Luik en Aken

Luik en Aken

Inleiding
Mijn klas 5havo is afgelopen week naar Luik en Aken geweest. Ik kon hier helaas niet bij zijn vanwege een ooronsteking.
Dus kreeg ik een vervangende opdracht over Luik en Aken. Ik moet dit voor verschillende vakken doen. Deze vervangende opdracht is voor scheikunde en aardrijkskunde. Ik ga het volgende onderzoeken en jullie vertellen.

- Wat is de geschiedenis van Luik en Aken?
- Demografie van Luik en Aken

- Wat zijn de bezienswaardigheden van Luik en Aken?
- Beroemde mensen uit Luik en Aken
- wat is het verschil qua gewoontes en leefomgeving tussen Luik en Aken?

Dit zijn mijn deelvragen. Ik zal eerst Luik behandelen en dan Aken.
De verschillen tussen Luik en Aken behandel ik als laatst, zodat ik al het voorgaande kan gebruiken daarvoor. Ik zal uiteindelijk ook de bronnen nog vermelden.

Geschiedenis Luik
De geschiedenis van Luik is eigenlijk alleen maar ruzie en conflicten tussen de stad Luik en zijn bisschoppen.
Tot 1795 werd Luik geregerrd door prins-bisschoppen. Het prinsbisdom Luik strekte zich uit over het grootste deel van de provincie Luik en over het zuidelijke helft van de provincie Namen. De stad Luik was de voornaamste van de 23 Goede Steden van het prinsdom.

In 1468 kwam er een machtsstrijd in de stad. Dit werd geleidt door Bourgondische hertog Karel de Stoute. De soldaten van deze man hebben een kwart van de 20000 inwoners om het leven gebracht.
Uiteindelijk hadden de Bourgondische hertogen en late de Habsburgse koningen van Spanje heel Nederland in hun gezag. Het prinsbisdom Luik bleef als onafhankelijke staat hier buiten.


Tijdens de Tachtigjarige Oorlog probeerde de bisschoppen van Luik neutraal te blijven tussen de twee strijdende partijen. Luik had zich ontwikkel tot een belangrijk centrum van metaalindustrie en wapenindustrie.

De stad Luik heeft een nog een rol in de eerste wereldoorlog. De stad lag op de Duitse route door Belgie. Via Luik wilden de Duiters naar Namen om ze Frankrijk binnen te vallen.

Sint-Pauluskathedraal
De Sint-Pauluskathedraal is een opgravind deze is nu met een gids te bewonderen. Hoe is dit ontstaan?
In 1795 hebben burgers van de stad Luik, zodra de stad door de Franse revolutie-legers was veroverd, de Sint-Lambertuskathedraal gesloopt. De lege plaats van deze kathedraal vormt de huidige Place Saint-Lambert. Onder het plein zijn na grondige archeologische opgravingen de overblijfselen(fundamenten) van de kathedraal en romeise villa blootgelegd. In de 19e eeuw heet de kathedraal de Sint-Pauleskathedraal.
• Goede steden: de voornaamste plaatsen van het prinsbisdom Luik.

Demografie Luik
Er zijn een paar algemene cijfers te vinden over de stad Luik. Je komt al gauw uit op heel belgie of hele provincie dus ik heb de gene met Luik eruit gehaald die het belangrijkst waren.
Als eerste natuurlijk het aantal inwoners:
De stad telt ruim 190.000 inwoners, waarvan ongeveer 30.000 inwoners met buitenlandse nationaliteit. De agglomeratie Luik (met voorsteden als Seraing, Saint-Nicolas, Ans, Herstal en Flémalle) telt ongeveer 600.000 inwoners.
Levensverwachting bij de geboorte per gewest en per provincie, in jaren (1997/1999 - 2004/2006)


