Inleiding
JAPIE DE VIS
Tranen met tuiten huilde ik, toen mijn vader en ik allergisch bleken te zijn voor katten- en hondenharen.
Mijn liefste wens, een eigen huisdier, zou nooit in vervulling kunnen gaan.
Op de morgen van mijn elfde verjaardag was het eerste wat ik zag een enorme glazen bak met gekleurde vissen en planten.
Ik was dolblij en verzorgde de diertjes jarenlang zo goed als ik kon.
Helaas hebben vissen niet zo'n lang leven en onvermijdelijk ging de een na de ander dood...
Een kleine Chinese Danio overleefde de rest. Hij kreeg zijn eigen kom en een naam: Japie.
Maandenlang zwom Japie vrolijk door zijn kom, at zijn voer en knabbelde aan de plantjes.
Ik raakte aan dit speciale visje gehecht en ik was dan ook radeloos toen ik hem op
een ochtend lusteloos op zijn zij in het water zag liggen.
Wat moest ik doen om hem beter te maken? Logisch denken was hier geboden.
Ik dacht diep na en besloot Japie een aspirientje te geven.
Als mijn eigen pijntjes en kwaaltjes hiermee verholpen konden worden, moest Japie er ook baat bij vinden.
De enige moeilijkheid was de toediening van het medicijn: ik kon het Japie immers niet door laten slikken.
Ik besloot het aspirientje gewoon in de kom te gooien, zodat Japie's zwemwater in een geneeskrachtige poel zou veranderen.
's Middags na schooltijd holde ik direct naar mijn kamer, om daar een levenslustig visje aan te treffen.
Er was geen spoor van ziekte meer en al het voer was opgegeten.
Japie was gered! Dertien jaar is Japie geworden.
Hij is twee keer meeverhuisd en heeft na die eerste keer nog enkele malen een aspirientje in zijn kom gekregen,
wat hem elke keer geweldig oppepte.
Natuurlijk lacht iedereen me uit, maar ik weet dat Japie zonder aspirine nooit zo oud was geworden.
Dit verhaaltje kwam ik tegen op het internet tijdens het zoeken naar informatie voor dit PO. Ik vond het wel een grappig stukje om mee te beginnen.
Dit PO gaat namelijk over de stof: ‘aspirine’. Ik heb voor deze stof gekozen, omdat je het in het dagelijks leven best vaak tegen komt. Sommige mensen slikken het bij elk pijntje, ik vroeg me af en toe af of dit wel goed kan zijn voor je lichaam. Ik had persoonlijk het idee, dat je lichaam er niet meer op reageert als je het vaak slikt. Maar ik ben erachter gekomen dat dat helemaal het geval niet hoeft te zijn…
Wat is het?
Eerst zou ik vertellen waar de naam Aspirine vandaan komt:
Aspirine is een synthetisch product dat is afgeleid van het salicine dat in de bast van de zilverwilg en de moerasspirea voorkomt. De Romeinen gebruikten pasta’s & sap van deze bast al om koorts en eksterogen te behandelen en Hippocrates beschreef het effect hiervan. De chemische structuur is opgehelderd door Dreser en Hoffman in 1899. Het bleek dat aspirine een sterkere pijnstiller was dan het natuurlijke salicylzuur. De uiteindelijke aspirine wordt verkregen door de ‘acetyleringsreactie’. Inmiddels bestaan er heel veel verschillende varianten van aspirine met nagenoeg dezelfde werking.
Aspirine is de bekendste merknaam voor de stof acetylsalicylzuur. Acetylsalicylzuur heeft een analgetische werking (dat wil zeggen dat het pijn bestrijdt) en een antipyretische werking (wat betekent dat het koorts verlaagt). Bovendien heeft het middel een antiflogistische werking (het gaat ontstekingen tegen). Hevige pijnen, bijvoorbeeld na een ongeval of bij kanker, kan dit middel echter niet aan.
Waar wordt het voor gebruikt?
