elk moment van het jaar het land in, ze mogen alleen niet de trein gebruiken of meedoen aan uitwisselingsprojecten. Een visum kan aangevraagd worden via een reisbureau, nadat de ticket is betaald. Toegang krijgen tot het mysterieuze land is dus vrij simpel, ervan uitgaand dat je geen politicus of journalist bent. Voor die mensen gelden er andere regels die het een stuk lastiger maken om Noord-Korea te bezoeken en deze regels veranderen ook nog eens zeer regelmatig. Toeristen kunnen niet vrij rondlopen in het land en moeten ten alle tijden begeleid worden door een gids. Ze krijgen een speciale toeristenkaart waarop hun visa staat samen met wat persoonlijke informatie die ze dan moeten afgeven aan hun gids.

Zuid-Korea, of de Republiek Korea daarentegen is veel vrijer, de mensen worden niet in de gaten gehouden door de overheid, er is vrijheid van meningsuiting, en er is een democratie in plaats van een dictatuur (zoals in Noord-Korea). Zuid-Korea heeft ook veel meer contact met de rest van de wereld. Ze hebben veel handel met andere landen en in de laatste jaren is de Zuid-Koreaanse cultuur zich ook aan het verspreiden naar andere landen, K-pop (Koreaanse popmuziek) en Koreaanse televisieseries zijn erg populair onder de tienermeisjes van tegenwoordig.

Korea heeft een van de intelligentste bevolkingen ter wereld, mede door de immense druk die ze op hun studenten leggen. De Koreanen hebben zelfs speciale huiswerkinstituten, de hagwons. De kinderen kunnen hier bijles krijgen over elk onderwerp dat ze maar kunnen bedenken. Dus niet alleen schoolvakken als wiskunde en natuurkunde, maar ook sporten als ballet en taekwondo. Koreaanse ouders hebben dan ook hoge verwachtingen van hun nakomelingen en verplichten hun kinderen het beste te zijn in alles wat ze doen. Dat er zo veel druk op de kinderen wordt gezet om hun best te doen is niet voor niets. De studenten moeten namelijk een toets afleggen die hun toekomst zal bepalen, de Suneung. De enige manier om op een goede universiteit te komen is om deze toets goed te maken en dat is voor zowel de ouders als de student zelf van groot belang.

Door de onmenselijke druk op de jongeren is het zelfmoord percentage zeer hoog. In Zuid-Korea vinden er de op één na meeste zelfmoorden in de hele wereld plaats en voor mensen onder de 40 jaar is het zelfs de voornaamste doodsoorzaak.

De Koreaanse manier van leren is misschien zwaar en vervelend voor de studenten, maar het heeft wel effect. Uit de PSIA (Program for International Student Assesment) van 2012 blijkt dat Korea als een van de beste landen ter de wereld scoort op Wiskunde en Lezen, op de natuurwetenschappen scoren de Koreanen iets minder.

Een ‘koud’ Korea

Korea is een schiereiland dat duizenden jaren bij elkaar hoorde, maar na de tweede wereldoorlog kwam daar een einde aan. Na 35 gruwelijke jaren onder de Japanners werden de Koreanen eindelijk bevrijd door de Geallieerden in augustus 1945, wat ze niet wisten is dat dit het begin zou worden van een nog langere tijd van onrust en rivaliteit. Korea werd namelijk verdeeld tussen de Sovjet-Unie en de VS, met de democraten in het zuiden en de communisten in het noorden van de 38^e breedtegraad. Ze probeerden te onderhandelen met elkaar over een verenigd Korea, maar hier kwam niets van terecht vanwege de spanning die er heerste tussen de twee grootmachten in verband met de Koude Oorlog. Hierdoor kwam de VN in 1948 bij elkaar en verklaarde Zuid-Korea tot de Republiek van Korea. Dit besluit werd gevolgd door de oprichting van de Democratische Volksrepubliek Korea in Noord-Korea. De landen werden nog steeds gesteund door de VS in het zuiden en door de SU in het noorden. Beide kanten wilden het hele Koreaanse eiland voor zichzelf en 1950 kwam er een absoluut dieptepunt in de relatie tussen de twee landen: er ontstond een oorlog.

