Tibet

Wat was de reden om Tibet binnen te vallen?

De inval Na jaren van onrust werd China een Volksrepubliek met de communistische Mao Tse Toeng aan het hoofd. Niet lang hierna werd aangekondigd dat ze de buurlanden Taiwan en Tibet wilden Bevrijden. In die tijd werd Tibet geregeerd door een regent, omdat de Dalai Lama van toen nog niet oud genoeg was. Tibet was slecht voorbereid op de aanvallen vanuit China. Tibet was een land wat niet hield van vechten, het was een vredelievend land wat iedereen liever te vriend hield. Tibet had wel een leger, maar dat was zo slecht dat dit totaal geen partij was voor het rode Chinese leger. Tibet kreeg ook geen hulp van de Verenigde Naties, aangezien Tibet al jarenlang in een isolement had geleefd. Een groot deel van het ‘bevrijdingsleger’ kwam via de oostkant Tibet binnen. Ze namen eerst de stad Dengkok in en daarna heel Chamdo. Dit alles begon op 7 oktober 1950. De gouverneur van dit gebied, Ngabo besloot zich over te geven, zonder toestemming van Lhasa. Vanuit India kwamen veel protesten over het bezetten van Tibet, ondanks deze protesten ging het leger opweg naar de hoofdstad van Tibet, Lhasa. Na deze aankondiging werd pas echt vernomen hoe ernstig de situatie was en de regering riep de hulp in van het Gadong orakel. Deze zei dat de Dalai Lama nu koning moest worden. Tenzin Gyatso werd zo op 15- jarige leeftijd, op 17 november 1950 de veertiende Dalai Lama van Tibet. Ondanks dit idee werd Tibet toch bezet door China, nadat er ongeveer 87.000 mensen vermoord waren.

De Chinese bezetting De Chinezen beweren hoog en laag dat ze alleen maar wouden helpen met de modernisering van Tibet, maar het werd al snel duidelijk dat het alleen maar om eigenbelang ging. De Chinezen wilden de cultuur, taal en religie van Tibet geheel vernietigen en Tibet zo onder Chinese macht brengen. De eerste ernstige hongersnood vond plaats doordat er steeds meer Chinese soldaten kwamen en er was geen enkel land wat Tibet wou steunen, ondanks alle vreselijke dingen die steeds weer naar voren kwamen. De Dalai Lama besloot te vluchten en in India in ballingschap te gaan leven. Nu werden de Tibetanen zich werkelijk bewust van wat er gaande was. De Onderdrukkers werden aangevallen, maar ze waren vele malen sterker en na een tijdje droop het verzet weer af. Nu begon de vernietiging van de taal, cultuur en religie pas goed. De Tibetanen werden openlijk gediscrimineerd en de mensenrechten werden vaker overtreden. Toen de Rode Garde naar Tibet kwam, ontstonden ruzies tussen verschillende Chinese fronten, waar vooral de Tibetanen de dupe van werden. Tibetanen die het niet eens waren met wat er gaande was in hun land en in opstand kwamen, werden gevangen gezet boeddhistische geschriften en heilige gebouwen werden vernietigd en verbrand. Nonnen en monniken werden gedwongen heilige voorwerpen te vertrappen en ze moesten elkaar slaan als iemand weigerde mee te doen. Kortom, alles wat Tibetaans was werd de kop ingedrukt. Mensen moesten hun eigen familie mishandelen en hun eigen graf graven, vrouwen werden verkracht en bij zwangere vrouwen werd abortus gepleegd. Dit is nog maar een klein gedeelte uit de dingen die de Chinezen de Tibetanen aandeden. Toen de toestand enigszins gestabiliseerd was, wilden de Chinezen tarwe laten verbouwen omdat ze dat lekkerder vonden. De Tibetanen kregen echter alleen maar slechte meststoffen en het klimaat was totaal niet geschikt voor tarwe. Als de de oogst te laag was, werd er gestraft. Ondertussen ging de vernietiging van de cultuur gewoon door. In de jaren tachtig was er bijna niks meer over van de Tibetaanse cultuur en natuur.

