Perzische Oorlogen

Beoordeling 4.5
Foto van een scholier
  • Opdracht door een scholier
  • Klas onbekend | 2000 woorden
  • 5 augustus 2008
  • 17 keer beoordeeld
Cijfer 4.5
17 keer beoordeeld

Taal
Nederlands
Vak
Perzische oorlogen

In dit essay beschrijf ik de verschillen in de oorzaken voor Perzische oorlogen gegeven in moderne en klassieke literatuur. Voor deze opdracht heb ik twee geschiedwerken uitgekozen, één klassiek en één modern boek. De keuze voor het klassieke boek viel op de Herodotus, geschreven door de Griek Herodotus. Het moderne boek is De Oudheid geschreven door F.G. Naerebout en F.G. Singor.
Ook heb ik het verloop van de oorlogen kort beschreven

Op deze kaarten is het Griekse Rijk te zien. Op de bovenste kaart zie je welke staten opstandig waren en de route die Xerxes aflegde. Op de onderste kaart zie je koloniën en vijandige staten. Misschien is het een beetje onduidelijk. Klik op de link voor een grotere afbeelding; http://www.lib.utexas.edu/maps/historical/shepherd_1911/shepherd-c-013.jpg
De beschrijving van de oorlog in ‘De Oudheid’.

Na de Ionische opstand die duurde van 500 tot 494 voor Christus richtte de Perzische koning Darius zijn aandacht op de noordkust van de Egeïsche Zee. Hij wilde hier landen veroveren om zo het machtige Perzische Rijk uit te breiden. Daar slaagde hij in toen hij in 492 Thracië en Macedonië in lijfde, hier nam hij echter geen genoegen mee. Ook het Griekse schiereiland was gewild door Darius, dit gebied wilde hij ook binnen de Perzische invloedssferen brengen en Athene daarnaast straffen voor de hulp die het had geboden aan de Kleinaziatische Grieken, de Griekse koloniën aan de westkust waarin de Perzen de macht hadden overgenomen. Deze poging tot wraak liep echter uit op een debacle, het Perzische leger werd door de Grieken in de pan gehakt bij Marathon in 490. Deze slag betekende het einde van de eerste Perzische oorlog.
Hierop volgde een wapenstilstand die tien jaar lang stand hield, de Perzen hadden echter hun lesje niet geleerd en er was opnieuw een oorlog op komst. Wat bleek was dat de nieuwe koning van de Perzen, Xerxes, een grootscheepse poging wilde ondernemen om heel Griekenland te veroveren. Toen de Grieken dit vernamen poogden zij meteen tot een defensief verbond te komen, de landen die zich hierbij aansloten waren: vrijwel de gehele Peloponnesos, Athena en een aantal staten in Midden-Griekenland. In 480 vielen de Perzen Griekenland binnen via Thracië en boekten veel successen, uiteraard trachtten de Griekse troepen onder leiding van koning Leonidas hen te stoppen maar die pogingen bleken verwoed. Zoals de slag bij de pas van Thermopylai, de toegang tot Midden-Griekenland. De geëvacueerde stad Athene werd ingenomen en de akropolis met de tempel van Athena werd verwoest.

Het tij keerde echter bij de zeeslag bij Salamis, dit liep uit op een van de meest glorieuze overwinningen in de Griekse geschiedenis. De Atheense oorlogsvloot bestond uit 200 schepen van het type trireem, een oorlogsschip met drie roeiers boven elkaar. Het was in essentie een ramschip dat dankzij de enorme snelheid veroorzaakt door de wind en de roeiers met een enorme kracht een vijandelijk schip kon rammen zodat het vervolgens geënterd kon worden. Dankzij het strategische inzicht van de Atheense politicus Themistokles die had gepleit voor de bouw van een sterkte vloot, bekostigd met de opbrengsten uit de zilvermijnen in het zuiden van Attika. In het voorjaar volgend op Salamis werden de Perzen op het land verslagen bij Plataiai en vervolgens werden de Ionische steden door de Grieken bevrijd. De oorlog tussen Athene en Perzië bleef echter officieel nog tot 448 v. Chr. doorgaan, hoewel schermutselingen eerder uitzondering werden.

Het is duidelijk dat de schuld van het conflict door deze schrijver bij de Perzen wordt neergelegd. Beide oorlogen begonnen met de uitbreidingsdrang van het Perzische rijk bij de koningen Darius en Xerxes. Griekenland was in alle twee de oorlogen het slachtoffer en vocht dus defensief terug.