Driejaarlijkse cijfers Mannen en vrouwen
1997/1999 2000/2002 2001/2003 2002/2004 2003/2005 2004/2006
België 78,02 78,52 78,69 78,98 79,28 79,64
Brussels Hoofdstedelijk Gewest 78,04 78,51 78,57 78,85 79,17 79,50
Vlaams Gewest 78,76 79,28 79,49 79,79 80,10 80,46
- Antwerpen 78,77 79,29 79,59 79,83 80,12 80,40
- Vlaams-Brabant 79,13 79,74 79,90 80,21 80,46 80,94
- West-Vlaanderen 78,88 79,38 79,54 79,86 80,21 80,61
- Oost-Vlaanderen 78,24 78,79 79,05 79,35 79,65 79,91
- Limburg 78,93 79,25 79,39 79,72 80,09 80,63
Waals Gewest 76,72 77,16 77,29 77,58 77,83 78,18
- Waals-Brabant 78,48 79,18 79,20 79,54 79,93 80,48
- Henegouwen 76,13 76,46 76,63 76,85 77,10 77,40
- Luik 77,00 77,39 77,46 77,81 78,07 78,46
- Luxemburg 76,53 77,67 77,77 78,05 78,13 78,25
- Namen 76,60 76,93 77,17 77,40 77,68 78,00

Ik heb Luik hierboven dikgedrukt. Je ziet dat Luik qua levensverwachting is gestegen. Het is belangrijk dat mensen zolang mogelijk door werken voor onze economie. Vandaar dat ik deze tabel heb toegevoegd.


De gemiddelde leeftijd van Luik is 40,4 dit is vrij normaal aantal en steekt nergens boven uit. Het moet natuurlijk ook niet vergrijzen.
De meeste mensen sterven aan ziekten van de bloedsomlooporganen en kanker. Dit zijn de hoogtste cijfers.

Luik heeft een erg hoog percentage aan criminaliteit.
In 2006 was er ook een erg groot drugsprobleem in Luik dat ze niet konden stoppen:

,,Mijn stad heeft een enorm drugsprobleem.'' De Luikse burgemeester Willy Demeyer (PS) windt er geen doekjes meer om. Hij gelooft rotsvast in het plan om in Luik heroïne te verstrekken aan de zwaarste verslaafden. Maar de tegenstand is groot. Geen wonder dat ze in Luik een vreugdesprongetje maakten toen professor Brice De Ruyver, veiligheidsadviseur bij premier Verhofstadt, zich vorige week voorstander toonde van het Luikse project.

De industrie in Luik wordt vooral gedaan in chemische industrie, metaal- en ijzer industrie en iets buiten Luik ook aan textielindustrie. Het is een franstalig gedeelte.
Helaas kan ik geen duidelijke inkomenspercentages vinden.

Bezienswaardigheden Luik
Luik heeft wel heel wat bezienswaardigheden. Eerst noem ik ze allemaal op en daarna behandel ik er een paar.
• Het perron voor het stadhuis (vrijheidssymbool)
• La Place St.-Lambert
• Het paleis van de prins-bisschoppen
• De Sint-Bartholomeuskerk (romaanse kerk)
• Curtiushuis (museum)
• Montagne de Bueren, trap met 374 treden
• Museum voor Schone Kunsten
• Museum voor Waalse kunst (volkskunde)
• Sint-Pauluskathedraal

• Informatiecentrum over de wetenschap
• Maison de la Métallurgie et de l'Industrie de Liège
• Monument voor de intergeallieerden in Cointe

Maison de la Métallurgie et de l'Industrie de Liège
Naar dit museum is 5havo ook geweest, omdat ik er zelf niet ben geweest wil ik het wel kort behandelen. Het is een museum met de geschiedenis van technologie en industrie. Je hebt de Waalse smederij, hier zie je oorspronkelijke machines en werktuigen. Je hebt veel verschillende zalen voor informatica, aargas, stoommachines en electriciteit etc. Een leuk museum om te bezoeken dus.

Het perron voor het stadhuis (vrijheidssymbool)
Een perron is een stenen zuil met daarop een bol en een kruis.
Het is een symbool van vrijheid en autonomie. In Luik kwam het op een plaats waar wetten moesten worden afgeroepen om geldig te zijn.
Daarom betekende een perron uiteindelijk autonomie en zelfstandigheid. Eerst was het perron van de bisschop maar later werd het van de stad zelf. Uiteindelijk mochten de goede steden(zoals uitgelegd bij geschiedenis) ook een perron plaatsen.

Monument voor de intergeallieerden in Cointe
Het monument voor de intergeallieerden is een herdenkingsmoment.

Het werd gebouwd ter ere van de geallieerde oud-strijders van de Eerste Wereldoorlog. De kerk is gebouwd tussen de Eerst- en Tweede Wereldoorlog in (interbellum).

Ik heb er 3 uitgebreid behandeld. Over de rest zijn sites te bezoeken.
Dit zijn denk ook de 3 leukste en belangrijkste.

