Winti

Winti is een sociaalreligieuze cultuur van AfroSurinaamse oorsprong. De goden van de aarde, het water en het bos heten Winti en kennen eigenschappen als liefde, haat, jaloezie en de neiging tot goed en kwaad. Winti kunnen spontaan bezit van mensen nemen, maar mensen kunnen de Wintigoden ook oproepen en een dienst of gunst van hen verlangen, meestal met hulp van een bonuman (medicijnman). De geesten van overledenen, de Yoka's, zijn ondergeschikt aan de Wintigoden en kunnen naar het rijk der levenden terugkeren om er goed of kwaad te komen doen. Veel (Creoolse) Surinamers vallen bij ziekte en geestelijke verwarring, of voor het verkrijgen van geestelijk evenwicht of materiële welvaart, terug op de Wintireligie. Hierbij wordt gebruik gemaakt van de krachten van geesten en goden en helpen ze ook af met van voortdurende tegenslagen of pesterijen van dode bakru’s. Daarbij horen rituelen die dienen om een goed contact met de goden te hebben. Voor winti-hulp moet eerst aan alle goden na behoren worden geofferd. Een kaas voor de ene, geld voor de ander, een sigaar, bloemen, een fles wijn. De bonuman bezit de kennis om met de goden en de geesten in contact te treden. Trance speelt daarbij een belangrijke rol. Trance dient als communicatie middel met de spirituele elementen (moeder aarde, water, vuur en lucht) en met de voor ouders. Behalve de bonuman, een soort priester, zijn er een lukuman (ziener) en dresiman (genezer), vaak is dat een persoon die het alle drie kan. Vanaf de geboorte tot de dood en zelfs daarna kan men toevlucht, hulp vinden in de winti-cultuur. De winti-cultuur is ook te vinden in Afrika en verspreid over heel Noord en Zuid Amerika. De winti-cultuur heeft veel gelijkenissen met het Azische Shamanisme, Boedhisme en andere wereld religies.