Ons betoog gaat over onze mening over het lidmaatschap van Nederland bij de Europese Unie. Wij hebben dit onderwerp gekozen omdat wij niet wij niet het snelste groepje waren waardoor het aantal keuzemogelijkheden steeds kleiner. Waarom we niet het snelste groepje waren, valt te verklaren met het feit dat wij het volledig eens konden worden over het onderwerp waar wij uiteindelijk aan zouden moeten gaan werken. Uiteindelijk leek dit ons het onderwerp dat het meest geschikt voor ons was, vooral kwa efficiëntie, omdat we over dit onderwerp wat meer weten, omdat het wat dichter bij ons ligt en omdat iedereen van ons een degelijke mening over dit onderwerp kan vormen, en dat vonden wij belangrijk voor later, bij het schrijven van de individuele betogen.

Voor het opstellen van deze documentatiemap hebben wij de volgende 10 vragen opgesteld, waar we aan de hand van deze vragen onze bronnen gingen analyseren voor zinnen, alinea’s, uitspraken en/of citaten die wij later kunnen gebruiken bij het maken van onze betogen:

• Wat is de Europese Unie?
• Waarom is Nederland onderdeel van de Europese Unie?
• Hoe kan een land zich aansluiten bij de Europese Unie?
• Wat is het verschil tussen het Europees Parlement, de Europese Commissie en de Europese Raad?
• Wat heb je als burger van Nederland aan een lidmaatschap van de EU?
• Wat zijn de bevoegdheden van de Europese Unie?
• Wat is de taak van een europarlementariër?
• Wat zijn de gevolgen voor Nederland als hij niet deel uitmaakt van de Europese Unie?
• Wat zijn de kosten en opbrengsten van het lidmaatschap van de Europese Unie?
• Hoe denkt Nederland over de EU?

Werkwijze: 

Wij hebben gericht vanuit de vragen zoektermen gebruikt in de zoekmachine van Google om zo bronnen te verschaffen. Deze bronnen werden beoordeeld en als de bron niet geschikt was, dan ging de zoektocht verder totdat een geschikte bron tevoorschijn kwam. Het beoordelen gebeurde door diegene die de zoekopdracht had uitgevoerd, met behulp van scannend lezen. 

Wij waren en zijn nog steeds tevreden op de lessen waarin we hebben mogen werken aan deze documentatiemap. Er was een goede werksfeer, mede door ons gecreëerd, waarin ruimte was voor ontspanning en grappen, maar voordat we aan de slag gingen met het volgende punt maakten we een duidelijke taakverdeling, zodat iedereen wist wat hij moest doen, al duurde de verdeling wat langer achteraf gezien.

Het opzoeken van geschikte bronnen vergde wel veel tijd. Als wij wat meer tijd hadden en/of wat sneller hadden gewerkt, dan hadden we meer tijd kunnen hebben besteed aan het verwerken van de bronnen.

Het proces zelf was verbaasd genoeg zeer effectief, waardoor wij maar een paar uurtjes, voor een groot deel verspreid over de Maandagmiddag en -avond voor het inlevermoment, thuis hieraan moesten werken.  

Historische context van de Europese Unie:

Na de Tweede Wereldoorlog wilden landen uit Europa vrede. Zij richtten de

EGKS op, wat staat voor de Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal. De

EGKS werd opgericht door: België, Duitsland, Frankrijk, Italië, Luxemburg en

Nederland. In 1957 werd de Europese Economische Gemeenschap opgericht (EEG). Handelstarieven werden op veel producten verwijderd, wat ervoor zorgde dat er een gemeenschappelijke markt ontstond. 

In de jaren ‘60 groeit de economie omdat de EEG-landen geen douanerechten meer heffen. in 1973 komen Denemarken, Ierland en Verenigd Koninkrijk erbij. Er werd veel geld in arme streken gestopt om de infrastructuur en de werkgelegenheid te verbeteren. Het Europees parlement krijgt meer invloed en de burgers kunnen op de leden stemmen. Nadat Griekenland, Portugal en Spanje lid waren geworden werd er een plan opgesteld om problemen tussen vrij handelsverkeer op te lossen daardoor zou er een interne markt ontstaan.

in 1995 wordt Oostenrijk, Finland en Zweden lid van de EU. Door het

Schengen-contract/Verdrag van Schengen wordt reizen makkelijker gemaakt en mensen kunnen studeren in EU-landen. door de ramp op 11 september 2001 begonnen de EU-landen beter samen te werken om criminaliteit te bestrijden. in 2004 worden er nog meer landen lid.  

Documentatievragen

Wij hebben de documentatievragen allemaal een eigen kleur toegewezen, waarbij wij, bij elk relevant stukje bron, hebben gemarkeerd met de kleur die van toepassing is. 

1. Wat is de Europese Unie?
2. Waarom is Nederland onderdeel van de Europese Unie?
3. Hoe kan een land zich aansluiten bij Europese Unie?
4. Wat is het verschil tussen het Europees Parlement, de Europese Commissie en de Europese Raad?
5. Wat heb je als burger van Nederland aan een lidmaatschap van de EU?
6. Wat zijn de bevoegdheden van de Europese Unie?
7. Wat is de taak van een europarlementariër?
8. Wat zijn de gevolgen voor Nederland als hij niet deel uitmaakt van de Europese Unie?
9. Wat zijn de kosten en opbrengsten van het lidmaatschap van de EU?
10. Hoe denkt Nederland over de EU?

Bron 1:

VNL: referendum over EU-lidmaatschap Nederland

Vandaag dient de Tweede Kamerfractie van VNL een initiatiefwetsvoorstel in om een referendum te houden over het Nederlandse lidmaatschap van de EU.

“De EU verkeert in een existentiële crisis: het asielvraagstuk, enorme verdeeldheid over de koers en de mogelijke uittreding van het Verenigd Koninkrijk raken het fundament van de EU. De Nederlandse bevolking moet zich daarom, in navolging van de Britten, kunnen uitspreken over het lidmaatschap van de Unie”, aldus Kamerlid Van Klaveren.

De vraag naar het draagvlak voor de Unie is een terugkerend thema. VNL wil middels het referendum democratische helderheid verschaffen en de politiek bewegen haar beleid af te stemmen op de uitkomst van het referendum.

Het wetsvoorstel:

Wet raadplegend referendum Nederlands lidmaatschap EU

MEMORIE VAN TOELICHTING

I. ALGEMEEN

1. Inleiding

In 1951 werd in Parijs, met de oprichting van de Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal (EGKS), het fundament gelegd voor de Europese samenwerking die is uitgemond in de huidige Europese Unie. Duitsland, Frankrijk, Italië, België, Luxemburg en Nederland vormden de kopgroep van landen.

Vanaf 1973 breidde de organisatie (toen nog de EEG) voor het eerst uit. Denemarken, Ierland en het Verenigd Koninkrijk traden toe. Het samenwerkingsverband, van toen negen landen, groeide van 1981 tot en met 2012 uit naar 27 lidstaten. De meest recente uitbreiding van de Unie vond plaats op 1 juli 2013, met de toetreding van Kroatië.

Anno 2016 zijn er 28 landen aangesloten bij de Europese Unie en wordt er (nog steeds) over verdere uitbreiding gesproken​ met Macedonië, Albanië, Servië, Montenegro en Turkije.

Over de verschillende uitbreidingsrondes heeft de Nederlandse bevolking nooit expliciet een stem kunnen uitbrengen.

Maar ook de meer fundamentele vraag of de Nederlandse bevolking überhaupt onderdeel wil zijn van de supranationale EU is door geen enkel kabinet ooit voorgelegd.​ En dat is gezien het gewichtige karakter van het vraagstuk opmerkelijk te noemen. Is immers de voortgaande overdracht van bevoegdheden, en daarmee ook het beperken van de nationale soevereiniteit, een ontwikkeling die voldoende draagvlak heeft onder de bevolking? Een zeer elementaire vraag.

1. Legitimiteit EU

Aanhoudende discussies over het democratisch gehalte van de Unie, bureaucratisering, de aan de EU gerelateerde eurocrisis, conflicterende belangen tussen individuele lidstaten  en de EU en de enorme verdeeldheid over de aanpak van het vluchtelingenprobleem raken de legitimiteit van de Europese Unie. Zo zeer zelfs dat een van de grootste EU-lidstaten, het Verenigd Koninkrijk, zichzelf genoodzaakt ziet om een expliciete vraag over het lidmaatschap aan de EU voor te leggen aan haar bevolking.

Dat het draagvlak voor de Unie een voortdurend punt van aandacht is blijkt ook uit het feit dat Nederland, in haar rol als voorzitter van de EU, het vergroten van het draagvlak tot een van haar speerpunten heeft gemaakt. Verschillende Nederlandse onderzoeken naar het draagvlak van de EU, de uitbreiding van EU-bevoegdheden, betrokkenheid en verbondenheid met de EU (en daarmee naar de democratische legitimiteit) laten door de jaren heen een divers beeld zien. Wel lijkt het draagvlak voor de EU af te nemen.

Zo bleek uit onderzoek van TNS-Nipo in 2011 dat 57 procent van de bevolking voorstander is van Nederlands EU-lidmaatschap (destijds een afname ten opzichte van de periode daarvoor), terwijl dit percentage begin dit jaar (De Hond, 2016) werd gepeild op slechts 43 procent.

1. Waarom een raadplegend referendum over het EU-lidmaatschap van Nederland?

Zoals gesteld heeft de Nederlandse bevolking zich nooit expliciet kunnen uitspreken over de expansie van de EU of het Nederlandse lidmaatschap an sich.

De enige keer dat er (tot nu toe) een referendum is gehouden over een EU-gerelateerd onderwerp had dit betrekking op de zogenaamde Europese Grondwet. Getuige de hoge opkomst, van liefst 63,3 procent, en het gegeven dat er ook bij de parlementaire behandeling van het wetsvoorstel een ruime meerderheid bestond voor het houden van een referendum, kan gesteld worden dat de burger direct en indirect meer betrokken wenst te worden bij besluitvorming omtrent de EU.