Beroemdheden Luik
Luik telt nogal wat beroemdheden. De volgende mensen komen allemaal uit Luik:

• Laurent Castellana (voetballer)
• Corneille (kunstschilder)
• Steve Darcis (tennisser)
• Gérard de Lairesse (kunstschilder)
• Jean Delcour (beeldhouwer)
• Jean d'Outremeuse (troubadour)
• Najib El Abbadi (voetballer)
• Anouk Föhr (actrice)
• César Franck (componist)
• André Ernest Modeste Grétry (componist)
• Maria Theresia Haze (ordestichtser)
• Guillaume Lekeu (componist)
• Gérard Leman (generaal)
• Philippe Léonard (voetballer)
• Gustave de Molinari (econoom)

• Jacques Ochs (kunstschilder en Nazi-slachtoffer)
• Sébastien Pocognoli (voetballer)
• Georges Simenon (schrijver)
• François Sterchele (voetballer)
• Léon-Eli Troclet (politicus en minister)
• Henri Vieuxtemps (componist en violist)
• Eugène Ysaye (componist en violist)

Hiervan ga ik er ook weer 3 uitgebreid behandelen.

Jean Del Cour
Deze man beschrijf ik, omdat die in de tijd leefde van de bisschoppen. Hij was beeldhouder en hij maakte de Barok in het prinsbisdom Luik. Deze man is in 1627 geboren en gestorven in 1707. Een ander beeldhouwwerk van hem is dat van de drie Gratiën( drie zusters uit de mythologie) bovenop het Luikse Perron. Deze man heeft duidelijk een rol in wat ik hier voorgaand heb verteld. De foto is een van zijn kunstwerken het altaar in de Virga-Jessebasiliek in Hasselt.

Gerard de Lairesse
Gerard de Lairesse was een kunstschilder uit de Gouden Eeuw die vooral bekend werd door zijn boeken over schilder- en tekenkunst. Lairesse werd geboren in 1640 in Luik en is gestorven in 1711 in Amsterdam. Hij heeft grote kunstwerken gemaakt zoals Grondlegginge der teekenkonst (1701), schilderboeck (1707), Allegorie van de vijf zintuigen (1668), Diana en Endymion (circa 1680). De Lairesse was een van de populairste schilders in Nederland in de tweede helft van de 17e eeuw. De foto heeft Rembrandt van hem geschilderd in 1665.


Sébastien Pocognoli
Pocognoli is een voetballer die uit Luik komt. Hij is geboren in 1987. Hij heeft momenteel een contract bij AZ.
Zijn carriere:
Seizoen Land Club Competitie Wedstrijden Goals
2003/04 België
RC Genk
Jupilerleague
1 0
2004/05 België
RC Genk
Jupilerleague
4 0
2005/06 België
RC Genk
Jupilerleague
15 1
2006/07 België
RC Genk
Jupilerleague
30 0
2007/08
Nederland
AZ
Eredivisie
30 3
2008/09
Nederland
AZ
Eredivisie
2 0

Geschiedenis Aken
Aken kent een best lange geschiedenis. Ga alles zo samengevat mogelijk hier vertellen. Het begon bij de Romeinen. De Romeinen noemden de hete, zwavelhoudende minerale bronnen in deze omgeving Aquis-Granum, naar de Romeinse generaal Granus. Sinds de Romeinse tijd zijn deze hete bronnen gekanaliseerd en veranderd in geneeskrachtige baden, die nog steeds in gebruik zijn. Deze kuuroorden zijn er nog steeds en ook in Frankrijk gebouwd. Maar met oorsprong uit Aken van de tijd van de Romeinen.

Aken heeft ook bisschoppen gekend maar waren minder belangrijk dan bij Luik.

In het jaar 768 kwam Karel de Grote voor de eerste keer naar Aken. Hij hield erg van deze plek en begon hier twintig jaar later een palts te bouwen. De magistrale kapel van dit paleis vormt tegenwoordig de kern van de Dom van Aken. Om te kunnen genieten van de hete geneeskrachtige bronnen, verbleef Karel de Grote tussen het jaar 800 en tot zijn dood in 814 de meeste winters in Aken. Na zijn dood werd hij bijgezet in de kapel, waar zijn tombe nog steeds te vinden is.In 936 werd Otto I tot koning gekroond in de Dom. Vanaf dat moment werden gedurende 600 jaar de koningen van het Heilige Roomse Rijk in Aken gekroond.
Aken is natuurlijk ook onderdeel van Duitsland dus heeft ook in de Tweede Wereldoorlog een rol gespeeld. De stad was ontzettend verwoest na de oorlog. Het was de eerste Duitse stad die door de geallieerden bevrijd werd van het nationaal-socialisme. Het was ook de eerste Duitse stad waar na de oorlog weer een dagblad verscheen.

