Inleiding
We moesten een eindopdracht kiezen uit de hoofdstukken 3, 4 en 5. Ik had voor mijzelf al vrij snel besloten dat ik zelf een onderwerp ging verzinnen. Uiteindelijk kwam ik bij hoofdstuk 3. Hieruit kon ik het best een onderwerp kiezen dat ook nog binnen mijn interesse ligt. De caisson ziekte ligt binnen mijn interesse omdat ik zelf duik. Hierbij heb ik een aantal theorie lessen gehad over de caisson ziekte. Zo kwam ik aan mijn idee en zo kwam ik ook aan mijn informatie.
Plan van aanpak
Als eerste ging ik dus opzoek naar een geschikt onderwerp waar ik genoeg informatie over kon krijgen. Toen ik het onderwerp had vast gesteld ging ik de hoofd- en deelvragen bedenken aan de hand van de informatie die ik al had. Bij deze hoofd- en deelvragen ging ik steekwoorden opschrijven waar ik dan uitgebreidere informatie over ging zoeken. Toen ik genoeg informatie had ging ik het sorteren en uitwerken.
Hoofd- en deelvragen
-Hoofdvraag: Wat is de caisson ziekte?
-Deelvraag: Hoe kun je de ziekte herkennen?
-Deelvraag 2: Wat kun je doen om de caissonziekte te voorkomen?
-Deelvraag 3: Wat kun je doen om de caissonziekte te genezen?
Wat is de caissonziekte?
De definitie van caissonziekte is volgens van Dale: “ziekteverschijnselen die zich voordoen als personen die in een ruimte met overdruk gewerkt hebben plotseling onder normale atmosferische druk komen”. Voor duikers heeft de hoeveelheid overdruk te maken met hoe diep je onder water zit.
Dit gaat volgens de formule:
waterdiepte
Totale druk = ------------- + atmosferische druk 10
De totale druk is in bar. De waterdiepte is in meters. Atmosferische druk is in bar en betekent de druk die je boven water al had. Hier uit kun je dus afleiden dat, per meter dieper, er 1/10 bar bij komt. De naam “caissonziekte” komt van het werken in de zogenaamde caissons. Dit zijn grote werkcontainers die onder water liggen. Hierbij is dus ook overdruk. Na het boven komen van de arbeiders werd er vrijwel altijd een onbekende ziekte geconstateerd. Doordat er meer ervaring kwam met het onder water werken in deze caissons werd ook de ziekte opgehelderd. Het had niet met het werken onder hoge druk te maken, maar met het weg vallen van deze druk. Daarom wordt tegenwoordig meer van de decompressieziekte gesproken. Dit betekent letterlijk: “drukwegvalziekte”. Het begrip is nu verduidelijkt alleen nu weten we nog niet wat er gebeurd bij het wegvallen van deze druk. De echte oorzaak van de decompressie ziekte, zijn de stikstof bellen die de bloedvaten verstoppen. Dit wordt ook wel stikstofembolie genoemd. Deze bellen worden gevormd doordat de stikstof eerst onder druk werd bewaard maar nu de druk weg is lost het niet meer op en vormt het belletjes. Als voorbeeld van hoe dit werkt kun je een vergelijking maken met een fles cola. Hierbij vormt koolstofdioxide de belletjes in de cola in plaats van stikstof in het bloed. Als de fles nog gesloten is dan zie je geen belletjes, maar zodra je de dop er af draait worden er allemaal belletjes gevormd in de drank. Zodra je de dop van de fles draait heb je geen druk meer in de fles. Hieruit blijkt dus dat koolstofdioxide het best bewaard kan blijven in een vloeistof onder druk. Zo zit het ook met de stikstof in je bloed. Zodra je van bijvoorbeeld -50 meter naar -10 meter stijgt dan worden er stikstof belletjes gevormd. Dit is vergelijkbaar met een colafles die deels opengedraaid is, dan worden er ook belletjes gevormd. Zodra je te snel stijgt worden de belletjes groter en vormen ze samen een grote bel die de bloedvaten dan doet verstoppen. De weefsels die dan achter de verstopte bloedvaten liggen krijgen geen verse zuurstof meer en zullen dan afsterven. Er is ook nog een andere manier om de decompressie ziekte te krijgen. Dit komt dan wel op hetzelfde neer, maar dan met een omweg. Bijvoorbeeld je lichaam heeft vocht tekort, hierdoor word je bloed dikker en gaat je lichaam een deel van je haarvaten afsluiten. Zo hoeft je