Ook geeft een referendum over het EU-lidmaatschap van Nederland verdere invulling aan de zeer breed aangenomen motie Van Bommel (tijdens de plenaire behandeling van de uitkomst van het referendum over de grondwet) om te komen tot een brede maatschappelijke discussie over de toekomst van Nederland in Europa. Uiteraard toont ook het burgerinitiatief van de organisatie GeenPeil – dat binnen enkele weken meer dan 450.000 handtekeningen wist te verzamelen en daarmee een referendum over de EU-associatieovereenkomst met Oekraïne wist te realiseren – de grote behoefte aan betrokkenheid van de bevolking bij besluitvorming omtrent de EU.

Een andere reden om te komen tot een referendum over het Nederlandse lidmaatschap van de Europese Unie hangt samen met het eerder beschreven ingrijpende karakter. Op de christelijke partijen CDA, CU en SGP na, steunde alle fracties in het parlement het wetsvoorstel destijds om een referendum te houden over de Europese Grondwet. Deze steun hing samen met de stelling van de indieners van het wetsvoorstel, dat de Europese Grondwet een zeer ingrijpend karakter zou kennen.

De meer wezenlijke vraag in hoeverre Nederland überhaupt lid moet zijn van een supranationale organisatie die een voorstel tot een Europese Grondwet kan doen, kent minstens zo’n ingrijpend karakter en dient – in navolging van de eerder gestelde vraag naar het draagvlak voor een Europese Grondwet – te worden voorgelegd aan de bevolking.

Ten slotte is de initiatiefnemer van mening dat het houden van een referendum over fundamentele zaken, en dat betreft zeker beslissingen die raken aan de soevereiniteit van de staat, tot gevolg heeft dat besluiten een groter draagvlak kennen en daarmee het democratisch proces een grotere legitimiteit en validiteit verschaffen.

1. Een raadplegend referendum over het EU-lidmaatschap van Nederland zes maanden na de invoering van dit wetsvoorstel

Indiener is van mening dat een raadplegend referendum zo spoedig mogelijk gehouden dient te worden, te weten binnen zes maanden na de invoering van dit wetsvoorstel. Op deze wijze kan de burger zich zo snel mogelijk uitspreken over de vraag of Nederlands EU-lidmaatschap dient te worden voortgezet of niet.

1. Waarom een referendum?

De parlementaire behandeling van het voorstel om een raadplegend referendum te houden over de Europese Grondwet en het burgerinitiatief van organisatie GeenPeil over de EU-associatieovereenkomst met Oekraïne, toonden reeds aan dat de Nederlandse burger behoefte heeft om meer betrokken te worden bij fundamentele EU-gerelateerde zaken.

Ook getuige de huidige samenstelling van de Kamer en het recente representatieve onderzoek van De Hond (2016), waaruit blijkt dat meer dan de helft van de bevolking (53%) een referendum wenst over het Nederlandse lidmaatschap van de EU, kan men stellen dat EU-gerelateerde onderwerpen wezenlijk zijn in het Nederlands maatschappelijk debat.

Verder kunnen we in de studie ‘Directe democratie: feiten, argumenten en ervaringen omtrent het referendum'(Verhulst en Nijeboer, 2007) lezen dat in Nederland een grote meerderheid van de kiezer vóór invoering van het referendum is. Dit blijkt eveneens uit het onlangs verschenen SCP-rapport ‘Meer democratie, minder politiek’ (2015).

Indiener van dit wetsvoorstel is dan ook van mening dat men kan stellen dat de burger betrokken wil worden bij fundamentele politieke besluiten. Een kans om dit mogelijk te maken is een raadplegend referendum. Voor een uitgebreide behandeling van de rol van het raadplegend referendum in een vertegenwoordigende democratie wordt verwezen naar het uit 1985 daterende rapport van de commissie Biesheuvel.

Ten slotte wijst de indiener op het advies van de Raad van State bij het Voorstel van de Wet Referendum Europese Grondwet. In dit advies erkent de Raad dat een raadplegend referendum toegestaan is zolang in de referendumwet de hoofdzaken van het referendum worden geregeld. Het onderhavige voorstel volgt op dit vlak de WrrEG.

6. Opzet van het wetsvoorstel

De opzet van dit initiatiefwetsvoorstel komt sterk overeen met de Wet raadplegend referendum Europese Grondwet. Het gaat hierbij om een raadplegend referendum. De Grondwet staat het niet toe dat de wetgever gebonden is aan de uitslag van het raadplegend referendum. De wetgever zal de uitslag van het raadplegend referendum als zwaarwegend advies beschouwen en kan uiteraard besluiten om de uitslag -voor of tegen het EU-lidmaatschap van Nederland- naast zich neer te leggen.

De indiener van dit wetsvoorstel is tegen de opstelling van een onafhankelijke referendumcommissie. Hier zijn twee redenen voor: (1) Het is volgens de indiener niet nodig om te komen tot een onafhankelijke vraagstelling. De indiener is van mening dat de huidige vraagstelling neutraal is. (2) Een referendumcommissie zal niet nodig zijn voor onafhankelijke informatievoorziening. Bij een referendum over het Nederlandse EU-lidmaatschap zal het gelegen moeten zijn aan alle groepen om campagne te voeren zonder subsidies -hetzij voor, tegen of neutraal- en verantwoordelijkheid te dragen voor de informatievoorziening en de opkomst bevorderende campagne.

Hierdoor is de verstrekking van subsidies overbodig.

De kosten van nationale referenda, zoals met andere verkiezingen, worden door het Rijk aan de gemeenten vergoed. De gemeenten zullen de kosten voor het raadplegend referendum op grond van deze wet door het Rijk vergoed krijgen. Aan de hand van de evaluatie van het referendum over de Europese Grondwet en de begroting voor het te houden referendum over de EU-associatieovereenkomst met Oekraïne, worden de totale kosten voor het referendum geschat op circa 30 miljoen euro.

Het centraal stembureau stelt de uitslag van het referendum vast. In het algemene deel is reeds ingegaan op het feit dat het hier een raadgevend referendum betreft en welke gevolgen dit voor de uitslag heeft. Van Klaveren

Bron 2:

Nederland en de Europese Unie

Als lidstaat van de Europese Unie (EU) beslist Nederland mee over wetgeving van de EU. Nederland kiest voor een constructief-kritische houding in de EU.

EU moet zicht richten op kerntaken

Nederland vindt dat de EU zich moet beperken tot de belangrijkste taakgebieden. Dit zijn welvaart, vrijheid, veiligheid. Daarbij geldt: kunnen de lidstaten het beter zelf regelen? Dat moet de EU daarover niet beslissen.  

De volgende zaken behoren volgens Nederland vooral tot het nationale gebied:

• pensioenen;
• belastingen;
• cultuur; ●         onderwijs; ● zorg.

Het kabinet vindt ook dat de EU het aantal regels en ingewikkelde procedures moet verminderen.

Goed functioneren Europese interne markt

Nederland heeft belang bij een goed functionerende interne markt in Europa. Een interne markt die goed werkt stimuleert de concurrentie. Ook biedt het consumenten meer keuze, betere kwaliteit en lagere prijzen van producten en diensten.

Hervorming Europese begroting

Het kabinet streeft naar hervorming van de Europese begroting. De EU moet de afdrachten van de Europese lidstaten evenwichtiger verdelen.​ Het kabinet zet zich daarbij in om de afdrachten van Nederland te verminderen.

Uitbreiding EU niet onbeperkt

In de afgelopen jaren zijn verschillende landen toegetreden tot de EU. Nederland vindt dat de EU niet onbeperkt kan uitbreiden. Nieuwe lidstaten​      moeten voldoen aan strikte richtlijnen. Belangrijk hierbij zijn de criteria van​       Kopenhagen.​  

Afhankelijkheid Europese economie

De Nederlandse economie is sterk afhankelijk van de economische​   ontwikkelingen in Europa.​ Financiële stabiliteit en groei in Europa zijn daaro​   m van groot belang voor Nederland. Nederland werkt mee aan Europese maatregelen om de Europese economie blijvend te versterken.

Europese vlag

Alle ministeries in Nederland hangen op 9 mei (Dag van Europa) de Europese vlag uit. Gemeenten en provincies bepalen zelf of zij dit ook doen. Het is niet verplicht.

Bron 3:

Nederland behoort tot de landen die aan de basis stonden van de Europese integratie.

Het is een van de zes medeoprichters van de Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal (EGKS) in 1952 en de Europese Economische Gemeenschap (EEG) in 1956 die samen zouden uitgroeien tot de huidige Europese Unie (EU).

Tot de opkomst van Fortuyn ruim tien jaar geleden behoorde Nederland tot een van de meest eurofiele landen in de EU. Dat was niet voor niets. Nederland profiteerde als handelsnatie enorm van de douane-unie. De efficiënte agrarische sector had groot profijt van Europese subsidies. Nederland was ook altijd enthousiast over alle Europese projecten zoals de ​gemeenschappelijke markt.

Niet voor niets werd het verdrag voor de monetaire en politieke unie in Maastricht getekend.

Toen later bleek dat er alleen een monetaire unie kwam, ontstonden bij enkele politici, onder wie VVD'er Frits Bolkestein, enige twijfels over de voortgang van het project. Het lidmaatschap van tien nieuwe landen uit vooral Oost-Europa en de massale migratiestroom die daarvan het gevolg was, versterkte de eurosceptische stemming in Nederland. Daardoor werd in 2005 in een referendum 'nee' gezegd tegen de nieuwe Europese grondwet. Er moest een pas op de plaats worden gemaakt, maar aan uitstappen dacht toen niemand. Nu wil de PVV van Geert Wilders dat Nederland uit de EU stapt, een standpunt dat alleen door de obscure UKIP wordt gedeeld - een partij die zelfs in Groot-Brittannië geen poot aan de grond krijgt. Omdat nog nooit een land uit de EU is gestapt, zijn de gevolgen onduidelijk. Maar een deel laat zich raden.

Beleidsvrijheid

Het grote voordeel van uit de Europese Unie stappen, is beleidsvrijheid. Nederland heeft niets meer te maken met de Brusselse bureaucratie en kan alle Europese richtlijnen aan zijn laars

lappen. Brussel en Frankfurt kunnen zich niet meer met het financieel-economische,

budgettaire

​       en monetaire beleid bemoeien​.​ Dat betekent overigens niet dat Nederland zich meteen ook alles kan permitteren. De wereld is een dorp en instituten als de Wereldhandelsorganisatie (WTO), het Internationaal Monetair Fonds (IMF) en de Verenigde Naties kunnen Nederland nog altijd met handelsbelemmeringen of andere sancties treffen. En met grotere begrotingstekorten zal Nederland zichzelf in de voet schieten.

