Die slechte man moet weg! (Kinderen en geweld)

Die slechte man moet weg Hoe leg je een 4-jarig kind uit wat oorlog nou precies is? Hoe leg je uit, dat oorlog slecht is? Hoe leg je uit dat geweld slecht is en ze geen geweld mogen gebruiken? Terwijl de rijst en de centrale verwarming tevreden pruttelden, vroeg het 4 jarige zoontje opeens of er oorlog zou komen. Vader had moeite om deze vraag duidelijke en voor een kind te begrijpen manier te beantwoorden. ‘Nee, het werd geen oorlog. Ja, het werd wel oorlog, maar gelukkig heel ver weg. Daar woonde een slechte man en die had ruzie met een andere man. Ja dat was ook een goede man. Nee, dat was ook een slechte man, maar niet zo slecht als die andere man. In elk geval, die twee mannen wilden met elkaar oorlog voeren en dat was heel fout, maar...Hebben jullie het daar op school nog niet over gehad’? De omgang van ouders en kinderen met oorlog: Nu de oorlog in Irak een feit is, gaat het nieuws niet anders dan over het geweld in Irak. Ook het Jeugdjournaal kan er niet omheen. Maandagavond werden de vijf bevende Amerikaanse krijgsgevangenen getoond. Als dat voor de jongste kinderen een schok is geweest, mag dat de boodschapper niet worden aangewreven. ‘Onze doelgroep begint bij een jaar of 8. Alles wat daaronder zit, valt onder de verantwoordelijkheid van de ouder’, aldus een redacteur. Bij de familie Bremer moet er, als de oorlog zich van de gruwelijkste kant laat zien, ogenblikkelijk gezapt kunnen worden. Zo keek de familie Bremer dinsdagmorgen naar het journaal van negen uur, maar toen er body-bags ( )in beeld kwamen, verhuisden ze meteen naar de vrolijke huiskamer. Het zijn verwarde tijden. De 7 jarige Thijmen leerde de echte wereld kennen op 11 september 2001. De terroristische aanslagen in New York en Washington zijn voor veel kinderen een schok geweest, waarschijnlijk groter dan de oorlog in Irak nu is. Ook volwassenen waren helemaal van de kaart toen de Twin Towers instortten. Dat voelen kinderen aan. Veel informatie wordt op die leeftijd non-verbaal overgedragen. ‘Toch waren de aanslagen een stuk gemakkelijker uit te leggen, zegt Marcella Bremer. Goed en slecht waren eenvoudig te onderscheiden en zo ziet het er nog steeds uit op het schoolplein. Osama bin Laden is de bad guy geworden.’ Voor en nadelen van geweld in kinderprogramma’s Televisieprogramma’s hebben natuurlijk hun eigen doelgroep. Het voordeel ervan is, dat je dan weet waar de kinderen naar kijken. Als je weet dat kinderen naar het (volwassen) nieuws kijken, dan weet je ook dat ze de oorlog misschien verkeerd op zullen vatten of niet zullen begrijpen. Maar door kinderen het Jeugdjournaal te laten kijken, kan je al heel wat geruster zijn. Door het Jeugdjournaal weten kinderen op hun manier wat oorlog is, het wordt uitgelegd op een manier die de kinderen begrijpen. Er zitten ook nadelen aan het geweld en de oorlog op televisie. De programma makers stellen de ouders van de kinderen verantwoordelijk voor het geweld van de op de televisie, want de ouders laten de kinderen naar de televisieprogramma’s kijken. Ook kunnen kinderen in de war worden gebracht door allerlei verschillende meningen van bijvoorbeeld hun ouders.
Hoe zou de kinderboeken schrijfster Floortje Zwigtman dat aanpakken? ‘ Kinderen begrijpen het al snel verkeerd. Dus het moet zo simpel mogelijk worden verteld en uitgelegd worden. Bijvoorbeeld een ruzie in een gezin en aan de hand daarvan het begrip oorlog uitleggen. En dan juist niet zeggen dat het fout is, want het is alleen maar gaaf’. Hoe zou gezinstherapeute Gitty Feddema het aanpakken? ‘Het belangrijkste is dat je een rechtstreeks antwoord geeft en daaraan niet een heel verhaal toevoegt. Volwassenen hebben de neiging teveel te vertellen, zogenaamd omdat een kind het recht heeft het allemaal te weten. Onzin, als een kind het vraagt of het een snoepje mag, is het ja of nee. Volgens Feddema moeten ouders de oorlog niet in de opvoeding betrekken. ‘Kinderen worden er alleen maar agressief van. Zelf zou ik tegen kinderen zeggen dat oorlog net zoiets is als ruzie maar dan met 2 landen. Eén ding mag een ouder zeker niet doen van Feddema: de vraag wegwuiven of zeggen dat het kind daar nog te klein voor is. Kinderen voelen heel goed aan dat er iets aan de hand is. Onderschat ze niet, ze voelen meer dan ze begrijpen.’ Inmiddels is er in de klas van het 4-jarige zoontje gepraat over de oorlog in Irak. De les die het jongetje heeft geleerd: de slechte man moet weg en de minder slechte man moet opzouten. Dat is Jip, Janneke en Wouter Bos in 1 zin.