Polen en de EU

Beoordeling 5.5
Foto van een scholier
  • Praktische opdracht door een scholier
  • 5e klas havo | 3491 woorden
  • 30 maart 2003
  • 43 keer beoordeeld
Cijfer 5.5
43 keer beoordeeld

Taal
Nederlands
Vak
Inleiding

Je mocht voor dit PO zelf een onderwerp kiezen. Ik heb gekozen voor een politiek – ruimtelijk onderwerp over de Europese Unie, namelijk de toetreding van een nieuw land bij de EU. Ik heb gekozen voor het land Polen.
Ik heb voor Polen gekozen, omdat ik in vergelijking tot de andere landen over dit land wat meer weet. En een andere reden is dat over het land Polen heel veel informatie is te vinden is op internet en in de plaatselijke bibliotheek.

Mijn hoofdvraag is: is Polen klaar voor de toetreding tot de EU

Deze hoofdvraag wil ik beantwoorden door middel van de volgende deelvragen.

- informatie over Polen
- waarom moet de EU uitbreiden ?
- wat zijn de criteria voor toetreding tot de EU ?
- wat zijn de voor – en nadelen voor Nederland ?
- wat zijn de voor – en nadelen voor Polen ?
- Aan welke punten voldoet Polen nog niet om tot
de EU toe te treden ?

Informatie over Polen

Polen is qua oppervlakte ruim zeven keer zo groot als Nederland. De ligging is in de loop de eeuwen talloze malen veranderd, de laatste keer na de Tweede Wereldoorlog, en het land is zelfs een periode van de landkaart verdwenen (1772-1918). Met bijna 40 miljoen inwoners is Polen het grootste aspirant-lid en het eerste voormalige Warschaupactland dat het communistische juk afwierp.

Tussen Polen en de EU zijn reeds sinds 1997 onderhandelingen over mogelijke toetreding, en economische en bestuurlijke hervormingen zijn in een vergevorderd stadium. De landbouw en de zware industrie dienen echter nog grondig gereorganiseerd te worden voordat deze sectoren voldoen aan de eisen van de Europese Unie. Daarnaast is de corruptie voor de Europese Commissie nog altijd reden voor zorg.

Cijfers over Polen (cijfers uit 2003)
Hoofdstad: Warschau
Aantal inwoners: 38.915.000
Inwoners per km²: 124
Oppervlakte: 313.895 km² ± 7,5 x Nederland
Munt 2002: Zloty
Staatsvorm: Republiek
BNP per hoofd van de bevolking: 9.200 euro (40 % van het EU gemiddelde)
Werkloosheid: 16,7 procent
Economische groei: 1,1 procent

Waarom moet de EU uitbreiden ?

Vergroting van de Unie is dé kans om Europa na een eeuw van oorlog en verdeeldheid vredevol bij elkaar te brengen. Uitbreiding zal de stabiliteit van de EU bevorderen en zo werken naar verdere uitbreiding totdat heel Europa verenigd is.

Door uitbreiding van de EU zal de Unie meer invloed kunnen uitoefenen op het wereld podium. Economisch uiteraard door middel van subsidies en dergelijke om bijvoorbeeld de Europese boeren te beschermen. Dat is niet het enige, want met de uitbreiding van tien landen groeit de afzetmarkt ook enorm. Met de nieuwe landen erbij telt de Unie namelijk 500 miljoen inwoners, ruim een kwart meer dan het huidige aantal. Deze grote hoeveelheid inwoners maakt de markt in de EU tot de grootste van de wereld. Van een dergelijke markt kan verwacht worden dat deze een groei tot gevolg heeft van de arbeidsmarkt. Bij de toetreding zal de economie van de desbetreffende landen open staan voor de consumenten uit de huidige lidstaten. Zij kunnen dan profiteren van een wijdere keuze en lagere prijzen. Voor het bedrijfsleven zijn er uiteraard ook voordelen: de handel zal bevorderd worden en er ontstaat meer concurrentie wat ook weer een voordeel is voor de consumenten. Ook politiek zal de EU sterker staan, zoals bijvoorbeeld bij een kwestie als Irak. De Unie kan dan meer druk uitoefenen in dat geval de VS.

