Mijnheer Saint Anne Zuylen Belle van

Technische deel:

1) Politieke achtergronden uit de 16e en 17e eeuw.
· Kritiek op de Rooms-Katholieke kerk
· De zelfbewuste burger wilde meer een eigen oordeel in geloofszaken. De opvatting van Luther vonden gehoor, net als van een andere kerkhervormer: Johannes Calvijn. Hun opvatting konden door de uitvinding van de boekdrukkunst snel worden verspreid. In de Nederlanden gingen velen tot het nieuwe geloof over. Veel mensen werden calvinist.
· Iedere stad en ieder gewest had zijn eigen wetten. Karel V wilde de Nederlanden een centrale staat maken met één centraal gezag en één geloof.

· In Nederland verzette men zich tegen de centralisatie van het geloof.
· In 1566 vond de beelden storm plaats: de aanloop tot de Nederlandse Opstand, de Tachtigjarige oorlog. Er kwam een Republiek der Verenigde Provinciën.
· De soevereiniteit kwam bij de gewestelijke staten te liggen. In de republiek werd de invloed van de steden steeds groter.
· Er ontstonden spanningen in de jonge staat, bijvoorbeeld tussen de strenge, radicale calvinisten en de meer tolerante, gematigde bestuurders en regenten.
· In Holland ontstond het verlangen naar vrede. Van 1609-1621 was er een periode van vrede, het Twaalfjarig Bestand. In 1648 kwam er met de Vrede van Munster een definitief einde aan de Tachtigjarige oorlog. De noordelijke gebieden werden erkend als een onafhankelijke republiek, het zuiden bleef onder Spaans bewind.

Politieke achtergronden uit de 18e eeuw.
· Het grootste deel van de politieke macht en de rijkdom berustte in de Republiek in de 18e eeuw bij een gesloten klasse van regenten. Ze schoven elkaar de ambten toe. De ‘middelstand’ (winkeliers, onderwijzers, ambtenaren etc.) was economisch en sociaal van groot belang, maar ontbeerde politieke macht.
· In de tweede helft van de 18e eeuw raakte de Republiek erg verdeeld. Er was een groep Oranje-gezinden (de adel, het leger, de strenge predikanten, het volk) die de stadhouders van Oranje steunde en er waren patriotten die tegen Oranje als stadhouder waren.
· In Frankrijk gistte het ook. Daar brak in 1789 de Franse Revolutie uit.
· De Fransen trokken in 1795 Den Haag binnen. Daarmee kwam een einde aan de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden. De Bataafse republiek(1795-1806) werd uitgeroepen.
· In Frankrijk kwam Napoleon Bonaparte aan de macht, die in 1804 keizer der Fransen werd. Zijn broer Lodewijk Napoleon werd koning van Holland(1806-1810).

· De Nederlandse gebieden werden in 1810 ingelijfd bij Frankrijk. Pas na de val van Napoleon werden de Nederlanden weer vrij onafhankelijk(19e eeuw).

Dit verhaal kan ik zeker in verband brengen met de politieke achtergronden. Het ging om klasse, er waren verschillen in gelaagdheid. In het boek was dit ook duidelijk te merken, want Madame Saint Anne wil niet dat mijnheer Saint Anne met Madame d’Estival trouwt, want zij kan niet lezen en schrijven.

2) Culturele achtergronden uit de 16e en 17e eeuw.
· Met name schilderkunst uit deze periode is erg beroemd geworden. Vanwege het bloeiende artistieke leven en de economische voorspoed spreekt men ook wel van de gouden eeuw.
· Rederijkers: dichters die samenkwamen in verenigingen, de rederijkerskamers. De rederijkers werden bij vele stedelijke activiteiten ingeschakeld. Zo waren ze in staat een belangrijke opiniërende rol te spelen in de stad.
· Renaissance: ontstond in Italië. Het was een poging om de klassieke oudheid te doen herleven en na te volgen. De term Renaissance slaat allereerst op een beweging in de kunst.
· Humanisme: De menswetenschappen nemen door het humanisme een grote vlucht. Met grote ijver wijdde men zich aan de studie van de menswetenschappen: voor al de grammatica, de retorica, de ethiek, de poëzie en de geschiedenis hadden de grote aandacht van de humanisten.
· Stoïcisme: door het humanisme herleefde het stoïcisme uit de oudheid. Het betekent: alles kalm en met gemoedsrust aanvaarden.
· Het succes van de Renaissance en het humanisme is vooral te danken aan de uitvinding van de boekdrukkunst.
· Schijnrealisme: elementen uit de werkelijkheid worden gebruikt om naar iets anders (een morele les) te verwijzen.

Ik heb niet veel van de culturele achtergronden uit de 16e en 17e eeuw in het boek teruggevonden.

Culturele achtergronden uit de 18e eeuw.

· Rond 1700 is een grote interesse voor theoretische geschriften over kunst. Men oriënteerde zich, net als in de Renaissance, op de klassieken, waaraan men de regels en normen ontleende.
· Rationalisme: de zintuiglijke ervaring is de bron van de kennis.
· Empirisme: kennis wordt afgeleid uit zintuiglijke ervaring en waarneming. Empirisme en rationalisme hebben veel bijgedragen aan de Verlichting: Verlichtingsfilosofen wilden kennis verschaffen, voorlichting geven, mondig maken en vooroordelen die de mens onmondig hielden, bestrijden.
· De mens moest zichzelf ontwikkelen, wijzer en beter worden.
· Sentimentalisme: tegen het eind van de 18e eeuw was er een tendens waarbij een grote waarde werd toegekend aan subtiele gevoelens en verfijnde emotionele vatbaarheid.