Dit wil je ook lezen:

Online oplichting

Wat is het Lamaïsme? Het Lamaïsme is een gewijzigde vorm van het Boeddhisme in Tibet en Mongolië. Het oefent een grote invloed op het individuele en groepsleven uit. Een groot deel van de mannelijke bevolking is Lamapriester of monnik en leeft als zodanig in celibaat, hoewel deze regel vaak wordt overtreden. Ook heeft iedere mannelijke Tibetaan de plicht gedurende minstens 2 maanden monnik te worden. Priesters en monniken komen overwegend uit de lagere klasse. De grootste Lamakloosters te Lhasa, Drepong, Sera en Ganden hebben elk een bevolking van berscheidene duizenden monniken en priesters, verder vindt men overal in het land grotere en kleinere kloosters. Het boeddhisme bereikte Tibet in de vierde eeuw. De verspreiding
ervan werd echter bemoeilijkt door het oorspronkelijke geloof van Tibet, het bon. Pas in de zevende eeuw, toen koning Songtsen Gampo zich tot dit geloof bekeerde, kreeg het boeddhisme vaste voet aan de grond. Een eeuw later kwam de Indiase goeroe Padma-Sambhava naar Tibet en stichtte het eerste klooster. Hij onderwees het mahayana-boeddhisme en voegde hier de rituele handelingen van het bon aan toe. Het Tibetaans boeddhisme ziet zodoende wat weg van het mahayana wat is aangevuld met de rituelen, meditatie, tantra’s en mystieke teksten van het bon, als belangrijke instrumenten met behulp van welke de eigen geest ontwikkeld kan worden. Belangrijk is het geloof dat het nirvana in één mensenleven kan worden bereikt. Er wordt veel gebruik gemaakt van tantrische teksten. Het tantrisme concentreert zich op de verering van de sakti (de vrouwelijke geesteskrachten) die verbonden worden met de mannelijke geesteskrachten. In Tibetaanse tantrische afbeeldingen treft men vaak een wezen in lichamelijke gemeenschap met zijn sakti aan. Dit wordt soms ten onrechte als een seksuele handeling beschouwd. In feite is het een afbeelding van twee tegengestelde krachten, het mannelijke en het vrouwelijke, het actieve en het passieve, die pas als ze verbonden worden, één worden. Kenmerkend voor het Tibetaans boeddhisme is het uitgebreide pantheon. Naast de vele bodhisattva’s zijn er oneindig veel symbolische wezens. De mannelijke aspecten hiervan staan symbool voor actie en energie en hun vrouwelijke tegenhangers voor inzicht en wijsheid. De spil van het Tibetaanse boeddhisme is de lama, de geestelijk leraar die zorg draagt voor kennisoverdracht. Het Tibetaanse boeddhisme wordt daarom ook wel Lamaïsme genoemd. Het is dus niet zo dat elke monnik in Tibet een lama is. De belangrijkste van de lama’s is de Dalai Lama.

