Kenmerkend aspect De Duitse bezetting van Nederland

Beoordeling 10
Foto van een scholier
  • Opdracht door een scholier
  • 4e klas havo | 2225 woorden
  • 13 juni 2018
  • 1 keer beoordeeld
Cijfer 10
1 keer beoordeeld

ADVERTENTIE
Overweeg jij om Politicologie te gaan studeren? Meld je nu aan vóór 1 mei!

Misschien is de studie Politicologie wel wat voor jou! Tijdens deze bachelor ga je aan de slag met grote en kleine vraagstukken en bestudeer je politieke machtsverhoudingen. Wil jij erachter komen of deze studie bij je past? Stel al je vragen aan student Wouter. 

Meer informatie

Waarom ging het er zo aan toe bij de Duitse bezetting van Nederland?

 

KA: De Duitse bezetting van Nederland

 

 

 

Namen

:

 

Datum

:

 

Leraar

:

 

 

 

 

Inhoud

Inleiding: 3

Begin van de 2e wereldoorlog voor Nederland. 3

De bezettingstijd van Nederland in 4 fasen. 4

Fase 1 (Mei 1940 - Januari 1941) 4

Fase 2 (Januari 1941 – April 1943) 5

    Fase 3 (April 1943 – Augustus 1944)…………………………………………………………………………………..5

Fase 4 (Augustus 1944 – Mei 1945) 6

Nederlands bestuur tijdens de bezetting. 6

de Nederlandse economie tijdens de bezetting. 7

De houding van de Nederlanders bij de verzetting. 7

 

 

 

 

Inleiding:

Wij hebben het kenmerkend aspect de Duitse bezetting van Nederland gekozen. Wij hebben dit kenmerkend aspect gekozen omdat we dit tijdens de lessen al een interessant onderwerp vonden en we er graag meer over te weten willen komen. We vonden dit onderwerp vooral interessant omdat het over de geschiedenis van Nederland gaat en dit is iets wat nooit vergeten zou mogen worden. Wij verwachten dat het er tijdens de bezetting van Nederland aan de ene kant heel erg chaotisch eruit zag en aan de andere kan heel er gestructureerd. Het chaotische deel denken wij dat bij Nederland hoort want die werden opeens aangevallen door het Duitse leger. Wij denken dat het gestructureerde deel bij Duitsland hoort want die probeerden zo’n groot mogelijk rijk te krijgen en als dat op een chaotische manier gaat kan dat nooit lukken.

 

Begin van de 2e wereldoorlog voor Nederland.

 

De tweede wereldoorlog begon voor Nederland op vrijdag 10 mei 1940. Zonder oorlogsverklaring trokken er Duitse troepen soldaten Nederland binnen, als onderdeel van het aanvalsplan voor West-Europa. Ondanks dat de Nederlandse troepen soldaten met meer waren, verloren ze de strijd toch. Dit kwam doordat ze niet goed voorbereid waren op een moderne oorlog en slecht bewapend waren. Bij het bombardement van Rotterdam op 13 mei 1940 werd het duidelijk dat ze de strijd al hadden verloren. De Nederlandse legerleiding vreesde voor meer bombardementen, en gaven zich over op 14 mei. De Nederlandse regering verbleef in Londen onder ballingschap. Dit was voor hun eigen veiligheid, en moesten, ondanks de oorlog, hun andere koloniën nog besturen; Suriname, Indonesië en de Nederlandse Antillen.


In Nederland hadden de Duitsers de macht overgenomen en Hitler benoemde functionarissen die het bestuur van Nederland moesten leiden. Ondanks dat Nederland had besloten zich niet bij een bondgenootschap aan te sluiten en dus neutraal zou zijn, werden ze toch aangevallen. Dit tot grote schok van de Nederlandse bevolking.
Het Neutrale Nederland moest het goede voorbeeld geven aan andere landen om geen oorlog te voeren, maar deze Neutraliteit werd geschonden. Na een eeuw buiten oorlogen te hebben gestaan, dus ook buiten de Eerste Wereldoorlog, was het zo ver; de Tweede Wereldoorlog schond de neutraliteit van Nederland.

