1. Inleiding
In het begin van de jaren zeventig werd het eindelijk wettelijk toegestaan om voorbehoedsmiddelen voor te schrijven, te kopen en te gebruiken. Dit leidde tot veel veranderingen; het betekende voor veel mensen de mogelijkheid om opener en vrijer na te denken over of ze kinderen wensten, wanneer die kinderen er kwamen en hoeveel. Je kon nu veel makkelijker met iemand naar bed gaan, zonder dat dit een eventuele zwangerschap tot gevolg zou kunnen hebben. Dit betekende natuurlijk niet dat er geen baby’s werden geboren.
Toch werden en worden er nog veel vrouwen zwanger voor wie het onmogelijk was of is een kind goed op te voeden. Hoe vrouwen hiervoor een oplossing zoeken, verschilt in welke maatschappij zij leven. Een van deze oplossingen kwam pas veel later, namelijk abortus.
Abortus is het voortijdig eindigen van de zwangerschap. De officiële naam is abortus provocatus, dat het Latijnse woord voor abortus is.
In Nederland worden per jaar ongeveer 18000 zwangerschappen afgebroken door middel van abortus. Omdat het dus heel vaak voorkomt en veel mensen niet weten wat abortus nou precies inhoudt en wij zelf ook niet, willen wij jullie er graag over informeren en maken wij er onze praktische opdracht over.
2. Hoe merk je dat je zwanger bent?
Als je niet meer ongesteld wordt zou het kunnen betekenen dat je zwanger bent. Toch kun je ook tijdens je zwangerschap ongesteld blijven. Als je de pil gebruikt en je stopt een week, kun je gewoon ongesteld worden. Als je ongesteld blijft worden kun je dus gewoon zwanger zijn, zonder dat je het in de gaten hebt. Je merk het ook aan je lichaam, of aan je gevoel. De volgende verschijnselen zijn kenmerkend voor een zwangerschap:
Pijnlijke borsten
Vanaf het begin van de zwangerschap kun je last hebben van pijnlijke gespannen borsten. In de puberteit hebben meisjes vaak last door de groei van hun borsten, dus dit hoeft nog niet altijd te betekenen dat je zwanger bent.
Misselijkheid
Misselijkheid en soms braken komt heel vaak voor in de zwangerschap.Vooral in de ochtend komt misselijkheid veel voor. Ben je al een paar dagen ’s ochtends misselijk, dan is het verstandig om te checken of je zwanger zou kunnen zijn. Je kunt je een paar dingen afvragen: Heb je onveilig gevreeën? Ben je de pil een keer vergeten? Heb je antibiotica gebruikt tijdens de pil? Heb je kort nadat je de pil had ingenomen over gegeven? Dit kunnen allemaal redenen zijn waarvan je zwanger kunt worden.
Moeheid
Vooral vroeg in de zwangerschap zijn veel vrouwen heel moe. Heb je normaal veel energie en voel je je nu niet energiek, dan zou je zwanger kunnen zijn. Zwaarder worden
Als je niet veel meer bent gaan eten en je wordt toch dikker, dan zou je zwanger kunnen zijn. Het hoeft natuurlijk helemaal niet, maar als je twijfelt doe dan toch eens een test. Sommige vrouwen worden al vroeg in de zwangerschap dikker, waarbij het niet altijd om een dikkere buik hoeft te gaan. Ook de heupen worden tijdens een zwangerschap vaak dikker. Vooral als je al dikker bij je buik wordt, zou het zeer goed kunnen dat dit op een zwangerschap duidt. Vaak ben je dan al rond de 20 weken zwanger. Als je twijfelt of je zwanger bent, doe dan een zwangerschapstest. Hoe vroeger je het weet, hoe beter je aan het idee kunt wennen, maar ook heb je dan nog de mogelijkheid om eventueel voor een abortus te kiezen. Je kunt de zwangerschapstest zelf kopen, maar je kunt ook naar je huisarts gaan. Je huisarts heeft beroepsgeheim, dus je hoeft niet bang te zijn dat hij onmiddellijk je ouders zal inlichten. Dit gebeurt pas als jij dat wil. Zwangerschapstesten zijn betrouwbaar vanaf het moment dat je één dag over tijd bent. 3. Wat houdt een zwangerschap precies in? Per jaar worden er meer dan 200.000 baby’s geboren, gewenst of ongewenst. Het begint allemaal met de bevruchting van een eicel. Als een zaadcel de rijpe eicel bereikt, ontstaat de zwangerschap. De bevruchte eicel begint zich onmiddellijk te delen en er worden drie groepen cellen gevormd. Die drie groepen ontwikkelen zich tot een baby. Allereerst nestelt het klompje cellen zich in je baarmoederslijmvlies. Vanaf nu wordt het gevoed door de bloedvaten in de slijmlaag. Na een paar weken neemt de placenta die taak over. Aan de placenta zit de navelstreng, die weer in contact zit met de baby. De navelstreng dient als transportmiddel voor voeding naar de baby. De eerste paar weken van de zwangerschap wordt de baby een embryo genoemd. Na de negende week spreken we over een foetus. Na 4 weken kun je merken dat je zwanger bent, de eerste bouwstenen van het embryo zijn ondertussen al gelegd. De baby leeft tijdens de zwangerschap in een vruchtwaterzak. Die zak is gevuld met vruchtwater en vangt stoten op, zodat de baby zich niet kan beschadigen. Na een paar weken zal de baby ook het vruchtwater drinken om de darmen en maag beter te laten ontwikkelen. Per week groeit de foetus ongeveer 1 centimeter en ontwikkelen de handjes, voetjes enzovoort zich. In week 11 wordt er bepaald of de foetus een meisje of jongen wordt, in deze week ontstaan de zaadballen of eierstokken. In week 13 is de foetus helemaal gevormd, de rest van de zwangerschap heeft het nodig om te groeien tot het rijp is om de baarmoeder te verlaten. Na week 20 groeit de foetus erg snel, de spieren worden sterker en de vertakkingen in de longen worden al gevormd. Na week 28 is het kindje rijp om geboren te worden, maar dat wil niet zeggen dat dat gebeurt. Het is nog iets te vroeg. Als de baby nu wordt geboren, komt het in een couveuse terecht omdat het nog niet helemaal onafhankelijk kan ademen. Rond week 40 is het kindje helemaal klaar om geboren te worden. Alles heeft zicht ontwikkeld en kan nu onafhankelijk van de baarmoeder en de navelstreng leven. Niet veel baby's komen precies op tijd. Sommige komen vroeger, andere later. Hoe dat precies zo komt, daar zijn wetenschappers nog niet achter. De meeste laatkomertjes komen meestal binnen de 10 dagen na de uitgerekende datum. Er is echter geen reden om je ongerust te maken, als de baby nog wat langer wil blijven zitten. Een baby in week 13 van de zwangerschap 4. Wat zijn de keuzes die je hebt als je zwangerschap ongewenst is? Zwanger zijn en kinderen krijgen betekend voor de meeste mensen geluk. Dit hoeft niet altijd zo te zijn. Er zijn verschillende omstandigheden waarin het niet goed, of onmogelijk is om een kind een goede toekomst te bieden. Een paar voorbeelden zijn het hebben van geen huis, geen werk, te weinig geld, zwanger van de verkeerde man, verkeerde leeftijd, en zo zijn er nog meer. Er bestaan verschillende methoden om een einde te maken aan de zwangerschap. De keuze voor een bepaalde methode is afhankelijk van de zwangerschapsduur. De zwangerschapsduur is het aantal weken gerekend vanaf de datum van de eerst dag van je laatste menstruatie. Mogelijkheden voor het beëindigen van de zwangerschap zijn: - De morning-afterpil Tot drie dagen na onvoldoende beschermde geslachtsgemeenschap; - De abortuspil
