Ben jij 16 jaar of ouder? Doe dan mee aan dit leuke testje voor het CBR. In een paar minuten moet je steeds kiezen tussen 2 personen.

Meedoen

Hannie Schaft

Beoordeling 7.2
Foto van een scholier
  • Praktische opdracht door een scholier
  • 5e klas havo | 2162 woorden
  • 10 mei 2003
  • 28 keer beoordeeld
Cijfer 7.2
28 keer beoordeeld

ADVERTENTIE
Overweeg jij om Politicologie te gaan studeren? Meld je nu aan vóór 1 mei!

Misschien is de studie Politicologie wel wat voor jou! Tijdens deze bachelor ga je aan de slag met grote en kleine vraagstukken en bestudeer je politieke machtsverhoudingen. Wil jij erachter komen of deze studie bij je past? Stel al je vragen aan student Wouter. 

Meer informatie
STAP 1: HET STELLEN VAN EEN VRAAG Hoofdvraag (keuze maken uit 1 of 2): 1) Welke rol heeft Hannie Schaft gespeeld in het verzet? Deelvragen: 1) Wie was Hannie Schaft? 2) Hoe kwam ze in het verzet terecht? 3) Wat heeft ze in het verzet concreet gedaan? 4) Is haar werk zinvol geweest? STAP 2: ONDERZOEKSPLAN Zoeken op internet via een zoekpagina websites bezoeken over Hannie Schaft. Bij te weinig vondst naar informatie, zoeken in de bibliotheek, bij geschiedenis. Ik kan eventueel ook informatie halen uit de roman: “Het meisje met het rode haar”. In het logboek staat wanneer ik heb gezocht. STAP 3: HET VERZAMELEN VAN INFORMATIE 1) Wie was Hannie Schaft?
http://www.hannieschaft.nl/02.html
2) Hoe kwam ze in het verzet terecht? 3) Wat heeft ze in het verzet concreet gedaan? http://www.adbhaarlem.nl/Hannie_schaft.html
Wie was Hannie Schaft? Dat ook vrouwen tijdens de Tweede Wereldoorlog deelnamen aan het gewapende verzet hadden de Duitsers aanvankelijk niet verwacht. Vrouwen hielden zich in hun denkbeelden alleen met de verzorging van hun echtgenoten en kinderen bezig. Pas in de laatste jaren van de oorlog drong tot hen door dat in een aantal kinderwagens behalve baby's ook wapens werden vervoerd en dat jonge schoolmeisjes met vele illegale krantjes konden rondfietsen. Het was vooral het koerierswerk dat vrouwen in verzetsgroepen verrichtten. Andere activiteiten als sabotage, overvallen en liquidaties van Duitsers of verraders namen mannen meestal voor hun rekening, op uitzonderingen na, waaronder “het meisje met het rode haar”, Hannie Schaft. Op tweeëntwintigjarige leeftijd kwam Jo Schaft, zoals ze eigenlijk door familie en vrienden werd genoemd, in het Haarlemse verzet terecht. Het was een logisch gevolg van de woede die ze in de loop der jaren tegen de Duitsers had ontwikkeld. Van huis uit had ze al een sterk rechtvaardigheidsgevoel. Haar ouders waren sociaal-democraten die zich zeer bewust waren van de wereld om hen heen. In het gezin Schaft werd veel gediscussieerd over allerlei politieke onderwerpen. Er bestond een zeer hechte gezinsband, die na de dood van Hannie's jongere zusje nog steviger werd. Omdat haar ouders erg bang waren dat hun enig overgebleven dochter iets zou overkomen, werd Hannie heel beschermd opgevoed. Ze was hierdoor vrij geïsoleerd en had weinig vrienden. Hannie hield zich voornamelijk met haar school bezig, waar ze zeer hoge cijfers haalde. In 1938 ging Hannie rechten studeren in Amsterdam. Ze werd lid van de Amsterdamse Vrouwelijke Studentenvereniging. En al snel was van een geïsoleerd bestaan geen sprake meer. Binnen de vereniging richtte ze met een aantal studentes een nieuw dispuut op. Over de discussies hierin vertelde een studente: 'Jo nam daarbij een vooraanstaande plaats in. Wat haar politieke overtuiging betreft, ze was behoorlijk rood en daar durfde ze wel voor uit te komen. 