Culturele antropologie

Inleiding
Wat is cultuur?
Cultuur is eigenlijk alles wat te maken heeft met de taal, godsdienst, geloof, rituelen, normen en waarden van de mens, het is zegmaar de manier waarop de mens leeft.
Bijvoorbeeld de cultuur van de Inuit. Ze leven in Alaska en in Groenland. Ze zijn nomaden ze trekken van de ene plaats naar de andere plaats. Omdat op het noordpoolgebied bijna geen planten en geen bomen groeien eten ze vlees. Er wordt gejaagd zeehonden, walvissen , walrussen en andere vissen. Ze maken hun kleding van Kariboe-bont het is namelijk erg warm en kan zelfs mensen warm houden bij de temperaturen ver onder nul. De Inuit heeft niet echt een traditie alleen wel voor de oudsher, hij is de oudste van de stam, voor hem is het vertellen van verhalen erg belangrijk. Hij geeft de mythen, geschiedenis en zijn wijsheid door aan de stam. Voor de Inuit is het ook erg belangrijk om samen te werken alleen zal je het waarschijnlijk niet overleven, dat komt omdat de leefomstandigheden erg zwaar zijn.
Wat ook leuk is om te weten; ze begroeten elkaar dood tegen elkaars neuzen te wrijven


Wat doet een antropoloog?
Antropologen bestuderen de godsdiensten, talen, normen en waarden, en de leefgewoonten van de mensen in verschillende gebieden. Omdat er heel veel verschillende volken zijn wordt er vaak gebruik gemaakt van indelingen:

- Complexe culturen
Complexe culturen zijn moderner, er wordt gebruik gemaakt van machines en de mensen zijn vaak gespecialiseerd in een taak, er zijn officiële regels en er zijn vaak grote organisaties zoals regeringen en organisaties belangrijk.
- Minder complexe culturen
In minder complexe culturen is dat bijna het tegenovergestelde, ze maken geen gebruik van machines maar van spierkracht van een mens of van een dier. Ook liggen daar de beroepen niet helemaal vast, ze zijn niet gespecialiseerd in een beroep. Kleine gemeenschappen en families of dorpen spelen daar ook een grotere rol dan grote organisaties. Ook is niet alles strikt georganiseerd en geregeld wat wel zo is in complexe culturen.

Een voorbeeld van een volk dat een minder complex cultuur heeft is de Masai.
Ze zijn een minder complex cultuur omdat;
- Ze gebruiken vooral spierkracht van de mens of dier
- De beroepen zijn niet vast ze zijn niet gespecialiseerd in een beroep maar ze doen van alles een beetje
- Er zijn kleine gemeenschappen zoals families en dorpen, die spelen een grote rol.
- De regels zijn niet strikt vastgelegd, het is niet precies geregeld en georganiseerd.

De studie ‘culturele antropologie’ waar, hoe, welk beroep?
De studie culturele antropologie kan je volgen in Utrecht, je doet dan de Bacheloropleiding Culturele Antropologie. Om de studie af te maken duurt het 3 jaar. Je hebt er een HBO opleiding voor nodig en je kan een antropoloog worden met deze studie.


De 3 fasen van ieder volk: jager-verzamelaar/ landbouw/ industrialisatie
Volken zijn in 3 fasen verdeeld, eerst heb je de jager-verzamelaar dan de landbouw en dan de industrialisatie. Ieder volk is een jager-verzamelaar geweest. Deze mensen zijn nomaden, ze blijven op 1 plaats zolang er voedsel en water is te vinden. Als er bijna niks meer van over is trekken ze naar een ander gebied. Dit noem je nomadisme.
Volken bleven steeds langer op hun plaats en verbouwden hun stuk grond ook een langere periode. Als de grond is uitgeput gaan ze op zoek naar een nieuw stuk grond, de bomen worden daar gekapt en verbrand omdat de as van de bomen goed kan worden gebruikt voor bemesting. Als er in de buurt geen goede grond meer te vinden is dan pas word het hele dorp verplaatst. Deze manier van landbouw noem je shifting cultivation (van het verschuiven naar een ander stuk grond) of brandbouw (van de bomen die worden gekapt en verbrand)
Nu verplaatsen we ons niet veel meer, we zijn erg gemoderniseerd. Bijvoorbeeld in Nederland is er industrie, fabrieken machines enz. We verbouwen aardappelen en groenten op een groot stuk landbouw en verplaatsen ons niet meer. Dit noemen we ook wel industrialisatie. Steeds meer volken ontwikkelen zich nu.