Noord-Korea viel Zuid-Korea binnen op 25 juni 1950, met steun van China en de Sovjet-Unie. Dit was de eerste grootschalige militaire actie die plaats vond tijdens de Koude Oorlog. De VN kwam Zuid-Korea al snel te hulp met de Veiligheidsraad, een militair orgaan binnen de organisatie, die in dit geval bestond uit een verzameling van troepen uit 22 landen (88% VS). Voor de VS was dit namelijk niet alleen een oorlog tegen Noord-Korea en zijn bondgenoten, het was een oorlog tegen het communisme zelf. De Amerikanen wilden aan de wereld tonen dat het communisme verkeerd was en wilde dit met bloed, zweet en tranen bewijzen. Ondanks hevig verzet van de Noord-Koreanen was het einde van de oorlog na twee maanden al in zicht, maar daar kwam algauw verandering in met de tussenkomst van China aan de kant van Noord-Korea. De ‘vredes- ‘troepen kregen zware nederlagen te verduren en velen werden bang door het idee dat de Koreaanse Oorlog toch niet zo kort en simpel zou zijn als ze hadden verwacht. Op het schiereiland was het ook nog eens een van de droogste en heetste zomers in tijden, waardoor de vredestroepen gedwongen werden om te drinken uit rijstplantages die bemest werden met menselijke uitwerpselen. Deze nederlagen dwongen de VN om zich terug te trekken in 1951. Op het land had de VN lang niet zoveel succes als in de lucht, waar voortdurend bombardementen en luchtgevechten zonder veel weerstand uit het Noorden werden uitgevoerd. De bloedige gevechten eindigden pas op 27 juli 1953, door het ondertekenen van een wapenstilstand, maar nog geen vredesverdrag (er is dus officieel gezien nog steeds een oorlog).

Deze felle, relatief kortdurende oorlog had een erg hoog aantal burgerslachtoffers, dat bestond uit bijna de helft van het totale dodental van 5 miljoen mensen. Dit betekent dat 10% van heel Korea (uit die tijd) de oorlog niet heeft overleefd. Na de wapenstilstand werden Krijgsgevangen vrijgelaten en werd de ‘Korean Demilitarized Zone’ (DMZ) opgericht als scheidingslijn tussen Noord- en Zuid-Korea. In de DMZ ligt een zogenaamde ‘Joint Security Area’. Dit is een plek waar onderhandelingen plaatsvinden en tot 2007 was dit ook de enige verbinding tussen het noorden en het zuiden van Korea. Deze historisch belangrijke plek is tegenwoordig zelfs een populaire toeristische attractie geworden!

Door de Korea oorlog werd in het westen de angst voor het communisme steeds groter. De Korea oorlog was voor de Amerikanen, die tegen het communisme waren, het bewijs dat communisme op weg was naar wereldheerschappij. De V.S. gebruikte de Korea oorlog dan ook om het communisme zwart te maken. In het filmpje hieronder is te zien hoe President Truman van de Verenigde Staten verslag uitbrengt over de Korea oorlog.

Verenigd Korea, feit of fictie?

De komende jaren zal de spanning tussen Noord- en Zuid-Korea waarschijnlijk niet verminderen, er is zelfs een grote kans dat het alleen maar erger wordt. Er zijn nog dagelijks conflicten tussen de Noord- en Zuid-Korea en de wapens van beide landen worden steeds geavanceerder waardoor de spanning nog meer toe neemt, de gedachten dat er uit het niets een atoombom uit de lucht kan komen vallen zorgt voor veel onrust. Noord-Korea voerde laatst nog een rakettest uit door vier ballistische raketten richting Japan af te vuren, waarschijnlijk als reactie op de militaire oefening van de V.S. en Zuid-Korea die de week hiervoor plaatsvond. Dit soort acties van beide landen zorgen ervoor dat de spanning alleen maar oploopt en geen van beide landen lijkt dat iets te kunnen schelen. Noord- en Zuid-Korea voeren wel overleg en sluiten wel verdragen om de spanning de kop in te drukken maar een week later lijken ze het overleg en de verdragen compleet vergeten te zijn en gaan ze rustig weer door met elkaar provoceren. Gelukkig zijn er ook nog derde partijen zoals China die de oplopende spanning tussen Noord en Zuid willen oplossen. China is bang dat de landen elkaar aanvallen omdat dat ook voor China zelf schadelijk kan zijn, in ieder geval op economisch gebied.

