The Name of the Rose (1986)

Broeder William van Baskerville komt als afgezant van de keizer naar een abdij in Italië. Hij moet een ontmoeting organiseren tussen de van ketterij verdachte franciscanen en afgevaardigden van de paus. Tijdens zijn verblijf in de abdij voltrekken zich een aantal moorden. William raakt geïnteresseerd in de geheimzinnige moord en onderzoekt het samen met zijn leerling, Adso. Hij komt tot de conclusie dat de broeder zelfmoord gepleegd moet hebben, maar waarom is onduidelijk. Dan wordt de tweede moord gepleegd. De vertaler van de abdij wordt gevonden in een pot met varkensbloed. Dan wordt een derde dode gevonden in een bad. Alle doden hadden inkt op hun tong en vingers. Het is dus duidelijk dat de moorden wat met elkaar te maken hebben. William ontdekt dat er een verband is met een boek uit de bibliotheek. Hij vindt een aantekening van de vertaler op diens werkplek wat het vermoeden bevestigt. De eerste dode kreeg het boek van de bibliothecaris in ruil voor seks. Hij vertelt dit aan de vertaler en pleegt zelfmoord. De vertaler gaat op onderzoek uit en wordt vermoord. Een ondergedoken monnik vindt de dode en sjouwt het lijk naar de pot met varkensbloed om zichzelf niet verdacht te maken. Dan vindt de bibliothecaris het boek en wordt als derde gedood. William mag de bibliotheek niet in, en kan het boek dus niet onderzoeken. Een broeder vertelt William dat hij het boek gevonden heeft. William beveelt hem zich met het boek op te sluiten in zijn kamer. Het is al te laat, de moordenaar wacht hem op en vermoord hem. Even later ontdekken William en Adso een geheime gang, een soort labyrint, dat hen naar de bibliotheek zal brengen. Eenmaal in de bibliotheek kijken ze hun ogen uit, duizenden en duizenden boeken. Adso heeft seks met een meisje dat bij het klooster woont. Later heeft ook een andere monnik seks met haar. Deze laatste twee worden samen gezien en opgepakt. Het meisje wordt beschuldigd van hekserij en de monnik van ketterij. Een andere ondergedoken monnik wordt ook beschuldigd van ketterij en hij wordt verdacht van de moorden. Ze moeten alledrie voorkomen bij de inquisitie onder leiding van Bernard Gui. Deze Gui heeft William in het verleden beschuldigd van ketterij toen William inquisiteur was. Ze nemen dit elkaar nog steeds kwalijk. Nu roept Gui William op als mede-inquisiteur. William zegt dat de van moord verdachte monnik onschuldig is. De drie mensen worden toch schuldig verklaard en moeten op de brandstapel. Tijdens een kerkdienst wordt de volgende moord gepleegd. De beschuldigde monnik zat gevangen en was dus vals beschuldigd. Nu werd William verdacht door Gui. William en Adso gaan op zoek naar de echte moordenaar in de bibliotheek. Hij vindt de moordenaar, het blijkt een stokoude man te zijn die veel macht had in het klooster. Zijn motief blijkt inderdaad het boek van Aristoteles te zijn. Het boek is een komedie en de schuldige monnik had in de bijbel gelezen dat lachen verboden is. Lachen leidde mensen af van het geloof en vormde dus een bedreiging. Alle mensen die het boek lazen, hadden gezondigd. De moordenaar had vergif gesmeerd op de bladzijden in het boek en als iemand het las, kreeg hij het op zijn vingers en als hij zijn vingers natmaakte om de bladzijde om te slaan, ook op de tong. De moordenaar stoot een kandelaar om waardoor de bibliotheek in brand vliegt. Hiermee vermoordt hij ook zich zelf. Adso is al buiten en William weet nog enkele boeken te redden op zijn vlucht naar buiten. Wanner het klooster in brand vliegt zijn de twee monniken al gedood op de brandstapel. Het meisje kan nog gered worden. Bernard Gui probeert gauw te vertrekken, maar het woedende volk duwt zijn koets van de brug. Gui overlijdt. William en Adso vertrekken hierna ook. Dan zien ze het meisje. Adso moet keizen tussen zijn meisje en William. Hij kiest om met William terug te gaan. Het meisje zal overlijden, nu het kasteel is afgebrand heeft ze niets meer.

