Cool! (2004)

Algemene gegevens

De titel van de film waar ik heen ben geweest is “Cool!”. De film is geregiseerd door Theo van Gogh, onder andere bekend van ‘Een dagje naar het strand’ en ‘Interview’.
De film is dit jaar gemaakt en was voor het eerst te zien in de bioscopen op 16-09-2004. De film is in kleur en duurt 89 minuten. Cool! is een Nederlandse film en de bekende hoofdrolspelers zijn onder andere Katja Schuurman, Johnny de Mol en Gerrit Zalm. De rest van de spelers zijn niet echt bekend en komen allemaal uit de Glen Mills School. Ik heb deze film gezien in de bioscoop Rembrandt in Utrecht tijdens het Nederlands Film Festival 2004. Deze film kun je indelen bij de grondgenres drama en romance.

De Hoenderloo Groep

De Hoenderloo Groep is een organisatie voor Jeugdzorg en Onderwijs die een tijdelijk thuis biedt aan ongeveer driehonderd jongeren met complexe (gedrags)problemen die om diverse redenen niet meer thuis kunnen wonen, en aan sociaal-delinquente jongeren. Met vijf divisies die elk een eigen benadering hebben helpen wij jongeren nieuwe kansen te creëren voor de toekomst. Bij de Hoenderloo Groep wonen jongens en meisjes van 10 tot en met 18/19 jaar. Dat zijn vaak jongeren die ernstige problemen hebben met hun ouders, verzorgers en familie, met hun school of opleiding en met de besteding van hun vrije tijd. In totaal 25 groepen en huizen in Hoenderloo, Twello, Wezep wonen zo'n 300 jongeren. Het zijn jongeren die normaal begaafd zijn en een VSO-school, het VMBO, een beroepsgerichte leerweg, of de MAVO, HAVO of VWO volgen.

De Glen Mills School

Sinds 1 januari 1999 is de Hoenderloo Groep uitgebreid met een bijzonder programma naar Amerikaans voorbeeld: de Glen Mills School. De 'School voor winnaars', zoals de studenten hun eigen school beschouwen, is bedoeld voor jongens vanaf 14 jaar die in bendeverband actief zijn en delinquentgedrag vertonen in groepsverband. Het programma van de Glen Mills School sluit nauw aan op hun belevingswereld: sociale status, groepshiërarchie en –
druk, en groepsnormen. Op de Glen Mills School in Wezep verblijven ongeveer 150 jongens.

Plot

De film gaar over de boezemvrienden Abdel, Mohammed, Hamid, Jacky en Jeffrey. Hun hangplek is een afgebladderde coffeeshop. Behalve rondhangen houden ze zich nog met iets anders bezig: straatroven en andere kleine misdaad, wat vaak gepaard gaat met grof geweld.
Abdel kijkt op tegen een andere groep van een soortgelijke samenstelling. De groep is wat ouder, wat autochtoner en houdt zich met beduidend grotere misdaad bezig. Dat trekt ook vrouwen aan, zoals Mabel (Katja Schuurman), in het dagelijks leven medewerkster bij een bank. Mabel heeft een verhouding met de leider van Groep 2, Prof (Johnny de Mol). Prof is voor Mabel spannender maar Abdel leuker. Dit zorgt ervoor dat Abdel en Mabel elkaar af en toe zien, stiekem en onschuldig, want Prof mag er niet achter komen. Dat zou voor beiden te gevaarlijk zijn.
Groep 2 kijkt neer op Groep 1, die jongetjes lopen eigenlijk alleen maar in de weg, maar: misschien kunnen ze nog wel eens handig gebruikt worden. Dat komt aan de orde als Prof Abdel voorstelt een grotere, en behoorlijk riskante overval te plegen. Mohammed probeert hem tegen te houden, maar Abdel wil zich bewijzen tegenover Prof èn tegenover Mabel, die niet aan de greep van Prof kan ontkomen en zo gedwongen wordt een rol te spelen in zijn plannen.
De overval mislukt, er valt een slachtoffer, en het vijftal wordt opgepakt. Tot hun afgrijzen worden ze niet veroordeeld tot de gebruikelijke jeugdgevangenis, maar tot een alternatieve straf: anderhalf jaar heropvoeding op de harde Glen Mills-inrichting, waar met name door middel van groepsdwang geprobeerd wordt de ontspoorde jongeren in het gareel te brengen. De meesten blijken daar gevoelig voor, maar de vraag is of dat ook voor Abdel geldt: hij zint vooral op wraak op de groep van Prof. Ook de anderen zijn daar niet afkerig van, maar: kunnen zij wraak nemen zonder hun nieuwe toekomst èn Mabel in gevaar te brengen?
Als Prof weer een bank wil overvallen met Mabel’s hulp, willen de jongens wraak nemen. De jongens zorgen ervoor dat de overval in de soep loopt, hierdoor denkt Prof dat het Mabel’s schuld is dat het alarm afgaat en wilt haar doodschieten. Net op dat moment komt Abdel aanrennen en springt voor Mabel. Abdel valt dood neer en voordat Prof nog een keer op Mabel kan schieten wordt hij doodgeschoten door de politieagenten. Mabel blijft huilend achter.

