Balansen van verschillende organisaties

Beoordeling 5.7
Foto van een scholier
  • Praktische opdracht door een scholier
  • 4e klas havo | 2537 woorden
  • 12 mei 2003
  • 22 keer beoordeeld
Cijfer 5.7
22 keer beoordeeld

Taal
Nederlands
Vak
Methode
Wat is een balans?

De balans van een onderneming is een overzicht van de vermogenspositie op een bepaald tijdstip. Rechts op de balans staan de bronnen waar het vermogen vandaan komt. Deze worden de passiva genoemd. Links op de balans staan de zaken waar dit vermogen in gestopt is, de activa. Onder de passiva zien we eigen vermogen (aandelenvermogen, reserves) en vreemd vermogen. Er is kort vreemd vermogen, zoals bankkrediet en crediteuren (leveranciers die nog betaald moeten worden). En er is lang vreemd vermogen, zoals obligatieleningen en andere langlopende leningen.Activa zijn onder andere gebouwen, terreinen, machines, voorraden, debiteuren (klanten die nog moeten betalen), bank en kas.
Schema van een balans
Balans van de NV Bijvoorbeeld 31 december 1999 (in mln euro's)
Activa passiva
Vaste activa 20 Eigen vermogen 25
Vlottende activa 30 Vreemd vermogen 25
Lang 15
Kort 10
Totaal 50 Totaal 50
De verhouding tussen het eigen vermogen en het vreemd vermogen is de solvabiliteit. Daarbij is de vraag aan de orde of de onderneming voldoende eigen vermogen heeft om in geval van faillissement alle verschaffers van vreemd vermogen hun geld terug te betalen. Wordt het eigen vermogen te klein, of zelfs negatief, dan zijn de vermogensverhoudingen verstoord. De solvabiliteit is onvoldoende om kredietverschaffers en leveranciers het nodige vertrouwen te geven.
Bij een winstgevende productie wordt een deel van de winst gereserveerd en aan de reserves toegevoegd. Daardoor groeit in de loop van de tijd het eigen vermogen.
De liquiditeit is de verhouding tussen de vlottende activa en het kortlopende vreemd vermogen. Vlottende activa zijn liquiditeiten zoals kas en bank en ook activa waaruit op korte termijn geld vrijkomt, zoals debiteuren en voorraden gereed product. Bij de liquiditeit gaat het erom of de onderneming voldoende geld binnenkrijgt om aan de korte termijn betalingsverplichtingen te kunnen voldoen.

Solvabiliteit

De verhouding tussen het eigen vermogen en het vreemd vermogen op de balans is de solvabiliteit. Daarbij is de vraag aan de orde of de onderneming voldoende eigen vermogen heeft om in geval van faillissement alle verschaffers van vreemd vermogen hun geld terug te betalen. Wordt het eigen vermogen te klein, of zelfs negatief - doordat er met verlies wordt gewerkt- , dan zijn de vermogensverhoudingen verstoord. De solvabiliteit is dan onvoldoende om kredietverschaffers en leveranciers het nodige vertrouwen te geven. Bij de schuldeisers van de onderneming gaat het signaal op rood: zullen zij straks hun vordering wel kunnen innen? Bij producten die een langdurige 'after sales-service' vereisen, haken ook de klanten af.

