Muziek, daar zit geschiedenis in

Beoordeling 6.2
Foto van een scholier
  • Praktische opdracht door een scholier
  • 4e klas havo | 3552 woorden
  • 21 april 2010
  • 14 keer beoordeeld
Cijfer 6.2
14 keer beoordeeld

Taal
Nederlands
Vak

Naam: Daniel
Klas: H46GS
Docent: Zaagman
Onderwerp: muziek daar zit geschiedenis in
Gekozen nummer: over de muur van Berlijn, Klein Orkest

Inleiding

Ik hou mij PO over het nummer over de muur van Berlijn van klein orkest, ik heb het nummer vaak op de radio gehoord en ik was benieuwd wat er voor gedachte achterzat. Ook heb ik gezocht naar eventuele covers en contact gehad met het secretariaat van de coverartiest. Mijn dank voor het reageren op mijn mails voor die persoon.
Doel van mijn PO:
Erachter zien te komen wat de gedachte achter dit nummer is.

Inhoud.

1. De tekst van het lied 3
2. Informatie over de schrijver/zanger 4
3. De gebeurtenis waar over gezongen wordt. 5
3.1 wat er vooraf ging. 5
3.2 Wie hadden de macht 5
3.3 Waarom is de muur gebouwd 5
3.4 Wat waren de gevolgen 6
3.5 West-Berlijn 6
3.6 Oost-berlijn 6
3.7 De val van de muur en de gevolgen daarvan 6
4. De betekenis van de tekst 7
5. Covers van dit nummer 7
6. Over de coverartiest 7
7. Conclusie 11
8. Eigen mening 11
9. Bronvermelding

1. De tekst van het lied
Oost-Berlijn, Unter den Linden
Er wandelen mensen langs vlaggen en vaandels
Waar Lenin en Marx nog steeds op 'n voetstuk staan
En iedereen werkt, hamers en sikkels
Terwijl in paradepas de wacht wordt gewisseld
Veertig jaar socialisme
Er is in die tijd veel bereikt
Maar wat is nou die heilstaat
Als er muren omheen staan
Als je bang en voorzichtig
Met je mening moet omgaan
Ach, wat is nou die heilstaat
Zeg mij wat is-ie waard
Wanneer iemand die afwijkt voor gek wordt verklaard

En alleen de vogels vliegen van Oost- naar West-Berlijn
Worden niet teruggefloten, ook niet neergeschoten
Over de Muur, over het IJzeren Gordijn
Omdat ze soms in het westen
Soms ook in het oosten willen zijn
Omdat ze soms in het westen
Soms ook in het oosten willen zijn

West-Berlijn, de Kurfürstendam
Er wandelen mensen langs porno en peepshow
Waar Mercedes en Cola nog steeds op een voetstuk staan
En de neonreclames die glitterend lokken
Kom dansen, kom eten, kom zuipen, kom gokken
Dat is nou veertig jaar vrijheid
Er is in die tijd veel bereikt
Maar wat is nou die vrijheid
Zonder huis, zonder baan
Zoveel Turken in Kreuzberg die amper kunnen bestaan
Goed, je mag demonstreren
Maar met je rug tegen de muur
En alleen als je geld hebt dan is de vrijheid niet duur

En de vogels vliegen van West- naar Oost-Berlijn
Worden niet teruggefloten, ook niet neergeschoten
Over de Muur, over het IJzeren Gordijn
Omdat ze soms in het oosten
Soms ook in het westen willen zijn
Omdat er brood ligt soms bij de Gedächtniskirche
Soms op het Alexanderplein.