2. Het verhaal speelt zich af in de Middeleeuwen. Dit kun je zien omdat de macht in handen van de geestelijken ligt en je ziet nog puinhopen, die overgebleven zijn na de val van het Romeinse Rijk. Ook zie je het aan het gedrag van de mensen. Hun normen en waarden. Iedereen gelooft wat in de bijbel staat, e mg niet zelf op onderzoek uit en boeken uit de Klassieke Oudheid zijn verboden.

3. In de film blijkt dat de kloosters centra van cultuur en wetenschap zijn. Het klooster staat op een heuvel. Hieromheen wonen arme mensen die leven van het klooster. Zij leveren voedsel aan het klooster. De resten worden door een luik gestort en dit is het eten van de bevolking van het dorpje.

4. Ook blijkt in de film dat de bijbel de belangrijkste bron van kennis en geloof is. Je mag alleen geloven wat in de bijbel staat. William gelooft niet alles hieruit en gaat op eigen onderzoek met Adso. Niemand mag hiervan weten, omdat eigen onderzoek verboden is.

5. De hoofdpersoon gaat zelf op onderzoek uit wat in die tijd niet mag, maar wat wel kenmerkend is voor de Renaissance. Ook is William geïnteresseerd in de Klassieke Oudheid, boeken uit die tijd. Deze boeken zijn in de Middeleeuwen verboden om te lezen, maar ook die wordt later kenmerkend voor de Renaissance.

6. William heeft eerder in zijn leven al overhoop gelegen met de inquisitie. Hij had een ketter vrijgesproken. Hij vond niet dat diegene een misdaad had gepleegd.

7. De franciscanen aan de ene kant en de benedictijnen, de Inquisitie en de vertegenwoordigers van de paus aan de andere kant, zijn het niet eens over de invloeden van God en de Bijbel. De Franciscanen denken zelf na over dingen, geloven niet zomaar wat in de Bijbel staat. Ze zijn er achter gekomen dat er voor bepaalde dingen ook andere oorzaken kunnen zijn. Dit zelf op onderzoek gaan was eigenlijk verboden in die tijd. De andere partijen volgen klakkeloos de Bijbel. Voor alles heeft de Bijbel wel een verklaring en God is de baas volgens hen en de Bijbel is Gods woord wat je moet volgen.

8. De opvattingen van de Dolcinieten, de franciscanen en de benedictijnen verschillen onderling. De Dolcinieten vinden dat de kerk arm hoort te zijn, net zo moet leven als Jezus deed. Rijken mogen ze vermoorden. De Franciscanen vinden ook dat de kerk arm moet zijn, maar moorden mag niet. De Benedictijnen vinden dat de kerk rijk mag zijn.

9. Uit de film kun je drie zaken halen die laten zien dat er veel waarde gehecht werd aan boeken. Ten eerste was de bieb ontoegankelijk voor iedereen, behalve voor de bibliothecaris en zijn assistent. Ten tweede werden er moorden gepleegd om één boek en als laatste zag je in een van de laatste scènes dat er brand was in de bibliotheek. Het hele klooster brandde af. William huilde toen hij zag dat de boeken verbrandden en hij probeerde nog enkele boeken te redden door snel een stapel mee naar buiten te nemen.

10. Het boek van Aristoteles was de reden voor de moorden. Het was een gevaarlijk boek omdat het een komedie was. Je moest erom lachen en lachen was verboden in het klooster. Als je lachte was je slecht en werd je gestraft.

11. De vrouw en liefde mochten geen rol spelen in het klooster. De monniken mochten niet verliefd zijn, trouwen of een vrouw aanbidden. Er mocht in het klooster ook geen vrouw te zien zijn. Monniken hebben toch hun behoeftes en houden zich niet altijd aan de regels. Voor hen speelt liefde wel degelijk een rol.

12. Adso moet op het laatst kiezen tussen het meisje en zijn meester. Dit is een dramatische keuze. Als hij het meisje kiest moet hij zijn geloof opgeven en zijn meester verlaten. Hij kan ook voor zijn geloof en meester kiezen, verder leren, maar dan zou het meisje waarschijnlijk snel sterven. Adso kiest voor dit laatste. Hij wil zijn meester niet in de steek laten. Ik denk dat hij meer wilde leren en later wat voor anderen kunnen betekenen. Waarschijnlijk wilde hij ook kunnen bewijzen dat veel mensen er naast zaten wat de bijbel betreft (zie ook vraag 7).