Tot een zwangerschapsduur van zeven weken; - De zuigcurettage
Tot een zwangerschapsduur van twaalf weken; - De zuigcurettage + verkleining van de vrucht en moederkoek
Vanaf een zwangerschapsduur van 12 tot 22 weken; - Inleiding van de bevalling
vanaf een zwangerschapsduur van 12 tot 22 weken. De morning-afterpil
Hoewel de morning-afterpil geen methode is om een ongewenste zwangerschap te beëindigen, kan ze wel een ongewenste zwangerschap voorkomen. Via je huisarts kun je tot drie dagen na onvoldoende beschermde geslachtsgemeenschap een recept krijgen voor tabletten waarvan je er twee keer twee met een tussentijd van twaalf uur moet innemen. In deze tabletten zitten hormonen die verhinderen dat er bevruchting ontstaat of dat een bevruchte eicel zich innestelt. Bij juist gebruik kan bij 98 van de 100 vrouwen worden voorkomen dat er een zwangerschap ontstaat. Als de vrucht zich al heeft ingenesteld op het moment dat je de morning-afterpil gebruikt, is de morning-afterpil niet geschikt om de zwangerschap af te breken en werkt ze dus niet. De abortuspil
Als je niet langer dan zeven weken zwanger bent, gerekend vanaf de eerste dag van je laatste menstruatie, bestaat de mogelijkheid de zwangerschap af te breken door het innemen van de zogenaamde abortuspil. Deze behandeling gebeurt in een abortuskliniek. Voor de behandeling moet je doorgaans driemaal naar de kliniek komen. Tijdens het eerste bezoek krijg je een gesprek over waarom je de zwangerschap zou willen afbreken. Met een echo-onderzoek wordt de zwangerschapsduur nagegaan. Vervolgens krijg je drie tabletten met hormonen die het zwangerschapshormoon progesteron tegenwerken. Hierdoor kan de zwangerschap zich niet verder ontwikkelen en sterft de vrucht af. Twee dagen daarna wordt je weer in de abortuskliniek verwacht. Je krijgt dan andere tabletten die ervoor zorgen dat de baarmoeder zich gaat samentrekken om zo de vrucht uit het lichaam te stoten. Bij drie van de vijf vrouwen werkt dit binnen enkele uren. Zij krijgen bloedverlies en krampgevoel in de buik vergelijkbaar met een flinke menstruatie. Als je na vier uur nog geen bloedverlies hebt, kun je nogmaals dezelfde tabletten krijgen. Bij de meeste vrouwen treedt zo binnen twaalf uur alsnog bloedverlies met uitstoten van de vrucht op. Het bloedverlies kan na de behandeling een ruime week aanhouden. Bij 1 op de 20 vrouwen slaat de abortuspil niet aan. In dat geval zal alsnog een zuigcurettage moeten gebeuren. Het is verstandig direct te beginnen met anticonceptie. De eerste drie weken na de behandeling mag je geen geslachtsgemeenschap hebben. Het laatste bezoek aan de abortuskliniek bestaat uit een na controle. Hierbij wordt met een echo gekeken of de abortuspil haar werking goed heeft gedaan. De zuigcurretage
Nog een methode om de zwangerschap af te breken als deze niet verder is dan twaalf weken, is de zuigcurettage. Deze behandeling kan uitgevoerd worden in een abortuskliniek. Hierbij wordt de baarmoedermond opgerekt en wordt de baarmoeder leeggezogen met een dun slangetje waardoor de vrucht en het vruchtzakje naar buiten komen. De ingreep duurt vijf tot tien minuten. Meestal wordt de ingreep uitgevoerd onder lokale verdoving van de vagina en de baarmoedermond. Een combinatie van een sterk pijnstillend en rustgevend medicijn of een narcose is ook mogelijk.
Wanneer de zuigcurettage wordt uitgevoerd als je minder dan zestien dagen over tijd bent, wordt er ook wel gesproken van een overtijdbehandeling. De ingreep is precies hetzelfde.
De curettage geeft een kleine kans op complicaties. Er kan een infectie ontstaan van de baarmoeder. Een ander risico bestaat uit heftig nabloeden dat niet na een week ophoudt. Meestal wordt dat veroorzaakt doordat er weefsel is achtergebleven. Dit zal door een nieuwe curettage of een behandeling met medicijnen verwijderd moeten worden. Daarnaast kunnen verklevingen aan de binnenzijde van de baarmoeder ontstaan, heel zelden gaat het slangetje of lepeltje per ongeluk door de baarmoederwand heen. Om dit tegen te gaan kun je voor de behandeling van deze complicaties opgenomen worden in een ziekenhuis.
Zuigcurettage en verkleining van de vrucht
Wanneer je langer dan twaalf weken zwanger bent, is de vrucht met de moederkoek te groot om met een zuigcurettage alleen verwijderd te kunnen worden. Daarom worden de vrucht en de moederkoek eerst met een speciale tang kleiner gemaakt. Boven de zestien weken moet de baarmoedermond ook opgerekt worden, anders kunnen de vrucht en de moederkoek niet naar buiten komen. Vervolgens wordt een zuigcurettage toegepast. Deze ingreep vindt ook plaats onder lokale verdoving van de baarmoedermond door middel van injecties. Daarnaast krijg je via een infuus ook pijnstilling toegediend. Deze ingreep wordt alleen verricht in abortusklinieken. Omdat de ingreep na een zwangerschapsduur van achttien weken moeilijker is en er een iets grotere kans op complicaties bestaat, moet je hierna een nacht in de abortuskliniek blijven. De volgende dag mag je, als zich geen problemen hebben voorgedaan, weer naar huis. Inleiden van de bevalling Deze behandeling wordt alleen toegepast in het ziekenhuis. Door middel van een infuus met hormonen kunnen weeën opgewekt worden. Zo zal de bevalling binnen 24 tot 48 uur op gang komen en zal het kindje geboren worden. Een andere methode is het breken van de vliezen en het laten aflopen van een deel van het vruchtwater. Daarna wordt een zoutoplossing ingebracht in de baarmoederholte. Dit stimuleert het ontstaan van weeën. Na ongeveer 36 uur zal de bevalling op gang komen. Meestal overlijdt het kindje tijdens de bevalling, soms pas nadat het geboren is. Er bestaat een kans dat de moederkoek niet spontaan wordt geboren. Als dat het geval is, zal deze onder narcose moeten worden verwijderd. Een risico van het inleiden van de bevalling is overmatig bloedverlies omdat er weefsel is achtergebleven in de baarmoeder. Er moet dan een nabehandeling in de vorm van een curettage volgen. Een ander belangrijk risico is een infectie. Heel zelden ontstaat er een gaatje in de baarmoeder. Dit moet in een ziekenhuis worden nabehandeld. 5. Wat gebeurt er in de abortuskliniek? Wanneer je besluit de zwangerschap te laten afbreken, kun je een afspraak maken bij een abortuskliniek. Bij je komst in de kliniek noteert de receptioniste enkele administratieve gegevens. Daarna volgt een gesprek met een arts of verpleegkundige. Dit gesprek gaat over je algemene gezondheid, de reden van je beslissing om je zwangerschap te laten afbreken en welke anticonceptie je gebruikt. Met behulp van een echo wordt de duur van de zwangerschap bepaald. Bij behandelingen boven 16 dagen over tijd schrijft de wet een bedenktijd van 5 dagen voor. Dit betekent dat pas 5 dagen na een gesprek met arts de behandeling kan worden uitgevoerd. De arts kan de behandelende arts zijn, maar ook een verwijzende arts uit je eigen omgeving. De behandelende arts kan besluiten of er een reden is om een vijfdagentermijn af te wijken. Als dit allemaal achter de rug is, ben je klaar voor de behandeling die voor jou van toepassing is. De behandeling die je krijgt ligt aan de duur van de zwangerschap. Bekende abortusklinieken