2. Informatie over de schrijver/zanger

De band klein orkest is een Nederlandse popgroep uit de jaren 70-80, hieronder volgt een overzicht van de tijd waarin ze redelijk succes hadden. De cultuur waar ze in leefde was het kapitalistische westen, dat is af te leiden uit het feit dat ze kritiek leveren op de situatie.
1977 - 1981
Een groep van tien mensen werkt in 1977 aan een cabaretprogramma onder de werktitel Het Groot Orkest. Het programma komt niet van de grond en de vier muzikanten verenigen zich in de band Het Klein Orkest. Het viertal heeft vooral succes in krakerkringen. Utrecht is aan het eind van de jaren zeventig het toneel van een strijd om de podia. Het Tivoli-lied is één van de strijdliederen van actievoerders. Het wordt geschreven in 1979, na een brand in Tivoli.
1982
In dit jaar wordt de eerste single uitgebracht: Laat Mij Maar Alleen. Ook maakt men een Haags uitstapje met O, O, Den Haag. Dit nummer verschijnt onder de naam Harry Klorkestein, de achternaam is een anagram van Klein Orkest. Jekkers is verantwoordelijk voor de zangpartijen op de single en schreef het nummer voor presentator Cees Grimbergen, nadat die door de VARA was afgewezen omdat hij te Haags praatte. Op televisie en bij optredens werpt geluidsman Henny de Jong zich op als Klorkestein.
Met Koos Werkeloos verschijnt een tweede hitsingle van Het Klein Orkest. Het nummer weet de aandacht te trekken door het gewaagde tekstuele onderwerp.
1984
Het nummer Over De Muur wordt uitgebracht. De single is de grootste hit voor Het Klein Orkest en verschijnt vijf jaar later (als de Berlijnse Muur valt) nog eens.
1985
Het Klein Orkest valt uit elkaar. De band doet op 8 september zijn laatste optreden. Jekkers richt zich daarna weer op het theater en maakt ook soloplaten. Nieuwenhuysen formeert een nieuwe band, Harde Smart (later ingekort tot Smart). Ook is hij actief in de redactie van het Radio 3-programma Leidse kade Live! van de KRO.

3. De gebeurtenis waar over gezongen wordt

De koude oorlog en vooral de rol die de Berlijnse muur daarin speelde.
3.1 Op 7 mei 1945 kwam er een eind aan de 2e wereld oorlog. Duitsland kreeg al meteen de rekening voorgelegd. Al voor het einde van de oorlog waren daarover door de toekomstige overwinnaars van de oorlog (de bondgenoten Amerika, Rusland, Engeland en Frankrijk) afspraken gemaakt.
Het gebied ten oosten van de oder en Leisse kwam onder Pools en Russisch bestuur. De Duitsers werden verdreven. De rest van Duitsland werd in 4 geallieerde bezettingszones verdeeld.
In het door de oorlog grotendeels verwoeste hoofdstad Berlijn gebeurde hetzelfde.
De achterliggende gedachte was dat een verdeeld Duitsland nooit in staat zou zijn om nog eens een oorlog te beginnen, omdat het daar simpelweg te zwak voor zou zijn.
Het was niet de bedoeling om Duitsland voorgoed te delen, maar oost en west wilde allebei een van fascisme bevrijd en gezuiverd democratisch Duitsland opbouwen. Dus niet 1 leider maar het volk beslist en is gelijk. De Russen zagen de vorming van een communistisch Duitsland als ideaal, maar de westerse geallieerde wilde een parlementaire democratie.
De Sovjets begonnen hun bezettingszone steeds meer te isoleren, in 1946 was Duitsland zoneklaar. Een definitieve deling van beide Duitslanden zou niet meer lang op zich laten wachten. In juni 1948 zette de russen blokkades langs alle door de Sovjets bezette wegen en spoorverbindingen. Op 12 mei 1949 gaven ze de blokkades al weer op. Kort daarop werd het stadsbestuur gesplitst. Oost- Berlijn kreeg een communistische raad. Terwijl het westblok Duitsland weer probeerde te herenigen. De Sovjets riepen begin oktober 1949 hun bezettingzone uit tot de Duitse Democratische Republiek.

3.2 Wie waren er aan de macht
In West- Duitsland waren de geallieerde aan de macht, (dat zijn de landen Engeland, Amerika en Frankrijk).
Chroesjtsjov aan de macht (dat was een communistische man uit Rusland)

3.3 Waarom is de muur gebouwd
De muur is gebouwd om Berlijn te scheiden in 2 stukken met een andere politiek. Rusland was communistisch en de geallieerde democratisch. Zo konden ze geen overeenstemming krijgen. In november 1958 stelt Chroesjtsjov de westerse geallieerde het Berlijn ultimatum. Hij eiste een vrije en neutrale stad. De muur door Berlijn was 45 km lang en werd op 13 augustus 1961 in 1 nacht gebouwd.
3.4 wat waren de gevolgen
Veel mensen raakten hun baan kwijt want 60.000 Oost- Berlijners werkten in West- Berlijn en 13.000 West- Berlijners
Werkten in het oostelijke deel.
Oost- Berlijn kwam achter met hun modernisatie. Er was een steeds slechtere economie. Er was dus geen geld voor huizenbouw, industrie, wegen en Alles raakte verouderd.