Beschrijving van de oorlog door Herodotus.
Herodotus heeft echter een heel andere visie op de oorzaken van de twee Perzische oorlogen. Er was een oorlog tussen de Atheners en de Aigineten. De koning van de Perzen, Darius, of Dareios wilde alle Grieken onderwerpen. De Grieken die hem geen water en geen aarde hadden gegund. De Grieken die hem tegen hadden gewerkt toen de Ioniers in Klein-Azie tegen zijn bewind in opstand kwamen. Ze hadden de Ioniers gestuurd en Darius wilde wraak.
Een expeditie van de Perzen naar Griekenland was het gevolg. De Perzen vaarden langs Naxos waarop de bevolking vluchtte, ook de Deliers vluchtten weg uit Delos voor de Perzen. Bij Eretria kreeg hij echter wel weerstand geboden, de Eteriërs kregen hulp van de Grieken van wie zij helpers waren maar het mocht niet baten, ook de Etetriërs werden verslagen.
De Perzen konden doorstoten naar Attika waar de slag bij Marathoon plaats vond. De afloop hiervan is bekend, de Perzen werden genadeloos in de pan gehakt. Er sneuvelden 6400 Perzen tegenover 192 Atheners. De overlevenden trokken zich terug, en de orde werd hersteld.

Tien jaar lang was er spanning tussen de Perzen en de Grieken, toch kwam het al die tijd niet tot een groot gewapend conflict, een soort koude oorlog. Darius was inmiddels een oude man geworden en een van zijn zonen zou de troonopvolger worden. De keuze viel op Xerxes, de zoon van de dochter van Kyros. En Kyros was immers degene die voor de Grieken vrijheid had verworven, dus het was een soort eerbetoon.
Xerxes wilde de oorlog die zijn vader begonnen was aanvankelijk niet eens voortzetten, desondanks bracht hij wel het Egyptische leger bijeen. Hij werd echter overgehaald door Mardonios een naaste van hem. Hij sprak Xerxes toe en probeerde hem ervan te overtuigen dat het een goede zaak was de oorlog voort te zetten. Hij probeerde Xerxes te prikkelen met de volgende woorden: “Heer het is toch niet juist, dat de Atheners, die de Perzen al zoveel kwaad hebben berokkend, niet zouden boeten voor hun euveldaden. Welaan, als ge nu eerst tot een goed einde brengt waarmee ge bezig zijt en Egypte, dat zich te buiten is gegaan, hebt getemd, trek dan tegen Athene te velde, opdat de mensen uw roem verkondigen en men er later wel voor oppast iets tegen uw land te ondernemen” Daar voegde hij meerdere malen aan toe dat Europa een prachtig land was en dat alleen de koning waardig was het te bezitten. Xerxes was zo goed als overtuigd, maar hij raakte volledig overtuigd toen gezanten van een aantal koningen naar hem toekwamen en beloofden hem bijstand te verlenen.

De oorlog met Griekenland was echter niet het enige probleem van Xerxes. De Egyptenaren waren in opstand omdat zij genoeg hadden van de slavernij. Deze opstand werd vrij snel onderworpen en nu kon Xerxes zich volledig op Griekenland.

