De 18e eeuw is niet alleen de eeuw van verlichters, maar ook van de koningen die verlicht wilden besturen. We hebben Frederik de Grote al ontmoet. Andere beroemde verlichte vorsten (verlichte despoten) zijn de Oostenrijkers Maria Theresa en Joseph II en bekende Russische vorsten Peter I de Grote en Catharina de Grote.
Keizer Jozef II van Oostenrijk besluit over de afschaffing van lijfeigenschap, 1781.
'Wij Jozef II, Keizer bij Gods genade, hebben beslist de lijfeigenschap in heel ons rijk af te schaffen. Daarom vestigen wij de aandacht van onze ambtenaren en onderdanen op de volgende maatregelen:
1. Iedere onderdaan heeft het recht te huwen op voorwaarde dat hij zich daartoe bij de ambtenaren van de burgerlijke stand komt aanmelden.
2. Iedere onderdaan heeft het recht zijn vroegere meester te verlaten en elders werk te zoeken.
3. Alle onderdanen mogen een ambacht leren naar hun keuze
4 De karweien zijn afgeschaft.
(bron: D. Demoen, Nieuwe Tijd en Nieuwste Tijd. Levend Verleden V. (Amsterdam, 1970))
Opdrachten:
1. Bekijk de bron hierboven. Joseph 2 was de meest radicale van de vorsten, zoals hierboven wel duidelijk wordt.
a. Waarom kun je Joseph II erg radicaal noemen?
b. Joseph wilde de held van alle Oostenrijkers worden, maar bij zijn dood stond nauwelijks iemand aan zijn graf. Men was blij dat hij dood was. Hoe kan dat?
2. Peter de Grote is de stichter van St. Petersburg. De stichting van die stad had alles met vooruitgang, nieuwe wetenschap en nieuwe ideeën te maken.
a. Verklaar waarom die nieuwe hoofdstad gezien kan worden als een modernisering?
b. Wat weet je zelf van deze Peter?
Keizerin van Rusland.
Catharina de Grote (1729-1796) was de dochter van Chritstiaan Augustus von Anhalt-Zerbst. Zij werd geboren in Stettin en droeg de voornamen Sophie Augusta Frederike. Catharina huwde in 1745 met haar neef Peter III. In Rusland ging Catharina over tot het orthodoxe geloof en kreeg de voornamen Ekatarina Aleksejevna. Zij liet na enkele jaren haar echtgenoot vermoorden en trok daarna de macht naar zich toe.
Vanaf 1762 regeerde Catharina op absolutistische wijze over het keizerrijk Rusland. Zij bleef aan de macht dankzij de adel, die zij daarvoor beloonde met gunsten. Catharina hield er veel minnaars op na, waaronder ministers. De bekendste politieke vertrouweling, die tevens haar bed deelde, is Potemkin.
Catharina hield er een omvangrijke en levendige correspondentie op na met tal van verlichte geesten in Europa. Zij schreef onder meer met de Franse wetenschappers Voltaire en Diderot.
(Internetadres 'Absolute Facts')
3.
a. Vind je het terecht dat Catharina tot de verlichte vorsten wordt gerekend?
Zet de zaken die hiervoor spreken, en de zaken die ertegen spreken naast elkaar, en vel je oordeel.
b. Wat vind je van de internetbron?
Keizer Jozef II van Oostenrijk besluit over de afschaffing van lijfeigenschap, 1781.
'Wij Jozef II, Keizer bij Gods genade, hebben beslist de lijfeigenschap in heel ons rijk af te schaffen. Daarom vestigen wij de aandacht van onze ambtenaren en onderdanen op de volgende maatregelen:
2. Iedere onderdaan heeft het recht zijn vroegere meester te verlaten en elders werk te zoeken.
3. Alle onderdanen mogen een ambacht leren naar hun keuze
4 De karweien zijn afgeschaft.
(bron: D. Demoen, Nieuwe Tijd en Nieuwste Tijd. Levend Verleden V. (Amsterdam, 1970))
Opdrachten:
1. Bekijk de bron hierboven. Joseph 2 was de meest radicale van de vorsten, zoals hierboven wel duidelijk wordt.
a. Waarom kun je Joseph II erg radicaal noemen?
b. Joseph wilde de held van alle Oostenrijkers worden, maar bij zijn dood stond nauwelijks iemand aan zijn graf. Men was blij dat hij dood was. Hoe kan dat?
2. Peter de Grote is de stichter van St. Petersburg. De stichting van die stad had alles met vooruitgang, nieuwe wetenschap en nieuwe ideeën te maken.
a. Verklaar waarom die nieuwe hoofdstad gezien kan worden als een modernisering?
Keizerin van Rusland.
Catharina de Grote (1729-1796) was de dochter van Chritstiaan Augustus von Anhalt-Zerbst. Zij werd geboren in Stettin en droeg de voornamen Sophie Augusta Frederike. Catharina huwde in 1745 met haar neef Peter III. In Rusland ging Catharina over tot het orthodoxe geloof en kreeg de voornamen Ekatarina Aleksejevna. Zij liet na enkele jaren haar echtgenoot vermoorden en trok daarna de macht naar zich toe.
Vanaf 1762 regeerde Catharina op absolutistische wijze over het keizerrijk Rusland. Zij bleef aan de macht dankzij de adel, die zij daarvoor beloonde met gunsten. Catharina hield er veel minnaars op na, waaronder ministers. De bekendste politieke vertrouweling, die tevens haar bed deelde, is Potemkin.
Catharina hield er een omvangrijke en levendige correspondentie op na met tal van verlichte geesten in Europa. Zij schreef onder meer met de Franse wetenschappers Voltaire en Diderot.
(Internetadres 'Absolute Facts')
3.
a. Vind je het terecht dat Catharina tot de verlichte vorsten wordt gerekend?
Zet de zaken die hiervoor spreken, en de zaken die ertegen spreken naast elkaar, en vel je oordeel.
b. Wat vind je van de internetbron?
REACTIES
:name
:name
:comment
1 seconde geleden