3.5 West- Berlijn
De weg van West- Duitsland naar West- Berlijn heette de “transit”. Die weg was 150 km lang. Helmstedt was de grens en was streng bewaakt door militairen.
Bij de grens moest je in de file staan. Alles werd gecontroleerd, met spiegels onder de auto of je geen verstekelingen mee nam, je paspoorten werden goed nagekeken met de computer.
Als je door de grens was kwam je op de transit. Vanuit daar moest je binnen 4 uur in West- Berlijn zijn anders gingen de militairen je zoeken, en je mocht ook niet uit de auto.

3.6 Oost- Berlijn
Toen de muur werd gebouwd werd er aan de oostkant niemandsland gemaakt, dat is een stuk land dat open werd gelaten en werd bezaaid met landmijnen, prikkeldraad en haken kruizen.
Het was onmogelijk om te ontsnappen. Ook ging de muur dwars door de huizen heen, eerst werd de begane grond dichtgemetseld en later de 1e, 2e en 3e verdieping zodat de mensen niet meer weg konden naar de vrijheid. Veel mensen zijn gesneuveld omdat ze probeerden te vluchten.

3.7 De val van de muur en de gevolgen daarvan
9 november 1989 is de dag van de val van de muur, eigenlijk is de val van de muur een politieke verspreking geweest.
Een politicus versprak zich in een politiek debat: hij zei dat iedereen vrij was om te reizen. Een andere politicus vroeg of dat voor iedereen gold en wanneer dat inging. Hij zei dat hem dat niks uit maakte, zo kwam het dat iedereen massaal naar het westen ging.
Op 31 augustus 1990 werd in het paleis “unter die linde” een overeenkomst getekend door de regering van de Bundes Republiek Duitsland en de vrij gekozen regering van de DDR
(Duitse Democratische Republiek). 3 oktober wordt de dag van de Duitse eenheid genoemd.

4. De betekenis van de tekst.

In de tekst worden vooral de verschillen tussen oost en west aangegeven, het westen dat merken voorop stelt, en het oosten dat juist de leiders voorop stelt.
Ook wordt er duidelijk gemaakt met het voorbeeld van de vogels die vrij zijn om over te vliegen naar west en terug naar oost, dat de mensen eigenlijk vast zitten op een plek waar ze misschien niet een willen zijn. De tekst komt op mij over alsof de band het niet eens is met de gang van zaken maar dat het wel noodzakelijk is dat het zo gaat.
Het nummer is een weergave van hoe de situatie toen was, met sommige dingen die niet letterlijk genomen moeten worden maar wel het goede beeld geven.

5. Covers van dit nummer.

Ik heb gezocht naar eventuele covers van dit nummer en kwam erachter dat Stef Bos dit nummer gecoverd heeft, dit was onder andere omdat Stef vindt dat het kapitalisme wat tegenstand nodig heeft want, zo zegt zijn secretariaat in een mail, de situatie zoals die nu is is een ziekte op zich.