Aspirine lijkt onverwoestbaar, het wordt ook wel een wondermiddel genoemd. Een zeer belangrijke ontdekking, want deze kunstmatige stof bleek niet alleen koorts te bestrijden, maar ook pijn. Binnen de kortste keren werd de aspirine de vervanger van morfine, een middel dat voor die tijd werd voorgeschreven bij diverse kwalen.
Inmiddels zijn er allerlei variaties op aspirine gemaakt, zoals paracetamol, ibuprofen of een combinatie van deze en andere stoffen. Vele jaren was acetylsalicylzuur de onbetwiste nummer één op het gebied van pijnstillers. Tegenwoordig staat het aspirientje op de negende plaats in Nederland. Deze verschuiving is onder andere veroorzaakt door de groeiende populariteit van een andere pijnstiller: paracetamol. Deze stof heeft bijna hetzelfde effect als acetylslicylzuur, maar is beter voor de maag. Dit betekent niet dat het aspirientje helemaal van het toneel is verdwenen; het wordt tegenwoordig vooral gebruikt op medische indicatie na een eerste hartinfarct, bij reuma, bij de ziekte van Alzheimer, migraine & tegen kanker.
Ik vroeg me af hoe de aspirine nou eigenlijk werkt en hoe het komt dat je door aspirine minder pijn voelt?
Als er een (dreigende) beschadiging in je lichaam voorkomt, komen er een soort hormonen vrij. Die sturen een seintje naar de hersenen. Die sturen een signaal terug, waardoor je ‘pijn’ voelt.
Aspirine houdt dat seintje tegen. Daardoor voel je geen pijn.
Vervolgens vraag ik me af of dat wel goed is, onderschat je je lichaam nu niet?
Acetylsalicylzuur neemt ook het ziektegevoel voor een deel weg. Een voordeel dat tevens een bezwaar kan inhouden: in veel gevallen betekenen de klachten een eis van het lichaam om rustig aan te doen. Als het ziektegevoel weggewerkt is, meent men al snel weer dingen te kunnen doen, die men anders niet zou uithalen. Bovendien zou het gebruik van acetylsalicylzuur bij griep het genezingsproces remmen omdat tevens de eiwitproductie in de lever wordt geremd. Daarnaast neemt je reactievermogen ook af.
Wie heeft het ontdekt?
De geschiedenis van Aspirine begint in de Griekse Oudheid. Hippocrates, de vader van de geneeskunde, beschreef in zijn “Corpus Hypocraticum” een brouwsel uit de schors van de schietwilg (Salix Alba). De Romeinen pasten pasta’s van deze bast al toe om koorts en eksterogen te behandelen en Hippocrates beschreef het effect hiervan. De chemische structuur is opgehelderd door Dreser en Hoffman in 1899.
Felix Hoffmann werd in 1868 geboren in Ludwigsburg. Na de Latijnse school, werd hij apotheker. Hij werkte onder andere in Genève, Hamburg en Neuveville. Na wat jaren gewerkt te hebben besloot hij weer te gaan studeren. Hij koos voor de richting Pharmacie en Chemie aan de Universiteit van Munchen. Hij studeerde af in 1891. 3 Jaar later trad Hoffmann in dienst bij Friedr. Bayer & Co.
Hoffmann was eigenlijk op zoek naar een beter middel tegen reuma, want zijn vader verdroeg het onzuivere salicylzuur en de onaangename nevenwerkingen ervan erg slecht. De pijnstillers die op dat moment bestonden, hadden namelijk een agressieve werking op de maag. Toch waren ze bij Friedr. Bayer & Co niet van plan om een alternatief te vinden, toch liet Hoffmann het niet liggen. Hij zocht gehaast, maar gerangschikt naar een nieuwe pijnstiller. Hij stelde een geneesmiddel samen, gestuurd door Arthur Eichengrun, een jood die daarom ten tijde van Nazi-Duitsland niet als uitvinder erkend werd. (In plaats daarvan werd Felix Hoffman door de nazi’s als ontdekker beschouwd. Tijdens de oorlog verbleef Eichengrun ruim een jaar in een concentratiekamp. In 1949, een maand voordat hij overleed, claimde hij de ontdekker te zijn, maar pas in 1999 werd dat aangetoond.)