Winst

Een onderneming verkoopt producten en realiseert daarmee een bepaalde opbrengst, de omzet. Bij het vervaardigen van de producten worden kosten gemaakt. Het positieve verschil tussen omzet en kosten wordt bedrijfsresultaat genoemd. Corrigeert men dit voor overige baten en lasten (zoals rente), dan resulteert de winst voor aftrek van belasting. Hierover wordt belasting betaald; wat overblijft is de winst na belasting. Deze wordt voor een deel uitgekeerd aan aandeelhouders (dividend) of aan werknemers (tantièmes, bonussen, winstdeling). Voor een deel wordt de winst gereserveerd wat een vergroting van het eigen vermogen betekent.
In ons economisch systeem, dat in hoofdzaak gebaseerd is op het particulier ondernemerschap, is winst voor een onderneming een noodzakelijke voorwaarde om te overleven. Ten eerste wordt een deel van de uitbreidingsinvesteringen met ingehouden winsten gefinancierd. Ten tweede moet een onderneming die op de vermogensmarkt geld wil lenen met goede resultaten voor de dag komen. De financiële wereld kijkt naar de winstcijfers om het succes van de onderneming te beoordelen.
Schema van een resultatenrekening
1995 (x f 1.000)
Omzet . 58.000
Kosten van de omzet 55.500 .
Bedrijfsresultaat . 2.500
Overige baten en lasten -1.000 .
Winst voor belasting . 1.500
Vennootschapsbelasting 600 .
Netto winst . 900

De winst na belasting wordt bijvoorbeeld
als volgt verdeeld:
Reserveringen . 500
Tantièmes, winstdeling . 50
Dividend . 350
Totaal . 900
Liquiditeit

De liquiditeit is de verhouding tussen de vlottende activa en het kortlopende vreemd vermogen op de balans. Vlottende activa zijn liquiditeiten zoals kas en bank en ook activa waaruit op korte termijn geld vrijkomt, zoals debiteuren en voorraden gereed product. Bij de liquiditeit gaat het erom of de onderneming voldoende geld beschikbaar heeft om aan de direct opeisbare betalingsverplichtingen te kunnen voldoen. Zoals het uitbetalen van lonen, het betalen van de belastingdienst, de grondstoffenleveranciers en het aflossen van het bankkrediet.

Balans van een onderneming

Vaste activa: Eigen Vermogen:
Immateriële activa Maatschapp. AK
Kosten van onderhoud Aand. In Portefeuille
en ontwikkeling Geplaatst AK
Concessies Aandeelhouders n.t.s.
Goodwill Gestort AK
Vergunningen Agioreserve
Materiele activa Herwaarderingsreserve
Gebouwen Statutaire reserve
Machines Wettelijke reserve
Terreinen Overige reserves
Inventaris Reserve voor nieuwbouw
Financiële activa Dividendreserve
Deelnemingen Onverdeelde winst
Vorderingen op
groepsmaatschappijen Voorzieningen:
Effecten > 1 jr. Voorziening groot onderhoud
Pensioensvoorziening
Vlottende activa: Belastingvoorziening
Voorraad grondstof
Voorraad hulpstof Lang vreemd vermogen:
Voorraad gereed product Obligatieleningen
Voorraad onderhanden werk Hypothecaire lening o/g
Debiteuren Onderhandse leningen
Nog te ontvangen bedragen Schulden aan groepsmaatschappijen
Vooruitbetaalde bedragen Schulden ter zake van pensioenen
Effecten < 1 jr. Converteerbare obligatieleningen

Liquide middelen Kort vreemd vermogen:
Bank (vordering) Verplichtingen van langlopende schulden
Kas die het komende jaar vervallen
Crediteuren
Nog te betalen bedragen
Vooruitontvangen bedragen
Te betalen belastingen en sociale premies
o.a. vennootschapsbelasting
Bank (schuld)
Korte toelichting op de balans

Balans van de NV bijvoorbeeld 31 december 2001 (in mln euro’s)

Acitva Passiva
Vaste activa 20 Eigen vermogen 25
Vlottende activa 30 Vreemd vermogen 25
Lang 15
Kort 10
Totaal 50 Totaal 50
Activa

De bezittingen van de onderneming worden activa of kapitaalgoederen genoemd. Er zijn twee soorten activa: duurzame activa (ook wel vaste activa) en vlottende activa. De activa zijn in het verleden door de onderneming aangeschaft. Er is vermogen in geïnvesteerd. De waarde van de balans geeft aan hoeveel vermogen op dit moment in de activa is geïnvesteerd.
Ø Vaste activa: vaste activa gaan langer dan één productieperiode mee. Voorbeelden van vaste activa zijn grond, gebouwen, machines en auto’s. Tijdens hun gebruiksduur verminderen vaste activa slechts geleidelijk in waarde als gevolg van slijtage. Het in de vaste activa geïnvesteerde vermogen komt dan ook slechts geleidelijk vrij in de vorm van afschrijvingen. De afschrijvingen in een periode geven dus de waardevermindering van de vaste activa in de betreffende periode weer.