Munt

Nederland kan niet in de muntunie blijven als het uit de Europese Unie stapt. De gulden moet weer worden ingevoerd als de nieuwe gulden. Maar dat is voor Wilders geen probleem. Hij heeft door het eurosceptische bureau Lombard Street Research een aantal sommetjes laten maken. Volgens die sommetjes kost het vertrek uit de euro Nederland 51 miljard euro, maar zal het tot 2015 ook 125 miljard opleveren. Beide getallen zijn niet onderbouwd. Het Centraal Planbureau heeft berekend dat het uittreden Nederlanders een weeksalaris kost. Ook op die berekeningen is kritiek.

Export

De nieuwe Nederlandse munt zal ongetwijfeld duur worden omdat Nederland een groot overschot heeft op de handelsbalans. Dat is een gevaar voor de exportindustrie, waar de Nederlandse economie van afhankelijk is. Volgens de berekeningen van Lombard Street zal de koers van de nieuwe gulden met 10 procent stijgen. Dat betekent dat de export 10 procent duurder wordt. In het eerste jaar na de invoering van de gulden zal de export in Nederland volgens een ING-onderzoek met 25 procent krimpen. Bedrijven zullen in de toekomst weer worden geconfronteerd met meer valutarisico's en omwisselkosten. Het Duitse achterland zou vanwege de valutaproblemen en douanebelemmeringen voor de doorvoer kunnen uitwijken naar Antwerpen of Hamburg​.

Economie

Het CPB heeft berekend dat de EEG en de EU iedere Nederlander in de afgelopen 65 jaar een extra maandsalaris hebben opgeleverd, waarvan een kwart is te danken aan de invoering van de euro. De welvaartswinst is het gevolg van meer handel, meer concurrentie, specialisatie, innovatie en schaalvergroting. Het CPB baseert zich op een model van de econoom Jan Tinbergen, waaruit blijkt dat het effect van de interne markt op de groei van de goederenhandel toeneemt van 2 procent in 1962 tot 25 procent bij de voltooiing van de interne markt in 1992. Volgens het CPB is het nationaal inkomen hierdoor 4 tot 6 procent hoger dan wanneer er geen interne markt was geweest. Dat komt neer op 1.500 tot 2.200 euro of een maandinkomen per inwoner.

Werkgelegenheid

Bij de invoering van de gulden zou de Nederlandse economie binnen twee jaar met 10 procent krimpen, waardoor de werkloosheid oploopt met 300 duizend personen, zo blijkt uit onderzoek van het economisch bureau van ING​. De PVV vergelijkt Nederland met landen als Zwitserland, Zweden en Noorwegen die geen euro hebben. Maar die landen laten zich niet vergelijken. Noorwegen is een olieproducerend land. Zweden is veel meer geïndustrialiseerd zonder dat het een groot achterland heeft. Zwitserland haalt veel inkomsten uit de toeristensector, de financiële sector met zijn bankgeheim en beschikt over een omvangrijke voedingsmiddelenindustrie met veel productielocaties in eigen land. Nederland is vooral afhankelijk van de export.

Buitenlandse politiek

Niemand kan ontkennen dat de Europese integratie heilzaam is geweest voor de wereldvrede. Europa was tot begin jaren vijftig het meest oorlogszuchtige continent waarbij vooral de vijandschap tussen Duitsland en Frankrijk tot enorme oorlogen leidde. Frankrijk en Duitsland zijn ook de grootste voorstanders geweest van Europese integratie. Er is nu al bijna zeventig jaar vrede in de door cultuur-, taal- en andere verschillen toch verdeelde Europese Unie. Maar sinds de Franse president Mitterand en de Duitse kanselier Kohl - ​de laatste leiders die de oorlog nog

bewust meemaakten - weg zijn, is deze verworvenheid vervaagd

. Als Nederland een precedent

                                                                                                                            ​                

schept door eruit te stappen, kan Europa weer onderling slaags raken.

Vrij verkeer personen en goederen

Nederland maakt deel uit van Schengen, hetgeen betekent dat er één visumstelsel wordt gehanteerd en er vaak geen grenscontroles zijn. In totaal behoren 26 landen tot Schengen. Ook

Zwitserland en Noorwegen behoren daartoe, dus het EU-lidmaatschap is geen voorwaarde. Een EU-land als Groot-Brittannië maakt er echter geen deel van uit, net als een euroland als Ierland. Gezien de opvattingen over vrij verkeer van personen zou Wilders echter ook mogelijk kunnen besluiten Schengen op te zeggen.

Bron 4:

In Nederland lijkt er geen steun voor een vertrek uit de Europese Unie (EU), maar een meerderheid wil hier wel een referendum over houden.

Dat blijkt uit een enquête van TNS Nipo, schrijft het ​Financieele Dagblad maandag.

Uit het onderzoek komt naar voren dat 38 procent van de Nederlanders een referendum over uittreding van Nederland uit de EU wil, 28 procent zit niet te wachten op zo’n volksraadpleging.

Een derde (34 procent) heeft geen mening over het houden van een referendum over een vertrek uit de EU, dat ook wel Nexit wordt genoemd.

Als zo’n referendum er zou komen, dan zijn de voorstanders voor Europa in de meerderheid. Uit het onderzoek blijkt dat 54 procent een bescheiden tot sterke supporter van het EU-lidmaatschap is, tegenover 32 procent dat aangeeft licht dan wel sterk tegenstander te zijn.        

Het onderzoek is uitgevoerd met het oog op het Britse referendum op

23 juni waarin de bevolking zich kan uitspreken over het lidmaatschap van de EU. Die uitslag laat zich nog niet peiling in voor of tegen een vertrek, of Brexit.

Een eerdere ​peiling​ van Ipsos wijst uit dat een meerderheid (54 procent) juist tegen het houden van een referendum is over het Nederlandse lidmaatschap van de EU. ​Uit dit onderzoek blijkt ook dat meer mensen, 64 procent, lid wil blijven van de EU.

Nederland

Een vertrek van het Verenigd Koninkrijk uit de EU heeft ook gevolgen voor de Nederlandse economie, ​berekende​ ING eerder dit jaar. Onze economie is voor 3,7 procent afhankelijk van de Britten.

Daarmee zijn driehonderdduizend banen gemoeid. Ieder jaar wordt er voor zo’n 47 miljard euro over het Kanaal geëxporteerd. Vooral de elektrische- en optische apparatenindustrie, de leer- en (leren) schoenenindustrie en de textielindustrie zullen een Brexit voelen. 

Bron 5:

Leden Europees Parlement​- Hoofdinhoud

De leden van het ​Europees Parlement​ zijn rechtstreeks gekozen volksvertegenwoordigers die de belangen behartigen van de bevolkingen van de ​28 lidstaten​ van de Unie.​ Sinds 1 juli 2014 bestaat het Europees Parlement uit 751 zetels: 750 leden (ook wel 'Europarlementariërs', 'parlementsleden' of kortweg 'leden' genoemd) plus de voorzitter.

De parlementsleden organiseren zich in ​fracties​; op basis van een gemeenschappelijke politieke overtuiging en niet op basis van hun land van herkomst.​ Momenteel zijn er in het Europees Parlement acht fracties en een aantal 'niet-ingeschreven' leden. De fracties komen voort uit meer dan honderd nationale politieke partijen.

1.Leden

●     Momenteel heeft Nederland recht op 26 van de 751 zetels in het ​Europees Parlement​. De gegeven indeling is per ​Europese fractie​ (van de grootste Nederlandse afvaardiging naar de kleinste, binnen de Europese fractie op achternaam).

Veel Nederlandse leden van het Europees Parlement zijn actief op internet met een website, weblog of twitter. Met behulp van dit overzicht kunt u hun activiteiten op de voet volgen. Ook treft u de meest recente '​tweets​' aan van de Nederlandse Europarlementariërs.

Bron 6: 

Standpunten politieke partijen over Europa uitbreiding EU

VVD

• De komende jaren treden geen nieuwe lidstaten toe tot de EU, met uitzondering van Kroatië.
• Geen enkel land treedt toe als het niet voldoet aan de Kopenhagencriteria.
• Toetredingsonderhandelingen met Turkije stopzetten zolang het land weigert Cyprus te erkennen. - Landen die zich niet aan het Stabiliteits- en Groeipact houden en het opleggen van boetes geen effect heeft, dan zal dat land de eurozone moeten verlaten.

CDA

• Uitbreiding van de EU inperken.
• Kandidaat-lidstaten mogen alleen toetreden als ze strikt voldoen aan de Kopenhagencriteria. PvdA
• Landen die lid willen worden van de EU dienen aan alle voorwaarden voor lidmaatschap te voldoen.

SP

• Uitbreiding EU beperken.
• De Balkanlanden zijn nog welkom, mits ze aan alle toetredingseisen voldoen.
• Toekomstige uitbreidingsplannen per referendum voorleggen aan de Nederlandse bevolking.

GroenLinks

• Uitbreiding van de EU is een Nederlands belang.
• De landen van de Westelijke Balkan en Turkije mogen lid worden als zij aan de voorwaarden van democratie, mensenrechten en non-discriminatie voldoen. Ook IJsland, Noorwegen en Zwitserland mogen desgewenst toetreden, onder dezelfde voorwaarden.

D66

• Door uitbreiding van de EU is de interne markt flink gegroeid. Daar profiteren alle lidstaten van.

PVV

• Geen nieuwe lidstaten bij de EU.
• Onderhandelingen met Turkije onmiddellijk stopzetten.

ChristenUnie

• Voorlopig geen verdere uitbreiding van de EU. Toezeggingen die aan diverse landen zijn gedaan blijven overeind.
• Turkije kan geen lid worden, maar de EU moet wel onderhandelen over een geprivilegieerd lidmaatschap.
• Vertrek van Griekenland uit de eurozone lijkt onafwendbaar en is wellicht in het belang van de Grieken.