De hoogste gezagsdrager van het Duitse bestuur in Nederland, was de Oostenrijkse nationaal-socialsist Seyss-Inquart. Hij was Rijkscommissaris en stond rechtstreeks onder Hitler. Hun doel was Nederland met hun Germaanse Ras in verbinding te brengen met het Duitse Rijk. Verder werd Nederland ook nog bestuurd door 1500 bestuursambtenaren. Zij oefenden toezicht uit en gaven bevelen die door de Nederlandse ambtenaren moesten worden uitgevoerd. Ook kwam er een Duitse politie, die het verzet zou voorkomen of onderdrukken. Verder had je dan nog de Duitse legertroepen die de grens en de kusten van Nederland bewaakten. Naast Nederland in verbinding te brengen met het Duitse Rijk, hadden de Duitse bezetters nog twee andere doeleinden:

  1.  Nederland inschakelen bij de Duitse oorlogvoering; Dat deden ze door Nederlanders te werven voor Duitse legertroepen of door bijvoorbeeld Nederlanders als arbeiders te laten werken (Arbeitseinsatz) in Duitsland in de oorlogsindustrie. Nederland kon ook landbouw en industrieproducten leveren aan Duitsland.

 

  1. De Nederlandse bevolking winnen voor het nationaalsocialisme; Nederland moest een nazificatie ondergaan: Het worden van een nationaalsocialistische samenleving. Zo wouden de Duitsers de Nederlandse bevolking zuiveren. Het Germaanse Ras was oké, maar iedereen die daarvan afweek mocht niet tot de samenleving behoren. Vooral Joden, zigeuners en daklozen waren het mikpunt.

 

De bezettingstijd van Nederland in 4 fasen.

 

Fase 1 (Mei 1940 - Januari 1941)

Wederzijdse Welwillendheid
- Pogingen tot nazificatie werden voorzichtig en gematigd ingevoerd. Dit scheen grotendeels te lukken, doordat de Nederlandse bevolking hoopten het leven van vóór de oorlog te kunnen voortzetten. En dat was ook zo, althans… In het begin.
- Stap voor stap werden de regels voor isolering van de Joden gemaakt. Het begon met Joden te ontslaan in bedrijven, maar ook Joodse bedrijven mochten niet meer bestaan. Later werd dit veel erger.
- Op grote schaal werd er propaganda gemaakt voor het nationaal-socialisme. Hierbij moet je denken aan affiches, kranten, radio-uitzendingen en voorprogramma’s in bioscopen. Ook was er een strenge lectuur!
- In de politiek werden de Eerste en de Tweede Kamer uitgeschakeld. Politieke partijen mochten niet meer bestaan. Mochten ze dat nog wel, dan vielen ze wel uit elkaar door te veel meningsverschillen.
- De Nederlandse Unie vond dat er een vernieuwing van de politiek in Nederland moest komen. Vooral in de oorlogstijd kwam dit sterk naar voren en moesten ze dus samenwerken met de bezetters.
- Het eerste verzet kwam tot uiting. Met verzetsblaadjes en stakingen werd er geprotesteerd en verzet tegen de Duitsers. Het begon allemaal klein, maar verder in de oorlog groeiden die kleine groepjes zich uit toch grote organisaties.


 

Fase 2 (Januari 1941 – April 1943)

De opdracht gaat verder na deze boodschap.

Verder lezen
Gids Leraar worden

Alles wat je moet weten over leraar worden


- De nationaalsocialistische propaganda sloeg niet aan bij de Nederlandse bevolking (Staking in Amsterdam tegen Anti-Joodse Maatregelen).
- Nederland moest een grotere bijdrage leveren aan de oorlogvoering (Duitsland kwam in conflict met verschillende landen. Nederland gaf niet de support qua landbouw en industrieproducten, maar ook niet qua arbeiders die Duitsland nodig had).

Omdat vrijwillige nazificatie niet lukte, ging de bezetters dwang gebruiken. De volgende maatregelen werden ingevoerd:

- Kunstenaars moesten lid worden van de nationaalsocialistische Kultuurkamer.
- De omroeporganisaties werden vervangen door één Rijksradio: De Nederlandse Omroep.
- Alle vakverenigingen gingen op in het Nederlandse Arbeidersfront.
- De NSB werd de enige politieke partij die was toegestaan.
- De Joodse Nederlanders werden steeds sterker geïsoleerd en vervolgd. Ze kregen de J van Jood op hun verplichte persoonsbewijs. Later moesten ze ook nog een gele ster dragen op hun kleding. De volgende maatregel was dat de meeste Joden naar het kamp Westerbork werden gebracht. Vanuit daar werden ze doorgestuurd naar de vernietigingskampen Auschwitz en Sobibor te Polen.