Ø Vlottende activa: vlottende activa worden in het productieproces slechts eenmalig gebruikt, waarin het geïnvesteerde vermogen weer ter beschikking komt of vastligt in andere activa. Grondstoffen worden bijvoorbeeld verwerkt tot eindproducten, waarna bij contante verkoop het vastgelegde vermogen weer vrijkomt. De vlottende activa bestaan uit voorraden, vorderingen op debiteuren en liquide middelen (kasgeld en banktegoed)
Passiva

Ø Eigenvermogen
Eigen vermogen wordt beschikbaar gesteld door de eigenaren van de onderneming en wordt voor onbepaalde tijd geïnvesteerd. Bij de persoonlijke ondernemingsvormen (eenmanszaak, vennootschap onder firma, commanditaire vennootschap, maatschap) is het eigen vermogen niet in afzonderlijke vormen onderverdeeld. Bij de NV en de BV bestaat het eigen vermogen uit aandelenkapitaal en reserves.

Ø Vreemd vermogen
Vreemd vermogen wordt door de onderneming geleend van derden. Het wordt door de schuldeiser voor een bepaalde tijd aan de onderneming ter beschikking gesteld en moet daarna weer worden terugbetaald. Op grond van de looptijd van de lening (of wel krediet) wordt onderscheid gemaakt tussen lang vreemd vermogen en kort vreemd vermogen. Lang vreemd vermogen heeft een looptijd van meer dan één jaar, kort vreemd vermogen van één jaar of korter.
Voorbeelden van vreemd vermogen met een lange looptijd zijn de onderhandse lening en de obligatielening. Voorbeelden van vreemd vermogen met een korte looptijd zijn leverancierskrediet en bankkrediet.
Welke posten zijn kenmerkend voor de balans van een vereniging?

Om te gaan kijken naar de balans van een vereniging is het van belang dat eerst duidelijk is wat nu eigenlijk een vereniging is.

Een vereniging is een organisatievorm die het personen mogelijk maakt zich aaneen te sluiten teneinde samen te werken volgens door hen vastgestelde regels en voor een door hen gesteld doel.
Leden

Een vereniging heeft uit haar aard leden, in tegenstelling tot de stichting. Deze leden worden geacht samen te werken. Samenwerken wordt hier gebruikt in een zeer ruimte betekenis. Vaak zal het samenwerken alleen bestaan uit het betalen van de contributie. De regels voor de samenwerking worden vastgelegd in statuten. Het bestuur beslist over toelating van leden, tenzij de statuten anders bepalen. Bij niet-toelating bestaat de mogelijkheid van beroep op de algemene ledenvergadering. Het lidmaatschap van een vereniging is in het begin persoonlijk, dat wil zeggen niet voor overdracht vatbaar. Het kan met inachtneming van bepaalde voorschriften door de vereniging of door het lid worden opgezegd.

Doel

Een vereniging kan zowel een ideëel als een materieel doel hebben. Een gewone vereniging mag echter net ten doel hebben het maken van winst en die te verdelen onder de leden. Voor dat doel bestaat de mogelijkheid om bijvoorbeeld een coöperatie of een van de vennootschapsvormen te gebruiken. Het doel zal niet in de strijd mogen zijn met de openbare orde of goede zeden.