Een ander belangrijk reden voor de toenemende spanning tussen Noord- en Zuid-Korea is dat er binnen beide landen ook van alles mis gaat, niet alleen in Noord-Korea maar ook juist in het zuiden zijn er conflicten tussen de bevolking en de regering. Een actueel voorbeeld hiervan is het afzetten van de voormalige president van Zuid-Korea (Park Guen-hye) en de rellen die daarop volgden, Park werd ervan verdacht corrupt te zijn en is op 10 maart 2017 door het Constitutioneel Hof afgezet. Zolang Noord en Zuid hun eigen zaken niet op orde hebben zal het moeilijk zijn om iets te doen aan de oplopende spanning, ook met hulp van andere landen zoals China.

Na de afzetting van president Park Guen-hye braken er in heel Zuid-Korea rellen uit, in het filmpje is te zien hoe aanhangers van Park Guen-hye het gerechtsgebouw bestormen. Tijdens de rellen zijn er meerdere mensen gewond geraakt en minstens twee mensen gestorven.

Park werd ervan beschuldigt geld aan te hebben genomen van technologie gigant Samsung in ruil voor politieke invloed. Zelf ontkent de voormalige president van Zuid-Korea het geld aangenomen te hebben.

Er moet nog veel gebeuren om de relatie tussen Noord- en Zuid-Korea te herstellen en de spanning te laten zakken, daarom denken wij dat het in de komende jaren niet beter zal gaan tussen Noord en Zuid tenzij beide landen hun ideologische verschillen opzijzetten en proberen om samen tot een oplossing te komen. Maar dat zien wij zelf nog niet zo snel gebeuren.

Rijstcakes en skinny jeans

Korea is een stuk land dat niet alleen politiek, maar ook cultureel gescheiden is door de spanningen die al meer dan een halve eeuw geleden ontstaan zijn. De twee landen grenzen aan elkaar, maar zijn toch heel verschillend. Noord-Koreaanse gevangenissen zitten vol met politieke tegenstanders en nieuws dat niet goedgekeurd is door de staat is ten strengste verboden. Internet en telefoonoproepen worden gecensureerd en in de gaten gehouden en computers of usb sticks met ‘verboden materiaal’ als buitenlandse films of tv-shows zijn strafbaar. Om gehoorzaamheid af te dwingen werden er in het verleden zelfs publieke executies ingezet, wat zorgde voor een bang en stil volk. De Noord-Koreanen krijgen dus een sterk vertekend beeld van de wereld om zich heen, anders dan het vrij Westerse Zuid-Korea. Dit land heeft een welvarend kapitalistisch democratisch bestuurssysteem waarbij de mensen relatief vrij zijn. Toch heeft ook Zuid-Korea politieke gevangenen en is het strafbaar om begrip te tonen voor het stalinistisch bestuur in Noord-Korea. In 2014 is er een Chinese student uit het land gezet om precies deze reden. Al met al is Zuid-Korea nog steeds minder corrupt dan Noord-Korea, voornamelijk door de Westerse invloed uit het verleden die toch een stuk beter bleek te werken dan het communisme.

Noord-Korea heeft veruit het zwaarst geleden onder de gevolgen van de splitsing van Korea en de Koude Oorlog, maar ze hebben één groot voordeel over hun zuidelijke buren: Mount Taebak. Het Taebak gebergte is een gedeelte van het Geumgang gebergte en volgens populaire mythen is dit de geboorteplaats van Dangun, de zoon van een berenvrouw en de godenzoon Hwan Ung. Toen Dangun eenmaal volwassen was stichtte hij het rijk Gojosoen, het rijk waarmee Korea in 2333 v. Chr. ontstaan zou zijn. In het jaar 1122 v. Chr. werd hij verslagen door de Chinese koning Wu, waarna de half-god eventueel zou terugkeren als de berg god van Asadal. In totaal zou Dangun 1500 jaar regeren en 1908 jaar oud zijn.