lichaam dezelfde hoeveelheid vocht over een kleiner oppervlak te verdelen. Dit lijkt heel handig, maar in werkelijkheid is dit vervelend. Want doordat je lichaam de haarvaten afsluit kunnen deze weefsels het overtollige stikstof, niet meer kwijt en zal het dus belletjes gaan vormen net als bij het voorafgaande voorbeeld. Het is simpel: hoe minder vloeistof hoe minder stikstof er opgelost kan worden en hoe meer belletjes er dus gevormd worden. Hoe kun je de ziekte voorkomen? Fransman Paul Bert, was de eerste die de aanbeveling deed om langzaam te stijgen, om zo gassen de gelegenheid te geven uit het bloed te ontsnappen. Hiermee had hij wel een vermoeden dat het met de gassen te maken had maar de precieze echte oorzaak wist hij nog niet. later kwam de Engelsman Haldane achter de werkelijke oorzaak. Hij ontdekte dat er niets met de stikstof gebeurt bij het in- of uitademen. En dat de stikstof volledig opgelost in bloed is. zolang je op gewone hoogte blijft neemt je bloed 0,78 bar stikstof op. Maar onder verhoogde druk, word er meer stikstof opgenomen. Dus als je steeds dieper gaat duiken word er steeds meer stikstof in je bloed opgenomen. Het duurt een bepaalde tijd voordat de extra stikstof ook opgenomen is. Als de stikstof eenmaal is opgenomen duurt het weer een bepaalde tijd voor deze er uit is. Dit hangt af van hoelang en hoe diep je onder water was. Deze tijd wordt de decompressietijd genoemd. Je kunt gerust naar 50 meter diep afdalen en in een keer weer opstijgen zonder dat je een tussenstop hoeft te maken. Dit kan doordat de stikstof nog niet is aangepast aan de druk op 50 meter diep en dus hoeft er ook niet zo veel stikstof meer uit je bloed. De tijd die je onderwater kan blijven, op een bepaalde diepte, zonder dat je een tussenstop hoeft te maken, word de “nul tijd” genoemd. Zo dra je langer als deze tijden onder water bent moet je je aan de stoptijden gaan houden. Deze tijden zorgen ervoor dat de stikstof uit je bloed kan gaan en weer terug in de lucht. De stoptijden worden op behaalde hoogtes gehouden, zodat de overgang, van druk niet zo groot is. De tijd die je op een bepaalde diepte moet blijven, zodat de stikstof uit je bloed gaat, staat in een tabel. (Zie: tabel volgende bladzijde). Ik zal het kolommetje van de “MDD 9 uit” leggen
MDD = de duikdiepte in meters
DT = de duiktijd in minuten
Je ziet onder de DT: 300, 330 en 360 staan dit zijn dus de minuten die je op 9 meter diepte door kan brengen. Bij 300 zie je verder naar rechts geen getallen meer. Dus je hoeft geen tussenstop te maken (ook wel “deco-stop” genoemd). Bij 360 zie je een 5 staan in de kollom van 3m. Dit betekent dat je een deco-stop moet maken op 3 meter van 5 minuten, als je 360 minuten op 9 meter door gebracht hebt. Je ziet dat je dus vrij weinig risico loopt als je maar tot 9 meter duikt want je blijft bijna nooit meer dan een uur onder water. Zodra je tijdens een duik een deco-stop moet maken dan heet zo’n duik een decompressieduik Wat kun je doen om de caissonziekte te genezen Het beste is, om de ziekte te voorkomen. Als je de ziekte toch hebt gekregen kun je hem nog best behandelen. De behandeling heet een recompressie behandeling. Deze gaan volgens het hbO. Dit betekent Hyperbarre Oxygen (het inademen van pure zuurstof onder hoge druk) Hier mee word je dan, als het ware weer terug onderwater gebracht. Je gaat dan in een zogenaamde decompressietank. Hier in krijg je een bepaalde omgevingsdruk zodat de stikstof weer terug je bloed in gaat en weer terug in de lucht. Tijdens deze behandeling word er 100% zuurstof toegediend. Dit zorgt er voor dat de stikstof beter uit je bloed komt, je weefsels voldoende zuurstof krijgen en het voorkomen van oedeemvorming (kort uitgelegd is dat: een ophoping van vocht). Hoelang je in een decompressietank moet, hangt af van hoe erg de symptomen zijn. Als je zelf bij een decompressie ongeval aanwezig bent moet je eerst een alarmnummer bellen. Daarna, kun je beter