Wie is de Dalai Lama en wat doet deze persoon? De Dalai lama is zowel een religieus als politiek leider van het Tibetaanse volk. De veertiende Dalai Lama, die in 1959 vluchtte naar India waar hij nu in ballingschap leeft en van waaruit hij strijdt voor autonomie voor Tibet. Hierbij staat geweldloosheid voorop. Mede dankzij dit ontving hij in 1989 de Nobelprijs voor de Vrede. In 1409 werd door Tsong Khapa in Tibet de Gelugpa-orde gesticht , ook wel de ‘Geelkappen’ genoemd. Deze orde verwierf zoveel macht dat de leider hiervan tevens religieus en wereldlijk leider van Tibet werd. Deze leiders volgden elkaar op door een systeem van reïncarnatie. De derde van hen wist in 1578 de Mongoolse heerser Altan Khan tot de orde te bekeren. Als dank gaf Khan hem de titel Dalai Lama. De titel Dalai Lama betekent letterlijk ‘Oceaanbreed’ en staat voor oneindige wijsheid. Aan de twee eerdere leiders van de orde werd dezelfde titel toegekend. De Dalai Lama wordt gezien als de manifestatie van Chenrezig, de beschermheilige van Tibet en bodhisattva van mededogen. Een bodhisattva is een wezen dat het Boeddha-zijn heeft bereikt maar het nirvana nog niet ingaat teneinde de mensheid te helpen zich uit haar lijden te verlossen. De Dalai Lama is een ‘tulku’, wat wil zeggen dat hij zijn eigen wedergeboorte kan kiezen. Van alle Dalai Lama’s hebben met name de Vijfde (1617-1682), de Dertiende (1876-1933) en de huidige Veertiende een belangrijke rol op het politieke vlak kunnen spelen. In 1933 overleed de Dertiende Dalai Lama en stond de Tibetaanse regering voor de taak zijn reïncarnatie te vinden. Totdat deze gevonden was en de leeftijd kreeg om te regeren, werd een regent aangesteld. Een delegatie van hoge lama’s en ambtenaren vond in 1937 uiteindelijk Lhamo Thondup. Na zorgvuldig onderzoek waren zij ervan overtuigd dat dit jongetje de reïncarnatie van de Dertiende Dalai Lama was. Lhamo Thondup was op 6 juli 1935 geboren als een van de zes kinderen van een boerenechtpaar in Amdo, Oost-Tibet. In 1939, twee jaar na zijn herkenning, vertrok hij naar Lhasa waar hij op 22 februari 1940 officieel als Veertiende Dalai Lama werd geïnstalleerd. Bij zijn inwijding werd zijn naam veranderd in Tenzij Gyatso. Vanaf zijn zesde jaar kreeg hij een traditionele kloosteropleiding, wonend in de winterverblijven van het Potala of in de zomerverblijven in het Norbulingka-park. Naast deze religieuze opleiding werd aandacht besteed aan de taak die Dalai Lama’s traditioneel op achttienjarige leeftijd op zich nemen: het dragen van de politieke verantwoordelijkheid voor de staat Tibet. Eind 1949 werd Tibet echter geconfronteerd met de dreiging van een Chinese inval en er werd besloten niet langer te wachten met de formele machtsoverdracht van de regent aan de Dalai Lama. Zodoende kreeg op 17 november 1950 de toen zestienjarige Dalai Lama het Gouden Rad overhandigd als symbool van het feit dat hij wereldlijk leider van Tibet was geworden. Na de verovering van Tibet door de Chinese Volksrepubliek week de huidige, 14de Dalai Lama, Tenzin Gyatso uit naar Noord-India (1959). Vanuit India organiseert de Dalai Lama de zorg voor de Tibetaanse culturele traditie en zet hij zich als leider van een (door geen land erkende) regering in ballingschap in voor een onafhankelijk Tibet. Ondanks verscheidene delegatiebezoeken aan China bestaan er nog steeds onoverbrugbare tegenstellingen over de autonomiekwestie van Tibet en de toekomstige zetel van de Dalai Lama. In 1989 ontving hij de Nobelprijs voor de Vrede vanwege zijn constructieve en vooruitziende voorstellen voor de oplossing van internationale conflicten, mensenrechtenvraagstukken en milieuproblemen. De Dalai Lama probeert zijn land al ruim een halve eeuw van de Chinese overheersing te ontdoen en weet dus beter dan wie dan ook dat onafhankelijkheid er zo goed als zeker niet in zit. Tot voor kort koesterde hij nog de hoop dat er na het overlijden van de harde kern van communistische leiders een wereldwijzere lichting zou volgen, die positiever zou staan tegenover een onafhankelijk Tibet. Maar na een recent bezoek aan taiwan raakte hij ervan doordrongen dat bijna alle etnische Chinezen, communisten of kapitalisten, Tibet als rechtmatig deel van China beschouwen. De huidige Dalai Lama oogt met zijn 66 jaar nog gezond en sterk, maar langzaamaan moet naar een opvolger worden uitgekeken. Per traditie wordt en Dalai Lama na zijn dood gereïncarneerd in een zuigeling die door een groep oude lama’s wordt aangewezen. Het kan jaren duren voordat de baby is opgespoord en nog langer voordat de jongen volwassen is en wordt gekroond. Door de jaren heen heeft China regelmatig geprobeerd zich met de keuze te bemoeien om meer greep op Tibet te krijgen. En ook nu zal China zijn invloed laten gelden en zal het een andere kandidaat voordragen dan de Tibetaanse regering in ballingschap. Dat zou in Tibet wel eens tot ongeëvenaarde onrust kunnen leiden.

