Molukken vroeger en nu

Inleiding

Ik vroeg me het verscheel af tussen de Molukken nu en hoe het vroeger was. Er is volgens mij namelijk veel gebeurt in de afgelopen 500 jaar in dit gebied ,omdat ze deel hebben uitgemaakt van Nederland, er veel handel is gedreven met de VOC en je hoort en ziet op tv heel veel beelden van mensen die daar aan het vechten zijn, mensen die vermoord zijn, bloedbaden en veel meer gruwelijke dingen. Ik wil de verschillen daarom gaan onderzoeken tussen vroeger en nu.
Mijn hoofdvraag is dan ook:
-Wat is het verschil tussen de Molukken nu en vroeger?
Mijn deelvragen om daar achter te komen zijn:
-Hoe waren de Molukken vroeger?
-Wat deed het KNIL?
-Waarom wilde de Molukkers bij Nederland blijven horen?
-Wat was de reden voor de acties in Nederland? en
-Hoe gaat het nu met de Molukken?

Ik denk dat ik met deze vragen een goed beeld kan krijgen over de Molukken en wat er allemaal is gebeurt en wat er nu nog gebeurt en of dat er ook een reden voor is dat dit allemaal gebeurt. En of dat er misschien een verband is tussen de dingen die nu gebeuren en de dingen die zijn gebeurd.

Geografische gegevens

De Molukken ( Maluku ) is een provincie van Indonesië. De Molukken bestaan uit de eilanden:
Halmahera of Djailolo met Mortotai 18000km²
Batjan- en Obi- eilanden 5875km²
Sula- eilanden 4850km²
Buru 9599km²
Seram 17150km²
Ambon 761km²
Banda- eilanden 187km²
Kai- eilanden 1437km²
Aru- eilanden 8562km²
Tanimbareilanden 5627km²
Wetar 5150km²
Nog veel meer kleine eilandjes met een totale oppervlakte van 74505km²

Hoofdstad: Ambon (Amboina)

Reliëf: De eilanden zijn bergachtig en er komen langs de randen van de Bandazee en de Bandatrog veel vaak zware aardbevingen voor.
De westkust van Halmahera en de eilanden die daarvoor liggen zijn vulkanisch. Er zijn ook veel koraaleilanden.

Bevolking: Het inwoneraantal van alle eilanden samen is 1,6 miljoen. Er zijn een groot aantal verschillende etnische groepen. Het is overwegend islamitisch; op de zuidelijke eilanden zijn de inwoners protestants- christelijk.

Grond: De eilanden zijn zeer vruchtbaar.de Banda- eilanden leveren nootmuskaat en foelie; kruidnagelen komen van Ambon.

Hoe waren de Molukken vroeger?

De Molukken was van oudsher de leverancier van nootmuskaat en kruidnagelen. De Molukkers hadden hun eigen circuit via allemaal mensen en familie uit andere dorpen en landen zoals China en Japan waarmee ze ruilden voor andere producten zoals aardewerk, zijde, ijzer, wapens en rijst. Ze waren dus zelfvoorzienend. De Molukken behoorde in de 14de eeuw toe aan het Javaanse rijk van Madjapahit.
Daarna zorgden de Chinezen voor de verspreiding van deze specerijen. In 1511 bereikten de Portugezen de Molukken. Ze sloten daar bondgenootschappen en verzekerden zich van levering van specerijen. In 1599 kwamen de Nederlanders. De Spanjaarden slaagden er daarna niet in de Portugezen te verjagen. Dit lukte de Nederlanders in 1605 wel. Toen veroverde Van der Haghen het Portugese fort op Ambon. In 1607 stichtte Matelief het fort Oranje op Ternate.
In het begin van de 17de eeuw verdrong de VOC de Portugezen en verkreeg de VOC het monopolie op de export van de kruidnagelen en nootmuskaat. De Molukkers probeerde dit monopolie te ontduiken, omdat als ze alles wat ze verbouwde aan de Nederlanders gaven hadden ze zelf niets meer ze ruilen om aan andere spullen te komen. Ze kregen wel een vergoeding maar dat was maar heel weinig. Om de contactbreuk die ontstond tussen de bewoners en de VOC af te straffen liet Jan Pieterszoon Coen in 1621 het grootste deel van de Bandanese bevolking uitroeien. Coen maakte de Engelse concurrentie onschadelijk en bracht de eilanden onder onder de VOC.
Van 1810 tot 1816 waren de Molukken Engels bezit. In 1863 schafte minister van Fransen van Putte de verplichte cultuurstelsel af. Gouverneur - generaal Van Heutsz die Atjeh wilde overwinnen richtte tussen 1904 en 1909 het KNIL (Koninklijk Nederlands Indisch leger)op. Het merendeel wat dienst nam waren Christelijke Molukkers, afkomstig van Ambon en de omliggende eilanden. Na de capitulatie van Japan in de Tweede Wereldoorlog vormden de Molukken de kern van de Oostindinesische staat, die tenslotte in de Republik Indonesia opging. Heel veel Ambonezen waren het hier niet mee eens.
Toen de soevereiniteitsoverdracht kwam hoorde de Zuid- Molukken bij Oost- Indonesië. In april 1950 werd dit opgeheven. Zuid- Molukkers roepen de RMS (Repoeblik Maloekoe Selatan) uit op 25 april 1950. In november van dat jaar slaagde de Indonesische troepen er pas in om het eiland Ambon , het hart van de RMS te veroveren.
In juli 1950 werd het KNIL opgeheven en moesten ook de Zuid- Molukse KNIL- militairen kiezen tussen demobiliseren of overgaan naar het Indonesische regeringsleger. De meeste Zuid- Molukkers wilden op de Molukken demobiliseren, maar dat verbood de Indonesische regering. Na dit verbod weigerde de Zuid- Molukkers om op Java de dienst te verlaten. In het najaar van 1950 spande de Zuid- Molukse militairen een kort geding aan tegen de Nederlandse staat om te verhinderen dat zij onvrijwillig zouden worden gedemobiliseerd binnen Indonesië. Het resultaat was dat tussen maart en mei 1951 4000 Zuid- Molukse exKNIL- militairen met hun gezinnen per schip naar Nederland gingen. Hun verblijf hier werd als voor tijdelijk gezien, maar op de duur werd dit permanent.

