Schindler's List (1993)

Wat speelt zich af in The Pianist?

Titel: The pianist
Acteurs: Adrian Brody (Wadislaw Szpilman), Thomas Kretschmann (Duitse officier),
Frank Finlay (vader Szpilman), Maureen Lipman (moeder Szpilman), Emilia
Fox (Dorota)
Regisseur: Rowan Polanski
Muziek: Wojciech Kilar
Uitgebracht: 2002

De bijzonderheden zijn dat deze film gebaseerd is op de biografie van Wladyslaw Szpilman.

“The pianist” is gebaseerd op de autobiografie van Wladyslaw Szpilman die in 1946 uitgebracht werd met als titel “dood van een stad”. Als enige van zijn Joodse familie overleefde Wladyslaw Szpilman de jodenvervolging in Polen tijdens de Tweede Wereldoorlog. Ook de familieleden van regisseur Rowan Polanski werden tijdens de Tweede Wereldoorlog gedeporteerd naar een concentratiekamp waar zij niet meer levend vandaan kwamen. Rowan Polanski heeft gedurende geruime tijd niet gesproken over zijn verleden maar door het verfilmen van het verhaal van Wladyslaw Szpilman, begeeft hij zich ook in zijn eigen verleden.
Terwijl de Poolse stad Warschau op 23 september 1939 door de Duitsers gebombardeerd wordt, speelt de jonge pianist Wladyslaw Szpilman voor de Poolse radio-omroep “Nocturne in dineur” van componist Chopin. De radiostudio wordt gebombardeerd en de Poolse omroep moet haar uitzendingen staken. Wladyslaw Szpilman en zijn familie ondergaan gelaten de belegering van hun stad, totdat op 27 september 1939 de strijd beslist is. Ondanks het heldhaftige verzet van het Poolse leger hebben de Duitsers de strijd gewonnen en wordt Polen toegevoegd aan Hitler’s Derde Rijk. De bewoners van Warschau hebben veel te lijden onder de Duitse bezetting maar met name de 360.000 Joodse bewoners van Warschau hebben het enorm zwaar. Wladyslaw Szpilman en zijn familie ondergaan de Duitse bezetting passief, de denigrerende houding van de Duitsers tegenover Joden en de pesterijen kunnen ze nog wel aan. Wanneer op 1 december 1939 het voor Joden echter verplicht wordt om een armband met Davidster te dragen, krijgt ook de familie Szpilman het moeilijk. Joden moeten niet alleen de Davidster dragen maar ook al hun bezittingen worden afgenomen en hun voedselrantsoenen worden beperkt tot een minimum. Ook mogen ze geen gebruik meer maken van het openbaar vervoer en parken en mogen ze niet op bankjes zitten en op de stoep lopen.
Het ontnemen van de rechten van Joodse mensen was voor de Nazi’s nog niet genoeg, zij besloten om de Joodse bewoners van Warschau verplicht te laten verhuizen naar een Joodse wijk. De Joodse wijk of Joodse getto wordt op 15 november 1940 door een muur afgesloten van de buitenwereld, in de Joodse wijk wonen op dat moment ongeveer een half miljoen mensen. De familie Szpilman wordt ook uit hun huis gezet en moet ook gaan wonen in de Joodse getto, hier proberen ze ondanks de vreselijke omstandigheden van overbevolking, ziekten en willekeurige moorden door de SS en de Gestapo, zo goed als het kan weer hun leven op te pakken. Een deel van de getto-inwoners wordt als dwangarbeider tewerkgesteld, maar de familie Szpilman blijft voorlopig bij elkaar. In een restaurant voor de invloedrijke Joodse bewoners van de getto kan Wladyslaw Szpilman zelfs weer zijn pianospel ten gehore brengen.

