L'Africain du Groenland door Tété-Michel Kpomassie

Wat ik van het thema Cultuur verandering denk voordat ik ben begonnen met dit project.

Ten eerste kan ik over dit thema alleen maar denken want ik heb het zelf nog nooit mee gemaakt. In deze grote vormen. Natuurlijk heeft ieder kind op de middelbare school het wel mee gemaakt, omdat het overstappen van de basisschool naar de middelbare school op zich al een cultuur verschil heeft. Voor mij was dit zeker zo. Op de basisschool ben je toch op het eind een van de oudsten en boeit je het nog niet wat mensen van je denken, en dan kom je opeens op de middelbare school waar je niemand kent, echt de brugger (weer terug naar de kleuters) en opeens trek je je alles aan wat andere van je vinden. Zo was het bij mij ten minste.
Dat is een klein voorbeeld van cultuur verandering. Het lijkt me ontzettend moeilijk als je gedwongen word om uit je eigenland, bij je eigen vrienden, met je eigen taal en je eigen gebruiken weg te gaan en naar een ander land te verhuizen. Daar moet je dan nieuwe vrienden maken, wat al een stuk moeilijker is want je ziet er misschien anders uit, je kent de taal niet, je doet in hun opzichten raar wat voor jouw juist weer heel normaal is. Dit lijkt me dan ook makkelijker als je zelf hebt gekozen weg te gaan uit een land (nog steeds moeilijk maar toch) je hebt van te voren hun taal kunnen bestuderen, hun gebruiken, je kan je vast voorbereiden, en een belangrijk punt, je hebt je eigen inzet. Als je gedwongen wordt dan wil je altijd liever blijven of hoop je ooit weer terug te kunnen.
Dan heb je natuurlijk ook nog de Cultuurveranderingen in Nederland zelf. De Nederlandse cultuur zal altijd blijven veranderen, zoals de taal en het eten, wij Nederlanders krijgen steeds meer engelse woorden in onze taal en eten steeds meer verschillend eten afkomstig uit andere landen. Onze cultuur wordt sterk beïnvloed door andere culturen.

Essayistisch ervaringsverslag.

Het boek “Een Afrikaan op Groenland”, geschreven door Tété-Michel Kpomassie is een boek over zijn eigen ervaringen van zijn verblijf in Groenland. Om een goed beeld te krijgen over zijn cultuurverandering en hoe dat zou zijn laat hij je eerst kennis maken met zijn eigen cultuur in Togo in Afrika. Hier wordt beschreven waarom hij naar Groenland wil gaan en waarom dit zijn droom is. Dan volg je hem van Togo naar Groenland in zo ongeveer 8 jaar. Daar wordt hij Qallunaaq genoemd. De betekenis van dit woord is niet helemaal duidelijk maar het is ongeveer hij die uit het zuiden komt.
Michel woont in Togo en wordt aangevallen door een slang. Zijn vader denkt dat hij gebeten is, geeft hem het tegengif maar maakt hem daardoor alleen nog maar zieker. Michel wordt naar de slangenpriesteres gebracht en word, na het reinigen, gevraagd of hij ook een priester wil worden als hij beter is. Zijn vader geeft toestemming en Michel moet dus terug naar de priesteres als hij weer beter is. Na een paar dagen voelt hij zich al weer wat beter en kan hij met zijn broers naar het strand. Op een dag zijn zijn broers allemaal weg en gaat hij dus maar alleen naar het strand. Onderweg komt hij een winkeltje tegen waar hij naar binnen gaat en zijn eerste boek over Eskimo’s ziet. Hij koopt het. Hij leest het op het strand, raakt gefascineerd en ontdekt zijn droom. Ook begrijpt hij dat als hij eenmaal naar de slangenpriesteres terug gaat hij nooit zijn droom zou kunnen verwerkelijken. Hij vlucht naar zijn tante die niet in Togo woont. Hieruit blijkt dat Michel heel gedreven is om zijn doel te bereiken. Omdat hij niet veel geld heeft moet hij steeds werken tijdens zijn reis. Maar dat vindt hij helemaal niet erg want zo kan hij de talen een beetje leren. Al werkend en reizend komt hij vele gastvriendelijke mensen tegen en blijft dan ook bijna altijd gewoon een tijd bij iemand wonen in plaats van in een hotel te slapen. Eindelijk komt hij bij Groenland met de boot aan. Hier zijn alle mensen ook weer erg gastvrij en hij maakt snel vrienden. Iedereen is erg nieuwsgierig naar hem want hij is de eerste zwarte die men daar ooit heeft gezien. Als Michel dan een tijdje bij de eskimo’s heeft geleefd merkt hij dat het heel anders is dan dat hij zich had voorgesteld. Hij dacht dat dit een land zou zijn van jagers en van originele Inuit (Eskimo’s) Maar dat is hier niet het geval. Hij verveelt zich al snel want de dagelijkse bezigheid is alleen maar drinken en je bezatten. Daarom besluit hij om verder te trekken naar het noorden waar het niet zo welvarend is. Na iets meer dan een jaar beseft Michel, na van dorp tot dorp te hebben gereisd, dat heel hun leven alleen maar bestaat uit drinken. Michel die altijd leergierig is (nieuwe talen leren) begint zich ook hier te vervelen en zich gevangen te voelen. Zelfs het feit dat hij bijna in het uiterste noorden is kan hem niet meer stimuleren. Hij krijgt heimwee en besluit terug naar zijn huis in Togo te gaan.

