Crisis jaren 30

De crisis van de jaren 30

Inhoud

X

Wat is de vraag?

Welke bladzijde

Inleiding

X

3

Deelvraag 1

Hoe is de crisis ontstaan?

4

Deelvraag 2

Hoe was het leven tijdens de crisis?

5

Deelvraag 3

Hoe is de crisis beëindigd?

6

Koppeling met nu

X

7

Hoofdvraag

De crisis van de jaren 30

8

Slot

X

9

Inleiding

Wij hebben gekozen voor het onderwerp ‘De crisis van de jaren 30.’ We hebben dit onderwerp gekozen omdat het ons het leukste onderwerp leek wat er was. Dat komt omdat we er nog maar weinig van af weten, maar we weten wel dat er een crisis toentertijd was. Ondanks dat we ons onderwerp als een van de laatsten opschreven, waren we erg blij dat we dit onderwerp nog konden kiezen. We verwachten meer over de crisis van de jaren 30 te weten te komen, door middel van deelvragen te beantwoorden.

hoe is de crisis ontstaan?

Voor de Crisis zouden er twee belangrijke oorzaken aangewezen kunnen worden, maar  voor beide oorzaken geldt dat onvoldoende kennis is waardoor niet alles te achterhalen valt.

De eerste oorzaak heeft te maken met de landbouw. Amerika had tijdens de Eerste Wereldoorlog veel voedselhulp verleend aan Europa, waardoor er in de jaren twintig  een grote overproductie ontstond. De Amerikaanse boeren hadden zich zo ingesteld op deze hulpverlening, dat toen Europa eenmaal weer zelf zijn voedsel ging verbouwen de Amerikaanse boeren met een grote overproductie kwamen te zitten waardoor de prijzen enorm daalden. Dit zorgde voor grote schulden, wat nadelig was voor de plattelandsbanken. De plattelandsbanken (Dat is een organisatie die zich inzet voor de economische ontwikkeling van het platteland. Burgers, bedrijven en organisaties kunnen er hulp krijgen voor hun plannen, bijvoorbeeld om een bedrijf op te zetten) de plattelandsbanken hadden weer nauwe banden met de grote banken. De grote banken konden deze grote klap niet opvangen en een crisis was het gevolg. Daarbij kwam dat de boeren dachten dat alleen een nog grotere productie hen uit de problemen kon helpen, aangezien men vanwege de lagere prijs meer moest produceren om hetzelfde te verdienen. Dit leidde echter tot nog meer overproductie, die werd verbrand of in zee gegooid terwijl velen honger leden maar het voedsel niet konden betalen.

Een tweede oorzaak ligt in de industrie, waarin die tijd de meeste Amerikanen werkzaam waren. Tijdens de jaren twintig nam daar de productie sterk toe, dankzij de mechanisering, maar de lonen stegen niet mee omdat de vakbonden zwak waren en omdat er veel immigranten uit arme delen van Europa kwamen die bereid waren voor weinig geld te werken. Door de lage lonen konden veel mensen de producten die in fabrieken geproduceerd werden niet betalen, waardoor ook de fabrieken met een overschot aan producten zaten.

Hoe was het leven tijdens de crisis?

Tijdens de crisis kwam er een lange periode van krimp in de economie en van grote werkloosheid.

Het aantal werklozen in Nederland bedroeg in 1930 rond de  100.000 mensen en kwam in 1936 op een hoogtepunt van 480.000 werkloze mensen. Daarna daalde het aantal wel, maar tot in de oorlog bleven honderdduizenden mensen werkloos. Het was voor het eerst dat het percentage werklozen in Nederland zo hoog was en zo lang duurde. Een op de vier Nederlandse arbeiders was er één langer dan een jaar werkloos.

De regering besloot de werklozen geld te geven. De steun die de regering gaf mocht niet te hoog zijn, anders zouden mensen hier misbruik voor maken. Ze kregen een bedrag dat net voldoende was om de huur en een eenvoudige maaltijd te betalen. Voor uitgaan, sport of kleren hadden ze geen geld. Om te voorkomen dat de werklozen naast de steun toch stiekem een zwart baantje erbij zouden nemen moesten ze één of twee keer per dag een stempel halen in een stempellokaal. Dit werd als erg vernederend ervaren. Daarnaast konden ze gedwongen worden in de werkverschaffing te werken. Zo kon het gebeuren dat een werkloze leraar met de schop aan het werk moest om sloten te graven of parken aan te leggen. Uit deze tijd dateren grote openbare werken zoals het Amsterdamse bos.

Na de Tweede Wereldoorlog ontstonden er nieuwe ideeën over de aanpak van het werkloosheidsprobleem. De werkloze werd menselijker en minder wantrouwend benaderd. Daarnaast ging de overheid helpen om de werklozen aan een baan te helpen.

Hoe is de crisis beëindigd?

Toen het dieptepunt van de crisis voorbij was,  werd de belangrijke vraag hoe de politiek geregeerd moest worden gesteld op de situatie. In het verleden lieten de mensen een crisis uitzieken: er werd verwacht net zo lang tot de economie zichzelf in evenwicht bracht en de groei zich weer herstelde. Als dat ditmaal ook zo zou gebeuren, zou het dertig jaar duren voordat iedereen weer het niveau van de tijd voor de crisis bereikt zou hebben. Terwijl er een enorme stilliggende productiecapaciteit die de oude welvaart onmiddellijk zou kunnen herstellen maar dan moest het wel gebruikt worden. Onder die omstandigheid werd het wel heel verleidelijk om toch maar eens aan overheidsingrijpen te denken.

In de VS was de gedachte aan staatsingreep voor de oorlog al heel populair geweest en tijdens de oorlog hadden gedwongen investeringen al tot een forse economische groei geleid, maar erna had het idee van de vrije markt de overhand gekregen. Nu sloeg de stemming weer om. De Republikeinse regering van Herbert Hoover was echter zeer afhoudend. De Republikeinen stimuleerde de zelfregulering van industrie en de banken. Maar in 1932 werd Franklin Rooseveld verkozen tot president. Hij voerde de politiek van de New Deal door die zich kenmerkte door streng overheidstoezicht op de banken. Roosevelt deed  weinig aan het stimuleren van de economie, afgezien van werkgelegenheidsprojecten en directe armoedebestrijding. In 1940 was de schade nog lang niet hersteld. Pas tijdens de Tweede Wereldoorlog zou daadkrachtige staatsinterventie de industriële productie in vier jaar meer dan verdubbelen, de basis leggend van de huidige welvaart.