Verschillen en overeenkomsten tussen het Hindoeïsme en het Boeddhisme

Verschillen en overeenkomsten tussen het Hindoeïsme en het Boeddhisme

Verschillen
Ten eerste kent het Boeddhisme, in tegenstelling tot het Hindoeïsme, wel een stichter, namelijk Siddharta Gautama. Hij kreeg later de naam Boeddha, waarna zijn volgelingen zich Boeddhisten gingen noemen. Daarnaast is een groot verschil dat het Hindoeïsme een kastenstelsel kent. De hele bevolking is verdeeld in lagen en daar kun je niet uitkomen. Dat bepaalt je hele leven. Het Boeddhisme kent dat niet, of in ieder geval veel en veel minder. Er wordt niet echt zo’n erg onderscheid gemaakt als bij het Hindoeïsme. Ten derde gelooft het Boeddhisme niet dat de rituelen die door de priesters werden uitgevoerd een bijdrage konden leveren aan de verlossing uit de samsara. De samsara is de kringloop van geboorte, dood en wedergeboorte. Het Hindoeïsme kent daarentegen veel rituelen en religieuze plichten die daartoe zouden leiden. Ook gelooft het Hindoeïsme dat de mens een ziel (ook wel atman genoemd) heeft die van goddelijke oorsprong is en dat die atman in een volgend bestaan zal reïncarneren en wordt er geloofd in het bestaan van een goddelijke schepper en een heerser over de hele wereld. Het Boeddhisme wil daar niks van weten. De Boeddhisten geloven namelijk dat niet de atman reïncarneert, maar de goede en slechte daden van mensen er later voor zorgen dat er nieuwe mensen worden geboren in goede of slechte omstandigheden. Verder past een almachtige heerser niet in een wereld met veel kwaad en leed volgens het Boeddhisme. Er is voor hen een bovenstaande macht die alles beheerst en dat is de eeuwige wetmatigheid van de kosmos: de wet van karma. Alle levende wezens zijn volgens deze leer ‘veroorzaakt’ door andere levende wezens die eraan voorafgingen. Naar het begrip reïncarnatie wordt ook anders gekeken door het Hindoeïsme en het Boeddhisme. Volgens die Hindoes is het dus een terugkomst van de atman van een mens, maar bij het Boeddhisme is het een eeuwigdurende kringloop van oorzaak en gevolg en het hangt allemaal samen in de kosmos. Dat houdt in dat elke gebeurtenis een andere tot gevolg heeft. Dat wordt in stand gehouden door twee krachten: begeerte, het onophoudelijke verlangen van de mensen naar vergankelijke aardse bezittingen, en onwetendheid, het gebrek aan inzicht naar de juiste weg uit de kringloop. Vervolgens is nog een verschil dat het Hindoeïsme veel goden kent, zoals Brahma, Visjnoe of Sjiva, en het Boeddhisme niet. Als laatste kent het Hindoeïsme een aantal zeer oude en als heilig beschouwde teksten, maar heeft het Boeddhisme geen heilige boeken of iets dergelijks.

Overeenkomsten
Een eerste overeenkomst is dat bij beide geloven wordt beloofd in het begrip reïncarnatie. Het gebeurt alleen bij beiden op een hele andere manier. Maar het is een belangrijk deel van de godsdiensten. Ook hebben ze gemeen dat zij samen op het Jodendom na de kleinste godsdiensten zijn. Andere godsdiensten, zoals de Islam en het Christendom hebben een veel grotere groep aanhangers. Ook zijn ze op het Jodendom na de twee oudste godsdiensten. Verder is zowel het Hindoeïsme als het Boeddhisme in het werelddeel Azië ontstaan. Een andere overeenkomst zijn de dieren. In beide geloven zijn dieren heiligen. Vooral de koe is heilig. Als er een op straat ligt, moeten auto’s en andere bestuurders net zo lang wachten totdat zij weer weggaat. Als laatste overeenkomst zijn beide godsdiensten verspreid door migratie en zijn ze steeds bekender geworden in andere delen van de wereld. Maar in Azië vindt je nog steeds de grootste aanhang.