Inleiding
Men zal het waarschijnlijk nooit zeker weten, maar men vermoedt dat de 1e snaarachtige instrumenten al bestonden voor het begin van onze jaartelling. De allereerste snaarinstrumenten die zijn gevonden dateren van 3500 v. Chr., en werden gevonden bij de Sumeriërs (het huidige Irak). Deze instrumenten hadden 7 tot 11 snaren.
De allereerste soort gitaar kwam dus niet uit Spanje, zoals zovele mensen denken, maar uit Irak!
De gitaar behoort tot de groep van de snaarinstrumenten, ook wel eens de Chordophonen genoemd.
Dit woord is samengesteld uit de 2 Griekse woorden chordo (snaar) en phono (klinken).
De allereerste voorloper op de latere gitaar: de luit
De luit is een snaarinstrument, met een kleine en bolle klankkast. Dit instrument stamt uit het Oosten (en was daar bekend onder de naam Al Ud). Waarschijnlijk stamt die instrument niet uit Arabië zelf, maar komt dit instrument al veel vroeger voor, en ligt de echte oorsprong in Mesopotamië. De luit deed zijn intrede in Zuid-Europa (Spanje) omstreeks 711. In 711 werd Spanje bezet door de Moren.
In Spanje zelf zal deze Al Ud bekend staan als de Giterra Moresca (letterlijk: de gitaar van de Moren). De luit heeft, in tegenstelling tot de latere gitaar en de Vihuela, een bol achterblad. De populariteit van de luit wordt echt duidelijk omstreeks 1300. Dan is de luit zeer populair over heel Europa, en dan worden er over heel Europa verschillende varianten gemaakt. Vb.: de luit die werd ingevoerd vanuit Arabië had oorspronkelijk 4 snaren, maar al gauw werden de 5-snarige en de 6- of 7-snarige luiten populairder dan de oorspronkelijke Arabische luit. De hoogdagen van de luit in Europa was van +/-1500 tot +/-1625.
Van 1625 tot 1700 werden er enkele varianten gemaakt (zoals in Spanje en Italië).
Een van de varianten van de luit was de basluit (theorbo). Vanaf deze periode raakte de populariteit van de luit in verval en de luit verdween zelfs volledig omstreeks de 18e eeuw.
De gitaar zelf kwam al voor in de 13e eeuw (in Spanje), maar het duurde een tijdje vooraleer de rest van Europa de gitaar ook leerde kennen.
De oorspronkelijke gitaar, zoals die voorkwam in Spanje, had een veel smallere klankkast, en werd hierdoor ook moeilijker om te bespelen.
De luit had vijf snaren (alleen de laagste snaar ontbrak nog).
De renaissanceluit
In de renaissance werd de luit steeds verkozen boven de gitaar.
De gitaar was immers toch een volksinstrument, en de luit werd toch bespeeld aan de hoven? Een luit is dus toch veel “chiquer”?
Rond het einde van de renaissance, werd de gitaar in het algemeen toch verkozen boven de luit, omdat het een veel makkelijker bespeelbaar instrument was.
De “Vihuela da Mano”
Deze “gitaar” kende zijn beste tijd aan de hoven van Karel de Grote en Philips ll, in het 16e eeuwse Spanje. Deze “Vihuela” liep een beetje gelijk met de renaissanceluit.
Er bestonden 3 verschillende soorten Vihuela’s:
-de Vihuela da Arco (deze Vihuela werd bespeeld met een strijkstok)
-de Vihuela da Mano (werd bespeeld met de hand)
-de Vihuela da Peñola (werd bespeeld met een soort plectrum)
De allereerste bronnen over de Vihuela werden gevonden in Italië, maar dit instrument werd vooral bekend in Spanje.
De Guitarra Spangola
Op het einde van de 16e eeuw begon men in Spanje aan de bouw van hun “eigen” gitaar. Deze gitaar was vijfkorig (had vijf dubbele snaren), en was rijkelijk versierd. Toch werd deze gitaar in Spanje zelf niet zozeer gewaardeerd als in de buurlanden zoals bv. in Italië. Deze gitaar werd niet veel bespeeld door de gewone bevolking, maar werd meer gebruikt in de aristocratische kringen.
De 6snarige gitaar
Rond 1780 begon men in Spanje reeds te experimenteren aan de bouw van een nieuw model van gitaar: de 6snarige gitaar, ook wel de EADGBE-gitaar genoemd (verwijst naar de volgorde van de snaren E=mi, A=la, D=re, G=sol, B=si en E=mi).
Deze “voorloper” van de hedendaagse gitaar had darmsnaren, en de bassnaren waren metaal, omsponnen met zijdevezels.
De bekendste bouwer van de gitaren rond deze periode, was ongetwijfeld Antonio de Turres Jurado (1817-1892). Hij bouwde in 1884 (in Almeria) de 1e gitaar die, qua vorm, helemaal niet veel meer verschilt met de moderne gitaar. De gitaren die hij maakte vergelijkt men graag met wat de Stradivarius is voor de viool. De gitaren die “Antonio Turres” maakten waren aan de boven en aan de onderkant wat groter; hierdoor kreeg de gitaar een vollere vorm.
Het was ook Turres die de “standaardlengte” maakte op 65cm, hierdoor moet de gitarist zich niet in moeilijke bochten wringen om alle grepen op de verschillende posities te kunnen uitoefenen, zoals daarvoor soms (zie de 13e eeuwse Spaanse gitaar) het geval was. Hij verstevigde de klankkast ook met latten aan de binnenzijde van de gitaar. Deze latten vielen niet op, maar qua stabiliteit maakte dit een groot verschil uit.