'n Virulent type. Altijd giftig tekeer tegen alles wat onrecht in de wereld was. Toen in 1940 de oorlog uitbrak, ging Hannie evenals alle anderen door met studeren, in juli '40 haalde ze haar kandidaatsexamen. Om niet meer heen en weer te hoeven reizen tussen haar ouderlijk huis in Haarlem en Amsterdam, ging ze in de universiteitstad op kamers wonen. Intussen groeide Hannie's woede tegen de Duitse bezetters. Haar joodse studiegenoten Sonja en Philine werden in toenemende mate getroffen door de anti-joodse maatregelen. Toen zij een gele ster moesten gaan dragen en zeer beperkt werden in hun bewegingsvrijheid, stal Hannie twee persoonsbewijzen van niet-joodse vrouwen in een zwembad. Bij deze twee bleef het niet. Verder stuurde ze pakjes naar Westerbork en andere kampen. Haar eigen leven veranderde ingrijpend toen de Duitsers van alle studerenden een loyaliteitsverklaring (1943) eisten. Dit betekende voor Hannie het einde van haar studie. Een vriendin vertelt hierover: “Ze vond het ondenkbaar, dat je als goede Nederlander zo'n papier zou ondertekenen. Het was een kwestie van solidariteit, niet alleen tussen alle studenten, maar ook met de groepen die in ons land veel erger onderdrukt en weggevoerd werden.” In het voorjaar van 1943 vertrok Hannie met Sonja en Philine, die ze bij haar ouders wilde laten onderduiken, naar Haarlem. Aldaar sloot ze zich aan bij de linkse sabotagegroep de Raad van Verzet, om meer, actiever verzet te bieden. De RVV had er al diverse sabotageacties en aanslagen op zitten. De zusjes Truus en Freddie Oversteegen maakten deel uit van deze groep, evenals de felle Jan Bonekamp die vrouw en kind verliet om zich aan de strijd tegen de Duitsers te wijden. Vooral voor de laatste had Hannie grote bewondering. Haar ouders bracht ze niet op de hoogte van haar verzetsactiviteiten. Voor hun veiligheid en van
hun onderduikers mochten zij zo weinig mogelijk weten. Sonja hield het echter niet lang vol in haar 'vrijwillige' gevangenschap. Ze probeerde naar Zwitserland te vluchten maar werd, zo bleek later, in Frankrijk verraden. In Auschwitz kwam ze om het leven. Na instructies over wapens en een schietles was Hannie gereed voor haar eerste actie. Ze kreeg de opdracht een man van de Sicherheits Dienst neer te schieten. Toen ze de trekker overhaalde klonk er in plaats van een schot een klik, er zaten geen kogels in het pistool. Hannie had een 'proef van bekwaamheid en betrouwbaarheid' afgelegd waar ze erg kwaad over werd. De volgende acties speelden zich in de volle werkelijkheid af. Bij een ervan kwam Jan Bonekamp om het leven. De man die hij en Hannie moesten liquideren had na de aanslag van Hannie nog kans gezien om Jan in zijn buik te schieten. Hannie was inmiddels al weggefietst en wachtte op een onderduikadres tevergeefs op Jan. Hij stierf nadat de Duitsers nog enkele adressen van hem wisten los te krijgen, waaronder dat van Hannie. Hannie's ouders werden naar aanleiding van deze gebeurtenissen gegijzeld. De Duitsers hoopten dat Hannie zich dan bij hen zou melden. Hannie werd door haar kameraden ervan weerhouden om zich aan te geven en na enige tijd lieten de Duitsers haar ouders gaan. Behalve deze gijzeling, veroorzaakte de dood van Jan een diepe inzinking bij haar. In een brief aan Philine schreef zij: 'Mijn geestestoestand is nog steeds allerbedroevendst : ik kan geen boek lezen, noch roman, noch studieboek. Ik ben aanzienlijk minder hard dan ik gedacht had: de kennismaking met de dood is niet meegevallen.' Alleen door er dubbel zo hard tegen aan te gaan kon zij haar verdriet min of meer vergeten. De