Een ander voordeel voor beide partijen is de toekomstige samenwerking tussen de politie machten en justitie van de huidige lidstaten enerzijds en de kandidaten anderzijds. De criminaliteit kan dus makkelijker bestreden worden en met name op het gebied van drugs bestrijding kan het een groot hulpmiddel zijn.

Sommige voordelen zijn nu al te zien. Omdat de centraal en Oost Europese landen zo graag willen toetreden en dus aan de voorwaarden moeten voldoen, is in elk van die landen al een redelijk stabiele democratie gecreëerd. Ook is in die landen de economie explosief gestegen. De werkloosheid is gedaald en de economie gestabiliseerd. Dit alles is bekostigd door subsidies van de EU. Door haar eigen investeringen is de handel van de EU met de kandidaat lidstaten ook erg gegroeid, met €17 miljard.

Wat zijn de criteria voor toetreding tot de EU ?

In juni 1993 erkende de Europese Raad van Kopenhagen het recht van de landen van Midden en Oost-Europa om tot de Europese Unie toe te treden zodra zij aan drie criteria hebben voldaan:

- politieke stabiliteit : het betrokken land dient te beschikken over stabiele instellingen die de democratie, de rechtsstaat, de mensenrechten en het respect voor minderheden garanderen;

- het bestaan van een functionerende markteconomie;

- overname van het acquis communautaire : de kandidaat-landen dienen de diverse politieke, economische en monetaire doelstellingen van de Europese Unie te onderschrijven.

Deze toetredingscriteria zijn bevestigd door de Europese Raad van Madrid van december 1995, die tevens benadrukte dat het bestuursapparaat van de kandidaat-landen moet worden aangepast teneinde de voorwaarden te scheppen voor een geleidelijke, harmonische integratie.
De Unie houdt zich wel het recht voor om te bepalen op welk moment zij in staat is nieuwe leden toe te laten.

Wat zijn de voor - en nadelen voor Nederland?

Voordelen Nederland

Polen is voor Nederland een belangrijke handelspartner. Onder de opkomende markten is het de belangrijkste afzetmarkt voor de Nederlandse exporteurs. Het aandeel van Polen in de totale Nederlandse goederenuitvoer is 1,1 procent, of wel 2,5 miljard Euro. Daarmee is Polen de 12e exportmarkt van Nederland. Momenteel heeft Nederland zo'n 5 miljard Euro aan investeringen uitstaan in Polen. Dit maakt ons land één van de belangrijkste investeerders in de regio.
Veel mensen denken dat hun economie achteruit zal gaan door de uitbreiding, maar de kandidaat-lidstaten doen goed hun best en bij alle landen is de economie goed gestegen, en zelfs meer dan in de EU. Dit biedt natuurlijk perspectieven voor de toekomst. De toetreders hebben in hoog tempo hun economieën geliberaliseerd, en moeten ook binnen de EU inhoud blijven geven aan economische hervorming. Op termijn zullen de economische baten voor het bedrijfsleven aanzienlijk zijn. Het EU-lidmaatschap moet een stabiel handelsklimaat bewerkstelligen, waardoor meer zekerheid ontstaat bij het zakendoen in Midden- en Oost-Europa.

Als argument wordt vaak aangehaald dat de EU haar buitengrenzen niet mag verleggen i.v.m. de zwakkere concurrentiepositie als gevolg van die uitbreiding. Echter dit is maar ten dele waar. Met name primaire (landbouw, visserij, delfstofwinning) en secundaire (industrie, nutsbedrijven, bouwnijverheid) bedrijven, zullen versneld naar de nieuwe lidstaten verhuizen. Voor een land als Nederland is het een optimale kans om zo de rotte appels als het ware weg te werken. Meer geld komt beschikbaar voor derde en vierde generatie en zo kan actief beter worden aangesloten bij de huidige kennis- en informatietechnologie. Deze derde en vierde generatiebedrijven zullen over het algemeen in goed ontwikkelde landen blijven of zich daar vestigen, omdat een voldoende kwalitatief onderwijsaanbod hier belangrijker is dan de loonkosten.
Ook met betrekking tot milieu, en in het bijzonder duurzaamheid, biedt de uitbreiding kansen en wel om het simpele feit dat de milieuwetgeving in de EU strenger geregeld is dan in de nieuwe lidstaten. Afwenteling door het bedrijfsleven maakt zo minder kans.