In 1897 vindt Hoffmann dus het acetylsalicylzuur. Het acetylsalicylzuur dat hij ontdekte was zuiver en dus niet alleen goed verdraagbaar, maar ook lang houdbaar. Deze stof doorstaat alle testen met gemak. Sinds 6 maart 1899 wordt de naam aspirine erkend. De geschiedenis van deze pijnstiller startte dus met de pijn van Papa Hoffmann. Felix heeft samen met zijn collega Dreser dit middel enorm opgehelderd, wat mede mogelijk werd gemaakt door de Firma Bayer.
Hoe wordt het gemaakt?
Aspirine wordt bereid door acetylering van salicylzuur met azijnzuur anhydrine.
Enkele positieve & negatieve kanten van dit materiaal
Toen de aspirine net ontdekt was, doorstond het product de ene test na de andere. Iedereen was hartstikke enthousiast. Het bestreed koorts en zelfs pijn!! Later werden er helaas ook wat negatieve kanten van dit materiaal ontdekt.
Positief:
Het middel werkt tegen pijn, koorts en verkoudheden
Het middel helpt hart- en vaatziekten voorkomen en wellicht ook bepaalde vormen van kanker.
De Aspirine helpt ook bij onder andere ‘reuma, ziekte van Alzheimer & migraine’.
Het product werkt niet verslavend
Het werkt bloedverdunnend; vermijdt bloedstolling
Negatief:
Bij langdurig gebruikt kunnen de volgende bijwerkingen optreden: maagpijn, zuurbranden, misselijkheid en braken
Ook allergische reacties zoals huiduitslag, benauwdheid, zwelling van mond, keel of strottenhoofd.
Gebruik van de aspirine kan verschillende problemen geven tijdens de zwangerschap, zoals verlenging en weeënremming.
Het gebruik van kleine hoeveelheden aspirine gedurende een zeer lange periode beschermt niet tegen cataract of lensvertroebeling (die door ouderdom ontstaat); het risico wordt juist groter.
Het neemt het ziektegevoel voor een deel weg, waardoor je je lichaam kan onderschatten
Het heeft behalve een werking via het bloed ook een directe uitwerking op de maagwand, waar het irritatie veroorzaakt. Men kan daardoor misselijk worden en gaan braken.
Het onderzoek gaat intens voort. Zowat om de drie uur verschijnt ergens ter wereld een wetenschappelijk rapport over het aloude aspirientje.
Economisch beeld
Er is nauwelijks iets te vinden wat de aspirine in Nederland betekent voor de aspirine, dit vond ik op de ‘Bayer.com’ site, in Jaarrapport van 2001.
Het jaarrapport van 2002 is nog niet gepubliceerd door Bayer. Daarom een korte verklaring van de aandelen van Bayer in 2001.
2001 was een moeilijk jaar voor Bayer maar ook voor de aandeelhouders(zie grafiek hierboven). In de grafiek wordt het aandeel Bayer in blauw gepresenteerd, terwijl de Dow Jones in groen is afgebeeld & de Duitse Dax(de Duitse beursindex) in het grijs staat.
De vrijwillige uittreding in augustus van Lipobay/Baycol, de drijfveer voor onze leidende rol in de farmaceutische handel heeft een zware druk gelegd op het Bayer aandeel. Verdere druk op het aandeel werd veroorzaakt door de verslechtering van de algemene economie die de industriële handel beïnvloedde. De terroristische aanval van 11 september drukte de algemene aandelenhandel voor een bepaald deel. Aan het eind van het jaar werd het aandeel weer wat meer waard.
De bovenstaande grafiek geeft een indicatie van de verschillende ‘Business Areas’ van Bayer. De aspirine valt onder de categorie ‘Health Care’. Het vormt dus een belangrijk aandeel in de algemene omzet van Bayer. Ook zie je dat deze business winstgevend is. Zie ‘Operating Result’.