De landen verschillen niet alleen qua mentaliteit, van het onderdrukte noorden tot het vrije zuiden, maar ook qua fysieke bouw. De Noord-Koreaanse peuters zijn namelijk 4 cm kleiner bij de jongens en 3 cm bij de meiden, voornamelijk door een slecht dieet. Korea kampt al een tijdje met extreme droogte waardoor de oogsten mislukken of zwaar tegenvallen. Voedselprijzen stijgen en alleen de elite van het land maakt zich geen zorgen over de groeiende voedseltekorten. Ook de gemiddelde levensverwachting is opmerkelijk verschillend met 69 jaar voor de Noord-Koreanen en 79 jaar voor de Zuid-Koreanen.

Ook al verschillen beide landen erg veel van elkaar op zowat elk gebied dat er maar te bedenken valt, toch zijn er overeenkomsten aanwezig die ontstaan zijn vóór de scheiding van Korea. Denk daarbij aan feestdagen zoals Daeboreum, waarbij de eerste volle maan van het jaar gevierd wordt. Tevens worden dezelfde traditionele gerechten klaargemaakt door beide kanten bij speciale gelegenheden, zoals Dduk (rijstcake) en Yeot (gebak) die zouden moeten zorgen voor geluk bij examens en het drinken van Ddukguk (rijstcake soep) op nieuwjaarsdag is iets wat voor heel Korea een gewoonte is. Ook worden ouders aangesproken met beleefde titels, maar dit is iets dat door bijna heel Azië als vanzelfsprekend wordt gezien.

Jammer genoeg (of juist niet) houden de overeenkomsten tussen de twee Koreaanse helften hierop en zijn de verschillen duidelijk op te merken. Dit is bijvoorbeeld duidelijk te zien aan het verschil in kledingstijl. Noord-Korea heeft namelijk een verbod gelegd op het dragen van minirokjes, skinny jeans en bepaalde haarstijlen. Zuid-Koreanen aan de andere kant zijn vrij om te dragen wat zij willen. Schoonheid en een unieke stijl is erg belangrijk in het zuiden en veel Koreanen besluiten onder het mes te gaan om meer te lijken op hun favoriete Koreaanse popsterren (K-pop stars).

Net zoals de kledingstijl zijn ook de trouwerijen een stuk ‘wilder’ in het zuiden. Hier is het vrij normaal om een spectaculair feest te geven op de trouwdag en om een lange romantische huwelijksreis te plannen naar het buitenland, terwijl de Noord-Koreanen meestal thuis of in een restaurant gaan trouwen.

Ondanks de vele verschillen tussen de twee landen is een herenigd Korea nog steeds mogelijk, onder de voorwaarde dat de bevolkingen dat ook daadwerkelijk willen. Veel Koreanen vinden dat de culturele en politieke verschillen te groot zijn om de landen samen te voegen en het samensmelten van Noord-Korea en Zuid-Korea zou miljarden dollars kosten, al zou dat op de lange termijn misschien toch economisch in het voordeel werken ten opzichte van de huidige situatie. Voor anderen zou een hereniging een ware droom zijn, om hun verscheurde land eindelijk weer samen te zien komen tot een economisch en politiek welvarend land. Eén ding is zeker, zolang geen van beiden landen bereid is om zich open te stellen voor de ander, zal een herenigd Korea niets meer zijn dan een verre droom.

Een oplossing voor het Korea conflict

Al sinds het einde van de Korea oorlog wordt er gezocht naar een oplossing voor het conflict tussen Noord- en Zuid-Korea. Er is van alles geprobeerd om de omgang tussen de twee landen te versoepelen en de spanning te verminderen, maar niks heeft het gewenste effect gehad en er hangt nog steeds een gespannen sfeer tussen noord en zuid. Om het conflict in Korea op te lossen zou je natuurlijk de leiders van beide landen kunnen laten liquideren, de twee landen samenvoegen en er een nieuw staatshoofd neerzetten maar de inwoners van de landen zitten daar waarschijnlijk niet op te wachten.

