Bladherbarium

Inleiding

Bomen en struiken zijn in veel opzichten belangrijke planten. Daarom moet je een aantal van de meest algemene soorten die in Nederland voorkomen kennen. Om ze te leren kennen ga je werken met een flora en ga je een bladherbarium maken. Aan de bladeren zijn bomen en struiken namelijk het beste te herkennen.

Een herbarium is een verzameling gedroogde planten of plantendelen geplakt op vellen papier.

Het maken van het herbarium heeft vier doelen:

• Het leren onderscheiden van de diverse bladtypen.
• Het herkennen van een aantal in Nederland voorkomende bomen en struiken.
• Het leren maken van een herbarium (vaardigheid).
• Omdat je tijdens het opzoeken van gegevens over de bomen gebruik moet maken van een flora krijg je daar ook handigheid in.

Deze opdracht moet je op tijd beginnen, hij kost veel tijd!!!

1          Welke bladeren moet je verzamelen in je herbarium?

Soorten bladeren:

• Van de bomen en struiken in de onderstaande lijst worden genoemd moet je in ieder geval een blad verzamelen (meer mag ook).
• Staat je eigen boom niet in de lijst, zorg er dan voor dat je daar ook een blad van verzamelt.

Lijst van bomen en struiken:

1 Zomereik

6 Ruwe berk

11 Witte paardekastanje (klein blad)

2 Gewone beuk

7 Gewone iep

12 Gewone vlier

3 Populier

8 Schietwilg

13 Gewone es

4 Linde

9 Gewone esdoorn

14 Wilde lijsterbes

5 Zwarte els

10 Plataan

15 Ginkgo (Japanse notenboom)

Bladtypen:

Bladeren kunnen verschillen in bladvorm, bladnervatuur, bladrand en samengesteldheid. Deze verschillen komen in allerlei combinaties voor. Soms zijn er zelfs combinaties van verschillende bladranden aan één blad te vinden. De meeste vormen heb je al als je bladeren hebt verzameld van de bovenstaande bomenlijst. De verschillende kenmerken die je in allerlei combinaties kunt tegenkomen zijn:

Een enkelvoudig en een samengesteld blad

Nervatuur: veernervig, handnervig, recht- (of parallel-)nervig                                                Gewone

Bladrand: bijvoorbeeld glad, gezaagd, getand, gelobd, diep ingesneden                                      esdoorn

Bladvorm: bijvoorbeeld langwerpig, eivormig, hartvormig

2          Drogen van bladeren

• Zoek hele bladeren. Let dus op de plaats van de bladoksel (vooral bij samengestelde bladeren).

Let ook op dat je geen takjes met blad hebt bij enkelvoudige bladeren.

• Zorg dat de bladeren vers zijn en niet zwaar beschadigd of verkleurd of half vergaan (bij voorkeur plukken).
• Droog je bladeren direct bij thuiskomst tussen goed absorberend papier (keukenrol/kranten (let op dat deze niet afgeven)) onder een stapel boeken.
• Voorkom schimmel en ververs na een of twee dagen het papier en kijk of je bladeren goed plat liggen. Doe dit na een week nog een keer.
• Na ongeveer twee weken zijn je bladeren pas droog. Begin dus op tijd!!!!!

3          Opplakken van bladeren

•  Orden de bladeren volgens de aangegeven lijst, van enkelvoudig naar samengesteld.

• Plak maximaal 2 verschillende bladeren op een wit, ongelinieerd vel papier.
• Plak ze vast aan de bladsteel met heel dunne strookjes goed plakband. Eventueel nog een plakbandje aan de bladschijf. Met pritt-stift plakken kan ook maar liever niet.

Denk erom: loshalen kan dan niet meer want het gedroogde blad is erg bros.

•  Je mag de vellen waar je de bladeren opplakt NIET in plastic hoesjes schuiven want dan kunnen ze    

      gaan schimmelen.

4          Bijschriften

Bij elk blad moet je de volgende gegevens erbij schrijven (in gegeven volgorde).

Deze gegevens kun je opzoeken in een digitale flora, in andere boeken over planten of op internet, bijvoorbeeld op www.bomengids.nl of www.bomen-determineren.com .

1. Nederlandse naam.
2. Wetenschappelijke naam. Dit is de Latijnse naam zoals Quercus robur (Zomereik).
3. Is het een boom of struik?
4. Bladkenmerken: Samengesteldheid, nervatuur, bladrand en bladvorm.
5. Een ander kenmerk van de boom waaraan je deze ook nog goed kan herkennen. Bijvoorbeeld de vrucht, de schors of de vorm van het boomsilhouet. Dit kan bijvoorbeeld met een schets of  plaatje (printje uit de flora mag ook maar niet alleen maar).

5          Extra opdracht

Het voorblad van je herbarium is je extra opdracht. Hiervoor kies je een blad dat je het mooiste vindt (als het een blad is dat ook in op de lijst voorkomt, moet je dit blad natuurlijk ook nog een keer in je herbarium plakken en beschrijven). Je mag hier heel creatief mee omgaan; (gedichtje, tekening, collage) als je maar duidelijk maakt waarom je deze hebt uitgekozen.

6          Verzorging

• Let op: bij de beoordeling (zie hieronder) telt ook de verzorging mee.
• Je moet het herbarium inleveren of in een snelhechter waar je tenminste een stevig blad papier in

hebt gestopt of je gebruikt stevige fotobladen (deze hebben vloeipapier ertussen).

• De bladeren moeten netjes en plat zijn gedroogd en er mogen geen takjes of andere dikke delen

     in zitten.  

• Het herbarium moet een inhoudsopgave hebben.

Tip 1   Laat je herbarium ook aan je ouders/verzorgers lezen, misschien kunnen ze je een beetje helpen (maak er een leuke boswandeling van).

Tip 2   Check voordat je het herbarium inlevert of het aan alle eisen voldoet.