Medisch Centrum Leiden
Bourgognekliniek Maastricht
Mildredhuis in Arnhem
Oosterparkkliniek Amsterdam
PSE-kliniek Amsterdam
Stimezo plus den Haag
dr W.F.Stormkliniek Rotterdam
B. van Geldercentrum, Goes 6. Risico’s en onveilige abortus Per jaar wordt er over de hele wereld naar schatting 36 tot 53 miljoen maal een ongeboren vrucht geaborteerd. Van al deze abortussen wordt zeker 20 miljoen beschouwd als onveilig (zie tabel). Dat wil zeggen dat de abortus niet in een ziekenhuis of in een kliniek of door ondeskundige mensen is verricht. Onveilige abortus komt het meest voor in ontwikkelingslanden, mede omdat abortus daar vaak niet wettelijk is toegestaan. Jaarlijks sterven er in de Derde Wereld tussen de 50 en de 100 duizend vrouwen als gevolg van een onveilige abortus. Hoe armer vrouwen zijn, hoe waarschijnlijker het is dat ze, wanneer ze ongewenst zwanger zijn, zelf een abortus zullen opwekken of naar iemand toegaan zonder medische opleiding, waardoor gezondheidsrisico’s en het risico van ziekenhuisopname is. De beschikbaarheid van veilige en vooral betaalbare abortus zal ook van invloed zijn op de toekomstige financiële situatie van deze vrouwen en/of hun gezinnen en kan daarom worden beschouwd als een onderdeel van de armoedebestrijding. De schatting is dat 13 % van alle moedersterfte over de hele wereld te wijten is aan een onveilige abortus. Tabel onveilige abortussen over de wereld
Werelddeel Aantal onveilige abortussen per jaar (x miljoen) Aantal sterfte na onveilige abortus Sterfterisico vrouw bij abortus
Derde Wereldlanden 17,62 69000 1:250
Afrika 3,74 23000 1:150
Europa 0,26 100 1:2600
Azië 9,24 40000 1:250
Latijns-Amerika 4,62 6000 1:800
Amerika 0,46 130 1:2000
De kans op complicaties na een abortus is veel kleiner dan na een normale bevalling. Hoewel overal zorgvuldig en zo steriel mogelijk wordt gewerkt is infectie het grootste risico. Om dat te voorkomen krijg je in de abortusklinieken antibiotica mee. Ook bestaat, voornamelijk na een late abortus, het risico van langdurig bloedverlies of heftig navloeien. Dit treedt meestal op als er weefsel na de ingreep in de baarmoeder is achtergebleven. Als dat weefsel niet vanzelf wordt uitgestoten, moet er een nabehandeling worden gedaan om het er alsnog uit te zuigen. Ook in aansluiting aan de abortuspil behandeling bestaat kans op bloedverlies, deze kans is zelfs veel groter dan na een zuigcurettage. In zeer zeldzame gevallen kan bij de behandeling de baarmoeder worden beschadigd. Over het algemeen kan dat in een ziekenhuis worden hersteld. Als de zwangerschap erg jong is (als de vrouw nog maar een paar dagen over tijd is) dan is het risico groter dat bij de behandeling het nog heel kleine vruchtzakje wordt gemist. Zo'n heel vroege abortus wordt ook wel een overtijdbehandeling genoemd. Het is niet zo dat een overtijdbehandeling minder pijnlijk is dan een gewone abortus. Sommige artsen raden daarom aan om niet in zo'n heel vroeg stadium te komen. 7. Abortus in het buitenland In Nederland is het tegenwoordig heel normaal als iemand een abortus wil ondergaan. Maar dat telt niet voor veel andere landen over de wereld. In veel landen is abortus een taboe, daar wordt niet over gesproken. Dat komt vaak voor in landen waar een bepaald geloof sterk aan de macht is, bijvoorbeeld het Katholieke geloof. Denk aan landen als Ierland en Cuba. Abortus is daar niet wettelijk toegestaan. Maar dat wil niet zeggen dat het daar niet gebeurt. In veel landen in Europa is abortus al vele jaren wel wettelijk toegestaan. Het jaar wanneer abortus is toegestaan, verschilt erg tussen landen. Dit komt vooral door het geloof en de maatschappij van het land. In de volgende tabel wordt er weergeven per land wanneer abortus wettelijk is toegestaan en vanaf welke maand van de zwangerschap. Tabel per land wanneer abortus wettelijk is toegestaan en vanaf welke maand van de zwangerschap
Land Vanaf welk jaar wettelijk toegestaan Tot welke maand of week van de zwangerschap
Sovjet-Unie (Rusland) 1920 3e maand
Zweden 1938 5e of 6e maand
Bulgarije 1945 3e maand
Hongarije 1945 3e maand
Tsjecho-Slowakije 1945 3e maand
Joegoslavië 1945 3e maand
Roemenië 1945 3e maand
Polen 1945 3e maand
Engeland 1967 3e maand, toestemming van 2 artsen
V.S 1973 Tot de 3e maand zelf beslissend, daarna toestemming nodig
Frankrijk 1975 10e week
Oostenrijk 1975 3e maand
Duitsland 1976 3e maand
Italië 1978 12e week
Zwitserland 1978 3e maand, beoordelingscommissie beslist
Japan Niet bekend Geheel vrije keus
China Niet bekend Geheel vrije keus
Nederland 1984 20 weken
Zoals in de tabel te zien is, is in Nederland abortus pas heel laat wettelijk toegestaan. Dat komt omdat in de Nederlandse regering ook katholieke politieke partijen waren en die waren streng tegen abortus. Maar toch het werd wel al eerder uitgevoerd. In Rusland is abortus al heel vroeg wettelijk toegestaan, omdat daar de kerk verboden was in de jaren twintig. Nederland is het land met het laagste abortuscijfer. De V.S scoort zeer hoog. In de V.S wordt er op een dubbelzinnige wijze om gegaan met abortus, seks en voorlichting. De antiabortus beweging is er zeer actief. In Frankrijk, Canada en Zweden is het aantal abortussen wat gepleegd wordt gemiddeld. In de volgende tabel worden het aantal geboortes en abortussen per land weergeven. Land en jaar <20 jaar 20-24 jaar 25-29 jaar 30-34 jaar 35-39 jaar >40 jaar
Australië ’95-‘96 23.9 36.9 29.3 21.9 15.2 6.2
België 1995 6.2 10.1 8.4 6.7 4.5 1.7
Bulgarije 1995 32.7 85.4 84.1 60.1 30.38 10.9
Canada 1995 21.8 31.5 20.9 12.9 8.0 2.8
Cuba 1990 90.7 87.9 54.4 33.2 15.6 6.1
Tsjechië 1996 12.4 26.7 30.8 28.0 18.9 9.5
Denemarken ‘95 14.8 22.5 21.4 19.1 12.5 5.4
G-Brittanië 1996 19.2 25.5 18.6 12.4 7.9 3.2
Estland 1996 33.1 85.3 80.5 62.1 44.2 21.6
Finland 1996 9.6 15.6 13.8 11.2 7.5 3.9
Duitsland 1995 3.1 7.5 7.6 7.1 5.3 2.6
Hongarije 1996 30.4 46.8 48.7 43.5 30.7 13.0
Israël 1996 10.2 16.3 16.8 17.0 15.9 9.9
Kazachstan 1995 14.4 72.3 106.8 76.6 50.8 19.9
Nederland 1992 4.2 7.4 7.2 6.6 5.0 1.9
N-Zeeland 1994 19.3 27.3 20.7 13.8 8.6 3.1
Noorwegen 1995 15.2 23.9 20.1 15.1 9.7 4.6
Schotland 1995 16.6 19.5 12.4 8.0 4.8 2.0
Slowakije 1995 11.1 31.5 38.8 32.7 21.3 8.9
Slovenië 1996 10.9 26.3 27.7 32.1 27.3 14.8
Zweden 1996 17.7 27.5 24.7 20.9 14.8 6.5
Amerika 1994 33.6 53.0 33.1 18.4 10.0 3.2