Een andere oplossing voor het probleem is zwaardere sancties zetten op het provocerende gedrag van vooral Noord maar ook zeker Zuid-Korea. Op dit moment wordt alleen Noord-Korea gestraft voor haar bedreigingen maar Zuid-Korea is net zo goed verantwoordelijk voor de oplopende spanningen, denk bijvoorbeeld aan de propaganda luidsprekers aan de grens van Noord- en Zuid-Korea waar voortdurend Zuid-Koreaanse politieke boodschappen worden afgespeeld. Als we echt iets aan de spanningen in Korea willen doen zullen we niet alleen Noord-Korea maar ook Zuid-Korea moeten gaan straffen voor provocerend gedrag en zullen we ook de sancties een stuk feller moeten maken.

En op korte termijn misschien wel de beste oplossing, is China. China zou Noord- en Zuid-Korea noodgedwongen beter samen kunnen laten werken. China levert namelijk een groot deel van alle levensmiddelen in Noord-Korea, als China de prijzen van deze producten omhoog zou doen zou Noord-Korea een flink probleem hebben. Noord-Korea wordt namelijk door bijna alle andere landen geboycot en is dus compleet afhankelijk van China. China kan Noord-Korea dus als het ware chanteren om een verdrag te tekenen met Zuid-Korea. Hetzelfde geld voor Zuid-Korea, als de belangrijkste handelspartners (V.S., Japan, Duitsland en Singapore) van het Zuiden dreigen met het stoppen van de handel zal Zuid-Korea het verdrag wel moeten tekenen.

De oplossing moet ervoor zorgen dat de spanning tussen Noord- en Zuid-Korea vermindert en hun relatie verbetert, dit moet niet ten kosten gaan van de inwoners. Door meer en zwaardere sancties op te leggen zal niet alleen de regering van zowel Noord als Zuid dat voelen maar ook vooral de burgers, prijzen zullen bijvoorbeeld stijgen door sancties op export naar Korea. Daarom valt die oplossing voor ons af.

Het uitschakelen van de staatshoofden van Noord en Zuid-Korea, de landen samenvoegen en er een nieuw staatshoofd neerzetten is misschien ook niet de beste oplossing. Het lijkt namelijk makkelijker dan het is. Het staatshoofd van Noord-Korea, Kim Jong-un, wordt beveiligd door een team van elite soldaten (de Supreme Guard Command), hem uitschakelen zal dus niet zonder slag of stoot gaan. Ook als het lukt om beide staatshoofden te liquideren zal het plaatsen van een nieuw staatshoofd hoogstwaarschijnlijk gepaard gaan met rellen en opstanden. Dit is dus ook niet echt een goede oplossing

De enige oplossing die overblijft is dus chanteren. Als andere landen waaronder China en de V.S. bereid zijn om Noord- en Zuid-Korea te chanteren om een vredesverdrag te tekenen met daarin duidelijke afspraken over het gene waardoor de meeste spanning ontstaat (kernwapens en militaire oefeningen), zal de spanning tussen de twee landen verminderen en hopelijk ook hun relatie verbeteren. Deze oplossing werkt het beste omdat de burgers er eigenlijk vrij weinig van merken, tenzij Noord- en Zuid-Korea het verdrag nog steeds weigeren te tekenen maar dat zal niet zo snel gebeuren aangezien ze hun eigen land dan in feiten de afgrond in helpen. Een andere reden dat dit ons de beste optie lijkt is omdat dit een minder gewelddadige en rel veroorzakende oplossing is dan bijvoorbeeld de staatshoofden vermoorden.