Ook voor andere landen is dit mogelijk het geval. Europese en nationale begroting

VVD

• Nederlandse bijdrage moet flink omlaag en in de pas lopen met landen als Duitsland, Denemarken, Zweden en Finland.
• Nederland moet meer geld aanspreken op de EU-begroting.
• De uitgaven van de Europese begroting terugbrengen. Minder geld opzij zetten voor landbouw- en cohesiebeleid ten gunste van investeringen en innovatie.
• Meer transparantie in de besteding van EU-gelden: als lidstaten hun uitgaven niet kunnen verantwoorden, dan korten op hun inkomsten uit de EU-fondsen.

CDA

• Forse versterking van de Europese begrotingsdiscipline.
• Toezicht op begrotingsbeleid van lidstaten vergroten.
• Invoeren van een Europese begrotingscommissaris.

PvdA

• Europese begroting moet omlaag.
• Bezuinigen op onder meer de salarissen van ambtenaren en vergoedingen van Europarlementariërs.
• Nederlandse bijdrage aan EU kan omlaag: de EU-afdrachtkorting van 1 miljard ook na 2013 continueren.
• Nastreven van een nieuw Groeipact.
• Voorstander van het Europees Stabilisatiemechanisme (ESM). Landen die een beroep doen op het fonds verplichten zich tot het doorvoeren van hervormingen en de economie op orde te brengen.

SP

• Begroting van de EU beperken.
• Nederland mag de volgende Europese begroting niet accepteren als meerdere lidstaten hun subsidies niet verantwoorden.
• Tegen het ESM, want het noodfonds komt voornamelijk ten goede aan Europese banken in plaats van hulpbehoevende landen.

GroenLinks

• Het Begrotingspact zo spoedig mogelijk vervangen door reguliere Europese regelgeving.
• Het Europese noodfonds (ESM) verhogen. De ECB voedt het fonds. Lidstaten die een beroep doen op het noodfonds komen onder strikt Europees toezicht te staan.

D66

• Voorstander van harde begrotingsafspraken. Landen corrigeren die zich niet aan de afspraak houden.
• Voorstander groot Europees noodfonds (ESM).
• Schuldsanering moet mogelijk zijn voor landen die hun schulden niet kunnen terugbetalen, maar wel onder strikte voorwaarden.
• Europese begroting radicaal ombuigen, onder meer door het afbouwen van inkomenssteun aan boeren en de focus van structuurfondsen alleen te richten op de allerarmste regio’s.
• Het Europees Parlement krijgt meer zeggenschap op alle beleidsterreinen, inclusief de begroting.

PVV

• Tegenstander Europese noodfonds (ESM).
• Absolute transparantie als het gaat om EU-bestedingen.

ChristenUnie

• De begroting van de EU moet fors omlaag. Het aantal Europese fondsen moet in aantal en omvang afnemen.
• Niet tegen het noodfonds, maar wel tegen de manier waarop steun wordt gevraagd. Nederland heeft vetorecht en budgetrecht opgegeven, wat ten koste gaat van de democratische controle. Interne markt

VVD

• Snel aannemen van wetsvoorstellen om de interne markt te verbeteren.
• Meer vaart maken met het opzetten van een digitale interne markt.
• Post-, telecom-, spoor-, energie- en dienstenmarkt verder liberaliseren om onnodige beperkingen weg te nemen.
• Meer automatische sancties bij niet-naleving regels.

CDA

• De Europese en Monetaire Unie (EMU) voltooien om een stabiele eurozone te krijgen.
• Sterkere coördinatie en integratie op Europees niveau om de economische crisis aan te pakken en deze verankeren in Europese verdragen.
• Beter Europees toezicht op het bankwezen en de financiële markten.
• ​Internationale weg-, spoor- en vaarverbindingen beter ontwikkelen.
• ​Initiatieven stimuleren die wonen en werken over de grens vereenvoudigen.
• Balans verbeteren tussen het vrije verkeer van werknemers binnen de EU en het tempo waarin werknemers uit nieuwe lidstaten tot de Europese markt kunnen toetreden.
• Politionele en justitiële samenwerking intensiveren om georganiseerde misdaad aan te pakken. - Buitengrenzen van de EU sterker controleren. In uitzonderlijke gevallen controles aan binnengrenzen tijdelijk toestaan.
• Betere afstemming van de verschillende onderdelen van het buitenlandbeleid.
• Het Nederlandse pensioenstelsel mag niet worden aangetast door de EU.

PvdA

• Europees actieplan initiëren ter bestrijding van belastingfraude, -vlucht en -ontduiking om de inkomsten van lidstaten te vergroten.
• Europese werkgelegenheid stimuleren door te investeren in scholing, onderzoek, innovatie, energie-efficiëntie, infrastructuur en digitalisering.
• Nationale publieke dienstverlening zoals gezondheidszorg, sociale woningbouw en het pensioenstelsel, afschermen van interne marktregels.
• Instellen Europees bankentoezicht. De Europese Centrale Bank (ECB) krijgt een actievere rol.
• Invoeren van een belasting op financiële transacties.
• Instellen van een Europees depositogarantiestelsel en Europese bankenunie.

SP

• Betere coördinatie om uit de crisis te komen. Nationale parlementen en het Europees Parlement dienen het proces beter te controleren.
• De ECB krijgt een ruimer mandaat: naast het bestrijden van inflatie gaat de bank zich ook richten op het bevorderen van werkgelegenheid. De ECB krijgt eveneens democratisch toezicht.
• ECB kan economie beter stimuleren door overheidsobligaties van alle eurolanden op te kopen.
• Ingrijpende regulering van financiële markten om de Europese economie te stabiliseren.
• Europese afspraken maken over de ondergrens van het minimumloon die geldend is voor alle lidstaten, gerelateerd aan het nationale inkomen.
• Europese regels die grote bedrijven bevoordelen herzien.
• Vereenvoudigen van Europese aanbestedingsregels om de administratieve lasten te drukken.
• Nederland intensiveert de hulp aan Europese landen aan de buitengrens van de EU om te zorgen voor een beheersbare migratie.

GroenLinks

• Europese Green New Deal ter bestrijding van de crisis.
• Instellen van een krachtig Europees toezicht op de financiële markten.
• Instellen van een Europees depositogarantiefonds.
• Meer transparantie op financiële producten.
• Uitbreiden bankenbelasting.
• Voorstander van heffing op financiële transacties.
• Hogere kapitaalbuffers voor banken.

D66

• Europees toezicht op de financiële sector.
• Instellen van een Bankennoodfonds als een Europese bank dreigt om te vallen.
• Interne markt EU voltooien voor goederen, diensten, kapitaal en werknemers.
• Interne digitale markt voltooien.
• Politieke integratie van EU verder voortzetten.
• Voorstander van één Europees depositogarantiestelsel.

PVV

• Nederland maakt afspraken over vrij verkeer van goederen, diensten en kapitaal.
• Voorstander van vrij verkeer van personen, met uitzondering van goedkope arbeidskrachten uit Oost-Europa.
• Verdrag van Schengen opzeggen: Nederland wordt weer verantwoordelijk voor haar eigen grenzen.

ChristenUnie

• Samenwerking is kern van de EU, maar Nederland moet geen verdere stappen nemen naar een politieke unie.

Daarom de samenwerking terugbrengen tot rationale en realistische proporties.

• Minder Europese regels en richtlijnen. Lidstaten moeten bestaande richtlijnen beter implementeren en naleven.
• Geen Europese belasting.
• De ECB moet stoppen met het opkopen van schuldpapieren van Zuid-Europese landen. Gemaakte schulden moeten uiteindelijk worden afgelost en waar nodig worden kwijtgescholden.
• Agentschappen die zich niet richten op Europese kerntaken, kunnen hun deuren sluiten. Nederland en de EU

VVD

• Brusselse regeldruk terugdringen.
• Geen macht overdragen aan Brussel om de aansturing van de euro te verbeteren.
• Kritisch kijken naar nieuwe Europese regelgeving en afvragen of lidstaten het niet beter zelf kunnen regelen.

CDA

• Europese wetgeving mag niet in strijd zijn met het subsidiariteitsbeginsel: zaken die lidstaten goed zelf kunnen regelen, moeten ze niet overlaten aan Europa.
• Gulden niet opnieuw invoeren.

PvdA

• Het subsidiariteitsbeginsel is leidend.

SP

• Geen verdere overdracht van onze nationale soevereiniteit, maar effectievere samenwerking in Europa.
• Het subsidiariteitsbeginsel streng toepassen.
• Bij belangrijke besluiten dient de Nederlandse bevolking zich uit te spreken, bijvoorbeeld via referenda.
• Brusselse bureaucratie aan banden leggen.
• Europa speelt niet de baas over de nationale begroting, sociale stelsel, pensioenen, onderwijs, zorg, huisvesting en openbaar vervoer.

GroenLinks

• Minder bestuurlijke drukte en meer democratie in Europa.
• Burgers moeten meer invloed krijgen op wat er in Brussel gebeurt.

D66

• Zaken die nationaal geregeld kunnen worden, doen de lidstaten zelf.
• Minder Europese bureaucratie en regels.
• Niet terugkeren naar de gulden.

PVV

• Nederland stapt uit de EU en wordt lid van de Europese Vrijhandelsassociatie (EVA). Nederland sluit bilaterale verdragen met de EU.
• Betalingen aan Brussel stopzetten.
• Nederland stapt uit de euro en voert de gulden opnieuw in.
• Geen bemoeienis van de EU met nationaal beleid.
• Ieder EU-besluit dat de soevereiniteit van Nederland raakt voorleggen aan de bevolking in een referendum.
• Onmiddellijk een opt-out op het gebied van immigratie.
• Nederland krijgt haar bevoegdheden en vetorecht terug.

ChristenUnie

• De Nederlandse netto betalingspositie verbeteren. De huidige afdrachtkorting in ieder geval handhaven.
• Zaken die op nationaal niveau geregeld kunnen worden, behoren tot het domein van de lidstaten. Besluiten moeten zo dicht mogelijk bij de burger genomen worden.
• De Tweede Kamer moet meer inspraak houden bij het aanpakken van de schuldencrisis.

Algemeen

VVD

• Pro-Europa
• Geen eurobonds.
• Het maandelijkse verhuiscircuit van Brussel naar Straatsburg schrappen.

CDA

• Pro-Europa.
• EU-regels verminderen met 25%.
• Eén vaste Europese vergaderplek.