Door deze maatregelen groeide de anti-Duitse stemming onder de mensen. Niet alleen dat, maar mensen weigerden zich ook aan te passen aan de oorlogsomstandigheden en samen te werken met de bezetters. Verzetsorganisaties werden daardoor met de dag groter!


Fase 3 (April 1943 – Augustus 1944)


- Duitsland verloor zijn machtige positie in de Tweede Wereldoorlog, door dat ze militair steeds slechter werden. Als gevolg hiervan vroegen ze meer Nederlandse Arbeidskrachten en producten.
- Nederlanders werden gevangen genomen en gedwongen om te werken voor Duitsland. Aangezien de vraag groter was dan het aanbod.
- Stakingen werden heviger onderdrukt door mensen te laten executeren.
- De Nazificatie lieten ze voor wat het was, want oorlogvoering was op dat moment iets belangrijker.
- De anti-Duitse stemming nam nog steeds toe door de steeds hardere optredens van de bezetters.
- Mensen gingen de maatregelen ontlopen door te vluchten of door onder te duiken.
- Kortom: Hun dagelijks leventje werd drastisch veranderd door de invloeden van de Tweede Wereldoorlog.


 

 

 

Fase 4 (Augustus 1944 – Mei 1945)


- Invasie in Normandië was een succes. De Geallieerden hadden hun militaire overwinnen behaald.
- In September 1944 bereikten de Geallieerden het zuiden van Nederland. Ze bevrijden Nederland, althans tot de rivieren. Daar hield het op. Zuid-Nederland werd frontgebied en had het zwaar te verduren.
- Maar lang niet zo zwaar als het niet bevrijde deel van Nederland. Zij kregen te maken met Razzia’s (terreur van de Duitsers om Nederlandse arbeidskrachten voor Duitsland in te zamelen), terreur op hele dorpen, voorzieningen verdwenen gedeeltelijk of helemaal door het ontbreken van mankracht, goederen en verbinding. Kinderen hadden geen onderwijs, gas en elektriciteit werden helemaal niet of slechts enkele uren per dag geleverd. Ook was er grote hongersnood, die in de strenge winter helemaal tot uiting kwam door het ontbreken van verbinding. De Hongerwinter ook wel genoemd.
- Verzet nam in deze fase massale vormen aan.
- De doorbraak kwam op 5 Mei 1945, waarbij de Geallieerden het wisten te winnen van de Duitsers.

 

Nederlands bestuur tijdens de bezetting.

 

Het bezette Nederland kreeg geen militair, maar een burgerlijk bestuur. Dit een Bestuursvorm waarbij het hoogste gezag door een Duits ‘burgerlijk’ bewind werd gevormd in plaats van militair bewind. Hitler had deze optie om ideologische redenen gekozen: de Nederlanders waren voor hem een Germaans broedervolk en moesten voor het nationaalsocialisme worden gewonnen. Dat kon volgens hem het beste door zoveel mogelijk overheidstaken in de handen van de Nederlanders te laten. Andere uitgangspunten waren om de opzet van de economieën van Nederland en Duitsland met elkaar te laten overeenkomen en het welvaartspeil van Nederland gelijk te trekken met dat van Duitsland.

Aan het hoofd kwam een rijkscommissaris, de Oostenrijker Arthur Seyss-Inquart; hij werd op 29 mei 1940 aangesteld. Daaronder kwamen vier algemene  commissarissen : Hans Fischböck voor financiën en economie, Fritz Schmidt voor openbare mening, Friedrich Wimmer voor bestuur en justitie en Hanns Albin Rauter was verantwoordelijk voor openbare orde en veiligheid. Het vijftal werd ondersteund door ongeveer tweeduizend ambtenaren. Hiervan was ongeveer één derde Nederlands.

 

 

de Nederlandse economie tijdens de bezetting.

 

Enkele dagen na de Nederlandse overgave meldden zich al Duitse officieren bij Nederlandse scheepswerven, vliegtuigbouwers en andere takken van  industrie van belang waren voor de oorlog. De Duitsers hadden schepen en vliegtuigen nodig, beton voor hun bunkers, textiel voor hun uniformen, en nog veel meer. Dit bracht de directies van de industrieën in een dilemma: aanblijven of weigeren? Aanhouden zou hen, als de geallieerden toch de oorlog zouden winnen, in de problemen brengen, en weigeren betekende hoogstwaarschijnlijk dat Duitsers of NSB'ers hun bedrijven zouden overnemen. Uiteindelijk kozen veel bedrijven toch voor het samenwerken met de vijand, met name als het om zaken ging die slechts indirect voor oorlog konden dienen. De Duitsers gingen verder over tot grootschalige inbeslagneming van voorraden.