ook nog een duikorganisatie bellen. Deze hebben meestal meer ervaring met duikongevallen. Zelf kun je het slachtoffer zuurstof toedienen van een zo hoog mogelijke concentratie. Het slachtoffer laten liggen op een zijwaarts, stabiele en gemakkelijke manier. Verder moet je buiten het behandelen van de ziekte, ook andere ziektes voorkomen. Bijvoorbeeld een shock. Bij een shock zit er te weinig bloed in je vaten. Dit kan komen door, belletjes, uitdroging of verdunning van je vaten. Zodra er medici zijn gearriveerd moet het slachtoffer zo snel mogelijk naar een decompressie tank. Zodra dit per vliegtuig gebeurt gelieve niet te hoog te vliegen (500m). Dit veroorzaakt een nog lagere druk. Logboek Eerste dag: onderwerp bedacht, hoofd- en deelvragen gezocht. Tweede dag: informatie gezocht, hoofd- en deelvragen bijgewerkt. Derde dag: plan van aanpak, inleiding en “line up” gemaakt. Vierde dag: informatie op het onderwerp gesorteerd en informatie verwerkt. Vijfde dag: informatie verwerkt. Zesde dag: lay-out verzorgt. Bronnen. Internet: http://www.duiknet.nl/info/caissonziekte.htm
http://www.duikteamalmere.nl/html/decompressie.html
http://www.fantasea.nl/amc.htm
Geschreven bronnen: Tijdschrift ONDERWATERSPORT mei 2003 ONDERWATERSPORT april 2003
Cursusboek sportduiken, Nederlandse onderwatersport Bond, Utrecht Mijn mening over de opdracht en het onderwerp Ik vond het de leukste ANW opdracht tot nu toe het was voor mij een heel interessant onderwerp omdat ik er zelf ook veel mee heb en krijg te maken. Het zoeken van de informatie was redelijk moeilijk. Normaal, de “nummer 1”, website (scholieren.com)waar ik informatie vandaan haal, had helemaal niets over dit onderwerp. Gelukkig had ik wel een cursusboek van de duiktheorie. Hierin stond redelijk veel informatie maar werd er niet zo diep op ingegaan. Later toen ik mijn kamer aan het opruimen was kwam ik nog een paar duiktijdschriften tegen. Deze dacht ik eerst alleen te gebruiken voor plaatjes. Gelukkig bleken er ook nog veel interessante artikelen in te staan over de caissonziekte. Via het tijdschrift werd ik doorverwezen naar andere sites en zo ben ik gelukkig nog aan mijn informatie gekomen. Verder was het leuk om de informatie die ik had gevonden te verwerken, het was zeer interessant en ik heb er veel van geleerd. Wat ik verder nog wel lastig vond, waren de hoofd- en deelvragen. Het kiezen hiervan viel dan nog wel mee, maar je er ook aan houden is iets lastiger. Hierdoor zijn ze ook redelijk veranderd. Ik had niet verwacht dat een decompressieziekte zo ernstig kon zijn. Zelf hoop ik dat ik nooit een deco-ongeval wordt. Het zal in ieder geval niet komen door dat ik me niet aan de regels houd want ik ben nu gewaarschuwd.
Totale druk = ------------- + atmosferische druk 10
De totale druk is in bar. De waterdiepte is in meters. Atmosferische druk is in bar en betekent de druk die je boven water al had. Hier uit kun je dus afleiden dat, per meter dieper, er 1/10 bar bij komt. De naam “caissonziekte” komt van het werken in de zogenaamde caissons. Dit zijn grote werkcontainers die onder water liggen. Hierbij is dus ook overdruk. Na het boven komen van de arbeiders werd er vrijwel altijd een onbekende ziekte geconstateerd. Doordat er meer ervaring kwam met het onder water werken in deze caissons werd ook de ziekte opgehelderd. Het had niet met het werken onder hoge druk te maken, maar met het weg vallen van deze druk. Daarom wordt tegenwoordig meer van de decompressieziekte gesproken. Dit betekent letterlijk: “drukwegvalziekte”. Het begrip is nu verduidelijkt alleen nu weten we nog niet wat er gebeurd bij het wegvallen van deze druk. De echte oorzaak van de decompressie ziekte, zijn de stikstof bellen die de bloedvaten verstoppen. Dit wordt ook wel stikstofembolie genoemd. Deze bellen worden gevormd doordat de stikstof eerst onder druk werd bewaard maar nu de druk weg is lost het niet meer op en vormt het belletjes. Als voorbeeld van hoe