PvdA

• Pro-Europa
• Verhuiscircus naar Straatsburg afschaffen.
• Bonussen in de financiële sector beperken tot 20% boven het vaste salaris.
• Eurobonds op termijn mogelijk.
• Invoeren Europese kieslijsten
• Registratie verplichten voor lobbyisten voor het Europees Parlement en de Europese Commissie. Ook lobbyisten voor de Europese Raad dienen zich te registreren.

SP

• Europa-kritisch
• Terugdringen van het aantal lobbyisten.
• Europese instellingen moeten meer luisteren naar belangenorganisaties.
• Uitbreiden van de controlerende macht van het Europees Parlement.
• Geen nieuwe leningen verstrekken aan Griekenland. In plaats daarvan een groter deel van de schuld afschrijven. GroenLinks
• Pro-Europa
• Een einde maken aan de bonuscultuur. Bankiers krijgen een beroepseed die wordt vastgelegd in een openbaar register.
• Instellen van een internationaal hof voor overheidsschulden. Deze instantie bepaalt welk gedeelte van de schuld kwijtgescholden mag worden als de schuldenlast van een land onhoudbaar is.
• Voorstander eurobonds.

D66

• Pro-Europa
• Grotere kapitaalbuffers voor banken.
• Voorstander eurobonds.

PVV

• Anti-Europa
• Geen Europese belastingen.
• Geen Europees leger.
• Geen gewapende Europese missies.
• Het Europees Parlement afschaffen.
• Geen eurobonds.
• Verhuiscircus naar Straatsburg stopzetten.
• De EU-vlag verdwijnt van openbare gebouwen.

ChristenUnie

• Euro-kritisch (eurorealisme)
• Loonmatiging voor Europese ambtenaren.
• Geen eurobonds.
• Instellen van een onderzoek naar een opsplitsing van de eurozone.
• De verhuiscaravaan tussen Brussel en Straatburg stop - Schulden voor Griekenland afwaarderen.

Bron 7:

Meerderheid Nederlanders wil referendum over EU-lidmaatschap Nederland

48 procent is vóór Nexit

20-06-2016, 14:53  

        Tags: EenVandaag​ , Nexit​      

Een meerderheid (54%) zou zich graag in een referendum willen uitspreken over de vraag of Nederland in de EU moet blijven. Dit blijkt uit ​onderzoek van EenVandaag​ in de week van het Brexit referendum. Mocht zo’n referendum er komen dan ​zijn de ondervraagden verdeeld over een mogelijke Nexit. ​ ​Net geen meerderheid, maar wel bijna de helft (48%) vindt op dit moment dat Nederland de EU zou moeten verlaten. 45 Procent vindt dat we lid moeten blijven.

Het draagvlak voor een Nexit is het hoogst onder kiezers van de PVV (94%), SP (58%), 50Plus (63%) en niet- stemmers.​ Zij zijn ook het meest voorstander van het houden van een referendum juist om zich tegen het EU lidmaatschap te kunnen uitspreken. Volgens de voorstanders van een Nexit kost de EU ons veel te veel geld en kunnen we beter baas in eigen land zijn.​ De achterban van de meeste andere partijen is i​            n meerderheid voor lid blijven van de EU: PvdA (68%), CDA (68%), D66 (85%), GroenLinks (82%) ChristenUnie (61%). VVD-stemmers zijn verdeeld: 47 procent is voor lid blijven en 45 procent wil uit de EU.

Brexit

Van 43 procent van de ondervraagden hoeft Nederland geen referendum te houden.Volgens de referendumwet is een referendum over een Nexit nu nog niet mogelijk, want die geldt alleen voor nieuw aangenomen wetten en verdragen. De referendumwet zou dus eerst aangepast moeten worden.

In het onderzoek werd ook gevraagd hoe de deelnemers tegen een eventuele Brexit aankijken. ​ Net zoals in Engeland is hierover verdeeldheid. De meeste deelnemers (5​     0 procent) zien het liefst dat het Verenigd Koninkrijk lid blijft van de EU. Zij denken dat dit economisch beter is voor Europa én voor Nederland. Ook vrezen ze dat er meer landen zullen vertrekken als er één schaap over de dam is. Een groep van 37 procent is voorstander van een Brexit. Zij vinden het juist goed als Engeland er uit gaat, want dan wordt het voor Nederland ook gemakkelijker om uit te treden.

Bron 8:

1. Langdurige vrede en stabiliteit

Het voornaamste doel van de Europese Unie is uiteraard vrede en stabiliteit binnen de lidstaten. Individuele landen zullen weinig bewerkstelligen wanneer er een oorlog uitbreekt, maar samen sta je sterker.

2. De Euro

De euro wordt door velen als een voordeel beschouwd

. Je gaat nu veel makkelijker een dagje winkelen of een avondj

                                                                                         ​                                                   e

stappen in België; je kunt immers met dezelfde munt betalen. Daarnaast is de markt door de komst van de Euro doorzichtiger geworden. Prijzen van goederen kunnen direct vergeleken worden, en hoeven niet eerst te worden omgerekend naar een andere munteenheid.​ Een nadeel van de Euro is dat de invoering ervan enorme kosten met zich meebracht. Daarnaast hebben landen niet meer de mogelijkheid om in tijden van economische tegenspoed de export te stimuleren, door de wisselkoers naar beneden aan te passen.

3. Vrij verkeer van personen

Personen kunnen vrij reizen binnen de Europese Unie en hebben daardoor meer bewegingsvrijheid. Door het opheffen van grenscontroles worden veel kosten en tijd bespaard. Mede hierdoor is het werken en studeren in andere Europese landen vergemakkelijkt​.​ Recentelijk is echter ook een nadeel naar boven gekomen. De enorme toestroom van vluchtelingen is uiteraard niet wat men voor ogen had, toen het vrije verkeer van personen werd ingevoerd.

 4. Vrij verkeer van goederen

Het vrije verkeer van goederen heeft tot gevolg dat er geen douanekosten en dergelijke meer betaald hoeven te worden. Als handelsland profiteert Nederland hier uiteraard enorm van.

 5. Handelsverdragen

Door Brussel worden over de hele wereld handelsverdragen gesloten, deze leiden tot meer werk en welvaart. De Europese Unie is hiertoe in staat, omdat het het grootste handelsblok ter wereld is. Nederland zou dergelijke verdragen zelf niet kunnen realiseren.

 6. Afspraken m.b.t. klimaatverandering

Een wereldwijd probleem is de voortzettende klimaatverandering. IJskappen smelten en het gat in de ozonlaag wordt alsmaar groter. Nederland zal hier als individueel land niets aan kunnen veranderen. Gezamenlijk is dit echter wel mogelijk. Binnen de Europese Unie zijn dan ook diverse afspraken m.b.t. de CO-uitstoot en dergelijke gemaakt, in een poging de klimaatverandering een halt toe te roepen.

 7. Afschaffen extra belkosten

Nu is het nog zo dat bellen en internetten in het buitenland extra kosten met zich meebrengt. Per juni 2017 wordt dit binnen de Europese Unie afgeschaft. Burgers van EU-lidstaten zullen dan in een ander EU-land even veel betalen voor hun belminuten en data als in hun eigen land. Zelf ben ik redelijk verslaafd aan mijn telefoon, ik zie dit dan ook als een enorm voordeel.

 8. Antiterrorismebeleid

De Europese Unie heeft verschillende maatregelen genomen om terrorisme te bestrijden. Zo kunnen banktegoeden van bepaalde personen, die gelinkt worden aan terrorisme, bevroren worden en worden tussen de EU-landen onderling persoonsgegevens uitgewisseld. Een persoon die bijvoorbeeld gezocht wordt in Engeland, kan dus ook in Nederland gevonden worden. Sinds 2002 bestaat er ook een Europees aanhoudingsbevel en een uitleveringsverdrag tussen de lidstaten.

 9. De kosten

Door middel van subsidies ontvangen de lidstaten geld van de Europese Unie. Daartegenover staat dat de lidstaten elk jaar een deel van hun nationale inkomsten afdragen aan de Europese Unie. Tot 1992 ontving Nederland meer geld van de Europese Unie dan dat het afdroeg. Na 1992 is Nederland een van de grootste netto betalers geworden. Per hoofd van de bevolking word meer dan € 200 door Nederland afgedragen aan de Europese Unie. Dat is uiteraard veel geld.

 10. Minder individuele zeggenschap

De Europese Unie heeft veel invloed op het beleid van haar lidstaten. Er worden veel afspraken gemaakt, waar de lidstaten zich aan dienen te houden. Lidstaten mogen bijvoorbeeld maar een beperkt financieringstekort hebben, dienen bij het vaststellen van de btw rekening te houden met de btw-richtlijn etc. De lidstaten worden dus beperkt in hun soevereiniteit, dit kan worden gezien als een nadeel.

Bronnen:

http://www.europa-nu.nl/id/vh1alt8tl1wf/antiterrorismebeleid

http://www.europa-nu.nl/id/vh7zbu35kazc/europa_kosten_en_baten

http://www.telegraaf.nl/dft/nieuws_dft/22201185/__Waarom_wij_voor_de_EU_kiezen__.html

http://www.europa-nu.nl/id/vhj1ngguzrwe/goedkoper_mobiel_bellen_en_internetten

Bron 9:

Paul Dekker & Charlotte Wenne 

Publieke opinies over Europa

“Tussen abstracte steun en concrete ergernissen”

Het ‘nee’ van het referendum over de Europese grondwet van 1 juni jl. was overtuigend, terwijl ook de politieke consequenties ervan direct duide-lijk waren. Het Grondwettelijk Verdrag zou door Nederland niet worden geratificeerd. Wat alles-behalve duidelijk was, en nog steeds onduidelijk is, is wat het ‘nee’ betekent in termen van houdingen van de Nederlandse bevolking tegenover de Euro-pese integratie. Uit de rond het referendum verrichte onderzoeken komen uiteenlopende verklaringsfacto-ren voor het stemgedrag naar voren en deze heb-ben lang niet altijd betrekking op voor- en afkeuren ten aanzien van Europa. De houding tegenover het kabinet en de politiek, alsmede het maatschappelijk onbehagen, speelden zeker ook een rol, maar over de mate waarin en het verband ervan met opvattingen over Europa verschillen de meningen.