6. Over de cover artiest

De eerste podiumervaring deed Stef Bos (Veenendaal (NL), 12 juli 1961) in zijn studententijd op met het cabaretduo Kaliber (met Chiel van Berkel). In 1981 wint Kaliber de publieksprijs van het fameuze cabaretfestival Camaretten in Delft. Later, in 1988 eindigt hij als onderdeel van duo 'Idioten Blozen Niet' (wederom met Chiel van Berkel) op de tweede plaats van het Amsterdams Kleinkunst Festival.
Na zijn studie aan de lerarenopleidinging in Utrecht trok hij naar Antwerpen om van 1984 tot en met 1988 een theateropleiding te volgen aan het Hoger Instituut voor Dramatische Kunst (Studio Herman Teirlinck). Na zijn studie speelt hij als acteur onder meer bij toneelgezelschap Oud Huis Stekelbees in Gent (B) en schrijft als liedschrijver vooral teksten en muziek voor anderen. Zijn eerste single 'Is Dit Nu Later' komt uit in 1990, maar doet niet veel. Een album (Is Dit Nu Later) volgt in de herfst van dat jaar. Als in februari 1991 de single 'Papa' uitkomt, kent al snel een groot publiek zijn naam; het is een hit in Nederland en België. Door het succes van 'Papa' verkoopt de CD 'Is Dit Nu Later' erg goed. Het wordt zelfs dubbel platina. In datzelfde jaar volgen nog twee belangrijke onderscheidingen, te weten een Zilveren Harp en een Edison. In 1993 tekent Bos ook voor de vertaling en bewerking van de musical 'De Man Van La Mancha' voor het Koninklijk Ballet Van Vlaanderen. Ramses Shaffy neemt daarin de hoofdrol voor zijn rekening. Vanaf het begin gaat Stef Bos met zijn muziek het theater in. Een bewuste keuze omdat hij voelt dat daar zijn woorden en muziek tot hun recht kunnen komen. Vanaf 1990 ontstaan zo een reeks van voorstellingen die dikwijls qua inhoud en titel gekoppeld zijn aan een CD, die voor de tour gepresenteerd wordt of na de tour wordt uitgebracht.
1991 Is Dit Nu Later
1992/93 Tussen De Liefde En De Leegte
1994 Vuur
1995/96 Schaduw In De Nacht
1997 De Onderstroom
1998/99 Zien
2000/01 Nu (CD Van Mpumalanga Tot Die Kaap)
2001/02 Niemandsland (CD Donker en licht)
2004 Dichtbij
2005/06 Licht (CD Ruimtevaarder)
2007 Storm (DVD Storm)
Voor het theaterconcert 'Tussen De Liefde En De Leegte' ontvangt Stef in 1993 de prestigieuze Pall Mall Exportprijs. Met het gewonnen prijzengeld financiert hij de CD 'Together As One' voor de Zuid-Afrikaanse Tandie Klaasen, waarbij hij verantwoordelijk is voor veel van de composities, teksten en ook voor de productie. Bij de totstandkoming van dit album werkt hij samen met andere (Afrikaanse en Europese) artiesten. Dit album ziet uiteindelijk in 1996 het levenslicht in België en Nederland en enige tijd later ook in Zuid-Afrika. De kennismaking met Klaasen komt tot stand als Bos in Johannesburg de drietalige single 'Awuwa' (Zij Wil Dansen) opneemt met Johannes Kerkorrel en Tandie Klaasen. Bos zingt in het Nederlands, Kerkorrel in het Afrikaans en Klaasen neemt het Xhosa voor haar rekening.
Na zijn kennismaking met de Afrikaanse cultuur, door zijn samenwerking met Kerkorrel en Klaasen, zijn de Afrikaanse invloeden duidelijk hoorbaar op zijn CD´s. Op de CD´s 'Vuur' tot en met 'De Onderstroom' zijn nummers te vinden die opgenomen zijn met Afrikaanse musici of ontstaan zijn dankzij de samenwerking met hen. Met het album 'Vuur' verdiende Bos een nominatie voor de Edison, maar won deze uiteindelijk niet.
In 2000 ontvangt Stef Bos een Gouden Harp voor zijn werk zover en -voor het album 'Zien' zijn tweede Edison. In het voorjaar van 2000 werd de Zien-tour afgesloten met een uitgebreide rondgang door Zuid-Afrika, vergezeld van de release van een exclusief Zuid-Afrikaans compilatiealbum, 'Beste Van Bos'.
In 2001 komt de CD ‘Van Mpumalanga Tot Die Kaap’ uit. Dit album is het resultaat van de vele muzikale reizen door Afrika die Stef Bos in de loop der jaren heeft gemaakt. Het is het eerste album dat zowel in Nederland, België als in Zuid-Afrika tegelijk werd uitgebracht.