Nadelen Nederland

Veel nadelen zijn er net zoals voor Polen niet echt. Anders zouden er ook niet zoveel landen toe mogen treden. Er zijn wel enige speculaties over wat er zou kunnen gaan gebeuren en ook is zeker dat de uitgave post van Nederland veel hoger wordt.
Sommige mensen denken dat er een hogere inflatie zal ontstaan. De Euro zou in de nieuwe lidstaten te snel worden ingevoerd. Die landen kunnen de concurrentiepositie op de Europese markt nog niet aan waardoor de Euro onstabiel kan worden. Als Polen de concurrentie niet aankan zal de Europese Centrale Bank de rente gaan verlagen. Voor bedrijven wordt het dan aantrekkelijker om te investeren. In Polen is dit een positief effect, in landen zoals Nederland kan het inflatie in de hand werken. Dit is natuurlijk speculatie, maar vast staat dat Polen die concurrentie alleen aan kan als het nog voldoende beschermd wordt door de EU zelf. Bedrijven krijgen ook absoluut wel concurrentie van Polen doordat het een lage loon land is, waardoor producten die in Polen geproduceerd worden goedkoper worden. Maar natuurlijk zal ook nog bekeken moeten worden wat de kwaliteit van die producten dan is. Maar in de eerste paar jaren zal die concurrentie nog redelijk meevallen, doordat buitenlandse bedrijven niet zomaar meer ‘misbruik’ kunnen maken van Polen, waardoor er naar verhouding nog niet zoveel producten op de markt worden gebracht om te kunnen voorzien in de behoefte van heel de Europese Unie. Een ander nadeel is, en dat geld eigenlijk niet alleen specifiek voor Nederland en Polen, maar eigenlijk voor de gehele Europese Unie, dat er nu nog meer landen bijkomen die beslissingen moet nemen over bepaalde voorstellen. Vaak gaat het nou al heel moeizaam, maar nou zijn er nog 10 extra landen die moeilijk kunnen gaan doen. Van Nederland is bekend dat soms onze poot behoorlijk stijf kunnen houden en voor Polen geldt dat ook. De discussies liepen al hoog op toen er onderhandeld moest worden over het landbouwbeleid en over hoeveel geld er voor Polen beschikbaar gesteld zou worden. Nederland was trouwens niet het enige land dat moeite had met het landbouwbeleid, ook Zweden, Groot-Brittannië en Duitsland stonden achter Nederland.Wat ook nog steeds een probleem is bij Polen is de corruptie die nog veelvuldig voorkomt in de Oost-Europese landen en ook de maffia. Met het verleggen van de grens van Duitsland naar Polen hebben de Maffia makkelijkere kansen om de EU binnen te komen. Daarom is het ook van groot belang dat voordat Polen toetreedt tot de EU de grensbeveiliging daar heel goed geregeld is. Het grootste nadeel voor Nederland is eigenlijk het geld.

Nederland is een netto-betaler. Dat wil zeggen, we dragen meer af aan de EU dan dat we ontvangen. Zo heb je ook netto-ontvangers, zij ontvangen meer dan ze afdragen. Op dit moment draagt Nederland 5,5 miljard Euro af en krijgt daar 2,2 miljard Euro van terug. In de periode van 2004 tot en met 2006 zal Nederland 7 miljard Euro af gaan dragen en nog steeds gewoon 2,2 miljard Euro ontvangen. Vanaf 2007 zal Nederland 8 miljard Euro af gaan dragen en nog slechts 2 miljard Euro ontvangen. Dit heeft mede te maken met dat de subsidies voor landbouw zullen afnemen. Dat Nederland 8 miljard Euro afdraagt betekend 300 Euro per Nederlander per jaar. Dat is toch een behoorlijk bedrag.