Hoe is de situatie nu in Tibet en hoe kijkt China nu tegen Tibet aan? In Tibet is de situatie slecht. Tibetanen zijn een minderheid geworden in eigen land, in Tibet wonen nu 6 miljoen Tibetanen en 7,5 miljoen Chinezen. Tibet is dé oplossing voor de overbevolking van China en het land is van strategisch en economisch belang. De economische ontwikkeling, grondstofwinning en nucleaire afvaldumping beïnvloeden het milieu. De Tibetanen worden in eigen land gemarginaliseerd op sociaal en economisch gebied. De Chinezen krijgen betere huisvesting, scholing en medische voorzieningen. Ze rkijgen onder andere subsidies, belastingvoordelen en lagere grondprijzen, hierdoor heeft de Chinese bevolking de middenstand overgenomen. De Tibetaanse cultuur komt in het gedrang. Tibetanen die hiertegen in opstand komen, worden meestal opgepakt, zonder rechtzaak gevangen genomen en gemarteld. Het oorspronkelijke geloof mag weer worden beoefend en een derde van de kloosters is geheel of gedeeltelijk herbouwd. De onderdrukking is nu vooral op bureaucratisch niveau. Monniken moeten papieren tekenen waarin ze bevestigen dat ze trouw zijn aan het regime en ze moeten op heropvoedingscursus. Voor gewone mensen is het verboden om het regime te bekritiseren. Omdat de Dalai Lama was gevlucht en na de opstand in Lhasa werd er de Tibetaanse Regering in Ballingschap opgericht (TRB). Het regeringssysteem is veranderd en is nu een morderne democratie waar de Dalai Lama aan het hoofd staat. Er is een gekozen parlement en de ministers worden door de volksvertegenwoordiging gekozen. Sinds de bezetting in Tibet weigerde China te onderhandelen ondanks verzoeken door de TRB en de Internationale Gemeenschap. De Chinese overheid gaat een conflict uit de weg omdat volgens hen Tibet een binnenlandse aangelegeheid is. De Dalai Lama heeft China voorstellen gedaan: het gaat hierbij niet om onafhankelijkheid, maar om autonomie. De tijd dringt voor Tibet. Het wordt steeds moeilijker een aantal Tibetaanse jongeren ervan te overtuigen om op het pad van geweldloosheid te blijven, maar de belangrijkste reden om op korte termijn tot een oplossing te komen is dat de cultuur verdwijnt. De Dalai Lama acht het van groot belang dat er zo spoedig mogelijk een politieke oplossing wordt gevonden, zelfs als hiervoor pijnlijke consessies moeten worden gedaan.