13. In het verhaal klinkt kritiek door op de katholiek kerk. Drie punten van kritiek: de kerk heeft het over een ‘goede God’, maar waarom laat hij dan zoveel ellende gebeuren? Ten tweede laten ze gebouwen en andere dingen zomaar verrotten als ze het niet meer nodig hebben, of niet meer willen. Ten derde straft de inquisitie onschuldige mensen.

14. a. Het perspectief van de laatste bladzijden van het verhaal is het ik-perspectief. b. Het laatste citaat is ‘De roos van weleer bestaat als naam, naakte namen houden we over’. Ik denk dat ze hiermee et verbranden van het klooster bedoelen. De roos is het kasteel dat eerst in volle bloei was. De het afgebrand is hebben we alleen nog een naam, een naakte naam. Niets dan enkele ruïnes en de naam is er van over.

15. Mijn beoordeling:

Ik heb niet echt een uitgesproken mening over de film. Hij zit overal een beetje tussenin. Bijvoorbeeld niet goed, maar ook niet slecht. Af en toe spannend, maar af en toe ook weer totaal niet. Sommige scènes boeien je echt, bij andere val je bijna in slaap. Het genre van de film is historisch. Toen ik er achterkwam dat het zich rond de 13e eeuw afspeelt, dacht ik, dat kan nooit veel zijn. Achteraf viel het mee. Niet dat ik het een geweldige film vind en hem nog eens wil zien, maar er zat een verhaal in dat er toch voor zorgde dat ik wilde weten hoe het verder ging. Ik denk dat de film ook niet zomaar voor iedereen bestemd is. Je moet eerst veel van die tijd afweten voor je hem bekijkt, anders snap je veel dingen niet en is er niet veel aan.

Dat is mijn eerste argument. Je wilt weten hoe de film verder gaat. Door in het begin van de film weinig weg te geven over het motief over de moord en bijna niets over een mogelijke dader, zorgt hier vooral voor. Als voor de kijker vanaf het begin duidelijk was geweest wie de dader was en zijn motief, dan was er waarschijnlijk niets aan geweest. Dit is namelijk zo ongeveer de enige reden waardoor de film je boeit.

De film is voor iemand die niet veel van de tijd af weet waarin de film zich af speelt moeilijk te volgen. Bij geschiedenis hadden we net een module gehad over heksenvervolging en de inquisitie. Bij literatuur hadden we de middeleeuwen ook al behandeld. Dat boeken en de kerk in die tijd erg belangrijk waren. Dit alles zorgde ervoor dat ik de film goed kon begrijpen en het maakte de film ook spannender. Je vroeg je bijvoorbeeld af of iemand zou durven zeggen dat het meisje dat gevangen werd, geen heks was. Of iemand de inquisitie zou durven tegenspreken. Ook werd duidelijk waarom William huilde toen de bibliotheek in brand stond, omdat ik wist dat in die tijd boeken erg kostbaar waren en dat er vaak maar één exemplaar van een boek was.

Waarom zou ik de film saai vinden als voor de kijker al eerder duidelijk zou zijn wie de dader was en wat zijn motief was? Ik moet eerst zeggen dat ik meer houd van vrolijke films met goede afloop, waar niemand gewond raakt of zo. Ook moeten er voor mij duidelijk veel dingen in gebeuren. The Name of the Rose is, zoals ik het noem, een film voor geleerde mensen. Je moet verhaalelementen zoeken, zonder extra informatie zie je veel dingen niet. Zoals ik al eerder zei. Als ik bij Geschiedenis en Nederlands geen informatie over de Middeleeuwen had gekregen, zou ik niets van de film snappen. Ook is de film erg donker gekleurd. Er gebeuren eigenlijk alleen slechte dingen, tenminste, die voor de kijker slecht over komen. Bijvoorbeeld de ter dood veroordeling van de drie verdachten. Ook de echte kleuren zijn zielig. Bijna alleen zwart-wit kleuren.

Een laatste ding wat ik kwijt wil is dat het erg rommelig was in de film. Niet het verhaal, maar overal lagen voorwerpen op de grond of het krioelde er van de mensen, nergens was het schoon of netjes opgeruimd. Al denk is dat dit wel kenmerkend voor die tijd is. In de Middeleeuwen kon je volgens mij bijna nergens een schoon plekje vinden. Als ik de film een aantal sterren zou moeten geven, zou ik hem twee van de vijf sterren geven. Er zaten toch enkele goede elementen in. Maar ik vind dat de negatieve elementen overheersten.