Casus: zwart betalen in de horeca

Fase 1: Het formuleren van de casus. Je werkt in een grote hotel-restaurantketen. Jij bent daar de chef onder andere over de keukendienst. Tot nu toe wordt iedereen gewoon wit uitbetaald. Het gaat slecht met het bedrijf, en er moet bezuinigd worden. De directie geeft jou de opdracht mensen te ontslaan. Deze mensen mogen af en toe komen werken als het druk is maar krijgen dan zwart uitbetaald. Jou wacht de taak deze vervelende boodschap door te geven aan de werknemers. Wat doe je

Fase 2: Welke optieken spelen een rol?

1.Juridische optiek
2.Ethische optiek
3.Bedrijfsoptiek
4.Personeel optiek
5.Maatschappelijke optiek

Fase 3: Welke waarden spelen een rol?

1.Juridische optiek: Legitimiteit
2.Ethische optiek: Eerlijkheid
3.Bedrijfsoptiek: Winst
4.Personeel optiek: Rechtvaardigheid
5.Maatschappelijke optiek: Rechtvaardigheid

Fase 5: Wie zijn de belanghebbenden?

A.1. De grondwet
2. De werknemers
3. Het horeca bedrijf
4. De belastingdienst
5. De maatschappij

B.1. De grondwet:

Art 3. Alle Nederlanders zijn op gelijke voet in openbare dienst benoembaar.
Art 18.
1. Ieder kan zich in rechte en in administratief beroep doen bijstaan.
2. De wet stelt regels omtrent het verlenen van rechtsbijstand aan minder draagkrachtigen.
Art 19.
1.Bevordering van voldoende werkgelegenheid is voorwerp van zorg der overheid.
2.De wet stelt regels omtrent de rechtspositie van hen die arbeid verrichten en omtrent hun bescherming daarbij, alsmede omtrent medezeggenschap.
3.Het recht van iedere Nederlander op vrije keuze van arbeid wordt erkend, behoudens de beperkingen bij of krachtens de wet gesteld.

2. De werknemers: Het voordeel van zwartwerken is dat het geld oplevert waar je geen belasting over moet betalen. In veel gevallen houd je dus meer geld over. Daarnaast ben je ook niet gebonden aan een officieel contract, je kunt dus makkelijker stoppen met de desbetreffende baan. Het nadeel van zwart werken is: Je bent niet verzekerd tegen ziekte en ongelukken op het werk. Daarnaast heb je ook geen recht op vakantiegeld en wordt je hoogstwaarschijnlijk niet doorbetaald als je een dagje ziek bent. Kortom je hebt geen rechten zonder contract mochten er bepaalde dingen misgaan.

3. Het horeca bedrijf: Het gaat slecht met de hotel-restaurantketen. Het doel van elk bedrijf is het behalen van (zoveel mogelijk) winst, daarom geeft de directie van de keten de chef van één van de vestigingen ook het bevel het personeel grotendeels te ontslaan. Als het druk is hebben ze echter behoefte aan personeel dus mag het personeel dan terug komen om zwart betaald werk te verrichten. Het bedrijf wil namelijk de belastingdienst ontduiken om zo als nog winst te maken.

4. De belastingdienst: Vanaf vandaag is de Eerste Dag Melding (EDM) van kracht. Iedere werkgever in Nederland is verplicht een nieuwe werknemer vóór hij aan de slag gaat aan te melden bij de belastingdienst. De overheid hoopt zo zwart werk, illegale arbeid en andere werkfraude aan te pakken.
De EDM moet je doen voor werknemers die op of na 4 juli 2006 bij je in dienst treden. Medewerkers die voor die tijd bij je in dienst waren hoef je niet meer te melden. Ook voor uitzendkrachten is er geen EDM nodig.
Let op: Heb je met flexibele werknemers (bijv. oproepkrachten) vóór 4 juli 2006 een overeenkomst gesloten en dus nog geen EDM ingediend, dan moet je dat wel doen wanneer je deze werknemers, op basis van een nieuwe oproepverhouding, weer in dienst neemt. Dit is niet nodig wanneer je na het verstrijken van de looptijd, zoals gekozen in het contract van de overeenkomst, hebt vermeld de overeenkomst niet te beëindigen.

5. De maatschappij:

Zwartwerken in Horeca wordt streng gecontroleerd
Bron: Ministerie SZW | Datum: 23-04-2007
De overheid gaat fraude in de horeca in vier regio's hard aanpakken. Horecabedrijven worden de komende maanden gecontroleerd op onder meer uitkeringsfraude, illegale arbeid en ontduiking van belastingen en sociale premies. De vier regio's zijn: Gelderland, Zuid-Limburg, het noorden van Noord-Holland en de drie noordelijke provincies. Eenzelfde actie leverde vorig jaar in andere delen van het land veel overtredingen op.

