Klimaatverandering: Ons energiegebruik brengt het weer in de war! Het klimaat op aarde verandert. De gemiddelde temperatuur stijgt. De top tien van de warmste jaren ooit wereldwijd gemeten zijn allemaal voorgekomen na 1981; de warmste zes allemaal sinds 1990, met 1998 als het allerwarmste jaar. Wereldwijd worden weerrecords gebroken in hitte, droogte en regenval. Poolkappen en gletsjers smelten en de zeespiegel stijgt. Zowel de natuur als onze samenleving dreigen hiervan de dupe te worden. Deze veranderingen in het klimaat en het weer zijn hoogstwaarschijnlijk het gevolg van het broeikaseffect, dat veroorzaakt wordt door met name ons energiegebruik. Dit blijkt uit het onderzoeksrapport ‘Broeikaseffect, Klimaatverandering en het Weer’, dat in opdracht van het WNF is opgesteld door het Instituut voor milieuvraagstukken van de Vrije Universiteit te Amsterdam. Op basis van dit rapport concludeert het WNF dat we het klimaatprobleem kernachtig kunnen samenvatten met de zin: "Ons energiegebruik brengt het weer in de war!" Om te voorkomen dat het uit de hand loopt moeten we ons energiegebruik drastisch veranderen. Door energie te besparen. Of door te kiezen voor groene energie of voor zonne-energie. Een aantal gemeenten neemt hierin het voortouw.
Probleem: de aarde is een broeikas Klimaatverandering wordt veroorzaakt door het zogenaamde broeikaseffect. Gassen in de atmosfeer werken als een deken rond de aarde. Warmte van de zon, die de aarde bereikt, kan daardoor niet zomaar weer verdwijnen in de ruimte. Gelukkig maar dat de aarde zo'n deken heeft, anders zou het hier veel te koud zijn om te leven.
Broeikaseffect Maar de laatste tientallen jaren wordt de deken te dik. Dit komt grotendeels door menselijke activiteiten. Door het verbranden van fossiele brandstoffen - olie, gas en kolen - voor energieopwekking brengen we CO2 (koolstofdioxide) in de atmosfeer. CO2 heeft een sterke isolerende werking; het is het belangrijkste broeikasgas. De concentratie van CO2 in de atmosfeer wordt steeds hoger. Er blijft dus steeds meer warmte hangen. Hierdoor ontstaat het 'versterkte broeikaseffect', meestal kortweg broeikaseffect genoemd. Een verdubbeling van het CO2-gehalte zal de gemiddelde wereldtemperatuur met 1,5 tot 4,5 graden doen stijgen, zo voorspelt de Klimaatcommissie van de Verenigde Naties. Dat is meer dan de mens op aarde ooit heeft meegemaakt.
Klimaatverandering: De gevolgen zijn nu al zichtbaar Het is niet de eerste keer dat de aarde een snelle klimaatverandering doormaakt. Maar het is wel de eerste keer sinds de mens op aarde is. De afgelopen miljoen jaar is de temperatuur niet meer dan één à twee graden ged aald of gestegen, in een zeer rustig tempo. Zo rustig, dat de natuur het kon bijbenen. Maar ook toen met enorme gevolgen. Nu gaat het te snel voor de planten en dieren. Hun natuurlijke omgeving kan niet zo snel 'meegroeien'. Bovendien heeft de mens overal barrières aangelegd. Waar dijken zijn, zullen complete wetlands onder water verdwijnen. En dieren kunnen hun ingebouwde klok niet zomaar instellen op het nieuwe tempo van de seizoenen. Geen enkel ecosysteem zal hetzelfde blijven. Het onvermijdelijke gevolg is dat er veel kwetsbare soorten zullen uitsterven. De gevolgen van klimaatverandering kunnen enorm variëren voor verschillende gebieden op aarde. En ze zijn nu al merkbaar.
Het wordt warmer. Of juist kouder Gemiddeld genomen zal de temperatuur op aarde stijgen. Maar plaatselijk kunnen de effecten zeer verschillend zijn. Als de warme Golfstroom een andere koers neemt, krijgt West-Europa tijdelijk een veel kouder klimaat. Elders, in de Sahel bijvoorbeeld, wordt het al 25 jaar steeds warmer. Klimaatverandering heeft grote gevolgen voor mens en natuur. Gevolgen die nu al zichtbaar worden.
De koraalriffen Wat de tropische regenwouden zijn op het land, zijn de koraalriffen voor de zee: tuinen van weergaloze schoonheid met een ongekende soortenrijkdom. Die koraaltuinen worden gebouwd door koraaldiertjes. Ze kunnen alleen daar leven waar het water precies de goede diepte en precies de goede temperatuur heeft. Als het water maar één graad opwarmt of de zeespiegel maar één meter stijgt, zullen ze sterven. En met hen de onderwatertuinen en alle vissen die daar leven.
De zoetwaterwetlands
Trekvogels leiden op het oog een zorgeloos bestaan. Als hun ingebouwde wekker afgaat, vliegen ze enorme afstanden naar een gebied waar het dat seizoen goed vertoeven is. Maar hoe lang kan dit nog? Talloze wetlands langs de veelgebruikte trekroutes staan onder druk. Voedselrijke slikplaten komen onder water te staan en daar loopt de weg dood voor de trekvogels. Elders vormt de verhoogde verdamping juist de belangrijkste bedreiging voor de wetlands, die langzaam uitdrogen.
De pinguïns op de Zuidpool
De mooiste pinguïns ter wereld leven in het meest barre klimaat: op de Zuidpool. Ze broeden hun ei uit ver weg van het water op een ijsveld. Daar hebben ze een goede reden voor. Tegen de tijd dat het jong groot genoeg is om zelf de ijszee in te plonzen, is het ijs gesmolten tot vlakbij het nest. De zee daar is koud en zuurstofrijk en wemelt van het leven. De ijsvelden rond Antarctica worden elk jaar kleiner en daarmee komt de planning van de pinguïns in de knoop.
De ijsberen op de Noordpool De verhouding tussen water, sneeuw, ijs en land is op de Noordpool zeer uitgewogen. Minder ijs zou al snel leiden tot dodelijke omstandigheden voor zeehonden, ijsberen, rendieren en zelfs de lokale bevolking. Door de warme zomers duurt het langer voordat het water dichtvriest en de beren op trek kunnen naar hun jachtgebied; de Hudsonbaai. Hier jagen ze op zeehonden. Als ze dan in de Hudsonbaai aankomen, blijkt de prooi schaarser. De zeehonden planten zich namelijk steeds slechter voort. De laatste jaren gaat het dan ook slecht met de ijsberenpopulatie: er worden minder jongen geboren en de ouderdieren zijn verzwakt.
De gezondheid van de mens Ook de Wereldgezondheidsorganisatie maakt zich zorgen om het broeikaseffect. Met de stijging van de temperatuur nemen namelijk ook tropische plagen en ziektes toe. Met name in Noord-Amerika rukken vanuit het zuiden termieten en muskieten op. In Noord-Amerika, maar ook in Zuid-Europa, zijn al enkele gevallen van malaria geconstateerd. Als het klimaat opwarmt tot boven de 16 graden in de winter, vergroten malariamuggen hun verspreidingsgebied. Ook tropische ziektes als gele koorts en vijfdaagse koorts (Dengue) en de ziekte van Lyme eisen steeds noordelijker slachtoffers.
De praktische opdracht gaat verder na deze boodschap.
Verder lezen
REACTIES
:name
:name
:comment
1 seconde geleden
P.
P.
dankjewel!
20 jaar geleden
Antwoorden