Bezienswaardigheden Aken
Het belangrijkste in Aken is toch wel de Dom hier ga ik eerst uitgebreid wat over vertellen.

De Dom van Aken is nog steeds het meest opmerkelijke gebouw van de stad en maakt deel uit van de palts van Karel de Grote. Het paleis in de palts werd vele malen verbouwd en vormt nu het stadhuis van Aken. De centrale cour van de palts is nog steeds herkenbaar als het plein tussen beide gebouwen. De dom was gedurende 400 jaar de grootste kerk ten noorden van de Alpen. De tombes van Karel de Grote en Otto III bevinden zich in deze kerk. De bouw werd voltooid door de bouwmeester Odo van Metz.
Bij het bouwen van de Dom was op een gegeven moment het geld op. Satan wilde wel helpen, maar hij wilde dan wel de eerste ziel die de kerk binnenging hebben. Hij verwachtte natuurlijk dat de bisschop als eerste de kerk binnen zou gaan, maar de mensen waren ook niet helemaal gek en stuurden een wolf vooruit. Toen de Satan het bedrog bemerkte werd hij woedend. Huilend en rennend kwam hij de kerk uit. Hij sloeg daarbij de deur zo hard dicht dat hij daarbij zijn duim verloor. De duim kan men tegenwoordig nog steeds voelen in een gat van het ornament van de rechterleeuw op de bronzen voordeuren. Satan kwam terug voor wraak met een paar zakken zand. Hij miste de kerk echter. Dit verklaart ook waarom de omgeving zo heuvelachtig is, volgens de sage.

Demografie Aken
In 1855 telde Aken meer dan 50.000 inwoners. In 1890 overschreed het inwonertal van de stad de grens van 100.000, waardoor de stad erkend werd als Großstadt. Op 31 december 2006 telde Aken 258.770 inwoners.
De belangrijkste industrietakken van Aken zijn machinebouw, de bandenproductie, de fabricage van gloeilampen en het maken van snoep en andere zoetwaren.

Om verdere cijfers over Aken te krijgen was erg lastig. Ik heb dit ook nog overlegd met Dhr. Van Golden en de aanwijzingen die hij gaf zijn ook onvindbaar. Ik heb de atlas erbij gepakt en de cijfers van de provincie genomen waar Aken in ligt. Het is een erg drukke provincie, omdat Keulen en vlakbij ligt dus veel aantrekkers.

Bevolkingsdichtheid:
Inwoners per Km2 = 500 of meer

Dit is het hoogste aantal dat er is. Natuurlijk is dit duidelijk te verklaren aangezien er twee grote steden in een gebied bevinden.

Bevolkingsgroei:
Gemiddeld jaarlijkse toe- of afname van het aantal inwoners, per district
= 0,8-1,0%
Dit is een vrij normaal percentage. Valt dan ook geen verklaring voor te geven.

Werkloosheid:
Werkloosheid in procenten van totale beroepsbevolking, per district
= 10,0 – 12,5
Dit is vrij gemiddeld ook je heb natuurlijk te maken met grote steden en hier bevinden zich meestal ook werklozen hebben ze de meeste overlevingskans en kunnen ze het beste aan eten of e.v.t werk komen.

Waterzuivering:
Pecentage van de huishoudens waarvan het afvalwater gezuiverd wordt
=95 of meer
Je hebt te maken met dichtbevolkt gebied het moet schoon zijn en allemaal gezuiverd worden.