Middelen

Het verhaal speelt zich af op twee plaatsen: De Glen Mills school en in de bank. Verder zie je een aantal keren in het verhaal dat er een bijeenkomst is door de jongens, dat speelt zich af in een kelder. De plaatsen in het verhaal bepalen in grote maten de sfeer van deze film. De Glen Mills school is een strenge school waarbij de jongeren heropgevoed worden. Met name door middel van groepsdwang proberen ze de ontspoorde jongeren weer in het gareel te brengen. Door deze gekozen locatie krijg je goed door dat de jongens een fout hebben gemaakt en dat ze weer hun best moeten doen om weer op het goede pad te komen.
Ook de belichting speelt een grote rol, met name als er vergaderingen in de kelder zijn. In die scènes wordt er veel gewerkt met schemeringen en duister. Dit zodat er spanning onstaat.
De hoofdpersonen waren goed gekleed bij de rol die ze hadden. De jongens van de bende hadden stoeren kleding aan, weide truien, mutsen, petten. Van alles om maar zo min mogelijk herkend te worden. Ook Katja Schuurman had gepaste kleren aan, uitdagende en zelfverzekerde kleding, zoals het karakter van Mabel ook is in de film.
Er komt veel muziek in de film voor, waaronder een rapsong die tevens de
themesong van de film is: “Hou je hoofd cool!” Deze muziek is door de jongeren van de Glen Mills School, de Hoenderloo Groep verzorgd ( tekstschrijven en zang) onder begeleiding van Ron Stokkink en Salih Toprak. De muziek is opgenomen in de studio van de Hoenderloo Groep. De jongens rapten en beatboxten vaak in de film, ook om hun gevoelens te tonen. De muziek had dus in deze film een belangrijke rol, rappen en beatboxen hoort bij deze tijd en het is onder dat soort jongens vaak de manier om te communiceren. Dat is dus goed verwerkt in de film.

Theo van Gogh

Theo van Gogh (1957) groeide op in Wassenaar als zoon van sociaal-democraten. (De schilder Vincent van Gogh was zijn achteroom.) Hij was aanvankelijk van plan advocaat in echtscheidingszaken te worden, maar brak in 1981 zijn studie af voor het maken van zijn eerste film 'Luger', een inktzwarte thriller over de ontvoering van een aan een rolstoel gekluisterde miljonairsdochter.
Theo van Gogh begon een carrière als stukjesschrijver. Hij werd hiermee de beste van Nederland. Ondertussen gaat hij door met het maken van films. In 1996 produceerde en regisseerde hij 'Blind Date'. Deze film ontving drie Gouden Kalveren op het Nederlands Film Festival: Beste Regie, Beste Acteur (Peer Mascini) en Beste Actrice (Renée Fokker). Theo van Gogh is natuurlijk ook bekend als tv-persoonlijkheid, eerst bij het Amsterdamse AT-5, vervolgens bij Veronica en RTL 5 en ga zo maar door. In 2002 komt Van Gogh met de succesvolle tv-serie `Najib en Julia` en een jaar later maakt hij met Katja Schuurman en Pierre Bokma in een paar dagen tijd de film 'Interview' naar een idee van Hans Teeuwen en een script van Theodor Holman. Met 'Cool!' en '06-05' begeeft Van Gogh zich in 2004 op het sociaal-politieke vlak. De eerste film handelt over criminele jongeren in de Glen Mills inrichting, en de tweede gaat over de moord op politicus Pim Fortuyn. '06-05' zou overigens ook de eerste Nederlandse film zijn die zijn première op internet beleeft.

Personages

In deze film zitten er meerdere hoofdpersonen. Om het niet al te lang te maken kies ik er twee bekende personen uit.
Ten eerste heb je Mabel, het vriendinnetje van de bendeleider Prof. Zij is een uitdagende knappe vrouw en ze werkt in een bank. Mabel wordt gespeeld door Katja Schuurman. Katja is geboren 19 februari 1975 in Bunnik. Het begin van een druk leven, want Katja wil het liefst alles eruit slepen wat erin zit. Haar motto is niet voor niets 'ogen dicht en springen'. Terwijl ze nog op school zit, zet Katja al haar eerste stappen in de 'showbusiness'.
Een andere hoofdpersoon is Prof, de bendeleider. Prof is professioneel bankovervaller en heeft de zaken goed op een rijtje. Hij heeft onder de jongens veel gezag en ook over Mabel speelt hij flink de baas. Prof is een gevaarlijk jongetje, hij heeft dan ook altijd een pistool op zak. Prof wordt gespeeld door Johnny de Mol. Johnny is geboren op 12 januari 1979. Al op jonge leeftijd ontdekt Johnny de liefde voor het artiestenvak. Op zijn zesde kruipt hij achter het drumstel en de piano, op zijn elfde ontdekt hij de gitaar om gedurende zijn dertiende levensjaar zijn allereerste rockband ‘Plain Habit’ op te richten. Na het behalen van zijn HAVO-diploma werkt Johnny zo’n drie jaar achter de schermen bij een groot aantal televisieprogramma’s. Johnny volgt verschillende theaterworkshops en in 2000 treedt hij voor de schermen. Hij kreeg in ‘Goede Tijden, Slechte Tijden’ de rol van Sylvester Koetsier. Hierna volgen de grote filmrollen voor Johnny. In de film krijg je op verschillende manieren informatie over de hoofdpersonen. Ten eerste krijg je veel over ze te weten door de manier van spelen. Door hoe ze doen in de film weet je al een heleboel over hun karakter. Bijvoorbeeld bij Prof, die de baas is van de bende en die altijd het hoogste woorde heeft, weet je al dat hij niet een klein miezerig jongetje is. Verder hoor je ook informatie over de personen doordat een andere persoon over ze spreekt. Er gaan roddels en daardoor krijg je wat meer achtergrond informatie over de personen.