Hoe is de situatie nu in Tibet en hoe kijkt China nu tegen Tibet aan? In Tibet is de situatie slecht. Tibetanen zijn een minderheid geworden in eigen land, in Tibet wonen nu 6 miljoen Tibetanen en 7,5 miljoen Chinezen. Tibet is dé oplossing voor de overbevolking van China en het land is van strategisch en economisch belang. De economische ontwikkeling, grondstofwinning en nucleaire afvaldumping beïnvloeden het milieu. De Tibetanen worden in eigen land gemarginaliseerd op sociaal en economisch gebied. De Chinezen krijgen betere huisvesting, scholing en medische voorzieningen. Ze rkijgen onder andere subsidies, belastingvoordelen en lagere grondprijzen, hierdoor heeft de Chinese bevolking de middenstand overgenomen. De Tibetaanse cultuur komt in het gedrang. Tibetanen die hiertegen in opstand komen, worden meestal opgepakt, zonder rechtzaak gevangen genomen en gemarteld. Het oorspronkelijke geloof mag weer worden beoefend en een derde van de kloosters is geheel of gedeeltelijk herbouwd. De onderdrukking is nu vooral op bureaucratisch niveau. Monniken moeten papieren tekenen waarin ze bevestigen dat ze trouw zijn aan het regime en ze moeten op heropvoedingscursus. Voor gewone mensen is het verboden om het regime te bekritiseren. Omdat de Dalai Lama was gevlucht en na de opstand in Lhasa werd er de Tibetaanse Regering in Ballingschap opgericht (TRB). Het regeringssysteem is veranderd en is nu een morderne democratie waar de Dalai Lama aan het hoofd staat. Er is een gekozen parlement en de ministers worden door de volksvertegenwoordiging gekozen. Sinds de bezetting in Tibet weigerde China te onderhandelen ondanks verzoeken door de TRB en de Internationale Gemeenschap. De Chinese overheid gaat een conflict uit de weg omdat volgens hen Tibet een binnenlandse aangelegeheid is. De Dalai Lama heeft China voorstellen gedaan: het gaat hierbij niet om onafhankelijkheid, maar om autonomie. De tijd dringt voor Tibet. Het wordt steeds moeilijker een aantal Tibetaanse jongeren ervan te overtuigen om op het pad van geweldloosheid te blijven, maar de belangrijkste reden om op korte termijn tot een oplossing te komen is dat de cultuur verdwijnt. De Dalai Lama acht het van groot belang dat er zo spoedig mogelijk een politieke oplossing wordt gevonden, zelfs als hiervoor pijnlijke consessies moeten worden gedaan.

Hoe kijkt Nederland naar de situatie in Tibet? In Nederland heerst bezorgdheid over de situatie in Tibet, maar voorlopig is daar, afgezien van de vragen die in de Tweede Kamer met enige regelmaat worden gesteld, alleen in internationaal verband uiting aan gegeven. In Nederland zelf wegen vooral de economische belangen met China erg zwaar. Zo ging er in 1995 een grote Nederlandse handelsdelegatie, met onder meer de toenmalig minister van Buitenlandse Zaken Van Mierlo naar China. Tijdens het bezoek kwam de mensenrechtensituatie slechts in algemene bewoordingen aan bod. Dit ondanks het feit dat Van Mierlo's partij D'66 in 1993 een motie aannam waarin zij de Tibetaanse regering in ballingschap erkende als enige vertegenwoordiger van het Tibetaanse volk, de provincie van China veroordeelde en pleitte voor een economische en culturele boycot van China. In februari 1998 bracht de toenmalig Chinese premier Li Peng (een maand later opgevolgd door Zhu Rongji) een bezoek aan Nederland. De mensenrechten kwamen niet aan bod omdat was afgesproken deze kwestie over te laten aan de daarvoor opgerichte gespreksgroep van de EU. Tijdens het bezoek werd een overeenkomst getekend voor het grootste buitenlandse investeringsproject in China ooit. Dezelfde maand mocht, na acht maanden uitstel, een Nederlandse handelsdelegatie China bezoeken. In maart 1998 bezocht de toenmalig minister van Justitie, Sorgdrager, China en zei dat "de Europese Unie niet langer moet provoceren met kritiek op schending van de mensenrechten. Ook een dialoog kan kritisch zijn" (NRC, 11 maart 1998). Deze uitspraak illustreert de gewijzigde koers van niet alleen het Nederlandse beleid maar van de gehele internationale gemeenschap ten opzichte van China, waarbij overleg de voorkeur heeft gekregen boven (het dreigen met) sancties.