Aantal Abortussen per 1000 inwoners naar land en leeftijdscategorie Bron Ongewenste Zwangerschap van Elly van Assche Op 1 mei 1981 (Staatsblad 257) is de "Wet Afbreking Zwangerschap" aangenomen in Nederland. Maar op 1 november 1984 is de wet pas in werking gezet. De wet is toegestaan als de abortus gedaan wordt door een arts in een kliniek of ziekenhuis in het bezit van een speciale vergunning van de Minister van Volksgezondheid. Tussen het eerste gesprek dat je met een arts over je ongewenste zwangerschap hebt gehad en de behandeling zelf, moeten 5 dagen liggen. Als je minderjarig bent, dus nog geen 18, had je vroeger de handtekening nodig van ten minste één van je ouders of verzorger. In een nieuwe wet (W.G.B.O) staat dat ook 16-jarigen een behandelovereenkomst kunnen sluiten. Abortus is gratis, het wordt verzekerd en dat kan zonder dat je ouders weten. Deze wet telt niet over alle landen over de wereld, elk land heeft weer een andere wet over abortus. Door verschillende geloven die er zijn over de hele wereld, zijn er veel verschillende opvattingen over abortus: Jodendom
Het jodendom keurt de abortus alleen goed als het noodzakelijk is om de dood van de moeder te voorkomen. De ‘mens in wording’ wordt als weerloos en onschuldig beschouwd en deze dient binnen de gemeenschap rechtvaardig behandeld te worden. Binnen het huidige jodendom zijn de meningen sterk verdeeld. Christendom
De rooms-katholieke moraal beschouwt de vernietiging van menselijk leven als moord. Alleen de indirecte abortus is toegestaan, bijvoorbeeld als baarmoederkanker het leven van de vrouw bedreigt. Islam
De islamitische wet verbiedt abortus. Sommige liberale wetgeleerden keuren abortus onder bepaalde omstandigheden goed. Zij baseren zich op een hadith van de Profeet, die stelde dat het embryo bezield wordt wanneer hij 120 dagen oud is. Abortus na ‘inblazing van de ziel’ is verboden tenzij de vrouw in levensgevaar verkeerd. Over abortus voor de ‘inblazing van de ziel’ zijn de meningen verschillend. Hindoeïsme
Volgens Hindi teksten verdient het embryo, dat kwetsbaar is, speciale bescherming, dus is abortus moreel verwerpelijk. Ook vanuit het geloof in karma en reïncarnatie is abortus moreel verwerpelijk. Het ongeboren karma is niet in staat tot volle rijping te komen en te werken aan de bestemming van de persoon. Ook vanuit de ahimsa-gedachte (geweldloosheid) wordt abortus afgewezen. In het huidige India wordt abortus onder bepaalde omstandigheden wettelijk toegestaan. Humanisme
Humanisten nemen de individuele vrijheid als uitgangspunt. De abortusproblematiek wordt grotendeels verwezen naar het vlak van de persoonlijke beslissing. Uiteindelijk beslist de vrouw zelf over haar eigen lichaam.
8. Geschiedenis van abortus
Abortus heeft altijd bestaan. Voor het begin van de 19e eeuw bestond er geen abortuswetgeving. In 1869 verklaarde Paus Pius IX dat het leven begint bij de bevruchting. Als gevolg daarvan verboden de wetten in de 19e eeuw alle vormen van zwangerschapsafbreking.
Vroeger wanneer een vrouw ongewenst zwanger was, was zij in de meeste gevallen genoodzaakt het kind te houden. Behalve als de vrouw iemand wist die de foetus weg kon halen.
Er zijn altijd redenen geweest voor vrouwen om een eind te maken aan hun zwangerschap, zoals geheime relaties, zwangerschap op zeer jonge leeftijd of voor het huwelijk of een slechte lichamelijke gezondheid. Zwangerschap was voorheen ook veel moeilijker te voorkomen door het ontbreken van goede voorbehoedsmiddelen en het taboe op het gebruik van deze middelen.
Abortus vond vroeger altijd illegaal plaats. Vrouwen zochten een uitweg om een miskraam te krijgen en als dat niet lukte deden ze bij zichzelf een abortus, door middel van breinaalden en zeepsop.
Illegale aborteurs beschikten niet over de juiste instrumenten en hadden niet de kennis om medisch verantwoord te werken. Dit leidde vaak tot complicaties, blijvende onvruchtbaarheid en soms sterfte van de vrouw. Rijke vrouwen konden het zich veroorloven om hulp te vragen van een echte arts die in het geheim abortussen uitvoerden. Door het taboe op abortus stond de ontwikkeling van goede medische technieken ongeveer stil, waardoor het beëindigen van de zwangerschap een zware ingreep bleef.
Aan het eind van de jaren zestig veranderde de situatie. De vrouwen kwamen in opstand, omdat ze niet langer wilden dat de regering en de wetgeving buiten hen om konden uitmaken of zij zwanger moesten blijven. Door de actiegroepen Wij Vrouwen Eisen en
Dolle Mina met haar kreet 'Baas In Eigen Buik' gingen veel mensen anders over abortus denken. Door deze actiegroepen werd de pil op de markt gebracht en steeds meer vrouwen gebruikten dit voorbehoedsmiddel. Doordat mensen zich ontworstelde aan de strenge kerkelijke regels, werd abortus langzaam bespreekbaar. actieteam Dolle Mina wilt dat de pil wordt ingevoerd
Toen bekend werd dat vanaf 1968 Engeland de abortuswetgeving toestond en veel Nederlandse vrouwen zich daar lieten behandelen, werd het duidelijk dat bestaande regelgeving moest gaan veranderen. De actiegroepen zoals Dolle Mina en Wij Vrouwen Eisen voerden actie voor het toestaan van abortus. Stimezo Nederland (Stichting Medische Zwangerschapsonderbreking) werd in 1970 opgericht en zamelde met een TV-actie geld in voor de eerste abortuskliniek in Nederland. Spoedig ontstonden meerdere abortusklinieken verspreid over het hele land. Tussen 1950 en 1985 is de abortuswetgeving in vrijwel alle ontwikkelde landen toegestaan op grond van de mensenrechten en de veiligheid. Daar waar abortus nog wettelijk verboden is, is dat vaak op grond van oude wetten en is dat niet altijd de mening van de lokale bevolking. 9. De abortusboot Op 18 juni 2001 vertrok uit Scheveningen een vissersboot richting Ierland. De boot was gehuurd door de stichting Women on Waves. Aan boord bevond zich een container die is ingericht als een operatiekamer voor het uitvoeren van abortussen. Er voeren twee vrouwelijke gynaecologen mee. De Women on Waves willen Ierse meisjes en vrouwen de mogelijkheid bieden om een abortus te laten plegen. Dat is in Ierland streng verboden. Maar De abortusboot, die Aurora heet, heeft geen vergunning om daadwerkelijk abortussen uit te voeren. Ierland is een katholiek land. Eigenlijk is alles wat met seksualiteit te maken heeft, er een taboeonderwerp. Jonge meisjes krijgen nauwelijks seksuele voorlichting en er wordt hen niet verteld hoe ze kunnen voorkomen dat ze zwanger worden. Je kunt daar niet naar de huisarts gaan om de pil te vragen en ook niet een winkel instappen om een pakje condooms te kopen. Niet alleen omdat je die middelen gewoon niet zou krijgen, maar ook omdat je dan schande zou brengen over je familie. Getrouwde vrouwen hebben net zo goed te lijden onder de strenge Ierse wetgeving. In alle andere Europese landen kunnen vrouwen in principe zelf bepalen hoeveel kinderen ze willen. In Ierland kan dat niet vanwege de katholieke moraal die voorbehoedsmiddelen verbiedt. En vanwege de strenge abortuswetgeving. Jaarlijks reizen ongeveer 6000 zwangere Ierse vrouwen naar Engeland om abortus te laten plegen. Wie het geld daarvoor niet heeft, is aangewezen op een illegale abortus, met alle risico's die