gevaarlijkste klussen wilde ze doen. Het gevaar voor eigen leven leek haar steeds minder te interesseren. Het laatste oorlogsjaar ging Hannie vooral met de zusjes Oversteegen op stap. In haar boek over de oorlog, Toen niet, nu niet, nooit (1982) verhaalt Truus Menger over een aantal van die gezamenlijke acties. Een daarvan was de liquidatie van “foute” Ko Langendijk. Achterop de fiets bij Truus had Hannie deze man neergeschoten. Een eindje verderop doken ze een café in. Truus liet de aanwezige klanten haar pistool zien en maakte duidelijk dat zij, wanneer de Duitsers daar naar zouden vragen, al zeker een uur aanwezig waren. Nadat ze zich heel ordinair hadden opgemaakt, “zo'n beetje defterig”, gingen ze op een beschonken manier aan een tafeltje zitten. Langskomende Duitsers wilden van de “aanhalige” dames niets weten en lieten hen na een vluchtige controle verder met rust. Op 21 maart 1945 werd Hannie bij een weg controle gearresteerd op het bezit van illegale krantjes. Op het bureau bracht een Duitse officier haar in verband met “het meisje met het rode haar” dat bij zoveel aanslagen en sabotageacties betrokken was geweest. Haar arrestatie kreeg hierdoor een veel groter belang. Ondanks de afspraak die de Duitsers aan het einde van de oorlog met de Binnenlandse Strijdkrachten hadden gemaakt om geen mensen meer te executeren, werd Hannie vier weken na haar arrestatie doodgeschoten. Haar vrienden uit het verzet probeerden nog achter haar verblijfplaats te komen om haar te kunnen bevrijden. Toen Truus daar uiteindelijk achter kwam, bleek Hannie's naam te zijn doorgestreept in het gevangenisboek. 4) Is haar werk zinvol geweest? http://www.hannieschaft.nl/ STAP 4: HET VERWERKEN VAN INFORMATIE 1) Wie was Hannie Schaft? In 1922 werd Hannie Schaft in Haarlem geboren. Haar jongere zusje was overleden, waardoor ze erg beschermd werd opgevoed, zodat haar weinig kon overkomen. In 1938 ging Hannie rechten studeren in Amsterdam, en werd lid van de Amsterdamse Vrouwelijke Studentenvereniging. Ondanks dat in 1940 de oorlog uitbrak, ging ze toch door met haar studie en haalde haar kandidaatsexamen. Op haar tweeëntwintigste kwam ze in het verzet terecht. Op 21 maart 1945 werd Hannie gearresteerd, en vier weken laten geëxecuteerd. 2) Hoe kwam ze in het verzet terecht? 3) Wat heeft ze in het verzet concreet gedaan? Hannie Schaft woonde in een gezin van sociaal-democraten, waarin veel werd gediscussieerd over politiek. Het was logisch dat ze in de loop der jaren woede tegen de Duitsers had ontwikkeld. Ze ging altijd giftig tekeer tegen alles wat onrecht in de wereld was. In haar studententijd merkte Hannie dat twee van haar joodse studiegenoten erg werden beperkt in hun bewegingsvrijheid en een gele ster moesten gaan dragen. Daarom stal ze twee niet-joodse persoonsbewijzen voor hen. Ook stuurde ze pakjes naar Westerbork en andere kampen. Hannie’s leven veranderde ingrijpend toen de Duiters in 1943 een loyaliteitsverklaring gingen eisen. Dit vond ze ondenkbaar en in het voorjaar vertrok ze met haar twee joodse vriendinnen terug naar Haarlem om bij haar ouders onder te duiken. In Haarlem sloot Hannie zich aan bij de linkse sabotagegroep de Raad van Verzet. De zusjes Freddie en Truus Overstegen maakte deel uit van de RVV, evenals Jan Bonekamp. Haar ouders wisten hier niets vanaf. En van de joodse meisjes gaf haar “vrijwillige gevangenschap” op, en probeerde naar Zwitserland te vluchten, maar werd in Frankrijk verraden. Hannie kreeg instructies over wapens en schietles. Haar eerste opdracht bleek “de proef van bekwaamheid en