Conclusie De geschiedenis van Tibet speelt een belangrijke rol in de discussie over de onafhankelijkheid van Tibet. China claimt dat Tibet altijd een deel is geweest van China, terwijl Tibet zichzelf altijd als een onafhankelijk land heeft gezien. China is er van overtuigd dat Tibet van oudsher tot het ‘Chinese Middenrijk’ behoort, maar dit zal nooit echt bewezen kunnen worden. Ook door het huwelijk van de Tibetaanse koning Songsten Gampo met een Chinese prinses zou volgens de Chinezen een argument zijn dat Tibet onder Chinees regime zou moeten vallen. De andere redenen om Tibet te bezetten zijn onder andere de strategische ligging van Tibet binnen Azië. Tibet is in het bezit van vele natuurlijke rijkdommen die China weer niet bezit. Tibet is daarbij ook nog een dunbevolkt en uitgestrekt gebied. Dit biedt een oplossing voor het overvolle China. Ook is Tibet een goed land vanwege het Tibetaans plateau. Hier kunnen nucleaire installaties worden gehuisvestigd en kan als nucleair afvalplaats dienen. Het Lamaïsme speelt een grote rol in de Tibetaanse samenleving. Veel aspecten van het dagelijks leven worden beïnvloed door religieuze gebruiken. Zo zijn politiek en religie in Tibet altijd nauw met elkaar verweven geweest wat blijkt uit het feit dat de belangrijkste persoon binnen het Tibetaans boeddhisme, de Dalai Lama, zowel de geestelijke als wereldlijke macht vertegenwoordigt. De Chinese regering kan alleen maar meer macht krijgen als de macht van de Dalai Lama geheel verdwijnt. Dan alleen zal China de gehele macht krijgen en daarom hechten de Tibetanen heel veel waarde aan de Dalai Lama. De Chinese onderdrukking heeft alleen maar negatieve effecten gehad op de Tibetaanse bevolking en op het land zelf. Het onderwijssysteem dat de Chinese overheid heeft opgezet in Tibet is een goed voorbeeld van het algehele beleid van de Chinese overheid ten aanzien van Tibet. Het beleid heeft een politiek karakter en kijkt niet naar de behoefte die er onder de Tibetanen is om in de eigen taal onderwijs te krijgen. Op scholen is Chinees de voertaal geworden wat de autochtone bevolking vaak belemmert om middelbaar of hoger onderwijs te volgen. Zodoende wordt hun positie op de arbeidsmarkt verzwakt en is er spraken van een groeiende economische en sociale kloof tussen Tibetanen en Chinezen. Voor de bezoeker lijkt op het eerste gezicht of er niets aan de hand is met de religieuze vrijheid in Tibet. Uitingen van het Tibetaans boeddhisme zijn nog steeds volop aanwezig: overal wapperen gebedsvlaggen, er worden kloosters gerenoveerd en monniken en nonnen lopen vrij over straat. Ondanks deze schijnbare religieuze vrijheid staat de communistische Chinese overheid principieel vijandig tegenover religie. De Tibetaanse religie staat dan ook onder scherp toezicht van deze overheid en is aan allerlei beperkingen gebonden. De laatste jaren is de Chinese bemoeienis met religieuze activiteiten in Tibet alleen maar toegenomen. Elke oppositie hiertegen wordt krachtig onderdrukt.