Wat zijn de voor – en nadelen voor Polen ?

Voordelen Polen

De Centraal en Oost-Europese landen zullen kunnen delen in de politieke, sociale en economische voordelen van een lidmaatschap en eindelijk afstand kunnen doen van het historische onrecht van de Sovjet overheersing. De nieuwe Centraal en Oost-Europese
EU-burgers kunnen door het lidmaatschap van de Europese Unie bovendien profiteren van de subsidies uit de landbouw- en Structuurfondsen (de gelden voor de armere regio’s van de EU) en krijgen toegang tot de EU-markt.

Voor de boeren zullen er ook voordelen zijn. De boereninkomens zullen na toetreding tot de Europese Unie hoger worden. In de jaren 2004-2006 zal de EU 40% van de inkomenssteun aan de Poolse boeren financieren, welke bedragen met enige nationale cofinanciering tot 55, 60 en 65% van de EU-inkomenstoeslagen kunnen oplopen. Deze cofinanciering lijkt een probleem, omdat geen geld beschikbaar is.
Geschat wordt dat in 2006 de boereninkomens, door hogere prijzen, ruim 20% hoger zijn dan nu, hetgeen in 2009 ruim 30% zal zijn. Daarnaast wordt nog een stijging van 6-10% verwacht door de plattelandsontwikkelingsfondsen van de Europese Unie. Wel zullen de inkomsten uit invoerrechten verdwijnen in de handel met EU-landen, maar de verwachting is dat veel landbouwbedrijven de overgang naar de EU zullen overleven. Akkerbouwers worden relatief sterk gedupeerd door het vereenvoudigde systeem van inkomenstoeslagen, waardoor de telers van gewassen met veel EU-steun een geringere inkomenstoeslag ontvangen en dit geld gedeeld moet worden met kleine boertjes.

Nadelen Polen

Eigenlijk zijn er maar weinig nadelen voor Polen als het gaat om het toetreden tot de Europese Unie. Wel is bekend dat de bevolking van Polen het niet meer zo ziet zitten, tenminste het aantal mensen dat voor toetreding is, is dramatisch gedaald. Begin jaren negentig was nog 80% van de bevolking voor toetreden tot de Europese Unie. Nu ligt dat percentage onder de 50%. De Poolse verkiezingen leverden ook nog eens een stemmingspercentage van 29% op voor twee partijen die nogal sceptisch tegenover de Europese Unie staan en daarbij ook tegenover de toetreding van Polen daartoe. De grootste reden waarom de steun van de bevolking zo drastisch afgenomen is, is volgens Bronislaw Geremek, oud-minister van buitenlandse zaken van Polen, dat de toetreding in Polen wordt gezien als onderdeel van een pijnlijk moderniseringsproces. Dat er het een en ander zal veranderen voor Polen is zeker. Maar de meeste negatieve veranderingen zijn te vinden in het sociale en dagelijks leven van de bevolking.

De bezwaren die vooral de Poolse bevolking hebben zijn vooral van belang voor het dagelijks leven van de bevolking. Volgens het grootste deel van de bevolking verliest Polen zijn identiteit. Doordat Polen in de negentiende eeuw opgedeeld was tussen Duitsland, Rusland en Oostenrijk zijn er nou toch wel sterke nationalistische gevoelens ontstaan. Het is nou echt hun land. Ook de Poolse taal blijft niet gespaard. Zelfs nu zijn al duidelijk engelse invloeden te bemerken en in de toekomst zal dit alleen maar doorzetten.

Ook het katholieke geloof zal hinder ondervinden van de toetreding. Polen is nu overwegend katholiek en de kerk heeft ook nog een redelijk grote invloed, maar in een snel moderniserende samenleving zal de kerk zijn maatschappelijke invloed snel verliezen. Zaken zoals abortus, euthanasie en het homo huwelijk worden min of meer aan Polen opgedrongen doordat deze in de regelgeving van de EU vastgelegd zijn. Nu zijn ze in Polen nog niet gewend aan die verschillende dingen en dat komt mede door het katholieke geloof dat overheerst die abortus, euthanasie, homo huwelijken en dergelijke verbiedt. Paus Johannes Paulus II heeft tijdens een bezoek aan zijn thuisland in een toespraak benadrukt dat EU-toetreding ook mogelijk is met behoud van de traditionele christelijke waarden. Maar toch zullen deze voor een groot deel aangetast gaan worden.