betrouwbaarheid” te zijn. Bij een van de werkelijke acties kwam Jan Bonekamp om het leven, zonder dat Hannie dit wist en tevergeefs op hem wachtte. De Duitsers wisten net voordat Jan overleed, nog een paar adressen van hem los te krijgen, en gijzelde de ouders van Hannie. Doordat zij hier expres niet op reageerde lieten de Duitsers hen gaan. Door al deze gebeurtenissen kreeg Hannie een flinke inzinking. Om het te kunnen vergeten, wilde ze de gevaarlijkste klussen doen. Een daarvan was de liquidatie van Ko Lagendijk. Achter op de fiets bij Truus had Hannie hem neergeschoten. Op 21 maart 1945 werd ze gearresteerd wegens bezit van illegale krantjes. Op het bureau kwam de officier erachter dat zij “het meisje met het rode haar” was, die al bij meerdere sabotageacties betrokken was geweest. Ondanks de afspraak die de Duitsers hadden gemaakt aan het eind van de oorlog met de Binnenlandse Strijdkrachten om geen mensen meer te executeren, werd Hannie alsnog 4 weken later doodgeschoten. 4) Is haar werk zinvol geweest? Ja, Hannie Schaft wordt tegenwoordig beschouwd als een heldin, een vrouw van het verzet. Ze was ontzettend moedig, en ook ik heb veel respect voor haar. Er zijn boeken verschenen, onder andere “Het meisje met het rode haar” door Theun de Vries en er is zelfs een verfilming geweest (Hannie Schaft gespeeld door Renée Schoutendijk). Ook zijn er tentoonstellingen geweest en herdenkingen. Er is ook een eerbegraafplaats in Bloemendaal. STAP 5: ANTWOORD OP DE HOOFDVRAAG Welke rol heeft Hannie Schaft gespeeld in het verzet? Doordat ze geconfronteerd werd met een steeds harder optredende bezetter en de deportaties van de joodse burgers nam ze de beslissing om in het gewapende verzet te gaan, hiermee zette zij haar eigen leven op het spel en daar was ze zich zeer van bewust. Haar rol in het verzet is zeer belangrijk geweest, ze hielp met het liquideren van verraders, die Joden en zigeuners en andere verzetsmensen verraadden en die dan zo in concentratiekampen terecht kwamen. Ze was een moedige strijdster in het verzet.
STAP 6: EIGEN MENING Ik zie Hannie Schaft, net als vele anderen, als een heldin. Ik vind het erg moedig wat ze heeft gedaan en dat ze het heeft kunnen opbrengen. Ze maakte een groot deel uit van het verzet, en het is erg belangrijk geweest. STAP 7: PRESENTATIE ONDERZOEK Hannie Schaft’s oprechte gevoel van betrokkenheid met de vervolgde joodse medeburgers deed Hannie Schaft in het verzet belanden. Het stelen van persoonsbewijzen om joodse mensen van valse identiteitspapieren te voorzien was zeer moedig, zeker voor zo’n jonge vrouw. Het was een duidelijke keuze tegen de Duitse bezetters, tegen het antisemitisme en fascisme en voor vrijheid en democratie. Het vervoeren en verspreiden van illegale krantjes, die de Nederlanders van echt nieuws voorzagen heeft daaraan bijgedragen. Ook haar weigering om een loyaliteitsverklaring aan de bezetter te ondertekenenen was een duidelijke daad van overzet en een politieke keuze. Ze nam de gevolgen voor haar studie op de koop toe. Doordat ze geconfronteerd werd met een steeds harder optredende bezetter en de deportaties van joodse medeburgers nam ze de beslissing om in het verzet te gaan. Hiermee zette zij haar eigen leven op het spel en daar was ze zich zeer van bewust. Haar rol in het verzet is zeer belangrijk geweest, ze was een voorbeeld voor haar generatie en ook voor de huidige. Haar optreden en dat van vele andere verzetsmensen is van historische betekenis geweest dat zal altijd zo blijven.

REACTIES

Log in om een reactie te plaatsen of maak een profiel aan.