Ik denk dat je in dit boek je heel goed kan inleven in de persoon omdat de hij alles levens echt vertelt. Ik denk dan ook dat hij dit echt beleefd heeft. Wel vond ik het opvallend hoe gastvrij en vriendelijk de mensen waren dat hij zomaar bij de mensen kon blijven wonen zonder dat ze hem kende. Ik vind de hoofdpersoon een sympathieke jongen en ik denk dat hij door dit boek te schrijven ons over zijn reis wilde laten weten. Wel vond ik het boek op een gegeven moment saai worden want ik leefde me toen erg in de hoofdpersoon in. Die vond het in Groenland allemaal tegenvallen en heel saai, zodat ik het ook saai begon te vinden. Voor de rest vond ik het heel goed dat we eerst met zijn oude cultuur in Togo kennis maakten zodat je de verschillen met de cultuur in Groenland beter kon begrijpen. Het boek is eigenlijk een reisverhaal, waardoor je kennis maakt met verschillende culturen. Ik vind het boek duidelijk geschreven, er staan hele heldere zinnen en meningsuitingen in over het thema cultuur(verandering) en hoe Michel zich daarbij voelt. Ook zijn er veer woorden gebruikt uit de taal van de Eskimo’s. Hoewel ik die taal helemaal niet kende werd er toch goed uitgelegd wat de woorden betekende, toch moest je goed onthouden wat ze betekende want de volgende keer werden ze niet uitgelegd. Dit zorgde voor het gevoel dat je echt in het boek zat en echt bij de Eskimo’s hoorden. Hoewel er geen echt maatschappelijke visie beschreven wordt merkt Michel wel op dat de Eskimo’s niet veel meer doen dat zuipen en teren op de overheidsuitkeringen (van Denemarken). Wel heeft dit boek mijn gedachten over de Eskimo’s veranderd in het begin had ik dezelfde mening als Michel op het begin over Eskimo’s. Ik dacht dat ze een heel spannend leven hadden. Toch miste ik nog een ding heel sterk in dit boek. Michel beschrijft dat de Eskimo’s elke gelegenheid aangrijpen om te kunnen feesten en drinken en toch heb ik niks gehoord over het midzomernachtfeest. Dat vond ik erg opmerkelijk.

Citaten:

In dit boek zaten heel veel bruikbare citaten en ik heb dus de beste er uit gepikt. Dat zijn soms hele stukken uit een tekst. Dat heb ik gedaan zodat je de sfeer van dat fragment er dan bij hebt zitten.