De Poolse bevolking is ook bang dat het zijn soevereiniteit zal verliezen. Moskou heeft decennia lang de interne politiek van Polen in de hand gehad. De bevolking is bang dat Brussel een soort tweede Moskou is en dat de gehele politiek weer overgenomen wordt. Ook zijn ze bang dat er nou met Polen gaat gebeuren wat Hitler ruim 60 jaar geleden al wilde doen. Polen Duits grondgebied maken maar dan nu op vreedzame wijze. Die angst is niet geheel onterecht. De grond in Polen is vergeleken met Westerse maatstaven behoorlijk goedkoop. Duitse bedrijven of ook gewoon particulieren kunnen daar gebruik van maken, doordat het voor een bedrijf goedkoper is om daar te produceren en voor een particulier kan daar dan relatief goedkoop op vakantie. Maar dat is iets wat nou ook al op grote schaal gebeurd, maar door het wegvallen van grenzen en één valuta zal het nog aantrekkelijker worden. Tijdens het zoeken naar informatie over Polen is me ook opgevallen hoeveel advertenties je tegenkomt voor zomerhuizen in Polen. Ook voor dit probleem heeft de EU een oplossing en dat is dat de komende 10 jaar bedrijven geen grond kunnen kopen in Polen tenzij ze kunnen aantonen dat het ook goed is voor Polen zelf.

Nadelen voor de economie zijn er nauwelijks, deze zal er uiteindelijk alleen maar op vooruit gaan. Maar de Poolse boeren kunnen het bijvoorbeeld behoorlijk moeilijk krijgen. Dit komt vooral doordat Polen de concurrentie waarschijnlijk nog niet aankan met de al reeds EU-leden. De EU-leden zijn goed ontwikkeld en hebben een goede economie. De concurrentie met het buitenland zal de landbouw en de industrie van Polen kunnen verwoesten, daarom zal Polen de eerste paar jaren ook beschermd worden voor het buitenland door verschillende regels op te stellen. De Poolse boeren worden wel al bij voorbaat benadeeld doordat zij maar 25% van de subsidie ontvangen die hun collega’s in al lidstaten ontvangen. Ook had de EU eigenlijk verwacht dat de lage lonen en goedkope grondstoffen een concurrentievoordeel zou zijn voor Polen. Maar dit blijkt zelfs nu al, voor de toetreding, niet zo te zijn. Het Westen maakt in feite alleen maar misbruik van de lage lonen en goedkope grondstoffen, het levert wel meer werk op maar Polen als land gaat er niet echt veel op vooruit. Ook hiertegen zal Polen na de toetreding beschermd worden.

Toetreding tot de EU zal dus nog heel veel vergen van Polen, doordat zij makkelijk in de verdrukking komt van de nu al lidstaten.

Aan welke punten voldoet Polen nog niet om tot de EU toe te treden ?

De EU heeft met de nieuwe lidstaten in Kopenhagen een akkoord bereikt over de uitbreiding van de Unie. Hierdoor kunnen per 1 mei 2004 tien nieuwe landen lid worden van de EU.
Polen bereikte als laatste van de nieuwe lidstaten een akkoord met de Unie over de financiële voorwaarden voor de toetreding. Tijdens de onderhandelingen hebben ze heel moeilijk gedaan over Polen, want het blijkt dat er in Polen heel veel dingen nog niet op orde zijn. Wij illustreren dit door een greep te doen uit de constateringen van de Europese Commissie over Polen, waar het gat tussen hoe het zou moeten zijn en hoe het is, het grootst lijkt:

