Oedipus -Sophocles (tekstanalyse)

Koning Oedipus,Sophocles tekstanalyse

1. Het toneelstuk begint bij het altaar voor koning Oedipus’ woning.Een priester en kinderen wachten op zijn komst.
Dit wil zeggen dat hij vereerd wordt als koning.Het getuigt van respect.Als men iets van hem verwacht, wacht men geduldig op zijn komst

2. Hij heeft het er moeilijk mee dat er zoveel mensen op hem wachten.Hij is begaan met hun lot maar weet niet hoe hij hen kan helpen.Aangezien alles in zijn stad misgaat verwacht het volk dat hij daar iets aan doet,dat hij een oplossing vindt.Men wil dat hij zijn reputatie waarmaakt (hij heeft hen al eens eerder geholpen , hij is een goede koning).

3.Hij heeft zijn zwager Kreoon al reeds uitgestuurd naar Apollo’s huis om te horen wat hen te doen staat om de stad te redden,maar Kreoon blijft langer weg dan verwacht.Koning Oedipus is ervan overtuigd dat hij alles zal doen wat hij kan nadat hij de opdracht,de boodschap van de goden gekregen heeft wat van hem verlangd wordt.

4.Hij laat weten dat hij de vloek moet verdrijven die hun land besmet : hij moet een man verbannen of zijn moord met moord vergelden want het is dat bloed dat de stad teistert.De moordenaar van de vroegere koning (Laios) moet gevonden worden.

5.Hij heeft er al van gehoord.Laios werd vermoord op reis voor een orakel.(Hij is nooit meer teruggekeerd). Eén van zijn helpers overleefde het maar is weggevlucht.
Een onderzoek werd toen niet uitgevoerd omdat de sfinx hen verleidde met sluwe zang om enkel maar naar de toekomst te kijken.
Koning Oedipus is vastbesloten om die feiten op te helderen.Hij bidt dat Foibos redding brengt en de pest verdrijft.

6.Het koor roept Athene ,dochter van Zeus op en haar zuster Artemis,beschermster van het land om het doodslot af te weren. Het koor vraagt dat het land gered wordt, de pijn verdreven wordt zodat de mensen weer gelukkig kunnen zijn.Ook vragen ze Bakchos om als bondgenoot te naderen.Ze willen dus de moordenaar van Koning Laios vinden.

7. Hij roept heel Kadmos’ volk op : hij beveelt hen iedereen die iets over de moord weet hem dit te melden.Hij zal hem belonen,maar als hij zwijgt zal hij gestraft worden.

8.Hij werd gedood door reizigers.Foibos die het onderzoek wou , moest de moordenaar tonen.Het koor beveelt ziener Teiresias aan,want wat Apollo ziet,ziet ook hij.

9. De blinde ziener Teiresias verschijnt. Teiresias, de ziener, die zegt dat Oedipus deze schande op de stad heeft geworpen. Ook voorspelt hij wat er met hem zal gebeuren. Oedipus gelooft hem niet

10. Hij denkt dat dit een complot is van Kreoon. Oedipus wil Kreoon ter dood veroordelen.

11.Het is tijd dat er iets gebeurt.Zeus en Apollo hebben begrip voor stervelingenzaken maar begrijpen niet dat een ziener verder kan reiken dan hun goddelijkheid.(al kan een man met wijsheid wijsheid overtreffen.)

12.Kreoon is woest om de beschuldigingen van Koning Oedipus.Hij wil dat Oedipus naar zijn kant van de feiten luistert.Oedipus is kwaad en is ervan overtuigd dat hij de moordenaar niet kan zijn.Hij vreest voor zijn stad.

13. Jokaste vindt dat Kreoon en Oedipus zich moesten schamen om zo te twisten terwijl het land zo afziet.Oedipus stuurt Kreoon weg.

14.Het koor wil dat Koning Oedipus naar Jokaste luistert en haar gelooft.Het koor wil dat Oedipus de goede weg wijst.