Wij gaan hier niet proberen een bijdrage te leveren aan de verklaring van de uitslag van 1 juni.1​ ​ In dit artikel beperken we ons tot de vraag hoe Nederlan-ders denken over Europa. Wat weten we daarvan op basis van onderzoek? We zijn vooral geïnteresseerd in de mate van afwijzing en steun voor de EU en de veranderlijkheid daarvan volgens verscheidene soorten onderzoek. We gaan eerst in op enkele bevindingen uit bevolkingsenquêtes en vervolgens uitgebreider op de meningen en meningsvorming in focusgroepen, in oktober aangevuld met enkele terugblikkende indivi-duele interviews met deelnemers aan een focusgroep. Ten slotte komt de vraag aan de orde wat dit alles be-tekent voor de verdere meningsvorming over Europa.

De publieke opinie geënquêteerd

Tabel 1 vergelijkt de steun voor de opvatting dat het lidmaatschap van de Europese Unie een ‘goede zaak’ is, tussen Nederland en de drie andere landen waar in de loop van 2005 een referendum over de Euro-pese grondwet is gehouden. De vraagstelling in de enquêtes na het referendum verschilt van die van de reguliere metingen in de ​Eurobarometers van het na-jaar van 2004 en het voorjaar van 2005, maar op elk moment kunnen de landen worden vergeleken.

De steun voor het EU-lidmaatschap is in het najaar van 2004 en het voorjaar van 2005 alleen in Luxem-burg groter dan in Nederland. Ook in vergelijking met de overige 21 EU-lidstaten en op andere indi-catoren plaatst Nederland zich in deze tijd onder

de meest Europa-vriendelijke landen.2​ ​ In de enquê-tes na​  het referendum is de steun in Nederland het minst van de vier landen, maar de verschillen zijn niet groot. In alle vier landen vindt ook onder de tegenstanders een meerderheid het lidmaatschap een goede zaak. Eind mei 2005 vindt (volgens een weer iets afwijkende vraagstelling) 74% van het Neder-landse electoraat het een goede zaak dat Nederland lid is van de EU; 12% vindt dat een slechte zaak. Van die 12% is op dat moment slechts 5% van plan vóór de grondwet te gaan stemmen, 55% wil tegen gaan stemmen (en de overige 40% wil niet gaan stemmen of weet nog niet wat). Interessanter is dat van de 74% die het

EU-lidmaatschap een goede zaak vindt, 31% vóór de grondwet en 32% tegen wil gaan stemmen.

In tabel 2 wordt de ontwikkeling van enkele opvat-tingen in Nederland over Europa in 2005 tot begin mei gevolgd. De stemming rond de EU en vooral de grondwet wordt in deze periode negatiever. Rond

1 mei is de voorsprong van de voorstanders van de grondwet al bijna verdwenen. Volgens een identieke meting van hetzelfde onderzoeksbureau is eind mei 39% voorstander en 45% tegenstander (de rest gaat niet stemmen of weet nog niet wat).

Tijdens het referendum een paar dagen later is het overwicht van de tegenstanders nog groter. Interes-santer dan die verhoging in de verkiezingskoorts tussen het Franse en Nederlandse referendum is dat volgens de reguliere ​Eurobarometers er rond deze tijd nog altijd een meerderheid is vóór een grondwet. Volgens dat onderzoek was in het najaar van 2004 73% van de Nederlanders voor ‘een grondwet voor de Europese Unie’ en in het voorjaar van 2005 nog al-tijd 53% (het landengemiddelde van de oude vijftien was 66, resp. 56%).

Jaargang 59 nr. 12 ​■​ december 2005

Internationale

62

7

Spectato

r

Tabel 1. Lidmaatschap van de EU is ‘een goede zaak’: Instemminga​ ​ (%) in de vier referendumlanden

Land

Najaar 2004

Voorjaar 2005

Na het

Naar stemgedrag

(referendumdatum:

refere n-

dum

% opkomst / % voor)

vo

or

tege

n

niet gestemd

Spanje (20.2: 42% / 77%)

72

66

85

97

61

79

Frankrijk (29.5: 70% / 45%)

56

51

88

99

83

81

Nederland (1.6: 63% / 38%)

75

77

82

98

78

76

Luxemburg (10.7: 87% /

57%)

85

80

93

99

80

97

Tabel 2. Ontwikkeling van diverse opvattingen (%) in de Nederlandse bevolking, januari-mei 2005

3 – 8

25 febr.

30 maart

26 april

janua

ri

– 4 maart

– 6 april

– 7 mei

Houding tegenover de Europese Unie:

•

(zeer) positief

40

38

35

35

•

(zeer) negatief

14

17

16

20

Vertrouwen op dit moment in de Europese

Unie

•

(zeer) veel vertrouwen

14

14

12

12

•

geen (enkel) vertrouwen

27

28

30

31

Opvatting over de Europese grondwet

•

voorstander

61

54

52

42

•

tegenstander

21

27

26

37

Bron: Data Kwantitatief onderzoek Referendum Europese grondwet (​Marktresponse P1041)

‘Een’ grondwet blijf populairder dan ‘de grondwet’ waarover gestemd zou gaan worden. Eenzelfde ver-schil is waarneembaar bij opvattingen over de euro: volgens de Eurobarometer​        is in het voorjaar van 2005 ruim tweederde van de Nederlanders voor ‘een Eu-ropese monetaire unie met één munt, de euro’, maar een meerderheid van vergelijkbare omvang zegt in ander onderzoek dat ‘de euro’ vooral nadelen heeft en niet had moeten worden ingevoerd.3​ ​ Het verschil tussen ‘een’ en ‘de’ (grondwet of euro) is veelzeg-gend. Men is voor een idee, maar niet voor de om-streden verwezenlijking ervan.

De conclusie van deze paragraaf kan zijn dat de

publieke opinie volgens enquêtes positiever was dan de referendumuitslag en de beschouwingen in de media rond die tijd doen vermoeden. Naarmate er algemener gevraagd wordt, is de houding positiever; naarmate we dichter bij 1 juni komen c.q. de kwes-ties concreter worden, is de houding negatiever.

De publieke opinie op kleine schaal

In de laatste maanden van 2004 en de eerste maan-den van 2005 hebben we met groepjes van telkens rond de zeven ‘gewone Nederlanders’ gesprekken gevoerd over hun betrokkenheid bij en opvattingen over Europa. Om deelname aan het gesprek te be-

vorderen, zorgden we ervoor dat de deelnemers aan deze zg. ‘focusgroepen’ ongeveer hetzelfde oplei-dingsniveau hadden.

Europa wordt in alle groepen in het beste geval een tamelijk saai onderwerp gevonden. De kennis en betrokkenheid zijn gering. Vooral de hoger opge-leiden constateren dat met enig ongemak: Europa

is inderdaad best wel belangrijk en eigenlijk zou je je er meer voor moeten interesseren. Enthousiasme over Europa hebben we nooit gesignaleerd, de meest positieve opstelling lijkt te bestaan uit een sterke re-lativering van nadelen en dingen die fout gaan in het licht van de (economische) noodzakelijkheid van de Unie en het Nederlandse lidmaatschap. Doorgaans overheersen de nadelen en schandalen de discussies. Al pratend rijgen de negatieve verhalen, krantenbe-richten en ervaringen zich aaneen, vooral in de groe-pen met laagopgeleide deelnemers. De belangrijkste negatieve kwesties zijn hier de dure euro, de drei-gende concurrentie van goedkope werknemers uit de nieuwe lidstaten en de positie van Nederland als nettobetaler. De rode draad in de discussie is hier de ​economische positie van deelnemers zelf. Men heeft het​ gevoel erop achteruit te gaan als gevolg van ‘Brussel’. De werkgelegenheid en de inkomenspositie wor-den bedreigd. Ook in de gesprekken van de hoger opgeleiden komen negatieve associaties bij ‘Brussel’ bovendrijven, maar die hadden zelden betrekking op henzelf en gingen eerder over de bureaucratie, onbe-grijpelijke regels, overbodige subsidies en de maan-delijkse verhuizingen tussen Brussel en Straatsburg, alsmede het gesjoemel met onkostenvergoedingen van Europarlementariërs.

De deelnemers van de meest negatieve (laag opge-leiden) focusgroep werden ​na het referendum indivi-dueel nog eens benaderd. Ze hadden niet gestemd of tegen de grondwet gestemd. De argumenten daarvoor zijn niet echt anders dan de redenen die mensen in enquêtes kunnen aankruisen, maar in de gesprekken wordt de meerlagigheid ervan zichtbaar: Informatiegebrek wordt als eerste reden naar voren gebracht, maar doorpratend stuit men op een nega-tieve houding tegenover de (Nederlandse) politiek en op economische angsten. De ‘dure euro’ (inclusief de ontkenningen en andere leugens van de bestuurlijke elite) en de ‘Poolse loodgieter’ zijn inmiddels vaste argumenten.

De focusgroep wordt gememoreerd als iets wat de interesse in Europa heeft verhoogd – nadien volgde men toch eerder een discussie over Europa op tv – en

de eigen negatieve houding heeft versterkt: ‘Mijn gedachten over Europa werden [door de focusgroep] eigenlijk alleen maar bevestigd. Het is niet alleen iets dat bij mij leeft, maar dus bij een hele grote groep mensen, denk ik. Want in die focusgroep was er geen één die echt positief over Europa sprak.’

Teleurstelling overheerst. Het referendum lijkt niets veranderd te hebben; men hoort er niets meer over. Men heeft weinig zin in een brede maatschappelijke discussie (men verwacht ingewikkelde beschouwin-gen over institutionele kwesties), maar tegelijkertijd vindt men dat de politiek meer naar de gewone man zou moeten luisteren: ‘Ik denk dat als iemand van de politiek bij mij aan de deur komt en zegt “Heb je misschien eens 20 minuten de tijd voor mij, want ik wil gewoon eens praten”, dan zou ik daar echt mee instemmen.’