1. Pagina 83.
Pagina 83 “Sinds mijn vertrek uit Togo waren acht jaren verstreken.” Dit fragment heb ik uitgekozen omdat ik hiermee wilde laten zien dat het heel moeilijk en heel lang kan duren voordat je eindelijk bij je bestemmingspunt bent.
Pagina 88 Weldra kwam ik voor mijn eerste verrassing van de overtocht te staan. De eerste dag konden de dames tot negen uur ’s avonds zonebaden! De tweede avond tot tien uur! En de derde avond tot elf uur! Als we zo laat op het dek uit elkaar gingen, las ik daarna in mijn hut bij zonlicht! Niet alleen de cultuur verandert maar ook het klimaat. Er zijn vele verrassingen die je misschien wel weet maar je toch niet op kan voorbereiden.
Pagina 92/93 Ik was heel benieuwd wat hun eerste reactie zou zijn als ze een zwarte van de boot zagen komen…! Welnu! Op het moment dat ze me zagen, hielden ze allemaal op met praten. Het werd zo stil dat je een speld kon horen vallen. Daarna begonnen ze weer te lachen, waarbij de vrouwen hun blik schuchter afwendden. Toen ik voor ze stond moesten ze allemaal de hals uitrekken om me aan te kunnen kijken. Kinderen grepen zich vast aan hun moeders jas; een paar begonnen van angst te huilen en te schreeuwen. Sommigen zeiden de woorden Toornaarsuk en Qivittoq, dat zijn boze geesten die in de beren wonen. De Kinderen dachten dat ik zo’n boze geest was en geen Inuk (enkelvoud van Inuit) zoals zij zelf. Ik denk dat Michel het heel goed op nam dat de eskimo’s wel eens zouden kunnen schrikken, andere mensen zouden daar best anders op kunnen reageren
Pagina 97 De stukken vlees waren zo dik als het vruchtvlees van een papaja, of dat van een meloen.
Mattak bestaat uit twee lagen: het bovenste gedeelte (het rauwe vel van deze walvis), dof wit van kleur en soepel als kraakbeen, is lekker zacht en zelfs sappig; het onderste gedeelte, dat rozig is, is daarentegen heel moeilik te kauwen. Ik was nogal huiverig voor dit soort nieuw voedsel. Ook het eten is hier heel anders dan Michel gewend is in Togo. Daarom vergelijkt het eten ook met het eten van Togo
Pagina 136 Kom morgen maar terug, misschien vertrekken we dan. Immaqa! Misschien! Dat antwoord krijg je bijna altijd als je een directe vraag stelt aan een Groenlander. Ook de mensen gaan heel anders met elkaar om. En omdat ze in Groenland toch niet veel benut van tijd hebben (alleen als de zee gaat bevriezen en als hij weer open is), hebben ze alle tijd.
Pagina 143 Het verbaast me, maar de manier waarom wij als mannen onder elkaar zo gescheiden van de vrouwen zitten te schransen, doet me zo aan Afrika denken dat je zelfs geen vragen stel. Ik denk dat als je van Cultuur bent veranderd dat je dan alles gaat vergelijken met je oude Cultuur.
Pagina 157 Op 15 september is de eerste sneeuw gevallen. Het lijkt wel of alle witte vogels op de wereld hun veren verliezen zo veel vlokken vallen er. Witte vogels is het enige wat Michel kent als witte dingen die uit de lucht vallen. Het valt me nog mee dat hij niet totaal geschokt is. Want hij heeft het nog nooit gezien.
Pagina 189 Op dagen dat de hemel onbewolkt is, schijnt vanaf vijf uur ‘smiddags de maan. Deze hangt laag en is zo buitengewoon groot dat ik er de eerste keer van ben geschrokken. Alles verandert. Ook de dingen die je denkt die hetzelfde blijven zoals de maan.
Pagina 203 Maar in tegenstelling tot wat ik vaak heb gelezen deelt hans zijn voedsel niet met de buren Je kan je nog zo goed voorbereiden maar nog steeds zijn dingen anders.
`pagina 214 Ik weet nu heel zeker dat ik te midden van mensen leef die geen haar verschillen van alle andere mensen op aarde en van wie men de gemeenschapszin domweg altijd heeft overtrokken. Er zijn toch altijd dingen het zelfde, zoals in dit geval het niet delen van dingen die jijzelf in overvloed hebt.
Pagina 228 Donder op rotneger. Niet iedereen vindt je gelijk aardig. Hoe aardig je ook bent. Ze beoordelen je toch op je huidskleur.