'Nu' was een gevarieerde tournee in 2000 en 2001, waarin telkens gasten (o.a. Frank Boeijen, Amanda Strydom, Louis Mhlanga en Tu Nokwe) verschenen die een aantal optredens meespeelden aan de zijde van de 'basis-opstelling' Stef Bos, Jan Van Looy en Francis Wildemeersch. In januari 2002 begint de uitgebreide tour 'Niemandsland' door de lage landen te trekken. Er wordt gespeeld met een nagenoeg nieuwe bezetting. De voorstelling wordt bij pers en publiek hoog aangeschreven...
De CD 'Donker En Licht' wordt grotendeels in de zomer van 2002 opgenomen, tussen de twee delen van de Niemandsland-tour in. Wegens een hardnekkige stembandontsteking bij Stef kunnen de opnamen echter niet worden afgerond en moet de release uitgesteld worden.Na een periode van rust is zijn stem weer klaar voor optredens. In het najaar van 2002 speelt de complete band een maand in Zuid-Afrika om vervolgens begin 2003 de tweede serie theaterconcerten in de Vlaamse en Nederlandse theaters te spelen. Tussen de optredens door rondt Stef het werk aan de CD af en het album 'Donker En Licht' verschijnt uiteindelijk in mei 2003 en ontvangt in 2004 twee Edison-nominaties (in de categorie zanger nationaal en kleinkunst/luisterlied).'Donker En Licht' verschijnt in september van dat jaar in aangepaste vorm ook in Zuid-Afrika. De eerste Afrikaanse persing (5000 exemplaren) kent een bonus-CD; 'Jy Vir My'. 'Jy Vir My' kent een vijftal nieuwe (Afrikaanstalige) nummers, aangevuld met tien live-tracks die zijn opgenomen in Pretoria en Stellenbosch tijdens de Afrikaanse tak van de Niemandsland-tour.
In februari 2004 ging de korte solo-tour 'Dichtbij' van start. Stef begeleidde zichzelf met piano om nieuw materiaal te testen. Het oude materiaal kwam ook aan bod middels verzoeknummers die het publiek via deze website of in de pauze van de voorstelling door kon geven. In het najaar van 2004 verschijnt een eerste boek in een reeks die hij wil maken met beeldend kunstenaars. Gedachten en beelden die samenvallen. Het eerste boek ‘Gebroken Zinnen’ ontstaat in samenwerking met de Zuid-Afrikaanse schilder Marriana Booyens. Tevens begint dan in november een nieuwe tournee met band in de Nederlandse en Vlaamse zalen met als titel ‘Licht’.De verschijning in Zuid-Afrika van ‘Gebroke Sinne’ gaat gepaard met een duo-toer (Stef Bos en Francis Wildemeersch) waarmee in Pretoria, Johannesburg, Nelspruyt, Bloemfontein en Stellenbosch werd gespeeld. Op het Innniebos-theaterfestival in Nelspruyt wonnen ze daarmee de prijs van de Beste Produktie.
Na het afsluiten van het eerste deel van de Licht-toer, in mei 2005, werd de CD 'Ruimtevaarder' opgenomen die in het najaar van 2005 uitkwam. In dezelfde periode zag ook een nieuw boek bij Uitgeverij Lannoo het licht onder de titel 'ALLES Wat Was'. Een verzameling liedteksten van 1980 tot 2005 gelardeerd met foto’s, brieven, schetsen en commentaar. Vervolgens werd het tweede deel van de toer (Licht) gespeeld tot vroeg in 2006 de 160ste en laatste voorstelling werd gespeeld in Carré.
Na de Licht-tour begon Stef te werken aan een opvolger van ‘Gebroken Zinnen’. In samenwerking met de schilder Eric de Bruijn ontstond het boek ‘JA!’ dat in september 2006 het licht zag. In november werd het lied ‘Papa’ opgenomen in de eregalerij van Radio 2 België tijdens een feestelijk gala in het Casino van Oostende. Eerder dat najaar gaf Stef in Zuid-Afrika met het symphonisch orkest van de Universiteit van Pretoria een tweetal voorstellingen.
In december speelde hij solo in Kaapstad en repeteerde bij terugkomst voor de nieuwe voorstelling ‘Storm’ waarin met een grote bezetting van strijkers en band een verzameling ouder werk nieuw leven ingeblazen werd. ‘Storm’ ging in januari 2007 in première in de Brusselse AB en eindigde na 60 voorstellingen in mei in Theater Carré, Amsterdam. Eind juni kwam in Zuid-Afrika de DVD ‘Rooi Aarde, Swart Bloed’ uit, de registratie van een concert in Pretoria en Kaapstad in 2005 waarin zijn verhouding met dat land over de jaren belicht wordt. Op de DVD wordt Stef begeleid door een band van Zuid-Afrikaanse muzikanten en een aantal gasten waaronder Amanda Strydom, Faith Kekana en Stella Khumalo.