Men zal het waarschijnlijk nooit zeker weten, maar men vermoedt dat de 1e snaarachtige instrumenten al bestonden voor het begin van onze jaartelling. De allereerste snaarinstrumenten die zijn gevonden dateren van 3500 v. Chr., en werden gevonden bij de Sumeriërs (het huidige Irak). Deze instrumenten hadden 7 tot 11 snaren.
De allereerste soort gitaar kwam dus niet uit Spanje, zoals zovele mensen denken, maar uit Irak!
De gitaar behoort tot de groep van de snaarinstrumenten, ook wel eens de Chordophonen genoemd.
De allereerste voorloper op de latere gitaar: de luit
De luit is een snaarinstrument, met een kleine en bolle klankkast. Dit instrument stamt uit het Oosten (en was daar bekend onder de naam Al Ud). Waarschijnlijk stamt die instrument niet uit Arabië zelf, maar komt dit instrument al veel vroeger voor, en ligt de echte oorsprong in Mesopotamië. De luit deed zijn intrede in Zuid-Europa (Spanje) omstreeks 711. In 711 werd Spanje bezet door de Moren.
In Spanje zelf zal deze Al Ud bekend staan als de Giterra Moresca (letterlijk: de gitaar van de Moren). De luit heeft, in tegenstelling tot de latere gitaar en de Vihuela, een bol achterblad. De populariteit van de luit wordt echt duidelijk omstreeks 1300. Dan is de luit zeer populair over heel Europa, en dan worden er over heel Europa verschillende varianten gemaakt. Vb.: de luit die werd ingevoerd vanuit Arabië had oorspronkelijk 4 snaren, maar al gauw werden de 5-snarige en de 6- of 7-snarige luiten populairder dan de oorspronkelijke Arabische luit. De hoogdagen van de luit in Europa was van +/-1500 tot +/-1625.
Van 1625 tot 1700 werden er enkele varianten gemaakt (zoals in Spanje en Italië).
Een van de varianten van de luit was de basluit (theorbo). Vanaf deze periode raakte de populariteit van de luit in verval en de luit verdween zelfs volledig omstreeks de 18e eeuw.
De gitaar zelf kwam al voor in de 13e eeuw (in Spanje), maar het duurde een tijdje vooraleer de rest van Europa de gitaar ook leerde kennen.
De oorspronkelijke gitaar, zoals die voorkwam in Spanje, had een veel smallere klankkast, en werd hierdoor ook moeilijker om te bespelen.
De luit had vijf snaren (alleen de laagste snaar ontbrak nog).
De renaissanceluit
In de renaissance werd de luit steeds verkozen boven de gitaar.
De gitaar was immers toch een volksinstrument, en de luit werd toch bespeeld aan de hoven? Een luit is dus toch veel “chiquer”?
Rond het einde van de renaissance, werd de gitaar in het algemeen toch verkozen boven de luit, omdat het een veel makkelijker bespeelbaar instrument was.
Deze “gitaar” kende zijn beste tijd aan de hoven van Karel de Grote en Philips ll, in het 16e eeuwse Spanje. Deze “Vihuela” liep een beetje gelijk met de renaissanceluit.
Er bestonden 3 verschillende soorten Vihuela’s:
-de Vihuela da Arco (deze Vihuela werd bespeeld met een strijkstok)
-de Vihuela da Mano (werd bespeeld met de hand)
-de Vihuela da Peñola (werd bespeeld met een soort plectrum)
De allereerste bronnen over de Vihuela werden gevonden in Italië, maar dit instrument werd vooral bekend in Spanje.
De Guitarra Spangola
Op het einde van de 16e eeuw begon men in Spanje aan de bouw van hun “eigen” gitaar. Deze gitaar was vijfkorig (had vijf dubbele snaren), en was rijkelijk versierd. Toch werd deze gitaar in Spanje zelf niet zozeer gewaardeerd als in de buurlanden zoals bv. in Italië. Deze gitaar werd niet veel bespeeld door de gewone bevolking, maar werd meer gebruikt in de aristocratische kringen.
De 6snarige gitaar
Rond 1780 begon men in Spanje reeds te experimenteren aan de bouw van een nieuw model van gitaar: de 6snarige gitaar, ook wel de EADGBE-gitaar genoemd (verwijst naar de volgorde van de snaren E=mi, A=la, D=re, G=sol, B=si en E=mi).
De bekendste bouwer van de gitaren rond deze periode, was ongetwijfeld Antonio de Turres Jurado (1817-1892). Hij bouwde in 1884 (in Almeria) de 1e gitaar die, qua vorm, helemaal niet veel meer verschilt met de moderne gitaar. De gitaren die hij maakte vergelijkt men graag met wat de Stradivarius is voor de viool. De gitaren die “Antonio Turres” maakten waren aan de boven en aan de onderkant wat groter; hierdoor kreeg de gitaar een vollere vorm.
Het was ook Turres die de “standaardlengte” maakte op 65cm, hierdoor moet de gitarist zich niet in moeilijke bochten wringen om alle grepen op de verschillende posities te kunnen uitoefenen, zoals daarvoor soms (zie de 13e eeuwse Spaanse gitaar) het geval was. Hij verstevigde de klankkast ook met latten aan de binnenzijde van de gitaar. Deze latten vielen niet op, maar qua stabiliteit maakte dit een groot verschil uit.
REACTIES
:name
:name
:comment
1 seconde geleden
S.
S.
dit is egt een kei goeie werkstuk
13 jaar geleden
Antwoorden