Het beeld dat oprijst uit de interviews, spoort met de bevindingen uit de focusgroepen die Hans Anker na het referendum bij elkaar bracht: economische onzekerheid, teleurstelling omdat het referendum

‘niets veranderd heeft’ en weinig behoefte aan een brede maatschappelijke discussie.4​ ​ Geen voorlich-tingscampagnes en officiële discussies, maar politici moeten met mensen in gesprek gaan over concrete thema’s en dilemma’s, en vooral zou ‘de regering eerlijker moeten zijn over de voor- en nadelen van Europa’. Evenals in onze eigen focusgroepen is in de focusgroepen van Anker de toon over Europa nega-tief. Men wordt positiever wanneer een ​internationale ​context wordt aangebracht en wordt verwezen naar de ​ concurrentie vanuit India en China.

Wat vinden de Nederlanders nu echt van Europa?

Daar zitten we nu met tegenstrijdige bevindingen: enerzijds over de hele linie ook tijdens het referen-dum nog altijd tamelijk positief gestemde geënquê-teerden en anderzijds negatieve of ronduit cynische deelnemers aan focusgroepen. Wat vinden Nederlan-ders echt van Europa?

Waarschijnlijk is dit een foute vraag en moeten we het hele idee laten varen dat men weldoordachte opvattingen heeft over Europa en dat het er alleen maar om gaat ze goed te meten. Voor politiek in het algemeen is al vaak aangetoond dat de meeste men-sen er helemaal geen uitgekristalliseerde meningen op na houden. Ze hebben intuïties over waar hun idealen en belangen behartigd worden, loyaliteiten ten aanzien van partijen, sympathieën en antipathie-en met betrekking tot politici en soms op onderdelen

een gepassioneerde opvatting en meer dan opper-vlakkige kennis van de politieke opties. Op basis hiervan maken mensen redelijke politieke keuzen, maar geen rationele keuzen op basis van ruime in-formatie en expliciete criteria. Kunnen mensen in de binnenlandse politiek bij nieuwe vragen nog aardig afgaan op de stellingname van partijen, politici en opinieleiders en hun intuïtie volgen, in het geval van Europa tasten ze in het duister. Tot voor kort hoefden​   burgers ook helemaal geen meningen over Europa te hebben. De Europese integratie ging langs hen heen en was in de Nederlandse politiek géén omstreden kwestie.

Men is globaal voor Europa en specifiek tegen be-perkingen van nationale vrijheden, tegen verspilling, tegen wantoestanden, enz. Met dit geheel van opvat-tingen valt goed te leven, kruist men in een enquête aan dat de EU een goede zaak is en schudt men het hoofd als er rare berichten uit Brussel in het nieuws zijn. Op het moment dat Europa echter politiek gaat spelen en men moet gaan kiezen, wordt de situatie anders. Bij gebrek aan fundering en verankeringen van opvattingen over Europa in politieke kennis en loyaliteiten kan het dan alle kanten opgaan.

In de focusgroepen gaat het vooral een negatieve kant op. Dat is geen toeval. Negatieve feitelijkheden​           winnen het in een discussie over politiek vaak van vage voordelen en idealen. In geval van twijfel zijn ​ de meeste mensen liever realistisch of cynisch dan naïef.5​ ​ In de ongeorganiseerde maatschappelijke dis-cussie voorafgaande aan het referendum zal dat ook een rol hebben gespeeld. In het chagrijnige Neder-landse politieke klimaat werden meer negatieve dan politieke meningen ontwikkeld (naast méér opvat-tingen voor én tegen op basis van toegenomen inte-resse en kennis). De positieve toon van de enquête-uitslagen was niet, of in ieder geval niet primair, het gevolg van meetfouten, maar een correcte weergave van de bestaande ​di use steun voor de EU, zoals de overheersend negatieve opvattingen in de focusgroe-pen een goede indicator waren van de publieke opi-nie voorafgaande aan 1 juni. Wat daarvan is blijven hangen, zal blijken in de volgende Eurobarometers​           : misschien blijft er een grotere reserve ten aanzien van de EU bestaan, misschien groeit de meerderheid van het-wel-een-goede-zaak-vinden weer.

Hoe verder?

De Nationale Europa Discussie v/h Brede Maat-schappelijke Discussie is eind september/begin oktober afgeblazen en de publieke aandacht voor Europa is weer verflauwd, al zal de interesse nu nog wel groter zijn dan ze vóór de referendumcam-pagne was. Het vasthouden en weer vergroten van de betrokkenheid van Nederlanders bij Europa is nu vooral een verantwoordelijkheid van de gewone politiek en de media. Partijpolitiek zijn er hoopvolle tekenen op een natuurlijke politisering van Europa. Staatssecretaris Nicolaï benadrukte onlangs in een artikel in dit blad terecht het belang van een par-tijpolitieke profilering van Europa. 6​ ​ Dat is voor de overgrote meerderheid van burgers de enige weg om via verkiezingen en in discussies over politiek betrokken te zijn bij Europa. Verwacht echter niet dat meer betrokkenheid automatisch tot meer steun leidt. Integendeel, de reserves zouden wel eens eerder kunnen toenemen. Dat is echter verre te verkiezen boven terugkeer naar een uiterst diffuse steun die weinig basis biedt als er op Europees politiek gebied echt weer eens iets gaat spelen. Of erger nog: als een handige politieke ondernemer wrevel over Europa weet te mobiliseren voor heel andere doeleinden.

Noten

· Zie​ daarvoor, ook samenvattend en doorverwijzend: P. Dekker & C. Wennekers, ‘De publieke opinie over Europa’, in: P. Dek-ker & S. Ederveen (red.), ​Europese tijden. Europese verkenning 3, Den Haag: Sdu, 2005, blz. 7-44.

2 ​Ibid., blz. 42.

  3 ​Ibid.

        ·        ​  H. Anker, ​                 ​Kom maar naar de camping!, Amsterdam/New York: Anker Solutions, 2005.

5 Dekker & Wennekers, ​a.w. noot 1, blz. 38.

          ·          A.​           Nicolaï, ‘Een nieuwe weg naar Europa’, in: ​Internationale ​Spectator, oktober 2005, blz.

499–502.

          Paul Dekker ​en​ Charlotte Wennekers zijn werkzaam bij het Sociaal en​   ​ ​Cultureel Planbureau.

Bron 10:

Het belang van de EU- Hoofdinhoud

        Economisch belang: de theorie​

Voordelen van de interne markt van de EU zijn in theorie​:

·        Lagere kosten door het wegvallen van grensformaliteiten en allerlei specifieke nationale regulering

·        Het openbreken van de diverse nationale markten zorgt ervoor dat de deelnemende landen kunnen profiteren van de efficiencyvoordelen die buitenlandse handel met zich meebrengt

·        Een grotere markt biedt meer mogelijkheden voor specialisatie, variatie en benutting van schaalvoordelen

·        Bedrijven worden blootgesteld aan meer buitenlandse concurrentie. Dit vormt een prikkel om de efficiency te verhogen en de prijzen te beperken

·        De grotere markt kan ook prikkels geven om meer te doen aan onderzoek en ontwikkeling

·        Betere werking van de arbeidsmarkt als bedrijven makkelijker geschikt personeel uit het buitenland kunnen aantrekken

Het nadeel van de gemeenschappelijke markt is dat het vergemakkelijken van de handel binnen de EU de handel met landen buiten de EU relatief moeilijker maakt. Tegenover een positief handels creërend effect binnen de EU bestaat er een negatief handel verschuivend effect waarbij handel met landen buiten de EU wordt verschoven naar landen binnen de EU, terwijl het (bij afwezigheid van discriminatie tegen landen buiten de EU) soms economisch efficiënter kan zijn om bepaalde zaken te verhandelen met landen buiten de EU.

Ook overregulering binnen de EU wordt soms als nadeel genoemd, maar het blijft de vraag of er minder overregulering zou zijn als alle 28 EU-landen alles op eigen houtje zouden regelen.Voor de handel tussen de EU-landen zou dit nadelig zijn.

Het belangrijkste voordeel van de euro is dat de kosten van het omwisselen van valuta en de daarmee gepaarde risico’s zijn weggevallen, en dat is gunstig voor de handel.​ De invoering van de EMU is begin jaren ’90 voor een fors deel beargumenteerd aan de hand van het rapport ‘One market, one money’ van de Europese Commissie. Bij de invoering van de euro was de gedachte dat deze voor de andere landen dan Duitsland (zeker voor Zuid-Europa) meer prijsstabiliteit en een lagere rente zou brengen. Naast de dollar zou de euro ook een internationale reserve-munteenheid worden.

Het grootste theoretische nadeel van de euro is dat er nog steeds aanzienlijke economische verschillen tussen de deelnemende landen bestaan​, terwijl ze hun wisselkoers niet meer aan de eigen specifieke omstandigheden kunnen aanpassen. Ook is gebleken dat de overige ruimte voor een zelfstandig macro-economisch en begrotingsbeleid zijn grenzen kent.

Nieuwe toetreders

Volgens een recente studie van Campos, Coricelli & Moretti (2014a) hebben de EU-uitbreidingen van 1981-2004 ​de toetredende landen gemiddeld ca. 12% extra BBP per hoofd van de bevolking opgeleverd. Voor de meeste landen waren de voordelen van het EU-lidmaatschap groter dan de kosten, behalve voor Griekenland.

De onderzoekers vergeleken het feitelijke BBP per capita van de toetreders met dat van een kunstmatige controlegroep. In de eerste tien jaar na toetreding hadden ​de toetreders van 1973 een inkomensvoordeel van ca. 12% BBP, en die van 1995 een voordeel van 4% (vergeleken met de situatie waarin ze geen lid zouden zijn). Over de hele periode sinds de toetreding hebben de toetreders van 1973 een voordeel geboekt van ca. 34%, en die van 1995 een voordeel van 5%.​ Het inkomen per hoofd van de bevolking in het Verenigd Koninkrijk en Denemarken zou volgens Campos, Coricelli & Moretti (2014b) 25% lager zijn geweest als deze landen in 1973 geen lid van de EG waren geworden. Voor Ierland is dat cijfer ongeveer 50%

        De euro​ 

Badinger & Breuss (2011) trekken de volgende conclusies over de economische effecten van de euro:

·        ​Het handelseffect van de euro is relatief klein. Het positieve effect op de inra-eurozone handel bedraagt gemiddeld zo’n 10% (schattingen variëren van 5 tot 15%)

·    ​    De euro heeft niet geleid tot handelsverschuiving maar lijkt de importen van de buitenwereld naar de eurozone zelfs met 7% te hebben doen toenemen.