- De bestuurlijke capaciteit is onvoldoende. De Republiek Polen is een parlementaire republiek, die een tweekamerstelsel kent met de president als staatshoofd. De wetgevende macht berust bij de lagere kamer, de Sejm (460 leden), en de Senaat (100 senatoren). Het hoogste uitvoerende orgaan is de Raad van Ministers (de regering), aan het hoofd waarvan de premier staat. Dit lijkt goed georganiseerd, maar het is zo dat er veel corruptie is en het bestuur werkt niet goed, evenals de verkiezingen.
- Er zijn ernstige knelpunten in het juridisch systeem. De handhaving van regels en wetten is niet goed genoeg. De wetten worden overtreden en er wordt nauwelijks wat aan gedaan.
- Corruptie blijft een reden van ernstige zorg (Polen staat met nog drie landen slechter op de corruptie index dan Peru en Jamaica) Overal is corruptie aan de gang in Polen, zo wordt het bestuur en de juridische weg geblokkeerd door de corruptie, ambtenaren worden omgekocht en misdadigers lopen vrij rond.
- Herstructurering en privatisering vooral in de zware industrie, de financiële sector, energiedistributie en landbouw is onvolledig. In deze sectoren loopt men nog achter in vergelijking met de rest van de EU. En de overheid probeert te veel grip overal op te hebben. Zodag de privatisering niet uit de startblokken kan komen.
- Er zijn aanzienlijke gaten in de noodzakelijke uitvoering van wetgeving bijvoorbeeld op veterinair, milieu en voedselveiligheid gebied. Dit komt ook weer door de corruptie. En de voedselveiligheid wordt onvoldoende gecontroleerd. Dit leidt weer tot oneerlijke concurrentie met Nederland.
- In de financiële sector spoort de wetgeving niet, de wetten zij niet goed vastgelegd en er wordt nauwelijks controle op gehouden. De huidige voornemens laten discriminerende taalvoorschriften, tekortschietende bestuurlijke structuren en onvoldoende onafhankelijk toezicht bestaan.
- Er zijn gaten bij staatssteun. Er is wel staatssteun, maar je kan zo een ambtenaar omkopen en zo dingen geregeld krijgen.
- Er is een matige vooruitgang bij de uitvoeringscapaciteit van de belastingdienst en er is urgente aandacht nodig op het gebied van automatisering en de ontregeling die veroorzaakt is door de reorganisatie van de centrale douanediensten. Op technisch gebied is men nog niet zo ver dus de automatisering loopt achter in vergelijking met de rest van de EU landen.
- In de agrarische sector is de aanpassing van wetgeving zwak en in het bijzonder de uitvoerende mogelijkheden. Deze factor is belangrijk voor Nederland omdat Nederland ook een landbouwland is.
- Op veterinair gebied is ten opzichte van vorig jaar geen vooruitgang geboekt en is urgente aandacht vereist.
- Het administratieve systeem voor landbouwsubsidies is niet op orde. Er is geen goed systeem en zoals al eerder gezegd, dit komt door de achterlopende automatisering.
- Op milieugebied is noch de wetgeving noch de uitvoeringsorganisatie op orde. Er is dus corruptie en er zijn geen goede systemen die deze wetgeving en uitvoer in de gaten houden.
- Een intensivering – zowel qua mensen als geld - is vereist op het gebied van justitie en binnenlandse zaken.
Als je al deze fouten in het systeem ziet van Polen dan krijg je toch het idee dat ze beter niet bij de EU kunnen horen. Toch zijn er wel voordelen en is het nog niet zo slecht gesteld met Polen.

Conclusie

Ik vind dat Polen nog niet helemaal klaar is om toe te treden, maar met een beetje hulp zijn ze er in 2004 wel klaar voor. Ze zijn al heel erg op de goede weg, helemaal als je weet dat Polen in 1989 nog in handen was van de sovjet unie. Wel een belangrijk punt vind ik dat Polen wat moet doen in de agrarische sector, want hierin zijn Polen en Nederland concurrenten van elkaar. En ik wil natuurlijk niet dat het slechter gaat met ons land.

Nou… dit was hopelijk mijn laatste PO in HAVO 5. ik heb er met veel plezier aan gewerkt en er was genoeg informatie te vinden over Polen, zodat dit PO tot stand kon komen.

REACTIES

Log in om een reactie te plaatsen of maak een profiel aan.