Wat deed het KNIL?

KNIL staat voor: Koninklijk Nederlands-Indisch Leger. Het KNIL was tot 1830 een onderdeel van het Nederlands leger. In het kader van het herstel van orde en vrede werden door het KNIL vele acties uitgevoerd, o.m. in de Atjeh-oorlog (1873-1901). In de Tweede Wereldoorlog bleek het KNIL niet ster en voorberijd genoeg te zijn voor het Japanse leger; op 9 maart 1942 gaven ze de strijd op. Na de oorlog werd het KNIL onder leiding van generaal S.H.Spoor gereorganiseerd.Het KNIL werd in 1950 opgeheven.
De Molukkers die dienstnamen in het KNIL waren voor het merendeel Christelijke Molukkers, afkomstig van Ambon en de omringende eilanden. Ze speelde een belangrijke rol bij het onder Nederlands gezag brengen van de Indische archipel. De Ambonese soldaten hadden enkele voorrechten, o.a. een hogere soldij dan de andere Indische soldaten. Het KNIL was een soort politieapparaat (meer dan een militair apparaat). Het had meer als taak het handhaven van orde rust en vrede in het land, dan de verdediging tegen buitenlandse agressors.

Waarom wilde de Molukkers bij Nederland blijven horen?

De Verenigde Staten van Indonesië werden een eenheidsstaat. In april 1950 werd ook de deelstaat Oost-Indonesië opgeheven. Een zeer groot deel van Djakarta om haar gebied te overheersen. Ook voelde men zich door Nederland in de steek gelaten. Zuid- Molukkers hadden altijd het Nederlandse gezag in Nederlands-Indië verdedigd. Daarvoor hadden zij zwaar moeten boeten tijdens de Japanse bezetting en de Birsiap-periode. Er zijn toen heel veel Molukkers vermoord. Daar mocht van de Nederlanders wel iets tegenoverstaan vonden de Molukkers.

Wat was de reden voor de acties in Nederland?

De zeventiger jaren werden gekenmerkt door opstandige Molukse jongeren hiervoor waren de volgende redenen.
- de jongeren werden thuis KNIL- gedisciplineerd opgevoed.
- de slechte sociaal- economische positie.
- het feit dat hun ouders met vreedzame acties niets bereikt hadden.
- ze waren geïnspireerd geraakt door de Palestijnse acties.
- de slechte integratie van jongeren: ze blijven geïsoleerd, want thuis wordt er Ambon-Maleis gesproken en er werden speciale woongroepen opgericht voor Molukkers.
- hun cultuur is in tweeën geknipt en het RMS- ideaal werd een ideologie
Jongeren verklaren aan de pers en tv:”Wij zijn geen ‘achteraf ’ product van het kolonialisme, maar zijn de dupe geworden van de smerige politiek, die bedreven werd door onze vijanden Nederland en Indonesië, waarvan het uiteindelijke resultaat was, dat onze geliefde ouders ingescheept en vervoerd werden naar dit land.”
Alle acties die de Molukse jongeren hebben gedaan: Op 2 december 1975 werd een trein gekaapt, op 25 november 1975 werd het Indonesische consulaat in Amsterdam bezet (duurde 18 dagen 4 doden), op 23 mei 1997 weer een trein gekaapt dit duurde tot 11 juni (8 doden) en op13 maart 1978 werd het provinciehuis in Assen overvallen (2 doden).
De acties hadden wel degelijk effect. Dit zijn de effecten:
-het niet naderbij komen van het RMS-ideaal.
-de Nederlandse regering moest aandacht moest geven aan de Molukken en andere etnische minderheden.
-het besef dat men rekening moest gaan houden met de 2e-generatie problematiek (minderhedenbeleid)
-de Nederlandse regering erkende dat er een psychologische blunder was gemaakt.
-er kwam een herdenkingspenning (de Rietkerk-penning) voor alle voormalige strijders en een jaarlijkse uitkering van f 2000,-.