daarbij horen. De vrouwen die de stichting Women on Waves hebben opgericht (waaronder enkele vroegere Dolle Mina‘s), vinden dat het kunnen kiezen voor abortus een grondrecht is van vrouwen. En dat het dus rechtvaardigd is daar wereldwijd actie voor te voeren. Het actiemiddel van de stichting is de abortusboot. Het belangrijkste bezwaar is het feit dat Aurora geen vergunning heeft om abortussen uit te voeren. Het plan was om op zee, wat niemandsland is, aan de slag te gaan. Maar de boot vaart onder Nederlandse vlag en dat betekent dat de Nederlandse wet daar geldt. En in die wet staat dat een abortuskliniek, zoals je de Aurora zou kunnen noemen, onder strikte voorwaarden toestemming krijgt om abortussen uit te voeren. Die voorwaarden gaan over de medische voorzieningen, de arbeidsomstandigheden en de nazorg van de patiënten. De tegenstanders denken dat zo'n boot nooit aan al die voorwaarden kan voldoen. Bovendien vragen ze zich af hoe dat eigenlijk gecontroleerd kan worden. De inspectiedienst voor de gezondheidszorg kan moeilijk per boot naar de Aurora varen om te controleren of alles wel volgens de regels gebeurt. Maar artsen van Women on Waves hebben verklaard dat ze natuurlijk niets zullen doen waar geen vergunning voor gegeven is. 10. Bronnen Internet
http://members.lycos.nl/abortusprovocatus
www.dokter.nl
www.ngva.net
www.scholieren.nrc.nl
Boeken
Ongewenste Zwangerschap van Elly van Assche
Informatieboekjes van de dokter
Hulp bij ongewenste zwangerschap
Voorkomen van zwangerschap
De behandeling abortus 12. Eigen mening Madelief
Persoonlijk ben ik voor abortus, hoewel dat ligt aan de situatie. Ieder is baas over zijn eigen lichaam en ik vind dat als je zwangerschap ongewenst is, je recht hebt om dit af te laten breken. Stel dat een meisje van mijn eigen leeftijd wordt verkracht en raakt hier zwanger door, dan kan ik me goed voorstellen dat, dat meisje geen kind wil van de man die haar zo'n
trauma heeft bezorgd. Als dit meisje in dit geval haar kind weg haalt ben ik het er absoluut mee eens. Ik vind dat je goed moet nadenken over abortus, je kunt het niet meer terugdraaien. Je moet nadenken of je het kindje wel een toekomst te bieden hebt en of het kindje jouw toekomst niet negatief beïnvloedt. Als je zeker weet dat je abortus wilt laten plegen, is dat jouw eigen mening en daar heb je recht op. Ik ben voor abortus maar alleen als het echt noodzakelijk is, dus niet zomaar omdat het je nu even niet zo goed uitkomt om een kind te krijgen. Je neemt tenslotte wel een levend wezen weg. Jelke
Ik ben het eens met Madelief, ik heb niet veel aan toe te voegen aan haar mening. Ik ben ook voor abortus, maar alleen als er geen andere uitkomst is. Je moet ook aan je eigen toekomst denken. De situatie in Ierland vind ik absurd. De kerk verbiedt daar voorbehoedsmiddelen en abortus is er ook verboden. Als een meisje of vrouw daar ongewenst zwanger wordt, heeft ze geen keus, ze moet de baby houden. De moeder en het kind zelf hebben waarschijnlijk geen goede toekomst meer. De abortusboot vind ik daarom een goede actie.
We vonden het leuk om aan deze praktische opdracht te werken. We wisten er allebei niet veel van en vinden het een interessant onderwerp. We weten nu precies hoe de behandeling in zijn werk gaat en hoe mensen in andere landen hierover denken. We vinden onze praktische opdracht goed gelukt, hoewel we er wel erg veel tijd voor vrij moesten maken.
Vooral vroeg in de zwangerschap zijn veel vrouwen heel moe. Heb je normaal veel energie en voel je je nu niet energiek, dan zou je zwanger kunnen zijn. Zwaarder worden
Als je niet veel meer bent gaan eten en je wordt toch dikker, dan zou je zwanger kunnen zijn. Het hoeft natuurlijk helemaal niet, maar als je twijfelt doe dan toch eens een test. Sommige vrouwen worden al vroeg in de zwangerschap dikker, waarbij het niet altijd om een dikkere buik hoeft te gaan. Ook de heupen worden tijdens een zwangerschap vaak dikker. Vooral als je al dikker bij je buik wordt, zou het zeer goed kunnen dat dit op een zwangerschap duidt. Vaak ben je dan al rond de 20 weken zwanger. Als je twijfelt of je zwanger bent, doe dan een zwangerschapstest. Hoe vroeger je het weet, hoe beter je aan het idee kunt wennen, maar ook heb je dan nog de mogelijkheid om eventueel voor een abortus te kiezen. Je kunt de zwangerschapstest zelf kopen, maar je kunt ook naar je huisarts gaan. Je huisarts heeft beroepsgeheim, dus je hoeft niet bang te zijn dat hij onmiddellijk je ouders zal inlichten. Dit gebeurt pas als jij dat wil. Zwangerschapstesten zijn betrouwbaar vanaf het moment dat je één dag over tijd bent. 3. Wat houdt een zwangerschap precies in? Per jaar worden er meer dan 200.000 baby’s geboren, gewenst of ongewenst. Het begint allemaal met de bevruchting van een eicel. Als een zaadcel de rijpe eicel bereikt, ontstaat de zwangerschap. De bevruchte eicel begint zich onmiddellijk te delen en er worden drie groepen cellen gevormd. Die drie groepen ontwikkelen zich tot een baby. Allereerst nestelt het klompje cellen zich in je baarmoederslijmvlies. Vanaf nu wordt het gevoed door de bloedvaten in de slijmlaag. Na een paar weken neemt de placenta die taak over. Aan de placenta zit de navelstreng, die weer in contact zit met de baby. De navelstreng dient als transportmiddel voor voeding naar de baby. De eerste paar weken van de zwangerschap wordt de baby een embryo genoemd. Na de negende week spreken we over een foetus. Na 4 weken kun je merken dat je zwanger bent, de eerste bouwstenen van het embryo zijn ondertussen al gelegd. De baby leeft tijdens de zwangerschap in een vruchtwaterzak. Die zak is gevuld met vruchtwater en vangt stoten op, zodat de baby zich niet kan beschadigen. Na een paar weken zal de baby ook het vruchtwater drinken om de darmen en maag beter te laten ontwikkelen. Per week groeit de foetus ongeveer 1 centimeter en ontwikkelen de handjes, voetjes enzovoort zich. In week 11 wordt er bepaald of de foetus een meisje of jongen wordt, in deze week ontstaan de zaadballen of eierstokken. In week 13 is de foetus helemaal gevormd, de rest van de zwangerschap heeft het nodig om te groeien tot het rijp is om de baarmoeder te verlaten. Na week 20 groeit de foetus erg snel, de spieren worden sterker en de vertakkingen in de longen worden al gevormd. Na week 28 is het kindje rijp om geboren te worden, maar dat wil niet zeggen dat dat gebeurt. Het is nog iets te vroeg. Als de baby nu wordt geboren, komt het in een couveuse terecht omdat het nog niet helemaal onafhankelijk kan ademen. Rond week 40 is het kindje helemaal klaar om geboren te worden. Alles heeft zicht ontwikkeld en kan nu onafhankelijk van de baarmoeder en de navelstreng leven. Niet veel baby's komen precies op tijd. Sommige komen vroeger, andere later. Hoe dat precies zo komt, daar zijn wetenschappers nog niet achter. De meeste laatkomertjes komen meestal binnen de 10 dagen na de uitgerekende datum. Er is echter geen reden om je ongerust te maken, als de baby nog wat langer wil blijven zitten. Een baby in week 13 van de zwangerschap 4. Wat zijn de keuzes die je hebt als je zwangerschap ongewenst is? Zwanger zijn en kinderen krijgen betekend voor de meeste mensen geluk. Dit hoeft niet altijd zo te zijn. Er zijn verschillende omstandigheden waarin het niet goed, of onmogelijk is om een kind een goede toekomst te bieden. Een paar voorbeelden zijn het hebben van geen huis, geen werk, te weinig geld, zwanger van de verkeerde man, verkeerde leeftijd, en zo zijn er nog meer. Er bestaan verschillende methoden om een einde te maken aan de zwangerschap. De keuze voor een bepaalde methode is afhankelijk van de zwangerschapsduur. De zwangerschapsduur is het aantal weken gerekend vanaf de datum van de eerst dag van je laatste menstruatie. Mogelijkheden voor het beëindigen van de zwangerschap zijn: - De morning-afterpil Tot drie dagen na onvoldoende beschermde geslachtsgemeenschap; - De abortuspil