Het leven in de getto duurt voor de familie Szpilmann helaas niet lang, want de familie wordt onder valse voorwendselen gedeporteerd naar het vernietigingskamp Treblinka. Wladyslaw Szpilman weet als enige van zijn familie te ontsnappen aan de deportatie en met behulp van Poolse verzetsmensen duikt hij onder. Bovendien krijgt hij hulp uit onverwachte hoek want ook de Duitse officier Wilm Hosenfeld, die geraakt is door het pianospel van de pianist, staat hem gedurende zijn onderduiking bij.
Ondertussen is er in Warschau een opstand begonnen tegen de Duitse bezetters. 200 Joden onder leiding van Mordechai Anielewicz maken het de Duitse bezetters niet makkelijk en maken vele slachtoffers onder de Duitse bezetters. Na een maand wordt de opstand echter onderdruk door SS troepen onder commando van de beruchte Grüppenfuhrer Jürgen Stroop. Voordat de Russen Warschau bevrijden en de Duitsers zich terugtrekken, wordt het hele gebied van de Joodse getto met de grond gelijk gemaakt. Slechts 20 Joden overleefden de hel in de stad, Wladyslaw Szpilman was één van hen.
Mening:
De historische achtergrond van “The pianist” wordt in de film goed weergegeven en ook de geschiedenis van de Jodenvervolging in Polen komt duidelijk naar voren. De film is in het begin best wel hard en emotioneel, maar wanneer Wladyslaw Szpilman (hoofdrolspeler) begint aan zijn individuele overlevingsavontuur is de film vooral spannend, ontroerend en op een minder afschuwelijke manier indrukwekkend. De Nazi terreur wordt op een zeer directe manier weergegeven in het eerste gedeelte van de film, met name de scène waarin een bejaarde man met een rolstoel van het balkon af wordt gegooid. Maar ook de zinloze executies in de film maken een enorme indruk.

Wat speelt zich af in Schindlers list?

Titel: Schlinders list
Acteurs: Liam Neeson (Oskar Schindler), Ben Kingsley (Itzhak Stern), Ralph Fiennes
(Amon Goeth), Caroline Goodall (Emile Schindler), Embeth Davidtz
(Helen Hirsch), Ruth Farhi (Old Jewish Woman)
Regisseur: Steven Spielberg
Muziek: John Williams
Uitgebracht: 1994

De bijzonderheden zijn dat deze film gebaseerd is op de biografie van Thomas Keneally en op het boek Schindler’s List van1982.

Schindler’s list begint in een huis van een joodse familie. De joden zijn een gebed aan het voordragen voor de Sabbath. Ze zitten rond een tafel die volstaat met brandende kaarsen. Wanneer de joden weggaan van het huis gaan de kaarsen langzaam uit.
De Duitse strijdkrachten hebben de Polen al verslagen. Snel daarna worden de joden gedwongen uit hun huizen te komen en naar het trein station te gaan, waar hun namen geregistreerd staan. Meer dan 10.000 joden worden met de trein naar Krakow gebracht. De mensen treiteren en schreeuwen tegen elke jood die ze zien op straat.
In Krakow zit de getto overvol met joden. De joodse mensen zijn allemaal bijeengebracht en ze worden verdeeld in werkgroepen door de “Judenrat”.Oskar Schindler bezoekt de getto. Hij is een Duitse zakenman die graag wil dat Itzhak Stern, een jood die een pannen en potten fabriek heeft, voor hem komt werken. Joden mogen niet langer een eigen bedrijf hebben, dus maakt Oskar een deal met Itzhak. Hij neemt de fabriek over en benoemt Itzhak tot zijn boekhouder.
Het is 20 maart 1941, de deadline om de getto te betreden. Alle joden worden gedwongen om hun spullen te pakken en worden verdreven uit hun huis door Duitse soldaten. Wanneer de joden arriveren in de getto, krijgen ze een huis toegewezen en worden gedwongen om te leven in kleine kamers.
De volgende morgen worden de joden buiten bijeen geroepen. En informatie over hun opleiding en beroep word geregistreerd. Sommige joden die niet meer in staat zijn om te werken worden naar verschrikkelijke kampen gestuurd. En de joden die wel kunnen werken, mogen snel beginnen in de fabriek van Oskar Schindler.
Schindler krijgt een gevoel van verantwoordelijkheid over zijn werknemers, en wanneer de Nazi’s onder leiding van Amon Goeth bepalen dat de joodse mensen naar een ander werkkamp moeten, zegt hij dat hij ze nodig heeft voor zijn bedrijf. Van zijn eigen bestedingen construeert hij barakken.
Oskar maakt reclame voor zijn bedrijf door mandenvol met spullen aan Duitse leiders te geven. De joden beginnen in de fabriek en het wordt hun geleerd hoe ze pannen en potten moeten maken. De werknemers zijn erg dankbaar voor het werk omdat het hun uit de kampen houd. Een man met een arm bedankt Oskar persoonlijk en later wordt hij vermoord door de Duitsers omdat hij een handicap heeft.
Weer moeten duizenden joden weg met een trein naar een concentratiekamp. De bagage van de joden word gestolen en nagegaan door de Duitsers.