Toen deed hij iets erg ongebruikelijks, hij riep de aanzienlijkste Perzen bij elkaar voor een vergadering waarin hij zijn wensen kon uiten en hun inzichten kon vernemen. Tegen de Perzen zei hij het volgende: “Perzen, niet ik zal het initiatief nemen tot het instellen van dit gebruik, maar ik neem het over van anderen en zal er gebruik van maken. Volgens wat ik uit de mond van ouderen hoor, hebben wij nooit rust gekend, sinds wij dit leiderschap van de Meden hebben overgenomen, doordat Kyros Astyages ervan heeft beroofd, maar de godheid beschikt het aldus en onze talrijke ondernemingen verlopen voor ons zelf gelukkig. Welke volken Kyros en Kambyges en mijn vader hebben onderworpen en bij het rijk gevoegd, weet gij maar al te goed en men behoeft u dat niet te vertellen. Van het moment af dat ik de troon besteeg, was ik voortdurend erop bedacht niet achter te blijven bij mijn voorgangers in deze waardigheid en niet minder macht te voegen aan het Perzenrijk; bij mijn overpeinzingen nu constateer ik, dat wij roem kunnen oogsten en een land erbij winnen, dat niet kleiner is dan hetwelk we nu bezitten, en ook niet minder waard, maar zelfs nog vruchtbaarder, terwijl we gelijk vergelding en wraak zullen oefenen. Daarom heb ik u hier bijeengeroepen om u deelgenoot te maken van mijn plannen. Ik ben van plan een brug te slaan over de Hellespont en een leger door Europa naar Griekenland te voeren om wraak te nemen voor alles wat de Atheners de Perzen en mijn vader hebben aangedaan. Ge waart er getuigen van, dat ook Darieos hevig begeerde tegen die mannen te velde te trekken. Hij is echter gestorven en het was hem niet vergund wraak te nemen, maar als vertegenwoordiger van hem en alle andere Perzen zal ik niet rusten, voordat ik Athena genomen en in de as gelegd heb, want zij zijn begonnen met euveldaden tegen mij en mijn vader. Eerst zijn zij naar Sardeis gekomen met de Milesier Aristagoras, onze slaaf, en hebben de heilige wouden en tempels in de brand gestoken, en wat zij ons daarna hebben aangedaan, toen wij onder aanvoering van Datis en Artaphernis in hun gebied geland waren, dat weet gij immers allemaal. Daarom nu heb ik aanstalten getroffen tegen gen ten strijde te trekken en als ik de zaken overweeg zie ik hierin de volgende voordelen. Indien wij hen onderwerpen, en hun naaste buren, die het land van de Phrygier Pelops bewonen, dan zullen wij het Perzische land doen grenzen aan de hemel van Zeus. Want dan zal de zon geen enkel land aanschouwen, dat grenst aan het onze, mar ik zal ze alle met uw hulp tot een land maken door mijn tocht door heel Europa. Dit is immers volgens mijn inlichtingen de situatie, dat er niet een stad en niet een volk ter wereld overblijft, dat in staat zal zijn ons het hoofd te bieden, wanneer de door mij genoemde uit de weg geruimd zijn. Zo zullen sommigen, die tegenover ons schuld hebben, het slavenjuk moeten dragen, maar anderen onschuldig.”
Hier kreeg hij eerst wel kritiek op maar uiteindelijk wist hij alsnog te overtuigen.
Hij stelde een enorm leger samen en met een grote vloot vaarden ze van Troje naar Doriskos in noord Griekenland.

De oorzaken van de eerste Perzische oorlog zijn ook bij Herodotus kort en duidelijk uit te leggen. Het ging vooral om het uitbreiden van het Perzische Rijk en wraak nemen op de Grieken voor de hulp die zij de Klein-Aziatische landen gaven tijdens hun opstand tegen het Perzische bewind.

De manier waarop Herodotus beschrijft hoe de oorlog verloopt is praktisch hetzelfde als de beschrijving in ‘De Oudheid’, slechts uitgebreider. Nu is het tijd om de oorzaken te analyseren die door Herodotus werden gegeven.
Ik heb het betoog van Xerxes voor de Perzen geciteerd aangezien hij hierin al zijn beweegredenen voor de oorlog geeft. Deze kunnen dus gezien worden als oorzaken, ze zijn dikgedrukt en zo herkenbaar gemaakt. Ik zet ze op een rijtje:
• Wraak. Hij wil wraak nemen voor de dingen die de Grieken de Perzen en zijn vader hebben aangedaan. Hiermee doelt hij natuurlijk vooral op de verloren oorlog tien jaar daarvoor.
• Macht. Hij wil zorgen dat zij het grootste land worden zodat ze economische macht hebben en daarnaast politieke macht. Het grootste land heeft immers ook het grootste leger en dan ben je de machtigste.
• Eergevoel. Hij had het gevoel dat hij zich waar moest maken als koning van het Perzische Rijk aangezien zijn voorgangers uitstekende koningen waren geweest en veel roem hadden verworven.

Al met al zie je niet veel verschillen tussen de beschrijvingen van Herodotus en die in ‘De Oudheid’. Dit kan komen door het feit dat Herodotus gewoon een uitstekende geschiedschrijver was en objectief kon zijn en ondanks het feit dat hij Griek was niet de bedoeling had de Perzen onnodig zwart te maken. Hij beschrijft alles wel uitgebreider, en door middel van dialogen klinkt alles erg overtuigend. Deze dialogen heeft hij misschien wel via ooggetuigen gehoord, dit zou kunnen aangezien Herodotus van 485 tot 425 voor Christus leefde. Hij leefde dus deels tijdens de oorlogen.

Bronnenlijst:

• Titel: Herodotus Historien
Auteur: Herodotus
Vertaald door: Dr. Onno Damsté
Druk: Vierde druk 1974
Uitgever: Fibula van Dishoeck Bussum
• Titel: De oudheid; Grieken en Romeinen in de context van de wereldgeschiedenis.
Auteurs: F.G. Naerebout en H.W. Singor
Druk: Tweede druk 1995
• Google afbeeldingen, gezocht op ‘Greece 500 BC’, gevonden:
http://www.lib.utexas.edu/maps/historical/shepherd_1911/shepherd-c-013.jpg

REACTIES

Log in om een reactie te plaatsen of maak een profiel aan.