Tot een zwangerschapsduur van zeven weken; - De zuigcurettage
Tot een zwangerschapsduur van twaalf weken; - De zuigcurettage + verkleining van de vrucht en moederkoek
Vanaf een zwangerschapsduur van 12 tot 22 weken; - Inleiding van de bevalling
vanaf een zwangerschapsduur van 12 tot 22 weken. De morning-afterpil
Hoewel de morning-afterpil geen methode is om een ongewenste zwangerschap te beëindigen, kan ze wel een ongewenste zwangerschap voorkomen. Via je huisarts kun je tot drie dagen na onvoldoende beschermde geslachtsgemeenschap een recept krijgen voor tabletten waarvan je er twee keer twee met een tussentijd van twaalf uur moet innemen. In deze tabletten zitten hormonen die verhinderen dat er bevruchting ontstaat of dat een bevruchte eicel zich innestelt. Bij juist gebruik kan bij 98 van de 100 vrouwen worden voorkomen dat er een zwangerschap ontstaat. Als de vrucht zich al heeft ingenesteld op het moment dat je de morning-afterpil gebruikt, is de morning-afterpil niet geschikt om de zwangerschap af te breken en werkt ze dus niet. De abortuspil
Als je niet langer dan zeven weken zwanger bent, gerekend vanaf de eerste dag van je laatste menstruatie, bestaat de mogelijkheid de zwangerschap af te breken door het innemen van de zogenaamde abortuspil. Deze behandeling gebeurt in een abortuskliniek. Voor de behandeling moet je doorgaans driemaal naar de kliniek komen. Tijdens het eerste bezoek krijg je een gesprek over waarom je de zwangerschap zou willen afbreken. Met een echo-onderzoek wordt de zwangerschapsduur nagegaan. Vervolgens krijg je drie tabletten met hormonen die het zwangerschapshormoon progesteron tegenwerken. Hierdoor kan de zwangerschap zich niet verder ontwikkelen en sterft de vrucht af. Twee dagen daarna wordt je weer in de abortuskliniek verwacht. Je krijgt dan andere tabletten die ervoor zorgen dat de baarmoeder zich gaat samentrekken om zo de vrucht uit het lichaam te stoten. Bij drie van de vijf vrouwen werkt dit binnen enkele uren. Zij krijgen bloedverlies en krampgevoel in de buik vergelijkbaar met een flinke menstruatie. Als je na vier uur nog geen bloedverlies hebt, kun je nogmaals dezelfde tabletten krijgen. Bij de meeste vrouwen treedt zo binnen twaalf uur alsnog bloedverlies met uitstoten van de vrucht op. Het bloedverlies kan na de behandeling een ruime week aanhouden. Bij 1 op de 20 vrouwen slaat de abortuspil niet aan. In dat geval zal alsnog een zuigcurettage moeten gebeuren. Het is verstandig direct te beginnen met anticonceptie. De eerste drie weken na de behandeling mag je geen geslachtsgemeenschap hebben. Het laatste bezoek aan de abortuskliniek bestaat uit een na controle. Hierbij wordt met een echo gekeken of de abortuspil haar werking goed heeft gedaan. De zuigcurretage
Wanneer je langer dan twaalf weken zwanger bent, is de vrucht met de moederkoek te groot om met een zuigcurettage alleen verwijderd te kunnen worden. Daarom worden de vrucht en de moederkoek eerst met een speciale tang kleiner gemaakt. Boven de zestien weken moet de baarmoedermond ook opgerekt worden, anders kunnen de vrucht en de moederkoek niet naar buiten komen. Vervolgens wordt een zuigcurettage toegepast. Deze ingreep vindt ook plaats onder lokale verdoving van de baarmoedermond door middel van injecties. Daarnaast krijg je via een infuus ook pijnstilling toegediend. Deze ingreep wordt alleen verricht in abortusklinieken. Omdat de ingreep na een zwangerschapsduur van achttien weken moeilijker is en er een iets grotere kans op complicaties bestaat, moet je hierna een nacht in de abortuskliniek blijven. De volgende dag mag je, als zich geen problemen hebben voorgedaan, weer naar huis. Inleiden van de bevalling Deze behandeling wordt alleen toegepast in het ziekenhuis. Door middel van een infuus met hormonen kunnen weeën opgewekt worden. Zo zal de bevalling binnen 24 tot 48 uur op gang komen en zal het kindje geboren worden. Een andere methode is het breken van de vliezen en het laten aflopen van een deel van het vruchtwater. Daarna wordt een zoutoplossing ingebracht in de baarmoederholte. Dit stimuleert het ontstaan van weeën. Na ongeveer 36 uur zal de bevalling op gang komen. Meestal overlijdt het kindje tijdens de bevalling, soms pas nadat het geboren is. Er bestaat een kans dat de moederkoek niet spontaan wordt geboren. Als dat het geval is, zal deze onder narcose moeten worden verwijderd. Een risico van het inleiden van de bevalling is overmatig bloedverlies omdat er weefsel is achtergebleven in de baarmoeder. Er moet dan een nabehandeling in de vorm van een curettage volgen. Een ander belangrijk risico is een infectie. Heel zelden ontstaat er een gaatje in de baarmoeder. Dit moet in een ziekenhuis worden nabehandeld. 5. Wat gebeurt er in de abortuskliniek? Wanneer je besluit de zwangerschap te laten afbreken, kun je een afspraak maken bij een abortuskliniek. Bij je komst in de kliniek noteert de receptioniste enkele administratieve gegevens. Daarna volgt een gesprek met een arts of verpleegkundige. Dit gesprek gaat over je algemene gezondheid, de reden van je beslissing om je zwangerschap te laten afbreken en welke anticonceptie je gebruikt. Met behulp van een echo wordt de duur van de zwangerschap bepaald. Bij behandelingen boven 16 dagen over tijd schrijft de wet een bedenktijd van 5 dagen voor. Dit betekent dat pas 5 dagen na een gesprek met arts de behandeling kan worden uitgevoerd. De arts kan de behandelende arts zijn, maar ook een verwijzende arts uit je eigen omgeving. De behandelende arts kan besluiten of er een reden is om een vijfdagentermijn af te wijken. Als dit allemaal achter de rug is, ben je klaar voor de behandeling die voor jou van toepassing is. De behandeling die je krijgt ligt aan de duur van de zwangerschap. Bekende abortusklinieken
Medisch Centrum Leiden
Bourgognekliniek Maastricht
Mildredhuis in Arnhem
Oosterparkkliniek Amsterdam
PSE-kliniek Amsterdam