Thematiek en interpretatie

Het belangrijkste thema van deze film is criminaliteit. Niet de regisseur van deze film, Theo van Gogh, maar de Hoenderloo Groep had bij deze film een bepaalde bedoeling. Een jaar of drie geleden is er bij de Hoenderloo Groep namelijk een idee ontstaan om een film te maken. De bedoeling hiervan was om enerzijds de jongeren die meedoen, anderzijds de jeugdzorg van een heel andere kant te laten zien. De jongeren die door de maatschappij worden ‘uitgekotst’ konden zodoende ook eens op een positieve manier worden belicht. Zij hebben namelijk ook talenten, idealen en wensen. Net als ‘gewone’ jongeren. Dit eerste idee is vervolgens een tijd blijven liggen en uiteindelijk uitgewerkt tot een definitief concept. Dit definitieve concept, gemaakt door de Hoenderloo Groep en Dexter Communicatie BV, bestaat uit een aantal onderdelen: de film, de muziek en een educatief programma.

Boeiende werking

Wat mij in deze film erg boeide was de veranderingen die de jongens doormaakten. In het begin van de film zaten ze allemaal met grote problemen en zaten ze allemaal op het slechte pad. Tijdens de film veranderen ze stuk voor stuk en uiteindelijk komen de meeste van hen weer op het goede pad. Dit vind ik erg goed overgebracht.
Het leuke aan de film is ook, Cool is geen gewone film. Tuurlijk, er is een scenario, er zijn acteurs, er is filmmuziek. Maar het scenario is meer leidraad dan bijbel, de meeste acteurs gebruiken hun ervaring van de straat voor hun rol, en de filmmuziek is grotendeels hun eigen muziek, door henzelf gemaakt. Dat maakt het extra interessant en bijzonder om naar te kijken.

Camerawerk en montage

De scène die mij het meest bij is gebleven is het moment dat het alarm afgaat van de bank, terwijl Prof hem aan het overvallen is. Op dat moment draait hij zich om en richt zijn pistool op Mabel die naar hem stond te kijken. Terwijl hij schiet springt Abdel voor Mabel en vangt daardoor de kogel voor haar op, met als gevolg dat hij dood neer valt. Snel daarna wordt ook Prof doodgeschoten door een van de politieagenten. Deze scène is mij bij gebleven omdat hij erg spannend was, dan blijft het in je geheugen hangen. In deze scène speelde de camerawrking een grote rol. Om het spannend te maken werd het filmen erg wild, de camera draaide en switchte van persoon naar persoon. Hierdoor werd er stress opgebouwd en daardoor werd het spannend. Dit werken met de camera werd overigens wel vaker toegepast in de film.

Recensie

Ik vind dat Theo van Gogh zeker geslaagd is in de uitwerking van het hoofdthema. Het hoofdthema was criminaliteit en dit is in de film op een goede manier naar voren gekomen. Het wordt je duidelijk gemaakt dat een crimineel niet altijd een crimineel hoeft te blijven. Verder vind ik de film wel geloofwaardig, de jongens worden erg goed gespeeld. Met name omdat het ook echt de jongens van de Glen Mills school zijn. Dat vind ik vanuit me zelf een erg sterk punt. Een iets minder sterk punt vind ik dat er twee jongens aan het einde van de film overlijden. Mabel blijft dan eigenlijk een beetje achter, allebei haar liefjes zijn dood gegaan. Ik houd hier persoonlijk niet zo van. De kleding van de jongens vind ik, zoals ik al eerder in dit verslag heb verteld, goed bij de personages passen. Het is stoere kleding en erg veel bedekt, net zoals vele jongens in de criminaliteit ook dragen. De muziek is in de film erg goed verwerkt, het zijn leuke liedjes met erg goede teksten. De muziek speelt in de film ‘cool!’ een grote rol.
Mijn totaaloordeel is goed. Ik vond deze film grappig, spannend, goed verzonnen, goede aanleiding, goed gespeeld, leuke muziek, goed kledinggebruik. Totaalplaatje is een dikke 8 waard.