Tijdens dit verblijf werkte hij ook mee aan een voorstelling rond Johannes Kerkorrel die gemaakt werd in opdracht van het Inniebos theaterfestival in Nelspruyt en door pers en publiek zeer positief werd onthaald. De week daarop volgend speelde hij vier voorstellingen in Centurion, waarin veel nieuwe nummers het licht zagen en die als een eerste aanloop gezien konden worden voor de tour '2008' die in januari 2008 begon in de lage landen.
In september en oktober werkte hij deze nieuwe nummers verder uit tijdens een solotour door heel Zuid Afrika. Daarna vertrok hij voor een lange reis naar Argentinië en Mexico, om te werken aan een derde boek in de reeks die hij maakt met beeldend kunstenaars. Dit keer met de Zuid-Afrikaanse schilderes Varenka Paschke.
Eind 2007 werd het duidelijk dat een grote hoeveelheid nieuw werk om een voorstelling vroeg waarin voor het eerst louter en alleen nieuw werk werd gespeeld. De voorstelling ‘2008’ werd zo het eerste deel van een tweeluik met ‘2009’ waarin het moest draaien om nieuwe woorden en muziek. Najaar 2008 kwam het boek ‘Stillewe’ (Stilleven) uit dat Stef samen met Varenka Paschke maakte. Ook de ‘DVD’ van de voorstelling ‘Storm’ (2007) verscheen in het najaar van 2008.Vervolgens startte de tour '2009' met wederom veel nieuw materiaal. Dit nieuwe werk werd onofficieel uitgebracht op drie 'Demo-cd's' die alleen via de site en na de voorstellingen te verkrijgen waren en waarop de eerste versies van de nieuwe liedjes te horen zijn. Op deze manier zag ook werk het licht dat misschien niet op de officiële cd's opgenomen zal worden. Eind 2009 was het hoogtepunt in het In een ander licht project van Stef, in samenwerking met o.a. het Metropole Orkest, Frank Boeijen, Fernando Lameirinhas en Jackobond. Om het 85-jarig bestaan van de NCRV te vieren, werd Stef Bos gevraagd liedjes te schrijven over een aantal Bijbelse personages. Hij wilde los van het geloof, kerk en dogma's twaalf figuren uit de context van het boek halen, waardoor ze in een ander licht komen te staan en het mensen worden van deze tijd. Het album kwam in november uit en in december was de grande finale in Schouwburg Orpheus (Apeldoorn), waar ook opnames voor televisie werden gemaakt. Stef kreeg in februari 2010 in Pretoria (Zuid-Afrika) een prijs voor zijn bijdrage aan de Afrikaanse taal en muziek. Hij is de eerste buitenlandse singer-songwriter die deze eer te beurt valt. In maart 2010 zag de cd 'Kloofstraat' (met nieuw werk in het Afrikaans) het licht. De nieuwe Nederlandstalige liedjes verschijnen in het najaar van 2010 op de cd 'Minder Meer'. Veel songs op deze albums waren in eerdere versies te horen in de voorstellingen '2008'en '2009'. Naast de CD worden de nummers van 'Kloofstraat' in beperkte oplage op 180 grams ouderwets vinyl uitgebracht. In het voorjaar van 2010 zal Stef een korte tour doen (Cape Connection) in samenwerking met Fernando Lameirinhas en Regiz Gizavo.
Voor het najaar van 2010 staat een tour gepland rond de songs van 'In een ander licht' en in het voorjaar van 2011 gaat Stef een maand solo met nieuw werk.

7. Conclusie

Na me goed verdiept te hebben in het onderwerp de koude oorlog en pogingen gedaan tot antwoorden van de behandelde artiesten, ben ik er achter gekomen dat Stef Bos een voorstander was van de koude oorlog, gezien het feit dat hij enkel het kapitalisme niks vind.
Helaas heb ik geen mailverkeer kunnen hebben met klein orkest, het mailadres was onvindbaar.

8. Eigen mening

Ik vond de dit nummer interessant om dieper op in te gaan, het geeft namelijk een kijk vanuit de mensen die in die tijd leven en niet een bovenafbeeld zoals je dat uit de boeken leert, wat vooral het goede van het kapitalistische laat zien, terwijl er ook genoeg mensen waren met argumenten voor het communisme.

9. Bronvermelding

(berghe, 2008)
(Melching, 2007)
(Gaddis, 2006)
Nog een lap tekst aan biografie van het secretariaat van Stef Bos gehad. Gezien het directe contact dat deze mensen met Stef hebben ga ik ervan uit dat dit juiste informatie is en dus laat ik dit ongewijzigd.

REACTIES

Log in om een reactie te plaatsen of maak een profiel aan.