De Supreme Guard Command, beter bekend als unit 963, is dus de crème de la crème van het Koreaanse leger. Ze hebben de taak om het staatshoofd te bewaken en worden daar dan ook vanaf zeer jonge leeftijd voor getraind. Nieuwe soldaten worden gerekruteerd op middelbare scholen, de studenten moeten dan in een rij gaan staan en worden geïnspecteerd. Voordat de student geselecteerd wordt voor unit 963 wordt hij eerst gescreend om te kijken of zijn familie wel loyaal genoeg is. Eenmaal geselecteerd krijgt de student een ID-nummer en worden al zijn gegevens gewist, ook wordt contact met familie verboden. Daarna krijgen de studenten een speciale training die twee jaar duurt. De training bestaat uit Taekwondo lessen, schietlessen en 25 kilometer lange marcheertochten in volledige uitrusting.

Slot

Het Korea dat wij nu kennen, gescheiden en nog net niet met elkaar in oorlog, is niet altijd zo geweest. Het land is gescheiden na de Tweede Wereldoorlog en door de gevolgen van de Koude Oorlog en de Korea Oorlog zijn die verschillen steeds groter geworden. Zowel op politiek en economisch als op sociaal gebied zijn de landen heel erg anders, maar als je goed kijkt zie je toch kleine overeenkomsten her en der. Als de landen hun ideologische verschillen aan de kant konden zetten, dan zou een verenigd Korea een realistisch toekomstbeeld zijn, maar voor nu zal dat hoogstwaarschijnlijk niet gebeuren. Op dit moment verschillen de landen simpelweg te veel van elkaar en veel Koreanen zitten er eigenlijk ook niet op te wachten, vanwege alle sociale en economische complicaties die het met zich mee brengt. In de inleiding stelden wij de vraag of Noord-Korea wel werkelijk de ‘boeman’ is die wij zien op het nieuws en om eerlijk te zijn hebben wij daar nog steeds geen antwoord op. Uiteraard heeft Noord-Korea een hoop onethische dingen gedaan, maar was dat het volk of waren dat de stalinistische leiders die de touwtjes in handen hadden? En blijkbaar heeft ook Zuid-Korea een hoop politieke gevangenen. Waarom horen we hier niks over op het nieuws? Persoonlijke denken wij dat geen van beide landen de echte boosdoener is, maar dat de spanningen tussen de twee vooral voortkomen uit hun verschillen en miscommunicatie. Toch hopen we dat er ooit een einde zal komen aan de problemen tussen Noord- en Zuid-Korea, in de hoop dat de bewoners van beide kanten niet meer hoeven te leven onder de constante angst en haat voor de ander.

Nawoord

Dit was een erg interessant werkstuk om te maken, al was het een hele hoop onderzoek. Het vinden van goede bronnen was soms erg uitdagend, aangezien velen ervan nogal bevooroordeeld waren. We moesten dus goed opletten dat de informatie die we vonden betrouwbaar was en dat de inhoud voornamelijk bestond uit feiten. Gelukkig verliep de samenwerking tussen ons twee erg soepel en hadden we geen problemen met bijvoorbeeld een oneerlijke taakverdeling of een sterk verschil in tekstkwaliteit. Al met al was het een leuke opdracht en zeker een stuk beter en uitdagender dan de normale boekopdrachten. We kijken uit naar het volgende project!

Bronnen:

http://38north.org/2015/10/rfrank102215/frank15-1022_graph5/

Memo: geschiedenis voor de onderbouw 3VWO handboek

http://www.nu.nl/buitenland/3384871/noord-korea-in-staat-van-oorlog-met-zuid-korea.html

https://nl.wikipedia.org wiki/Noord-Korea

https://nl.wikipedia.org/wiki/Zuid-Korea

https://nl.wikipedia.org/wiki/Koreaanse_Oorlog

http://www.leverinktekst.nl/2014/03/23/op-7-waarom-halen-ze-in-zuid-korea-zulke-hoge-cijfers/

http://www.nu.nl/internet/4516815/zuid-koreaanse-president-officieel-beschuldigd-in-samsung-omkoopzaak.html

https://www.youtube.com/channel/UCNdfaOm3Lv0EbG_IEO4EodQ (metro nederland)

http://nos.nl/artikel/2162257-doden-bij-betogingen-zuid-korea-na-afzetten-president.html

https://www.trouw.nl/home/china-wil-spanningen-noord-en-zuid-korea-verminderen~a1dd17f2/