Bij vergissing zit ook Itzhak Stern in de trein. Oskar hoort dat en gaat snel naar het station om hem eruit te laten.
Amon Goeth, de Duitse officier is in leiding van het bouwen van het Plaszow kamp. De joden hebben het kamp gebouwd en ook het huis van Goeth wat op hetzelfde terrein staat. Goeth is erg boos op het succes van de joden en zegt dat alles wat ze hebben gedaan in het verleden snel zou worden vergeten. Het is 13 maart 1943 en de liquidatie van de getto’s nemen plaats. Duizenden gewapende Duitse soldaten rennen wild door de straten van Krakow. Joden worden uit hun huizen getrokken en vermoord. Met geweld vallen de soldaten de huizen in van de joden en stelen hun eigendommen. Vele rennen weg en verbergen zich, maar worden snel gevonden.
Na die dag komt Oskar naar het kamp. Hij heeft lunch met een van de Duitse leiders. Oskar is erg boos omdat hij geen werknemers meer heeft. Hij eist dat hij ze weer mee mag nemen naar de fabriek. Een paar dagen later worden in Plaszow de zieke joden van de gezonde joden onderscheidden. De vrouwen prikken in hun vinger zodat ze het bloed op hun gezicht kunnen smeren waardoor ze gezonder lijken. De zwakke en de zieke joden worden vermoord zodat er weer genoeg ruimte zou zijn voor de nieuwe joden die aankwamen in het kamp. Alle kinderen werden met een vrachtwagen weggevoerd. Een paar van hen verstopten zodat ze hun familie niet hoefden te verlaten, maar de meeste werden gepakt.
Het is Oskar’s verjaardag. Hij geeft een groot feest met veel Duitse vrienden. Een paar jonge joodse werknemers zijn er ook om hem een cadeau te geven. Een van hem geeft het cadeau en hij bedankt in vorm van een kus. Dat was een grote vergissing. Hij had de wet overtreden door het meisje te zoenen. Goeth bespreekt wat er is gebeurd en Oskar biedt zijn verontschuldiging aan.
In april 1944 Krijgt Goeth de opdracht om de vermoorde lichamen van meer dan 10.000 joden te verbranden. De joden die nog leven krijgen de opdracht om de lichamen op te graven.
Ontruimingsbevelen zijn binnengekomen. Alle joden van Plaszow moeten naar en ander kamp worden gebracht. Maar Schindler bedenkt een nieuw plan. Hij begint een nieuwe fabriek meer in het westen. Hij sluit een overeenkomst met Goeth om de joodse werknemers te kopen. Samen met Stern maakt hij een lijst van namen “Schindler’s List”, dat bestaat uit meer dan 1100 mannen vrouwen en kinderen. Aan het einde, na veel geluk redt Schindler, zijn joden. De Schindlerjuden zoals ze zichzelf noemen.

Mening:

De historische achtergrond van “Schinderslist” wordt in de film goed weergegeven door middel van kleine stukjes te laten zien van elke jood die Oskar Schindler red van de executie. De geschiedenis van de jodenvervolgingen in Duitsland komt duidelijk naar voren door middel van gruwelijke daden van de Nazi’s te laten zien. De film is in het begin nog onschuldig, je kan niet weten wat er allemaal zou gebeuren. De joden worden namelijk in het begin goed behandeld. Maar als Amon Goeth de leiding in handen neemt wordt het snel een verschrikkelijke en harde film. Dat zie je in deze film erg goed dat niet alleen de officieren het leuk vinden om joden te vermoorden maar ook de soldaten, terwijl de officieren werden gestraft. De zinloze executies maken een enorme indruk op je.

Wat zijn de vergelijkingen en verschillen van deze films?

In eerste instantie lijkt het alsof “The pianist” zich niet onderscheidt van “Schindler’s list”. De onderdrukking van de Joden en de uiteindelijke gedwongen verhuizing naar een getto komen in beide films voor en ook de terreur door de SS en de Gestapo zien we in beide films verwerkt. In “Schindler’s” list zien we een Duitser die een grote groep Joden in bescherming neemt en in “The pianist” zien we een Duitser die één Jood in bescherming neemt, dat er ook goede Duitsers waren is dus de boodschap van beide films. Toch onderscheidt “The pianist” zich wel degelijk van “Schindler’s list”, want wanneer de familie Szpilmann gedeporteerd wordt, neemt het verhaal een geheel andere wending dan de verhaallijn van “Schindler’s list”. In plaats van een collectieve strijd om te overleven zoals we zagen in “Schindler’s list”, zien we de individuele strijd om te overleven van Wladyslaw Szpilman. Wladyslaw Szpilman bevindt zich bovendien niet in een werkkamp maar probeert ondergedoken te overleven in bezet gebied. Deze bijna onmogelijke overlevingsstrijd is enorm spannend en het is bijna niet te begrijpen hoe Wladyslaw Szpilman heeft kunnen overleven. Ondanks de verschillende overeenkomsten met “Schindler’s list” onderscheidt “The pianist” zich dus wel degelijk van deze filmproductie.