Beroemdheden Aken
Geboren in Aken:
• Arthur Eichengrün (13 augustus 1867), scheikundige

• Karl Otto Götz (22 februari 1917), kunstschilder
• Ewald Mataré (25 februari 1887), beeldhouwer
• Ludwig Mies van der Rohe (27 maart 1886), Duits-Amerikaans architect
• Edith Frank-Höllander (16 januari 1900), moeder van Anne Frank
• Franz Oppenhoff (18 augustus 1902), Duits politicus
• Otto Graf Lambsdorff (20 december 1926), Duits politicus
• Marc Eberlé (3 juni 1980), voetballer

Beroemd in Aken:
• Karel de Grote (Jupille-sur-Meuse, 2 april 742), keizer van het West-Romeinse Rijk
• Philipp Eduard Anton Lenard (Presburg, 7 juni 1862), natuurkundige en Nobelprijswinnaar
• Wilhelm Wien (Fischhausen, 13 januari 1864), natuurkundige en Nobelprijswinnaar
• Max Eckert-Greifendorff (Chemnitz, 10 april 1868), geograaf en cartograaf
• Johannes Stark (Schickenhof, 15 april 1874), natuurkundige
• Peter Debye (Maastricht, 24 maart 1884), Nederlands/Amerikaans fysisch chemicus en Nobelprijswinnaar

• Arnold Gehlen (Leipzig, 29 januari 1904), filosoof en socioloog
• Bacharuddin Jusuf Habibie (Pare-Pare, 25 juni 1936), president van Indonesië
• LaFee, (Stolberg, 9 december 1990) Duitse zangeres (echte naam Christina Klein)

Ik ga 3 van deze lijsten behandelen.

Edith Frank-Höllander (16 januari 1900), moeder van Anne Frank
Edith Frank-Holländer was een Joods-Duits-Nederlandse vrouw die bekendheid heeft gekregen doordat zij de moeder was van Anne Frank. Ze trouwde op 12 mei 1925 in de synagoge van Aken met Otto Frank. Tijdens de Tweede Wereldoorlog zat zij met haar gezin en nog enkele andere personen ondergedoken in een pand in Amsterdam, bijgenaamd het het Achterhuis. Nadat zij verraden was is zij op 4 augustus 1944 opgepakt. In eerste instantie kwamen zij in het kamp Westerbork terecht maar later werden zij overgebracht naar het concentratiekamp Auschwitz-Birkenau waar Edith Frank begin 1945 zonder familie op 44-jarige leeftijd in het vrouwenkamp overleed.

LaFee
LaFee, artiestennaam van Christina Klein is een Duitse zangeres. Ze is ondanks haar jonge leeftijd nu al een groot succes in haar geboorteland. Ze woont in Aken.

Karel de Grote
Karel de Grote was van 771 tot aan zijn dood koning der Franken; daarbovenop werd hij in 800 tot keizer van het Westen gekroond. Karel was de zoon van Pepijn de Korte en Bertrada van Laon hij werd genoemd "Bertrada met de grote voeten". De tombe van hem ligt in de Dom in Aken.

Het verschil tussen Luik & Aken.
Dit heeft zelfs een stukje geschiedenis.

Bijde steden kennen bisschopen maar er vond een splitsing plaats.
In de tijd van Napoleon werden de bisschoppen appart per stad genomen. Zo kwamen de departementen Ourthe (met hoofdstad Luik) en Nedermaas ( met Maastricht) onder de bisschop van Luik. De departementen Roer en Roer-Moezel kregen een bisschop in Aken. Beide nieuwe bisschoppen kwamen uit de Elzas en waren zodoende vreemdeling in deze streken. Het gebruik van klokken en het houden van bedevaarten bleef in het Luikse bisdom verboden, in het Akense werd het weer toegestaan. De bisschop van Luik vroeg ook aan zijn priesters om te preken over de goedheid van Napoleon. Dit alles had tot gevolg dat de bisschop van Luik in tegenstelling tot zijn collega van Aken door de bevolking nauwelijks serieus werd genomen. Hier is het begonnen andere principes hadden de mensen. Aken tradt een stuk netter op dan Luik.
Het is erg moeilijk om verdere bronnen erover te vinden maar zelf denk ik dat de bisschoppen en de manier van omgaan en doen er ook mee te maken heeft.

Natuurlijk ligt het nu ook aan mentaliteit. De Duitsers zijn heel anders dan de Belgen. Duitsers zijn van zichzelf al netter.
Ook is Aken een duurdere stad dan Luik. Het is een stukje aanzien en trotsheid. Maar ook natuurlijk het onderhouden van je stad.
Duitsers en Belgen zijn totaal verschillende soorten mensen. Je kan denk niet echte en duidelijke verklaring geven waarom Aken netter zou zijn. Ze zijn daar gewoon strenger en dat is logisch.
Je kent ook landen waarbij kauwgom op de grond gooien strafbaar is en je een boete of gevangenisstaf voor kan krijgen. Het is hoe het land met ze steden omgaat en wat de regels zijn.