Enkele dagen na de Nederlandse overgave meldden zich al Duitse officieren bij Nederlandse scheepswerven, vliegtuigbouwers en andere takken van  industrie van belang waren voor de oorlog. De Duitsers hadden schepen en vliegtuigen nodig, beton voor hun bunkers, textiel voor hun uniformen, en nog veel meer. Dit bracht de directies van de industrieën in een dilemma: aanblijven of weigeren? Aanhouden zou hen, als de geallieerden toch de oorlog zouden winnen, in de problemen brengen, en weigeren betekende hoogstwaarschijnlijk dat Duitsers of NSB'ers hun bedrijven zouden overnemen. Uiteindelijk kozen veel bedrijven toch voor het samenwerken met de vijand, met name als het om zaken ging die slechts indirect voor oorlog konden dienen. De Duitsers gingen verder over tot grootschalige inbeslagneming van voorraden.

Ook de Nederlandse scheepsbouw was voor de Duitse bezetter van groot belang. In mei 1940 waren diverse schepen voor de Koninklijke Marine in aanbouw. Deze werden afgebouwd voor de Duitse zeemacht. In de zomer van 1940 werden door de diverse Nederlandse werven honderden binnenvaartschepen omgebouwd tot landingsvaartuig voor de Duitse invasie in Engeland. In het jaar 1943 werd 14% van de scheepsnieuwbouw voor Duitsland geleverd door Nederlandse werven. In totaal stonden in Nederland 85 werven en 24 machine- en apparatenfabrieken met in totaal 55.000 man personeel ter beschikking van de Duitse Rüstungsinspektion.

 

De houding van de Nederlanders bij de verzetting

 

Het Nederlandse volk had verschillende houdingen tegenover de bezetters: collaboratie (helpen van de Duitsers), aanpassing (het alledaags leven ging nu eenmaal gewoon verder) of een houding van verzet. Verzet kwam voor in een onschuldige vorm, waarin Nederlanders stiekem blijk gaven van trouw aan het eigen land of koningshuis. Er werden dan bijvoorbeeld illegale kranten gedrukt en verspreid, de voorletter van de koningin werd op gebouwen geschilderd of men stak elkaar de letter V toe (peace-teken, wat toen stond voor victorie). Verzet bestond echter ook in een actieve vormen, bijvoorbeeld door gemeentekantoren te overvallen en Duitse officieren dood te schieten. De meeste mensen paste zich echter aan en bleven omwille van hun veiligheid het gewone leven voortzetten. De fluwelen handschoen ging af en de verharding, onderdrukking en terreur van de hand van de Duitsers nam toe. Ook de joden in Nederland werden meer en meer buiten de samenleving geplaatst, vernederd, opgespoord en uiteindelijk zelfs weggevoerd. De bezetting werd zo steeds onaangenamer. Auto’s en fietsen werden in beslag genomen, radio’s moesten worden ingeleverd. Velen doken onder om aan de dwangarbeid in Duitse kampen te ontkomen en er kwamen tekorten op alledaagse artikelen, zoals textiel, schoenen en zeep. Het hoogtepunt van deze schaarste aan artikelen en voedsel vond plaats in 1944, toen gedurende de Hongerwinter duizenden Nederlanders opkwamen door het gebrek aan voedsel.

Conclusie

Onze conclusie op de onderzoeksvraag ‘waarom ging het er zo aan toe bij de Duitse bezetting van Nederland is’. Het ging er zo aan toe door de redelijk subtiele houding van de Duitsers, Nederland mocht bijvoorbeeld gewoon nog eigen mensen in het bestuur hebben. En Nederland stelde zich kalm op waardoor het geen hele heftige oorlog werd tussen de 2. Wij denken zelfs dat er Duitsers waren die Nederland eerder als een vriend dan een vijand zagen.

 

Bronnenlijst

 

 

logboek

Datum

Wat gedaan

wie

09-05-2018

Ka kiezen, onderzoeksvraag formuleren & inleiding schrijven

Daan & Job

22-05-2018

De bezettingstijd van Nederland in 4 fasen & begin van de 2e wereldoorlog voor Nederland

Daan & Job

06-06-2018

Nederlands bestuur tijdens de bezetting  & de houding van de Nederlanders tijdens de Duitse bezetting

Daan & Job

11-06-2018

Conclusie & logboek

Daan & Job

 

REACTIES

Log in om een reactie te plaatsen of maak een profiel aan.