Bovenstaande tabel geeft binnen de ‘Business Healthcare’ het aandeel ‘aspirine’ weer. Het geeft een groei van 2% in 2001 weer.
(mail me even voor tabellen/grafieken)
Hoe het de wereld veranderd heeft
Aspirine is een legende geworden. Het is het meest succesvolle geneesmiddel aller tijden. Tien miljard pilletjes worden elk jaar verkocht
De pijnstillers die vroeger bestonden, hadden een agressieve werking op de maag. Dit kwam omdat de maag het onzuivere salicylzuur en de onaangename nevenwerkingen erg slecht verdroeg. Het acetylsalicylzuur dat Hoffmann ontdekte was zuiver en dus niet alleen goed verdraagbaar, maar ook lang houdbaar.
‘Eeuwenlang werden geneesmiddelen vooral gewonnen uit plantaardige organismen. Tussen 1880 en 1900 vond een enorme omwenteling plaats. Toen het 100 jaar geleden op de markt kwam, was het gedaan met de vrije verkoop van opium en cocaïne als pijnstillers. Om nog niet te spreken van andere gevaarlijke poedertjes en zalfjes die door charlatans aan de man werden gebracht. Nog elke dag worden nieuwe toepassingen van aspirine gevonden: tegen hartkwalen, tegen kanker’.
Dit stukje wat ik op internet vond, laat zien wat een geweldige ontdekking er had plaatsgevonden. En wat voor enorme invloed dit heeft gehad op de wereld. Het heeft miljoenen mensenlevens gered en/ of verlengd. Het middel wordt nog steeds onderzocht, en heeft dus een grote impact gehad in de wereld; en nog steeds. Het bestrijdt wellicht een van onze meest gevreesde ziektes als kanker.
Slot
Zoals ik in de inleiding had verteld, koos ik voor dit onderwerp. Ik vond het erg leuk dat we zelf een stof mochten kiezen, hierdoor kon ik een stof kiezen die me interesseerde en waardoor ik meer gemotiveerd was. Ik begon gelijk, waar ik weer wat gedemotiveerd van werd. Ik kon in het begin nauwelijks informatie vinden. Op encarta & encyclopedie stond bijna geen info, ook op Nederlandse sites was weinig te vinden. Gelukkig kwam ik via verschillende sites toch aan informatie; zo ook op buitenlandse sites.
Ik ben heel anders tegen het aspirientje aan gaan kijken, na het maken van dit PO. Ik had altijd het idee dat het heel slecht was om het in te nemen. Alleen als ik echt hele erge koorts had, kreeg ik een paracetamolletje. Dat hielp dan wel gelijk, maar toch had ik mijn twijfels en dacht dat het troep was. Ik ben er dus achter dat het helemaal niet zo erg is. Op deze manier had ik het medicijn nog niet bekeken. Het zou natuurlijk geweldig zijn als het ook bij ziektes als kanker zou helpen. Ondanks alles ben ik toch niet van plan om het pilletje bij elk pijntje te slikken.
Ik vond het een leuke praktische opdracht om te doen. Daarnaast heb ik er ook nog heel veel van geleerd!!
REACTIES
1 seconde geleden
D.
D.
Hoi Hoi,
Ik ben op dit mometn zelf bezig aan mijn profielwerkstuk. Ik kwam via zoekmachines op jou werkstuk terecht. Ik vond het verhaaltje van Japie de vis heel erg leuk. Weet je nog waar je dit verhaaltje gevonden hebt? Zou je het anders erg vinden als ik dit verhaaltje van jou kopieer. ik vind dit wel een leuk verhaal om in mijn werkstuk te zeggen.
Liefs,
Dagmar
21 jaar geleden
AntwoordenN.
N.
heeej JAPIE de VISIE
wat een toppertje dat werkstukkie van jou!!! die hebben we lekker gekopieerd! En lekker opgeplakt! Ga zo door...
ciaooo ciaooo kusssies Naat en Fran
21 jaar geleden
Antwoorden