In het boek heb ik dit gemerkt, want Madame d’Estival kon niet lezen en schrijven, hoerdoor vond Madame Saint Anne haar eigenlijk niet geschikt voor Mijnheer Saint Anne, maar Mijnheer Saint Anne vindt dit geen probleem. Ze heeft veel kennis, alleen kan ze niet lezen en schrijven.
Later in het boek, trouwt Mijnheer Saint Anne met Madame d’Estival, zijn gevoelens zijn dus belangrijk voor hem. Ook aan de liefde voor de natuur (Dit is tevens een typisch kenmerk voor de romantiek), Mijnheer Sainte Anne is geroerd door de liefde die Mademoiselle D'Estival koestert voor de dieren.

3) Literaire genres uit de 16e-18e eeuw.

Frans-Klassicisme:
De Klassisisten vertrouwden op de literaire regels die zijn ontleenden aan de Klassieke theoreticus Horatius en de Franse theoreticus Baleau. In een aantal literaire teksten uit de 18e eeuwse republiek komen de idealen van de Verlichting tot uitdrukking.

Spectatoriale tijdschriften:
In de 18e eeuw bestonden er nieuwsbladen, geleerdentijdschriften en satirische weekbladen. Spectatoriale tijdschrift is een moraliserend weekblad van 8 pagina’s tekst. Het was een populair genre. In de anoniem uitgegeven spectatoriale tijdschriften werden belangrijke problemen op een luchtige en eenvoudige manier voor burgers aan de orde gesteld. In de brieven en verhalen ging het over zaken waarmee men in het dagelijks leven te maken kreeg. Men sprak bijvoorbeeld over de opvoeding, huiselijke omgang, geloof en modieus gedrag.

Kinderliteratuur:

Opvoering en onderwijs waren in de Verlichting belangrijke thema’s. de 1e kinderliteratuur(teksten speciaal voor kinderen geschreven) werd in deze periode geschreven. Belangrijke onderwerpen in deze gedichtjes zijn de studieijver, vlijt, de ouder-kind-relatie en deugden als oprechtheid of gehoorzaamheid. Vaak ligt in de gedichtjes het perspectief bij het kind.

Imaginaire reisverhalen:
In de 17e en 18e eeuw waren avonturenverhalen, schelmenverhalen en liefdesverhalen erg populair. Dit waren verhalen in proza met veel handelingen waarbij de psychologische uitwerking van de personages ontbrak. Ook in de imaginaire reisverhalen lag de nadruk op het handelingsverloop. Imaginaire verhalen werden door verlivhtingsfilosofen en schrijvers geschreven om hun ideeën op een aantrekkelijke manier uiteen te zetten.

Opvoedkundige zedenroman:
De populariteit van imaginaire reisverhalen nam aan het eind van de 18e eeuw af. Een nieuw type roman, de opvoedkundige zedenroman, kwam op. De nadruk lag niet langer uitsluitend op de gebeurtenissen maar op de psychologie, het innerlijk en de karakterontwikkeling van de personages. De zedenroman maakte duidelijk wat goed en wat slecht gedrag was. De zedenroman hadden zo een vormende waarde. De zedenroman speelde in een herkenbare omgeving en werd bevolkt met personages die als vertrouwd ervaren werden.

Sentimentalisme:
Bij het sentimentalisme werden er bezwaren tegen ingebracht: een cultivering van de gevoelnsverfijning zou tot grote psychische kwetsbaarheid en onmaatschappelijk gedrag leiden. Sentimentele personages cultiveerden alleen hun eigen gevoelens en toonden geen spoor van maatschappelijke interesse. Voor verlichte mensen uit de 18e eeuw was dat niet te accepteren.

Het boek ‘Mijnheer Saint Anne’ is een opvoedkundige zedenroman. In het boek zie je van bepaalde personages een karakterontwikkeling. Het verhaal speelt zich af in Frankrijk, de omgeving wordt als vertrouwd ervaren.


Verwerkingsdeel:
Zeer geachte heer Tonquedec,

Het zou mij zeer onwaarschijnlijk lijken wanneer u van mijn bestaan op de hoogte zou zijn. Vanuit dat perspectief lijkt het mij het beste als ik mij eerst aan u voorstel. Mijn naam is Eva, een vriendin van Mijnheer Saint Anne. Recentelijk heb ik het genoegen gehad hem te mogen spreken. Als goede vriend van mij zal het me zeer betreuren wanneer hij bedroefd is. Zie hier de reden om mij tot u te wenden middels deze brief. Ik heb met Mijnheer Saint Anne over Madame d’Estival gesproken. Hij liet mij weten dat u beiden zeer goed bevriend bent. Ook heeft hij me verteld dat hij erg veel om Madame d’Estival geeft maar dat u op het punt staat met haar in het huwelijk te treden. Ik mag u er vooral op wijzen dat Mijnheer Saint Anne niets liever wil dan met Madame d’Estival te huwen, doch de vriendschap staat hiertussen. Hij weet hoe een lief en goed mens Madame d’Estival is, daarom gunt hij u als vriend haar liefde, omdat hij weet dat u het geluk met haar kunt delen. Nochtans wil ik u in deze brief vragen of u waarlijk van Madame d’Estival houdt, of dat u mede door Madame Saint Anne met Madame d’Estival in het huwelijk wilt treden. Mocht zulks het geval zijn, wil ik u vragen het nog eens goed in overweging te nemen. Mijnheer Saint Anne zou niets liever wensen dan met Madame d’Estival in het huwelijk te treden, maar de keus is aan u. Ik wil u bij deze vragen om uw overwegingen nog eens goed in beschouwing te nemen.

Met de meeste hoogachting groet ik u,


Eva