Stimezo plus den Haag
dr W.F.Stormkliniek Rotterdam
B. van Geldercentrum, Goes 6. Risico’s en onveilige abortus Per jaar wordt er over de hele wereld naar schatting 36 tot 53 miljoen maal een ongeboren vrucht geaborteerd. Van al deze abortussen wordt zeker 20 miljoen beschouwd als onveilig (zie tabel). Dat wil zeggen dat de abortus niet in een ziekenhuis of in een kliniek of door ondeskundige mensen is verricht. Onveilige abortus komt het meest voor in ontwikkelingslanden, mede omdat abortus daar vaak niet wettelijk is toegestaan. Jaarlijks sterven er in de Derde Wereld tussen de 50 en de 100 duizend vrouwen als gevolg van een onveilige abortus. Hoe armer vrouwen zijn, hoe waarschijnlijker het is dat ze, wanneer ze ongewenst zwanger zijn, zelf een abortus zullen opwekken of naar iemand toegaan zonder medische opleiding, waardoor gezondheidsrisico’s en het risico van ziekenhuisopname is. De beschikbaarheid van veilige en vooral betaalbare abortus zal ook van invloed zijn op de toekomstige financiële situatie van deze vrouwen en/of hun gezinnen en kan daarom worden beschouwd als een onderdeel van de armoedebestrijding. De schatting is dat 13 % van alle moedersterfte over de hele wereld te wijten is aan een onveilige abortus. Tabel onveilige abortussen over de wereld
Werelddeel Aantal onveilige abortussen per jaar (x miljoen) Aantal sterfte na onveilige abortus Sterfterisico vrouw bij abortus
Afrika 3,74 23000 1:150
Europa 0,26 100 1:2600
Azië 9,24 40000 1:250
Latijns-Amerika 4,62 6000 1:800
Amerika 0,46 130 1:2000
De kans op complicaties na een abortus is veel kleiner dan na een normale bevalling. Hoewel overal zorgvuldig en zo steriel mogelijk wordt gewerkt is infectie het grootste risico. Om dat te voorkomen krijg je in de abortusklinieken antibiotica mee. Ook bestaat, voornamelijk na een late abortus, het risico van langdurig bloedverlies of heftig navloeien. Dit treedt meestal op als er weefsel na de ingreep in de baarmoeder is achtergebleven. Als dat weefsel niet vanzelf wordt uitgestoten, moet er een nabehandeling worden gedaan om het er alsnog uit te zuigen. Ook in aansluiting aan de abortuspil behandeling bestaat kans op bloedverlies, deze kans is zelfs veel groter dan na een zuigcurettage. In zeer zeldzame gevallen kan bij de behandeling de baarmoeder worden beschadigd. Over het algemeen kan dat in een ziekenhuis worden hersteld. Als de zwangerschap erg jong is (als de vrouw nog maar een paar dagen over tijd is) dan is het risico groter dat bij de behandeling het nog heel kleine vruchtzakje wordt gemist. Zo'n heel vroege abortus wordt ook wel een overtijdbehandeling genoemd. Het is niet zo dat een overtijdbehandeling minder pijnlijk is dan een gewone abortus. Sommige artsen raden daarom aan om niet in zo'n heel vroeg stadium te komen. 7. Abortus in het buitenland In Nederland is het tegenwoordig heel normaal als iemand een abortus wil ondergaan. Maar dat telt niet voor veel andere landen over de wereld. In veel landen is abortus een taboe, daar wordt niet over gesproken. Dat komt vaak voor in landen waar een bepaald geloof sterk aan de macht is, bijvoorbeeld het Katholieke geloof. Denk aan landen als Ierland en Cuba. Abortus is daar niet wettelijk toegestaan. Maar dat wil niet zeggen dat het daar niet gebeurt. In veel landen in Europa is abortus al vele jaren wel wettelijk toegestaan. Het jaar wanneer abortus is toegestaan, verschilt erg tussen landen. Dit komt vooral door het geloof en de maatschappij van het land. In de volgende tabel wordt er weergeven per land wanneer abortus wettelijk is toegestaan en vanaf welke maand van de zwangerschap. Tabel per land wanneer abortus wettelijk is toegestaan en vanaf welke maand van de zwangerschap
Land Vanaf welk jaar wettelijk toegestaan Tot welke maand of week van de zwangerschap
Zweden 1938 5e of 6e maand
Bulgarije 1945 3e maand
Hongarije 1945 3e maand
Tsjecho-Slowakije 1945 3e maand
Joegoslavië 1945 3e maand
Roemenië 1945 3e maand
Polen 1945 3e maand
Engeland 1967 3e maand, toestemming van 2 artsen
V.S 1973 Tot de 3e maand zelf beslissend, daarna toestemming nodig
Frankrijk 1975 10e week
Oostenrijk 1975 3e maand
Duitsland 1976 3e maand
Italië 1978 12e week
Zwitserland 1978 3e maand, beoordelingscommissie beslist
Japan Niet bekend Geheel vrije keus
China Niet bekend Geheel vrije keus
Nederland 1984 20 weken
Zoals in de tabel te zien is, is in Nederland abortus pas heel laat wettelijk toegestaan. Dat komt omdat in de Nederlandse regering ook katholieke politieke partijen waren en die waren streng tegen abortus. Maar toch het werd wel al eerder uitgevoerd. In Rusland is abortus al heel vroeg wettelijk toegestaan, omdat daar de kerk verboden was in de jaren twintig. Nederland is het land met het laagste abortuscijfer. De V.S scoort zeer hoog. In de V.S wordt er op een dubbelzinnige wijze om gegaan met abortus, seks en voorlichting. De antiabortus beweging is er zeer actief. In Frankrijk, Canada en Zweden is het aantal abortussen wat gepleegd wordt gemiddeld. In de volgende tabel worden het aantal geboortes en abortussen per land weergeven. Land en jaar <20 jaar 20-24 jaar 25-29 jaar 30-34 jaar 35-39 jaar >40 jaar
Australië ’95-‘96 23.9 36.9 29.3 21.9 15.2 6.2
Bulgarije 1995 32.7 85.4 84.1 60.1 30.38 10.9
Canada 1995 21.8 31.5 20.9 12.9 8.0 2.8
Cuba 1990 90.7 87.9 54.4 33.2 15.6 6.1
Tsjechië 1996 12.4 26.7 30.8 28.0 18.9 9.5
Denemarken ‘95 14.8 22.5 21.4 19.1 12.5 5.4
G-Brittanië 1996 19.2 25.5 18.6 12.4 7.9 3.2
Estland 1996 33.1 85.3 80.5 62.1 44.2 21.6
Finland 1996 9.6 15.6 13.8 11.2 7.5 3.9
Duitsland 1995 3.1 7.5 7.6 7.1 5.3 2.6
Hongarije 1996 30.4 46.8 48.7 43.5 30.7 13.0
Israël 1996 10.2 16.3 16.8 17.0 15.9 9.9
Kazachstan 1995 14.4 72.3 106.8 76.6 50.8 19.9
Nederland 1992 4.2 7.4 7.2 6.6 5.0 1.9
N-Zeeland 1994 19.3 27.3 20.7 13.8 8.6 3.1
Noorwegen 1995 15.2 23.9 20.1 15.1 9.7 4.6
Schotland 1995 16.6 19.5 12.4 8.0 4.8 2.0
Slovenië 1996 10.9 26.3 27.7 32.1 27.3 14.8
Zweden 1996 17.7 27.5 24.7 20.9 14.8 6.5
Amerika 1994 33.6 53.0 33.1 18.4 10.0 3.2
Aantal Abortussen per 1000 inwoners naar land en leeftijdscategorie Bron Ongewenste Zwangerschap van Elly van Assche Op 1 mei 1981 (Staatsblad 257) is de "Wet Afbreking Zwangerschap" aangenomen in Nederland. Maar op 1 november 1984 is de wet pas in werking gezet. De wet is toegestaan als de abortus gedaan wordt door een arts in een kliniek of ziekenhuis in het bezit van een speciale vergunning van de Minister van Volksgezondheid. Tussen het eerste gesprek dat je met een arts over je ongewenste zwangerschap hebt gehad en de behandeling zelf, moeten 5 dagen liggen. Als je minderjarig bent, dus nog geen 18, had je vroeger de handtekening nodig van ten minste één van je ouders of verzorger. In een nieuwe wet (W.G.B.O) staat dat ook 16-jarigen een behandelovereenkomst kunnen sluiten. Abortus is gratis, het wordt verzekerd en dat kan zonder dat je ouders weten. Deze wet telt niet over alle landen over de wereld, elk land heeft weer een andere wet over abortus. Door verschillende geloven die er zijn over de hele wereld, zijn er veel verschillende opvattingen over abortus: Jodendom