dit werkt kun je een vergelijking maken met een fles cola. Hierbij vormt koolstofdioxide de belletjes in de cola in plaats van stikstof in het bloed. Als de fles nog gesloten is dan zie je geen belletjes, maar zodra je de dop er af draait worden er allemaal belletjes gevormd in de drank. Zodra je de dop van de fles draait heb je geen druk meer in de fles. Hieruit blijkt dus dat koolstofdioxide het best bewaard kan blijven in een vloeistof onder druk. Zo zit het ook met de stikstof in je bloed. Zodra je van bijvoorbeeld -50 meter naar -10 meter stijgt dan worden er stikstof belletjes gevormd. Dit is vergelijkbaar met een colafles die deels opengedraaid is, dan worden er ook belletjes gevormd. Zodra je te snel stijgt worden de belletjes groter en vormen ze samen een grote bel die de bloedvaten dan doet verstoppen. De weefsels die dan achter de verstopte bloedvaten liggen krijgen geen verse zuurstof meer en zullen dan afsterven. Er is ook nog een andere manier om de decompressie ziekte te krijgen. Dit komt dan wel op hetzelfde neer, maar dan met een omweg. Bijvoorbeeld je lichaam heeft vocht tekort, hierdoor word je bloed dikker en gaat je lichaam een deel van je haarvaten afsluiten. Zo hoeft je lichaam dezelfde hoeveelheid vocht over een kleiner oppervlak te verdelen. Dit lijkt heel handig, maar in werkelijkheid is dit vervelend. Want doordat je lichaam de haarvaten afsluit kunnen deze weefsels het overtollige stikstof, niet meer kwijt en zal het dus belletjes gaan vormen net als bij het voorafgaande voorbeeld. Het is simpel: hoe minder vloeistof hoe minder stikstof er opgelost kan worden en hoe meer belletjes er dus gevormd worden. Hoe kun je de ziekte voorkomen? Fransman Paul Bert, was de eerste die de aanbeveling deed om langzaam te stijgen, om zo gassen de gelegenheid te geven uit het bloed te ontsnappen. Hiermee had hij wel een vermoeden dat het met de gassen te maken had maar de precieze echte oorzaak wist hij nog niet. later kwam de Engelsman Haldane achter de werkelijke oorzaak. Hij ontdekte dat er niets met de stikstof gebeurt bij het in- of uitademen. En dat de stikstof volledig opgelost in bloed is. zolang je op gewone hoogte blijft neemt je bloed 0,78 bar stikstof op. Maar onder verhoogde druk, word er meer stikstof opgenomen. Dus als je steeds dieper gaat duiken word er steeds meer stikstof in je bloed opgenomen. Het duurt een bepaalde tijd voordat de extra stikstof ook opgenomen is. Als de stikstof eenmaal is opgenomen duurt het weer een bepaalde tijd voor deze er uit is. Dit hangt af van hoelang en hoe diep je onder water was. Deze tijd wordt de decompressietijd genoemd. Je kunt gerust naar 50 meter diep afdalen en in een keer weer opstijgen zonder dat je een tussenstop hoeft te maken. Dit kan doordat de stikstof nog niet is aangepast aan de druk op 50 meter diep en dus hoeft er ook niet zo veel stikstof meer uit je bloed. De tijd die je onderwater kan blijven, op een bepaalde diepte, zonder dat je een tussenstop hoeft te maken, word de “nul tijd” genoemd. Zo dra je langer als deze tijden onder water bent moet je je aan de stoptijden gaan houden. Deze tijden zorgen ervoor dat de stikstof uit je bloed kan gaan en weer terug in de lucht. De stoptijden worden op behaalde hoogtes gehouden, zodat de overgang, van druk niet zo groot is. De tijd die je op een bepaalde diepte moet blijven, zodat de stikstof uit je bloed gaat, staat in een tabel. (Zie: tabel volgende bladzijde). Ik zal het kolommetje van de “MDD 9 uit” leggen
MDD = de duikdiepte in meters
