Werkverschaffing

De werkverschaffing

Na de beurskrach in 1929 in New York was zo ongeveer de hele wereld in crisis. Ook Nederland leed onder de gevolgen van de crisis. Bedrijven gingen failliet, en honderdduizenden mensen verloren hun baan. Omdat de werkeloosheid steeds verder steeg verzon de regering een plan om werklozen toch werk te kunnen geven; de werkverschaffing. Voor een hongerloontje werkten mannen aan bossen, natuurparken, natuurzwemplassen, sportparken, kanalen en aan infrastructuur. De werkomstandigheden waren erbarmelijk. Mannen maakten een werkweek van vijftig uur, ze konden alleen in de weekenden naar huis. Mannen die het werk niet vol konden houden, kregen geen werklozenuitkering en werden aangewezen op de armenzorg. De Nederlandse Heidemaatschappij hield toezicht op de werknemers, bepaalde de werktijden, en verzorgde de lonen.

Voorbeelden van verschillende projecten zijn: het Amsterdamse Bos, het Valleikanaal, dat door de Gelderse vallei stroomt, en het Kralingse Bos in Rotterdam.

• Het project van het Amsterdamse bos, genaamd het Boschplan, begon de gemeente met de leus: ‘vijf jaar werk voor duizend man’. Maar van 1934-1940 werkte er al 20.000 man.

• Het Valleikanaal werd afgegraven in de periode van 1937-1940. Het water stond in de Zuiderzee soms zo hoog dat de Eem het water niet allemaal kon afvoeren. Door het Valleikanaal kon het water wel weg.

• Het Kralingse Bos bestaat voor de helft uit water, er zijn ook veel recreatiemogelijkheden. Een groot deel van het bos is aangelegd tijdens de werkverschaffing, maar het bos werd pas in 1953 geopend.

Ik vind de werkverschaffing in eerste instantie een goed idee. Mensen die geen werk hadden konden toch wat geld verdienen om hun gezin te onderhouden, en ze hoefden niet de hele dag thuis te zitten en te wachten op een werklozenuitkering. Alleen de uitwerking was niet zo goed, de omstandigheden waren zo slecht dat het bijna slavernij was om te werken in de werkverschaffing.