·        Binnen de eurozone zijn er aanzienlijke verschillen tussen de deelnemende landen. De grootste winnaars zijn Spanje, de Benelux-landen en Duitsland, die hun intra-eurozonehandel meer dan 20% hebben zien toenemen.

·        Industrieën die gevoelig zijn voor schaalgrootte hebben het meest geprofiteerd van de euro.

·        De handelseffecten van de euro zijn verder al snel opgetreden.

·        Ondanks de groei van de handel is er nauwelijks bewijs voor prijsconvergentie na de introductie van de euro. De euro heeft wel bijgedragen aan prijsstabiliteit in de eurozone.

·        De euro is een belangrijke reserve munteenheid geworden (25% van de totale wereldreserves, vergeleken met 65% voor de Amerikaanse dollar)

·        De verwachte economische groeivoordelen van de euro zijn (nog) niet gerealiseerd​.

Nederland en de EU

Het CPB-onderzoek van Straathof c.s. berekende in 2008 de gevolgen van de interne markt voor de Nederlandse economie:

·        8% van de goederenexport en -import van de EU-lidstaten kan worden toegeschreven aan de interne markt (IM). Voor Nederland is dit beduidend meer: 18% van de export en 12% van de import.

·        Het effect varieert over de tijd, maar het EU-lidmaatschap heeft sinds de jaren ‘60 altijd extra handel opgeleverd. Voor de EU heeft de IM-uitbreiding een groter effect op de goederenhandel gehad dan een verdieping van de marktintegratie. Voor Nederlandse exporten zijn IM-uitbreiding en verdieping ongeveer even belangrijk.

·        Het handelsverhogende effect van de IM voor goederen en diensten heeft het BBP in de EU met ongeveer 3% doen toenemen en in Nederland met ca. 6%. In een conservatiever scenario zijn deze inkomenseffecten respectievelijk 2 en 4%. Volgens de CPB-schattingen uit 2008 was bijna de helft van de inkomenstoename van het huidige niveau van IM-beleid gematerialiseerd. Het andere deel zou naar verwachting de komende decennia neerslaan. Uiteindelijk kan de inkomenstoename als gevolg van de IM bijna 10% in de EU wordenen en in Nederland 17%.

·        Ongeveer 5% van de handel in diensten in de EU vloeit voort uit de IM. Voor Nederland is het effect vergelijkbaar. ​De integratie van dienstenmarkten draagt veel minder bij aan de inkomenstoename van de IM, omdat de handelstoename

door het IM-beleid voor diensten maar ongeveer de helft is van die van goederen in de EU. Ook draagt dienstenhande​           l maar eenderde bij aan de openheid van een land vergeleken met goederenhandel. Op de lange termijn draagt de integratie van dienstenmarkten daarom maar ongeveer 1% bij aan de BBP-toename in de EU. Voor Nederland is dat volgens Straathof c.s. bijna 3% omdat de verhandelbaarheid van diensten naar verhouding groter is.

·        De IM heeft voor 11% aan de uitgaande en 17% aan de binnenkomende voorraad directe buitelandse invsteringen van de EU15 bijgedragen. Voor Nederland is het effect vergelijkbaar.

·        Driekwart van de Nederlandse export gaat naar EU-lidstaten. Timmermans ziet dit als één van de belangrijkste groeifactoren van de Nederlandse economie in de afgelopen decennia.

·        Nederland verdient meer dan 20% van zijn inkomsten door handel en investeringen binnen de EU (ca. ​      € 120 miljard van de totaal € 607 miljard in 2012). Naar schatting van de werkgevers verdient Nederland daarnaast nog eens 10% van zijn inkomsten met de opbrengst van beleggingen in EU-landen. Volgens de werkgevers zou het de Nederlandse economie waarschijnlijk een strop opleveren van 15% BBP als de interne markt en de euro er niet zouden zijn.

·        De export van Nederland naar de EU was in 2011 bijna 4 keer zo groot als in 1990. De export naar Oost-Europa was volgens de werkgeversorganisaties (2012) sinds 1995 ongeveer vernegenvoudigd.​

Nederland en de euro

In opdracht van de PVV heeft Lombard Street Research (LSR) in 2012 onderzoek gedaan naar Nederland en de euro. Volgens LSR bedragen de voordelen van de euro voor Nederland eenmalig 2 tot 2¼% BBP, maar staan deze in geen enkele verhouding tot de nadelen:

·        Groeidaling. Het Nederlandse BBP groeide volgens LSR in de tien jaar tot 2011 met 1¼% per jaar, tegenover 3% in de 20 jaar daarvoor. In Zweden en Zwitserland bedroeg de groei van 2001- 2011 volgens LSR jaarlijks resp. 2¼% en 1¾%, waarbij er geen sprake is van een vertraging ten opzichte van het vorige decennium

·        Zweden en Zwitserland presteerden volgens LSR ook beter in termen van inflatie, werkgelegenheidsgroei, begrotingssaldo en buitenlandse overschotten

·        Een daling in consumptieve bestedingen, mede door loonmatiging.

·        Investeringsverliezen op Nederlandse overschotten zijn opgelopen tot € 115 miljard.

Ook de conclusie dat Nederland geld kan besparen door uit de euro te stappen doordat de mediterrane landen niet meer ondersteund hoeven te worden, werd niet gedeeld door het CPB. Volgens het CPB schat LSR de kosten van d​        e ondersteuning aan andere landen te hoog in en onderschat het de kosten van een euro-exit. Het CPB beoordeelt de veronderstelling van LSR dat Nederland bij het verlaten van de euro geen steun meer geeft aan EU-lidstaten met financieringsproblemen en dat dit geen economische, juridische en politieke gevolgen voor Nederland heeft, als onjuist. Alles bij elkaar kraakt de CPB-notitie de onderzoeksmethodiek van LSR volledig af. Het kabinet-Rutte I zag in het onderzoek van LSR geen aanleiding om zijn beleid te wijzigen.

De toenmalige minister van Financiën, De Jager, schreef in 2011 al aan de Tweede Kamer dat de uiteenlopende uitkomsten van diverse onderzoeken aantonen dat er grote onzekerheid bestaat over de economische gevolgen van het uiteenvallen van de euro. Gemene deler is volgens de brief dat er hoge directe kosten zijn vanwege wisselkoersfluctuaties en financiële​           

instabiliteit.

 Op lange termijn komen daar de kosten van het mislopen van de baten van de euro bij

                         ​​            . De Jager schreef​                                                                                                       

verder dat de behandelde studies niet of nauwelijks ingaan op niet-economische gevolgen van het uiteenvallen van de eurozone, zoals politieke en veiligheidsaspecten.

Het CPB (2011 & 2014) komt zelf tot de volgende conclusies over de gevolgen van de euro:

·        de winst van de invoering van de euro is minder duidelijk (hoogstens ongeveer een weeksalaris) dan de winst van de interne markt (een maandsalaris).

·        de winst van de euro wordt veroorzaakt door een toename van de handel en investeringen en minder risico. Daarnaast profiteren zuidelijke eurolanden van een onafhankelijk monetair beleid.

·        de onomkeerbaarheid van de vaste ruilverhouding is een groot voordeel van een muntunie boven een systeem van vaste wisselkoersen, zoals vroeger tussen de gulden en de Duitse mark.

·        de kosten van het uiteenvallen van de EMU en de herinvoering van nationale munten zijn enorm.

Marcel de Ruiter, verbonden aan het Montesquieu Instituut

Bron 11:

Europa bepaalt steeds meer hoe het gaat in Nederland. 

Het wordt tijd om uit de Europese Unie te stappen en onze eigen koers te gaan varen. De Europese commissie heeft lang genoeg een vinger in de Nederlandse pap gehad. Wat zijn de gevolgen?

Brussel bepaalt.

Voor Nederland zal er geen uitzondering gemaakt worden wat betreft de 3 procent regel. Hoewel veel vooraanstaande en hoog aangeschreven economen hebben uitgelegd dat het tijdelijk loslaten van ​deze norm een positieve stimulans zou geven aan de economie.​ In Brussel wil men echter halsstarrig vasthouden aan de regels die opgesteld zijn in het verleden. Onze wereld en vooral onze economie bevindt zich echter in een compleet nieuwe situatie. Nieuwe tijden vragen om nieuwe regels, zou je denken. De dictatuur vanuit Brussel en Straatsburg denkt daar echter heel anders over.

Nederland is na Duitsland de grootste nettobetaler aan de Europese Unie​. Bovendien is Nederland 1 van de oprichters van het pact. Toen nog bekend stond als de Europese Gemeenschap. Je zou denken dat deze 2 zaken tot enige invloed zou leiden. Het is echter zo, dat de nieuwe landen - die voornamelijk subsidie trekken - evenveel invloed hebben op de besluitvorming binnen Europa. De betaler bepaalt gaat op veel plaatsen op, maar kennelijk niet in Europa.

        Moeilijk verhaal​

Wil Nederland daadwerkelijk uit de EU stappen, dan zullen er partijen in de regering moeten die dit ook daadwerkelijk willen.​ We hebben het dan over de PVV en de SP. Beide partijen zijn weliswaar fel tegenstander van de steeds maar groeiende Europese invloed vanuit Brussel, toch lijkt een samenwerking tussen de 2 uitersten van het politieke spectrum zeer onwaarschijnlijk.

Ten eerste zullen deze 2 partijen samen geen meerderheid halen. Ten tweede, mochten ze samen toch 76 zetels of meer bemachtigen, dan zullen ze nooit in een gezamenlijke regering stappen.

Gevolgen

Een uittreding uit de Europese Unie zou natuurlijk enorme gevolgen hebben voor Nederland. Zowel positieve als negatieve.             

Het zou betekenen dat we de Euro afschaffen en een eigen munt zouden moeten invoeren​. Dit brengt weliswaar enorme kosten met zich mee, ​maar het is berekend dat doorgaan met de Euro ook miljarden gaat kosten in de toekomst​. Het ​betekent wel dat we weer baas in eigen land zijn en indien nodig onze financiële regels tijdelijk kunnen aanpassen​. We gaan weer over tot grenscontrole. ​Dit betekent natuurlijk

dat er weer een groot aantal banen bij de douane zal komen

.

Dit zijn weliswaar extra maandelijkse kosten