De diensten die samen op pad gaan, zijn de Arbeidsinspectie, de Belastingdienst, het UWV, vreemdelingenpolitie en gemeenten. Zij controleren verder op zwart werk, illegale huisvesting en naleving van vergunningen. Werknemers die zich niet kunnen identificeren, kunnen meteen een boete krijgen. De overheid kan zonder identiteitsbewijzen niet controleren of zij in Nederland mogen verblijven en werken.

Het Horeca Interventieteam (HIT) geeft misstanden met voedselveiligheid door aan de Voedsel- en Warenautoriteit. Bij vermoedens van complexe, grootschalige fraude wordt de Sociale Inlichtingen- en Opsporingsdienst (SIOD) ingeschakeld. De controles zullen gericht plaatsvinden, vooral bij snackbars, shoarmazaken en eetgelegenheden met een buitenlandse keuken. Vaak zijn de bezoeken het gevolg van vooronderzoek, signalen of eerdere ervaringen.
Bij controles van Horeca Interventieteams vorig jaar bleek dat bij circa een kwart van de bezochte bedrijven vreemdelingen aan de slag waren zonder dat de werkgever voor hen een vergunning had. Ook werden vaak te weinig sociale premies afgedragen en werd zwart gewerkt. De verschillende diensten werken in één team samen omdat dat efficiënter is en de financiële schade aan een malafide bedrijf maximaal is. Ten onrechte niet-afgedragen belasting en premies moeten alsnog worden betaald, verhoogd met fikse boetes. Bedrijven die in de fout zijn gegaan, kunnen extra controles verwachten. De intensieve controle moet ook oneerlijke concurrentie door malafide horeca-ondernemingen tegengaan.

Actie tegen zwartwerk en illegalen in horeca
23 mei 2007

De Arbeidsinspectie, Belastingdienst, vreemdelingenpolitie en uitkeringsinstantie UWV trekken erop uit om de horeca in vier regio’s te controleren op illegale arbeid en zwartwerk. Vooral eetgelegenheden met een buitenlandse keuken kunnen een bezoek verwachten. De zogeheten Horeca Interventieteams werken samen met de betrokken gemeenten in de provincies Gelderland, Zuid-Limburg, Friesland, Groningen, Drenthe en in het noorden van Noord-Holland.
Buitenlandse keuken
Vooral snackbars, shoarmazaken en eetgelegenheden met een buitenlandse keuken kunnen een bezoek verwachten. Bij de controle op zwartwerk, vergunningen, illegale arbeid en huisvesting moet het personeel zich kunnen identificeren.
Wie niet kan voldoen aan de identificatieplicht kan meteen een boete krijgen. Ook werkgevers die frauderen, krijgen een boete en moeten de niet afgedragen premies en belastingen alsnog betalen.
Vooronderzoek
De controles van de samenwerkende instanties hebben gericht plaats en worden vaak uitgevoerd na vooronderzoek en binnengekomen tips. Bij vermoedens van complexe, grootschalige fraude wordt ook de Sociale Inlichtingen- en Opsporingsdienst (SIOD) ingeschakeld.
Bij controles van de interventieteams vorig jaar in andere regio’s bleek ongeveer een kwart van de bezochte bedrijven illegale vreemdelingen in dienst te hebben. Ook werden vaak te weinig sociale premies en belastingen afgedragen.

Fase 4: Wat is het ethische probleem? Is het ethisch verantwoord van de chef om het personeel te ontslaan en te vragen of ze af en toe terug kunnen komen om zwart betaald werk te verrichten, terwijl hij weet dat het zwartwerk de maatschappij enorm benadeeld.

Fase 6: Het formuleren van een oplossing. De chef moet de directie aanspreken op het bevel dat hij gekregen heeft. Als de chef dit bevel namelijk ten uitvoer brengt, krijgt de chef ook problemen mocht er een onderzoek van de arbeidsinspectie plaats vinden. Het beste wat de chef dus kan doen is de directie aanspreken en zeggen dat hij dit bevel niet kan uitvoeren. Misschien wordt hij dan ontslagen, dan kan de chef juridische actie nemen tegen het bedrijf. Hij is namelijk ontslagen voor het niet volgen van een bevel dat tegen de wet in gaat. Hij kan ook gewoon een andere baan zoeken en het hier bij laten.