Rechtsbevoegdheid

De wet onderscheidt een vereniging met volledige of beperkte rechtsbevoegdheid. Een vereniging die bij notariële akte is opgericht en die verder voldoet aan de vereisten van artikel 27 en 28 boek 2 van het B.W., heeft volledige rechtsbevoegdheid. Een vereniging die deze notariële oprichtingsakte mist, heeft slechts beperkte rechtsbevoegdheid, wat impliceert dat zij geen registergoederen kan verwerven en geen erfgenaam kan zijn. In het laatste geval zijn de bestuurders naast de vereniging hoofdelijk aansprakelijk voor de verbintenissen die zij namens een vereniging aangaan.

Het bestuur

Het bestuur bestuurt de vereniging en vertegenwoordigt de vereniging in en buiten rechte. Besturen betekend leiding geven, zorgen voor een goed functioneren van de vereniging. Het bestuur is niet bevoegd tot het sluiten van overeenkomsten tot het kopen, vervreemden of bezwaren van registergoederen, tot het sluiten van overeenkomsten waarbij de vereniging zich als borg of hoofdelijk schuldenaar verbindt, zich voor een derde sterk maakt of zich tot zekerheidsstelling van een schuld voor een derde verbindt. De statuten kunnen echter anders bepalen. Is dat niet het geval, dan zal de algemene vergadering hiertoe kunnen besluiten. Deze bepaling geldt niet voor coöperaties en onderlinge waarborgmaatschappijen.

De algemene ledenvergadering

Deze heeft alle bevoegdheden die niet door de wet of de statuten aan andere organen zijn opgedragen. Een aantal belangrijke bevoegdheden zijn volgens bepalingen van dwingend recht aan de algemene vergadering toegekend, dat wil zeggen deze bevoegdheden kunnen niet aan andere organen worden toegekend. Voorbeelden zijn besluiten tot statutenwijziging of
besluiten tot ontbinding. Bij de statuten kan worden bepaald dat het toezicht op het bestuur aan een raad van commissarissen zal worden opgedragen. De raad van commissarissen is dus in principe een facultatief orgaan. Bij de structuurcoöperatie en de structuuronderlinge waarborgmaatschappij echter is de raad van commissarissen en verplicht orgaan, waarvan de manier van benoeming en de bevoegdheden dwingendrechtelijk zijn voorgeschreven.

De oprichting

De oprichting moet bij meerzijdige rechtshandeling plaatsvinden. Dit betekent dat hierbij ten minste twee personen betrokken moeten zijn. Vormvereisten voor de oprichting stelt de wet niet. Willen oprichters echter een vereniging oprichten met volledige rechtsbevoegdheid, dan is noodzakelijk dat dit gebeurt bij notariële akte. Bestuurders moeten een vereniging met volledige rechtsbevoegdheid inschrijven in het handelsregister bij de Kamer van Koophandel binnen welk gebied de vereniging haar hoofdvestiging heeft. Blijft de inschrijving in het handelsregister achterwege, dan zijn de bestuurders hoofdelijk naast de vereniging aansprakelijk voor de verbintenissen die zij voor de vereniging aangaan. De coöperatie en de onderlings waarborgmaatschappij moeten bij notariële akte worden opgericht en in het handelsregister worden ingeschreven.

Statutenwijziging

De bevoegdheid om een besluit te nemen tot wijziging van de statuten is dwingendrechtelijk aan de algemene vergadering toegekend. Deze bevoegdheid kan statutair aan beperkingen worden onderworpen. Zulk een besluit behoeft ten minste tweederde van de uitgebrachte stemmen, tenzij de staturen anders bepalen. Bij een vereniging met volledige rechtsbevoegdheid, de coöperatie en de onderlings waarborgmaatschappij, dienst de staturenwijziging bij notariële akte te worden vastgelegd. De bestuurders zijn verplicht een authentiek afschrift van de wijziging en de gewijzigde statuten te deponeren in het kantoor van het handelsregister.