Hoe gaat het nu met de Molukken?

Het gaat niet goed op de Molukken. Dat hebben we allemaal kunnen waarnemen op tv en radio. Er zijn tegenwoordig heftige gevechten tussen de Molukken onderling. Tussen de Katholieken en de Islamieten. Dagelijks worden er tientallen mensen vermoord. Mensen proberen te vluchten. De regering probeert om de economie weer op gang te krijgen en daar is geld voor nodig en dat hebben ze niet. Ze zorgen dat het Indonesische leger de conflicten tussen de Molukkers instant houdt, want zo krijgen ze aandacht van het buitenland en komt er geld het land binnen waarmee ze de rest van het land op proberen te bouwen. De Molukkers vechten ook nog steeds om weer bij Nederland te horen. In Nederland worden veel inzamelingsacties gehouden voor de gevluchte Molukkers op de Molukken.

Enkele krantenberichten van de Molukken:

Tijdslimiet registratie vluchtelingen in Ambon
Het hoofd van de dienst Sociale zaken in Ambon-stad, M.A. Namsa, heeft verklaard dat op woensdag (6/2) aanstaande een begin zal worden gemaakt met de uitkering van de overgebleven aanvullende sociale hulp (2001). De vluchtelingen die nog niet geregistreerd zijn als vluchteling, worden tot 9 februari in de gelegenheid gesteld hier alsnog zorg voor te dragen bij de afdeling Statistiek van Ambon-stad.
De vluchtelingen die zich melden na de genoemde datum zullen geen hulp ontvangen en niet meer in aanmerking komen voor de status van vluchteling. De maatregel wordt uitgevoerd om het steeds stijgende aantal van vluchtelingen tegen te gaan. De late hulp uitkering is het gevolg van de doorlopende stijging van het aantal vluchtelingen, aldus Namsa, terwijl er geen aanvallen meer plaatsvinden, waardoor mensen moeten vluchten.
Volgens de loco-burgemeester van Ambon-stad, Syarif Hadler, bedraagt het totaal aantal inwoners van Ambon-stad momenteel 209.303 zielen. Het aantal vluchtelingen bedraagt totaal 171.238, hetgeen impliceert dat slechts ongeveer 30.000 inwoners geen vluchteling zijn.
Onderwijs projecten Noord-Molukken vastgelopen
Het onderwijs voor duizenden scholieren binnen het voortgezet onderwijs (SLTP) in de Noord-Molukken wordt bedreigd. De reden hiervoor is dat 12 projecten ter verbreding en verbetering van de kwaliteit van het voortgezet onderwijs, opgezet in voormalige conflict gebieden, zijn vastgelopen. De gelden voor de 12 genoemde projecten (2001) zijn reeds verbruikt, terwijl er nog geen sprake is van fysieke realisatie van de projecten, zo liet een ambtenaar van het plaatselijke departement voor Onderwijs weten.
Als gevolg van het vastlopen van de genoemde projecten zijn duizenden studenten genoodzaakt andere plaatsen te zoeken waar de lessen kunnen plaatsvinden. De gehele zaak heeft waarschijnlijk te maken met corruptie en heeft reeds de serieuze aandacht van Hengky Torre, lid van de Golkar fractie.
Lid Laskar Jihad neergeschoten
Op zondagmorgen (3/2) is een lid van de Laskar Jihad Ahlus Sunnah Wal Jamaah in Ahuru (Ambon) neergeschoten. Volgens het bericht van de Laskar Jihad werd het slachtoffer en twee van zijn vrienden beschoten vanuit de richting van Karang Panjang. Het slachtoffer raakte ernstig gewond en is overgebracht naar het Al Fatah ziekenhuis in Ambon.