15.Ooit werd aan Laios voorspelt door de dienaars van Foibos dat hij gedood zou worden door een zoon dat ons kind zou zijn. Hij werd volgens het gerucht vermoord op een driesprong door vreemde rovers .Zo vervulde Foibos niet dat hij zijn vaders moordenaar werd. Zo nauwkeurig was het zienerwoord dus.

16.Dit gebeurde kort voordat hij heerser van het land werd. Hij beseft nu dat hij Laios’ moordenaar is!

17.Koning Oedipus vertelt dat hij op een dag te horen kreeg dat hij zijn vaders zoon niet was.Toen hij aan Foibos de waarheid ging vragen gaf hij geen antwoord maar vertelde wel andere zaken :rampen en gemeenschap met zijn eigen moeder en dat hij de moordenaar van zijn vader worden zou. Hij vertelt verder over hoe hij toen het land uittrok en een driesprong naderde waar hij een aantal mensen doodde (waaronder Laios).Hij beseft nu dat Jokaste,zijn vrouw ,ook zijn moeder is.

18. Dit baart het koor zorgen,maar ze stellen hem gerust :’tot dat u de getuige hoort, nog hoop’.

19.De mens is sterfelijk. Hoogmoed is zinloos.Waarom zou er nog geluk zijn?De godsdienst gaat verloren.

20.De bode komt een boodschap brengen,die hij het liefst zelf aan Oedipus zou verkondigen maar komt eerst zijn vrouw,zijn moeder tegen waaraan hij al vertelt dat Polybos,Oedipus’ onechte vader overleden is.

21.De bode komt verkondigen dat Oedipus koning kan worden van Istmos volk want zijn (onechte) vader is daar overleden.Een ziekte werd hem fataal.Merope zijn vrouw leeft echter nog.Hij heeft angst omdat vroeger in het orakel werd voorspeld dat hij met zijn moeder zou slapen.De bode vertel hem dat zijn ‘vader’ hem ooit van hem kreeg.Hij had hem gevonden in Kithairons woudkloven (hij hield daar zijn bergkudde).Toen hij hem vond, waren zijn enkels doorboord.(hij had hem gekregen van een andere herder)

22. Jokaste vraagt hem te vergeten wat hij gehoord heeft,om niet te zoeken naar de herder die hem destijds gevonden heeft.Jokaste vindt dat ze al genoeg lijdt.Ze vindt Oedipus rampzalig.

23. Koorlied ter ere van de zieners en Apollo.

24.De oude herder bevestigt het verhaal.(eerst ontkent hij en spreekt hij tegen,zegt hij dat de bode onzin uitkraamt). Hij was een slaaf opgegroeid in zijn ‘vaders’ huis. Nu komt het uit dat zijn vrouw eigenlijk ook zijn moeder is.(ze gaf het aan hem omdat ze bang was dat het anders gedood zou worden)

25.Het koor heeft medelijden met Oedipus die slachtoffer was van het orakel.(was dit alles maar nooit aan het licht gekomen)

26.Een bode uit het huis brengt verslag uit:Jokaste heeft zelfmoord gepleegd.Toen ze thuiskwam riep ze haar dode echtgenoot Laios aan in het bed waar zij samen zijn eigen dood verwekt hadden.Daarna heeft ze zichzelf verhangen.Oidipus werd wanhopig toen hij haar vond.zijn vrouw en moeder dood.Hij schaamt zich diep.

27.Het koor vraag welk ongeluk,welke waanzin hem beving (hij zat helemaal onder het bloed)Hij heeft zijn eigen ogen uitgestoken.
Oidipus begrijpt niet waarom dit vreselijke ongeluk hem overkomen is.Het besef van zijn ellende dringt tot hem door.Hij rouwt dubbel.Het koor vindt dat hij beter dood was dan levend blind.

28.Kreoon bespot Oedipus niet maar komt hem helpen.Oedipus wil het land uitgegooid worden,maar dit doet Kreoon niet.Hij brengt hem zijn meisjes. Oedipus is hem dankbaar.Kreoon laat hem blijven.

29.Het koor laat de inwoners van Thebe weten dat Oedipus het raadsel oploste en zo de problemen in de stad oploste maar dat hij daarvoor zeer veel geleden heeft.