Ontbinding

De wet noemt een aantal gevallen waarin de vereniging, de coöperatie en de onderlings waarborgmaatschappij worden ontbonden: door een daartoe strekkend besluit van de algemene vergadering; door insolventie van de vereniging, nadat zijn failliet is verklaard of doordat het faillissement is opgeheven wegens de toestand van de boedel; door het geheel ontbreken van leden. Ook kan de rechter in sommige gevallen de rechtspersoon ontbinden. Lege coöperaties en onderlinge waarborgmaatschappijen kunnen ook bij beschikking door de Kamers van Koophandel en Fabrieken worden ontbonden.
Een vereniging kan ook worden ontbonden als een bepaald doel dat bij de oprichting is opgesteld gerealiseerd is.

Aan de hand van bovenstaande toelichting op de vereniging kan worden nagegaan welke posten kenmerkend zijn voor een vereniging.

Het is van belang om te weten om wat voor vereniging het gaat. Er zijn natuurlijk een groot aantal verschillende verenigingen, uiteenlopend van een sportclub/vereniging, een jeugdvereniging van een kerk of andere instelling tot een Vereniging van Natuurmonumenten, de vereniging waar wij ons hoofdzakelijk op toeleggen.
Vast op de balans zijn vaak de Gebouwen, Inventaris en Machines, als die aanwezig zijn. Het is duidelijk dat een vereniging van een kerk geen gebouwen, e.d. bezit, maar alleen een Kas heeft. Verder staan er misschien Vorderingen op (Debiteuren) van leden die nog contributie moeten betalen.
Veel verenigingen hebben een bepaalde doelstelling waardoor je op de balans de post leningen verstrekt in het kader van de doelstelling tegenkomt. Bij kleinere verenigingen zul je dit uiteraard niet tegenkomen.
Zoals gezegd komen we op de balans ook vaak Debiteuren tegen, maar dit wordt op de balans van een vereniging als Vorderingen weergegeven. Deze post bestaan kunnen bestaan uit overheidssubsidies, resultaat van beleggingen (als de vereniging Beleggingen heeft).
Wat het Eigen vermogen betreft,
Aan de creditzijde van de balans komen vaak de schulden tegen; Schulden op korte termijn en Schulden op lange termijn. Duidelijk is dat je op de balans van zeer kleine verenigingen deze posten niet zult tegenkomen.

Wat je verder over de posten op de balans van een vereniging kan zeggen is dat ze vaak kenmerkend zijn voor de doelstelling van de onderneming. Om die reden kunnen de balansen vaak erg veel verschillen van elkaar.
Bij de Vereniging van Natuurmonumenten gaat het om het volgende:
Natuurmonumenten zet zich in voor een leefbaar Nederland met voldoende ruimte voor het voortbestaan van de natuur in al haar verschijningsvormen. Natuur, het landschap en de daarmee samenhangende cultuurgeschiedenis zijn onmisbaar voor het welzijn van de mens. Mensen kunnen van de natuur genieten en worden zich mede dankzij de inzet van Natuurmonumenten bewust van de waarde die de natuur is. Natuurmonumenten is een onafhankelijke vereniging van zoveel mogelijk betrokken leden, die zich realiseert dat constructieve samenwerking nodig is om resultaat voor natuur en landschap te kunnen behalen.

Natuurmonumenten stelt natuur, landschap en daarmee samenhangende cultuurhistorie daadwerkelijk veilig door gebieden aan te kopen en op professionele wijze te beheren. In constructieve samenwerking met vele anderen werkt zij voortdurend aan uitbreiding van het beschermde areaal. Zij geeft een stem aan de waarde van natuur, landschap en daarmee samenhangende cultuurhistorie en toont telkens aan dat natuur- en landschapsbescherming cruciaal is voor het leefbaar houden van Nederland. Zij biedt aan mensen op allerlei manieren de gelegenheid om actief in contact te komen met natuur en landschap en bouwt onvermoeibaar aan publieke bewustwording en draagvlak.

Om die reden zijn enkele posten op de balans van deze vereniging kenmerkend te noemen. Maar een sportclub als Ajax Amsterdam zal heel andere doelstellingen hebben en daarom andere posten op de balans hebben staan, zoals een aandelenkapitaal, e.d.

REACTIES

Log in om een reactie te plaatsen of maak een profiel aan.