Kyoto

KYOTO PROTOCOL
Het gaat slecht met ons klimaat. De verwarming van de aarde, vooral veroorzaakt door de toenemende uitstoot van CO2, heeft steeds zichtbaarder wordende klimaatswijzigingen tot gevolg. In 1992 wordt de eerste klimaatconferentie van de Verenigde Naties gehouden in Rio de Janeiro. In de jaren ’80 was bij wetenschappers het besef doorgedrongen, dat de toenemende uitstoot van broeikasgassen leidt tot een stijging van de gemiddelde temperatuur op aarde. De klimaatverandering die daarvan het gevolg is, vormt een ernstige bedreiging voor mens en milieu. De 150 deelnemende partijen zijn het erover eens dat die ontwikkeling een tegen moet worden gehouden. Tussen de partijen worden de eerste – niet bindende – afspraken gemaakt die moeten leiden tot vermindering van de uitstoot van broeikasgassen. Die afspraken zijn vastgelegd in het Klimaatverdrag. De doelstelling van het verdrag is “het stabiliseren van de concentratie van broeikasgassen in de atmosfeer op een zodanig niveau dat een gevaarlijke menselijke invloed op het klimaat kan worden voorkomen”. De deelnemende geïndustrialiseerde landen spreken af dat zij zich zullen inspannen om in het jaar 2000 de gezamenlijke uitstoot (emissie) van broeikasgassen terug te brengen tot het niveau van 1990. Het Klimaatverdrag is een eerste stap op de goede weg, maar het is duidelijk dat de partijen bindende afspraken moeten maken en dat er een systeem moet komen om controle mogelijk te maken. Bovendien is het de vraag of stabilisatie van de uitstoot wel voldoende is om de doelstelling te bereiken. In 1995 komen de partijen die het Klimaatverdrag ondertekenden opnieuw bij elkaar in Berlijn. Daar wordt besloten op welke punten er verder onderhandeld moet worden om de maatregelen in het verdrag aan te scherpen. Ook wordt duidelijk dat er afspraken moeten komen voor na het jaar 2000. De partijen leggen vast dat de eerste uitstootbeperkingen van broeikasgassen in de geïndustrialiseerde landen moet plaatsvinden en niet in ontwikkelingslanden. Het Berlijn-mandaat vormt de basis voor het Kyoto Protocol in 1997. In het Japanse Kyoto komen alle partijen in 1997 opnieuw bij elkaar. Daar wordt op 11 december het Kyoto Protocol aangenomen in aanvulling op het Klimaatverdrag. De industrielanden spreken af om de uitstoot van broeikasgassen in de periode 2008-2012 gemiddeld met 5 procent te verminderen ten opzichte van het niveau van 1990. Per land gelden uiteenlopende verminderingspercentages. Zo moeten de Verenigde Staten de uitstoot met 7 procent verminderen, voor Japan geldt 6 procent en voor de Europese Unie als geheel 8 procent. Er zijn ook landen met een de uitstoot mogen laten groeien. Die hebben bijvoorbeeld een relatief lage economische groei en moeten in staat worden gesteld om verder te groeien. Daardoor is het mogelijk dat Portugal de uitstoot met maximaal 27 procent mag vermeerderen, terwijl Nederland een vermindering van 6 procent moet halen. Om te voldoen aan de eis tot verminderen van de uitstoot kunnen de landen gebruik maken van een aantal ‘flexibele instrumenten’: ­ Landen mogen de opname van broeikasgassen door de aanleg van nieuwe bossen meetellen bij het realiseren van hun reductie. ­ Partijen die meer uitstoot verminderen dan ze verplicht zijn, kunnen hun ‘overschot’ verkopen aan een andere partij. ­ Rijke landen krijgen de mogelijkheid te investeren in ‘schone’ energie in armere landen. Nieuwe kolen- of kerncentrales worden gebouwd in landen als India en China. De rijke landen komen zo in het buitenland op een goedkope manier van een deel van hun emissieverplichtingen af. Ik vind het zelf een goede zaak dat er actie wordt ondernomen tegen het broeikaseffect, maar ik vind bepaalde ‘flexibele instrumenten’ onterecht. Ik vind dat als er afspraken gemaakt worden over het verminderen van de uitstoot van broeikasgassen, elk land die zelf na moet komen. Ik bedoel daarmee dat ik het onzin vind dat landen ‘overschot’ kunnen kopen van andere landen. Het probleem wordt zo echt niet opgelost. Op mondiaal niveau zou er uiteindelijk wel een vermindering van de uitstoot te zien zijn, maar als bijvoorbeeld Nederland ‘overschot’ koopt van een ander land wordt de uitstoot in Nederland zelf niet minder. En dat vind ik slecht. Ook de mogelijkheid om te investeren in ‘schone’ energie in armere landen is naar mijn mening niet een goede oplossing. Ook hierbij draait het weer meer om geld dan om de natuur, want het probleem wordt nog steeds niet opgelost in het land dat investeert. Ik vind het wel goed dat de aanleg van nieuwe bossen meetelt bij het realiseren van de reductie. Die oplossing helpt op die plek in dat land. Ik vind het dus goed om te streven naar vermindering van het broeikaseffect op mondiaal niveau, maar ik vind het niet goed dat rijkere landen door veel geld te betalen hun verplichtingen niet na hoeven te komen. In het jaar 2000 vind er dit keer in Den Haag opnieuw een klimaatconferentie plaats. De hoge verwachtingen van de partijen lopen uit op een teleurstelling. Het lukt de deelnemende partijen niet om de doelstellingen van Kyoto om te zetten in concrete beslissingen met een verplichtend karakter. Wat in Den Haag niet is gelukt, gebeurt in Bonn in 2001. Op het laatste moment rolt er toch een akkoord uit het overleg tussen de 180 deelnemende landen. Een land moet voor elke ton CO2 die het te weinig reduceert 0,3 ton extra reduceren. Staatssecretaris Benschop van Buitenlandse Zaken die ook op de conferentie aanwezig was, vindt dat voldoende straf. Hij spreekt van een grote dag voor het milieu omdat de 180 landen op de conferentie unaniem akkoord zijn gegaan met een aantal belangrijke maatregelen om de uitstoot van koolstofdioxidegassen te verminderen. Zo zullen er wereldwijd nieuwe bossen worden geplant, er zal een controlesysteem worden ontwikkeld om de schadelijke gassen te meten en ieder land moet zich inspannen om energiebesparende maatregelen te nemen. Hopelijk is het nog niet te laat voor ons klimaat om verdere veranderingen te voorkomen. Het Kyoto Protocol is een stap in de goede richting om ons klimaat te redden.