Sociale systemen
Je afstamming wordt bij veel volken bepaald door de familie van de moeder of de familie van je vader. Als je afstamming via de vader wordt gerekend of zijn vaders vader, dan is het volk patrilineair dat komt van pater (vader). Als dit zelfde maar dan via je moeders kant wordt gerekend dan is je afkomst matrilineair dat komt van mater (moeder).
Mensen in volken zijn op verschillende manieren met elkaar verbonden. Door verwantschap, mensen zijn aan elkaar verwant omdat het familie is, sommige volken geloven dat de familiebanden heel ver terug gaan naar één voorouder. Zo’ n groep die dat geloofd noem je een clan, deze groep vereerden hun voorouders. Mensen kunnen ook met elkaar verbonden zijn door een huwelijk, een huwelijk is bij veel volken belangrijk, je kunt namelijk contacten met andere groepen leggen. Als een man die met meerdere vrouwen getrouwd is noem je dat een polygamie. Bijvoorbeeld een man bij de Masai mag meerdere vrouwen hebben. Het is daar zelfs heel normaal. Mannen laten vaak zien door middel van zijn vrouwen hoe machtig ze zijn omdat het dus betekend dat je meer mensen kunt onderhouden. Voor elke vrouw moet namelijk een bruidsprijs betaald worden. Zo’n bruidsprijs bestaat uit goederen of geld. In Nederland is het vaak niet normaal dat je met meerdere vrouwen trouwt zoals in sommige stammen zoals de Masai , je hebt meestal één vrouw of één man. Dit noem je monogamie. Je kan ook uitgehuwelijkt worden dit gebeurd ook bij de Arabieren, het betekend dat je ouders of je familie iemand uitkiezen waarmee jij moet trouwen. Deze vrouwen hebben geen keuzen omdat hun ouders de macht hebben over hen. Als je een samenleving hebt zonder leiders en zonder regels noem je dat een anarchie, niemand heeft dan de macht over je. Een echte anarchie komt nergens voor. Een samenleving bestaan uit groepen mensen. Je hebt 2 benamingen voor die groepen, de ene groep heeft iets minder macht dan de andere groep.
- Standen: de macht is gebaseerd op de groep waarin je wordt geboren. Bijvoorbeeld je word geboren in een koninklijk gezin dan erf je de positie van je ouders.
- Klassen: de macht is gebaseerd op het bezit. Je wordt bijvoorbeeld geboren in een familie met een grootgrondbezit. Die mensen vormen een klasse
In India word je geboren in een kaste. Dat houd in dat de Indiaanse samenleving is opgedeeld in kasten die streng van elkaar gescheiden zijn. Vaak hebben mensen in een kaste hetzelfde beroep en mogen ze alleen met elkaar trouwen. Die Kasten hebben alles met hiërarchie en status te maken. Mensen met een hogere status komen in een hogere hiërarchie ( een soort van rang) en die mensen worden weer gescheiden in kasten. Zo worden de rijken bij de rijken in de kaste gezet en de armen bij de armen. Officieel is het Indiase kastensysteem in 1949 afgeschaft. Maar het speelt nog steeds een grote rol.

Religie (=geloof)
Religie helpt mensen om moeilijke dingen te begrijpen, zoals leven en de dood, het kwaad en het goede. Naast de grote wereldgodsdiensten zijn er nog meer religies. Die zijn in twee groepen verdeeld.

- Monotheïsme: mensen die hier in geloven, geloven dat er één god is bijvoorbeeld de islam of het christendom ook moslims zijn monotheïstisch. Zij geloven in een god, Allah
- Polytheïsme: mensen die hier in geloven, geloven dat er meerdere goden zijn die allemaal hun eigen specialiteit hebben. Zo geloven ze bijvoorbeeld ook in de natuurgodsdienst, de god van het water en de donder.

Als religies bij elkaar komen dan kunnen er mengvormen ontstaan. Een bekende mengvorm is voodoo. Je komt het vooral tegen op Haïti.
De kennis en de ideeën over goden worden in mythen bewaard. Mythen zijn verhalen die van generatie op generatie verteld worden, ze gaan over de belevenissen van hun goden. Die mythen vertellen veel over de cultuur van een volk. Er zijn volken die niet alleen in goden geloven maar ook in geesten. Ze geloven dan in de zielen van overleden voorouders die zich met het leven van de familieleden bemoeien. Ze kunnen dan kwade bedoelingen hebben maar ze kunnen ook waarschuwen voor gevaar en helpen bij de jacht. Het geloof in de geesten heet animisme. Animisme is niet een echte godsdienst maar is een deel van een andere godsdienst.

Jagers-verzamelaars (nomadisme)
Jagers-verzamelaars zijn nomaden, ze blijven op een plek zolang dat er voedsel en water te vinden is. Als er niets meer is te vinden dan trekken ze van plaats naar plaats, leven in een groep is daarbij wel noodzakelijk. Nomadisme is dus de manier van leven in een voedselarm gebied, ze leven met een groep en trekken met grote kuddes vee rond. Het is de oudste vorm van het menselijk bestaan. De Masai is nog zo’n nomadisch volk, het volk is nog niet gemoderniseerd. De Masai trekken overal rond en ze kunnen niet zonder het vee. Ze eten het vlees, ze drinken het bloed en melk en gebruiken de botten voor kammen en gereedschappen en de huiden voor hun huizen. De Masai eten geen wilde dieren zoals vis en kip. Net als de Masai waren de Arabieren ook jager-verzamelaars maar die zijn in de loop van de tijd een succesvol handelsvolk geworden.