Het jodendom keurt de abortus alleen goed als het noodzakelijk is om de dood van de moeder te voorkomen. De ‘mens in wording’ wordt als weerloos en onschuldig beschouwd en deze dient binnen de gemeenschap rechtvaardig behandeld te worden. Binnen het huidige jodendom zijn de meningen sterk verdeeld. Christendom
De rooms-katholieke moraal beschouwt de vernietiging van menselijk leven als moord. Alleen de indirecte abortus is toegestaan, bijvoorbeeld als baarmoederkanker het leven van de vrouw bedreigt. Islam
De islamitische wet verbiedt abortus. Sommige liberale wetgeleerden keuren abortus onder bepaalde omstandigheden goed. Zij baseren zich op een hadith van de Profeet, die stelde dat het embryo bezield wordt wanneer hij 120 dagen oud is. Abortus na ‘inblazing van de ziel’ is verboden tenzij de vrouw in levensgevaar verkeerd. Over abortus voor de ‘inblazing van de ziel’ zijn de meningen verschillend. Hindoeïsme
Volgens Hindi teksten verdient het embryo, dat kwetsbaar is, speciale bescherming, dus is abortus moreel verwerpelijk. Ook vanuit het geloof in karma en reïncarnatie is abortus moreel verwerpelijk. Het ongeboren karma is niet in staat tot volle rijping te komen en te werken aan de bestemming van de persoon. Ook vanuit de ahimsa-gedachte (geweldloosheid) wordt abortus afgewezen. In het huidige India wordt abortus onder bepaalde omstandigheden wettelijk toegestaan. Humanisme
Dolle Mina met haar kreet 'Baas In Eigen Buik' gingen veel mensen anders over abortus denken. Door deze actiegroepen werd de pil op de markt gebracht en steeds meer vrouwen gebruikten dit voorbehoedsmiddel. Doordat mensen zich ontworstelde aan de strenge kerkelijke regels, werd abortus langzaam bespreekbaar. actieteam Dolle Mina wilt dat de pil wordt ingevoerd
Toen bekend werd dat vanaf 1968 Engeland de abortuswetgeving toestond en veel Nederlandse vrouwen zich daar lieten behandelen, werd het duidelijk dat bestaande regelgeving moest gaan veranderen. De actiegroepen zoals Dolle Mina en Wij Vrouwen Eisen voerden actie voor het toestaan van abortus. Stimezo Nederland (Stichting Medische Zwangerschapsonderbreking) werd in 1970 opgericht en zamelde met een TV-actie geld in voor de eerste abortuskliniek in Nederland. Spoedig ontstonden meerdere abortusklinieken verspreid over het hele land. Tussen 1950 en 1985 is de abortuswetgeving in vrijwel alle ontwikkelde landen toegestaan op grond van de mensenrechten en de veiligheid. Daar waar abortus nog wettelijk verboden is, is dat vaak op grond van oude wetten en is dat niet altijd de mening van de lokale bevolking. 9. De abortusboot Op 18 juni 2001 vertrok uit Scheveningen een vissersboot richting Ierland. De boot was gehuurd door de stichting Women on Waves. Aan boord bevond zich een container die is ingericht als een operatiekamer voor het uitvoeren van abortussen. Er voeren twee vrouwelijke gynaecologen mee. De Women on Waves willen Ierse meisjes en vrouwen de mogelijkheid bieden om een abortus te laten plegen. Dat is in Ierland streng verboden. Maar De abortusboot, die Aurora heet, heeft geen vergunning om daadwerkelijk abortussen uit te voeren. Ierland is een katholiek land. Eigenlijk is alles wat met seksualiteit te maken heeft, er een taboeonderwerp. Jonge meisjes krijgen nauwelijks seksuele voorlichting en er wordt hen niet verteld hoe ze kunnen voorkomen dat ze zwanger worden. Je kunt daar niet naar de huisarts gaan om de pil te vragen en ook niet een winkel instappen om een pakje condooms te kopen. Niet alleen omdat je die middelen gewoon niet zou krijgen, maar ook omdat je dan schande zou brengen over je familie. Getrouwde vrouwen hebben net zo goed te lijden onder de strenge Ierse wetgeving. In alle andere Europese landen kunnen vrouwen in principe zelf bepalen hoeveel kinderen ze willen. In Ierland kan dat niet vanwege de katholieke moraal die voorbehoedsmiddelen verbiedt. En vanwege de strenge abortuswetgeving. Jaarlijks reizen ongeveer 6000 zwangere Ierse vrouwen naar Engeland om abortus te laten plegen. Wie het geld daarvoor niet heeft, is aangewezen op een illegale abortus, met alle risico's die daarbij horen. De vrouwen die de stichting Women on Waves hebben opgericht (waaronder enkele vroegere Dolle Mina‘s), vinden dat het kunnen kiezen voor abortus een grondrecht is van vrouwen. En dat het dus rechtvaardigd is daar wereldwijd actie voor te voeren. Het actiemiddel van de stichting is de abortusboot. Het belangrijkste bezwaar is het feit dat Aurora geen vergunning heeft om abortussen uit te voeren. Het plan was om op zee, wat niemandsland is, aan de slag te gaan. Maar de boot vaart onder Nederlandse vlag en dat betekent dat de Nederlandse wet daar geldt. En in die wet staat dat een abortuskliniek, zoals je de Aurora zou kunnen noemen, onder strikte voorwaarden toestemming krijgt om abortussen uit te voeren. Die voorwaarden gaan over de medische voorzieningen, de arbeidsomstandigheden en de nazorg van de patiënten. De tegenstanders denken dat zo'n boot nooit aan al die voorwaarden kan voldoen. Bovendien vragen ze zich af hoe dat eigenlijk gecontroleerd kan worden. De inspectiedienst voor de gezondheidszorg kan moeilijk per boot naar de Aurora varen om te controleren of alles wel volgens de regels gebeurt. Maar artsen van Women on Waves hebben verklaard dat ze natuurlijk niets zullen doen waar geen vergunning voor gegeven is. 10. Bronnen Internet
http://members.lycos.nl/abortusprovocatus
www.dokter.nl
www.ngva.net
www.scholieren.nrc.nl
Boeken
Ongewenste Zwangerschap van Elly van Assche
Informatieboekjes van de dokter
Hulp bij ongewenste zwangerschap
Voorkomen van zwangerschap
De behandeling abortus 12. Eigen mening Madelief
Persoonlijk ben ik voor abortus, hoewel dat ligt aan de situatie. Ieder is baas over zijn eigen lichaam en ik vind dat als je zwangerschap ongewenst is, je recht hebt om dit af te laten breken. Stel dat een meisje van mijn eigen leeftijd wordt verkracht en raakt hier zwanger door, dan kan ik me goed voorstellen dat, dat meisje geen kind wil van de man die haar zo'n
trauma heeft bezorgd. Als dit meisje in dit geval haar kind weg haalt ben ik het er absoluut mee eens. Ik vind dat je goed moet nadenken over abortus, je kunt het niet meer terugdraaien. Je moet nadenken of je het kindje wel een toekomst te bieden hebt en of het kindje jouw toekomst niet negatief beïnvloedt. Als je zeker weet dat je abortus wilt laten plegen, is dat jouw eigen mening en daar heb je recht op. Ik ben voor abortus maar alleen als het echt noodzakelijk is, dus niet zomaar omdat het je nu even niet zo goed uitkomt om een kind te krijgen. Je neemt tenslotte wel een levend wezen weg. Jelke
REACTIES
:name
:name
:comment
1 seconde geleden