Vredesbesprekingen Molukken
Coördinerend minister voor Welzijn, Jusuf Kalla, die tevens de bijeenkomst van de twee strijdende partijen in de Molukken coördineert, is aangekomen op Ambon voor een twee-daags bezoek (5-6 februari) om de feedback na zijn ontmoeting met de Molukse leiders van de moslim en christen gemeenschap in Makassar op 30 januari te bekijken.
Als resultaat van de besloten ontmoetingen met de moslim en christelijke leiders in Ambon op dinsdag (05/02), heeft minister Kalla officieel bevestigd, dat de vredesbesprekingen tussen de twee partijen in de Molukken, zullen plaatsvinden in Malino, Zuid-Sulawesi, op 11 februari 2002.
Voorafgaande aan zijn bezoek aan Ambon, heeft minister Kalla, tezamen met de coördinerend minister voor Politiek en Veiligheidszaken Susilo Bambang Yudhoyono, op dinsdag een kort bezoek gebracht aan Makassar om voorbereidingen te treffen voor de komende vredesbesprekingen. In Makassar passeerden de ministers meer dan 30 demonstrerende Molukse moslim studenten, die de door de regering geleide besprekingen afwijzen. Wat de Molukken momenteel nodig hebben is niet verzoening, maar herstel van de rechtsorde, zo lieten zij weten. Hiernaast gaven de demonstranten te kennen, dat naar hun mening het conflict in de Molukken niet het gevolg is van een religieus conflict, maar het gevolg is van de activiteiten van de RMS en FKM afscheidingsbeweging. Dezelfde overtuiging van deze rol van de RMS en FKM wordt genoemd in berichten van de Laskar Jihad.
Verdachte bomaanslag in Ambon voor de rechter
Dinsdag (05/02) hoorde de verdachte AP (alias Aras), aangeklaagd voor het plaatsen van een 5 kilo zware bom in het kantoor van de gouverneur van de Molukken in november 2001, de openbaar aanklager in de rechtbank van Ambon een straf van 15 jaar gevangenisstraf eisen.
Op 30 november 2001 is Aras samen met een militair van het Vijfde Cavelerie Bataljon Sriwijaya op weg gegaan naar het kantoor van de gouverneur in Ambon. Nadat Aras de bom had geplaatst kwam de zaak echter aan het licht en werd hij opgepakt door leden van de veiligheidsdienst.
De rechtbank doet komende maandag of 14 februari uitspraak in de zaak.

Conclusie

Ik ben tot de conclusie gekomen dat er veel is verander de afgelopen 500 jaar op de Molukken, maar dat het land altijd onderdrukt is geweest en dat nog is en altijd voor zichzelf heeft moeten proberen op te komen met geweld, besprekingen en nog veel meer. Deze provincie van Indonesië is een provincie met veel haat en verdriet in zich gevormd door de afgelopen honderden jaren.
Ik vind het erg om te zien dat deze mensen nu nog steeds vechten voor hun eigen vrijheid iets wat zelfs hun over-, over-, overgrootouders niet hebben meegemaakt.
Het antwoord op de hoofdvraag is bestwel lastig. Er zijn namelijk meer overeenkomsten dan verschillen. De enige echte overeenkomst is dat we nu zoveel honderd jaar verder zijn en dat ze nog steeds niet zelfstandig zijn. Er is nu ook meer geweld van de bewoners uit. Ze hebben meer ‘macht’ dan vroeger. Toen werd er meteen hard terug geslagen. Nu ook wel maar nu durven ze meer te doen. Vaak beschikken ze nu zelf ook over wapens en is er nu een veel grotere groep op standers. Ondanks alle vredesbesprekingen die er zijn gehouden is er nog steeds geen vrede en rust in deze provincie.

Bronvermelding

Boeken:
Colinda Backx (1999), “Memo geschiedenis voor de tweede fase”, Den Bosch: Malmberg
Winkler Prins Redactie (1987), “Nieuwe kleine winkeler prins in kleur in twintig delen”, Amsterdam/Brussel: Elsevier (deel:1,9,10 en 20)

Internet:
www.infomaluku.net :
The Jakarta Post, 06-02-02: Two senior ministers greeted by anti-peace demonstration
FKAWJ, 05-02-02 (1): Penegakan hukum antara tuntutan dan janji
FKAWJ, 05-02-02 (2): RMS masih eksis di Maluku
Surya Online, 04-02-02: Buru Selatan rawan kerusuhan
FKAWJ, 04-02-02: Sniper Kristen kembali berulah
Media Indonesia Online, 03-02-02: 9 Februari 2002 batas waktu pendaftaran pengungsi Ambon
Republika, 04-02-02 (1): Dana pengungsi Ambon terlambat disalurkan
Republika Online, 04-02-02 (2): 12 proyek SLTP di Maluku Utara terbengkalai