Pagina 249 Dat is nu groenlandse hoffelijkheid: iemand die valt hoef niet te rekenen op een vriendelijk woord of medeleven! Ik kan me geen enkele situatie herinneren waarin niet iedereen in een onbedaarlijke lachbui uitbarsten en dit ongeacht de omstandigheden. Een voorbeeld van de gewoontes die ze daar hebben.
Pagina 251 Zeg eens goddav’(zeg een goeiedag), zegt zijn vrouw tegen hem. Dit zegt Nikolina alleen omdat ik er ben. Normaal gesproken gaat een Groenlander die uit een ander dorp aankomt, zoals wij nu, het huis binnen, neemt een stoel of gaat op de grond zitten; hij krijgt onmiddellijk te eten als hij honger heeft, en wisselt met zijn gastheer alleen wat nieuws ui over de staat van de weg en de honden, over het weer en dat alles zonder elkaar op enigerlei wijze te groeten. In mijn land gebeurt in soortgelijke omstandigheden precies het tegenovergestelde. Dit is een goed voorbeeld over een verandering in cultuur.
Pagina 261 Het zeehondevet daarentegen, waar de Groendlanders zo dol op zijn, is voor een buitenlander om misselijk van te worden en lijkt net kaarsvet. In andere landen hebben ze ook ander eten. Wat soms niet goed te verdragen is voor buitenlanders.
Pagina 267 Kinalu? (met wie ben je) vraagt zijn moeder hem nieuwsgierig. Qallunaarlu! Zegt Josef eindelijk. Ik hoor gestommel binnen. De deur gaat open en de hele familie, zelfs de kleine Sren van twee, een halfbroertje van Josef en zoon van een Deense arbeider, stormt naar buiten, ik word stilzwijgend opgenomen Iedeer wil je leren kennen en bekijken je bewonderend. Dit zou echter ook anders kunnen zijn.
Pagina 267 Tot op dat moment heeft hun moeder Martha, nog geen woord gezegd. Maar aangezien de kinderen me accepteren blijft haar niets over dan zich naar hun wensen te schikken en mij onderdak te bieden. De vrijheid van de kinderen in dit land kent geen grenzen. Zeij zijn het, veeleer dan de volwassenen, die als eersten de vreemdelingen in hun midden opnemen. De grootste verdienste van dit volk is dan ook dat ze afgaan op de natuurlijke reactie van kinderen in alle situaties waarin intuïtie belangrijker is dan verstand. De kinderen zijn in groenland min of meer de baas. Dat is heel anders dan bij Togo. Daar zijn de oudste de wijste.
Pagina 269 De volwassenen, en vooral de oude mensen, schrijven deze misdaad (het vermoorden van een man) niet toe aan de verregaande staat van dronkenschap van de jonge Deen , en zelfs niet aan jaloezie, maar vreemd genoeg ‘aan de terugkeer van de zon, die na maandenlange duisternis weer zo plotseling en zo fel verschijnt, iets wat de buitenlanders buiten zichzelf kan brengen, zoadat ze in hun uitzinnigheid alle controle over zichzelf verliezen. Deze uitleg van de invloed die de zon op de daden van de jonge Deen heeft gehad, lijkt misschien wat naïef maar wie bedenkt welke woedende emotionele reacties een dergelijke moord in andere landen met namen in Afrika teweeg zou hebben gebracht, kan niet anders bewondering hebben voor de wijsheid van deze oude Groendlanders, door hun zelfbedachte interpretatie van een natuurverschijnsel de jongen oproepen tot tolerantie van geweldloosheid. Wat een wijze les! Sommige dingen lijken vreemd maar als je dan even goed doordenkt kan je er soms toch nog wel wat van leren wat in andere culturen gebeurt.
Pagina 303 Men eet ze vooral graag met zeehondevet, dat gele bloederige vet dat ik op de dag van mijn aankomst in Groenland – O, hoe lang geleden – niet door mijn keel heb kunnen krijgen, maar dat ik nu bij gedroogd vlees en gedroogde vis heerlijk vind smaken. Na de zestien maanden die ik in het dagelijks gezelschap van deze mensen heb doorgebracht, heb ik geen enkel probleem meer met hun voedsel en gebruik ik zonder enige bijgedachte elke morgen een ontbijt van ingewanden met zeehondvet. Op een gegeven moment, als je je genoeg open stelt en je je levenssteil best wilt veranderen dan went veel.