Je ziet onder de DT: 300, 330 en 360 staan dit zijn dus de minuten die je op 9 meter diepte door kan brengen. Bij 300 zie je verder naar rechts geen getallen meer. Dus je hoeft geen tussenstop te maken (ook wel “deco-stop” genoemd). Bij 360 zie je een 5 staan in de kollom van 3m. Dit betekent dat je een deco-stop moet maken op 3 meter van 5 minuten, als je 360 minuten op 9 meter door gebracht hebt. Je ziet dat je dus vrij weinig risico loopt als je maar tot 9 meter duikt want je blijft bijna nooit meer dan een uur onder water. Zodra je tijdens een duik een deco-stop moet maken dan heet zo’n duik een decompressieduik Wat kun je doen om de caissonziekte te genezen Het beste is, om de ziekte te voorkomen. Als je de ziekte toch hebt gekregen kun je hem nog best behandelen. De behandeling heet een recompressie behandeling. Deze gaan volgens het hbO. Dit betekent Hyperbarre Oxygen (het inademen van pure zuurstof onder hoge druk) Hier mee word je dan, als het ware weer terug onderwater gebracht. Je gaat dan in een zogenaamde decompressietank. Hier in krijg je een bepaalde omgevingsdruk zodat de stikstof weer terug je bloed in gaat en weer terug in de lucht. Tijdens deze behandeling word er 100% zuurstof toegediend. Dit zorgt er voor dat de stikstof beter uit je bloed komt, je weefsels voldoende zuurstof krijgen en het voorkomen van oedeemvorming (kort uitgelegd is dat: een ophoping van vocht). Hoelang je in een decompressietank moet, hangt af van hoe erg de symptomen zijn. Als je zelf bij een decompressie ongeval aanwezig bent moet je eerst een alarmnummer bellen. Daarna, kun je beter ook nog een duikorganisatie bellen. Deze hebben meestal meer ervaring met duikongevallen. Zelf kun je het slachtoffer zuurstof toedienen van een zo hoog mogelijke concentratie. Het slachtoffer laten liggen op een zijwaarts, stabiele en gemakkelijke manier. Verder moet je buiten het behandelen van de ziekte, ook andere ziektes voorkomen. Bijvoorbeeld een shock. Bij een shock zit er te weinig bloed in je vaten. Dit kan komen door, belletjes, uitdroging of verdunning van je vaten. Zodra er medici zijn gearriveerd moet het slachtoffer zo snel mogelijk naar een decompressie tank. Zodra dit per vliegtuig gebeurt gelieve niet te hoog te vliegen (500m). Dit veroorzaakt een nog lagere druk. Logboek Eerste dag: onderwerp bedacht, hoofd- en deelvragen gezocht. Tweede dag: informatie gezocht, hoofd- en deelvragen bijgewerkt. Derde dag: plan van aanpak, inleiding en “line up” gemaakt. Vierde dag: informatie op het onderwerp gesorteerd en informatie verwerkt. Vijfde dag: informatie verwerkt. Zesde dag: lay-out verzorgt. Bronnen. Internet: http://www.duiknet.nl/info/caissonziekte.htm
http://www.duikteamalmere.nl/html/decompressie.html
http://www.fantasea.nl/amc.htm
Geschreven bronnen: Tijdschrift ONDERWATERSPORT mei 2003 ONDERWATERSPORT april 2003
Cursusboek sportduiken, Nederlandse onderwatersport Bond, Utrecht Mijn mening over de opdracht en het onderwerp Ik vond het de leukste ANW opdracht tot nu toe het was voor mij een heel interessant onderwerp omdat ik er zelf ook veel mee heb en krijg te maken. Het zoeken van de informatie was redelijk moeilijk. Normaal, de “nummer 1”, website (scholieren.com)waar ik informatie vandaan haal, had helemaal niets over dit onderwerp. Gelukkig had ik wel een cursusboek van de duiktheorie. Hierin stond redelijk veel informatie maar werd er niet zo diep op ingegaan. Later toen ik mijn kamer aan het opruimen was kwam ik nog een paar duiktijdschriften tegen. Deze dacht ik eerst alleen te gebruiken voor plaatjes. Gelukkig bleken er ook nog veel interessante artikelen in te staan over de caissonziekte. Via het tijdschrift werd ik doorverwezen naar andere sites en zo ben ik gelukkig nog aan mijn informatie gekomen. Verder was het leuk om de informatie die ik had gevonden te verwerken, het was zeer interessant en ik heb er veel van geleerd. Wat ik verder nog wel lastig vond, waren de hoofd- en deelvragen. Het kiezen hiervan viel dan nog wel mee, maar je er ook aan houden is iets lastiger. Hierdoor zijn ze ook redelijk veranderd. Ik had niet verwacht dat een decompressieziekte zo ernstig kon zijn. Zelf hoop ik dat ik nooit een deco-ongeval wordt. Het zal in ieder geval niet komen door dat ik me niet aan de regels houd want ik ben nu gewaarschuwd.
REACTIES
:name
:name
:comment
1 seconde geleden