A. Over het boek en zijn auteur.
1. Het boek:
1. Titel: Dode zielen.
Auteur: Nikolaj Vasiljevitsj Gogol.
Uitgeverij + jaar: G.A. van Oorschot, 1984.
2. De auteur:
Andere werken van Gogol:
- Avonden op een dorp bij Dikanka
- Mirgorod
- De revisor
- Het huwelijk
- De gokkers
- De Newski Prospekt
- Dagboek van een krankzinnige
- De neus
- Het portret
- De mantel
- De kales
- Rome
In Rome voltooide hij 'Dode zielen', zijn meesterwerk, 'een schelmenromen' die zijn roem blijvend zou vestigen en die overal ter wereld wordt beschouwd als een van de absolute hoogtepunten uit de Russische literatuur. Zijn plannen om een tweede deel aan 'Dode zielen' toe te voegen, waarin de hoofdpersoon/oplichter Tsjitsjikow een braaf mens moest worden, strandden jammerlijk: steeds vaker viel hij ten prooi aan somberheid, angst en overdreven vroomheid, dit in onbegrijpelijke tegenstelling tot de bizarre taferelen in zijn werk.
Het toenmalige Russische publiek zag hem echter niet als de profeet naar wie geluisterd moest worden, waarvoor hij zichzelf hield, maar slechts als een geslaagde toneelschrijver.
Na een laatste verwoedde poging het vervolg van 'Dode zielen' te voltooien verbrandde hij, in een vlaag van 'artistieke integriteit' het manuscript: er zijn slechts fragmenten van bewaard gebleven.
3. De titel:
De titel geeft op het eerste zicht een misleidend beeld. Bij "dode zielen" verwachten we eigenlijk een griezelig verhaal, al dan niet iets lugubers. Als we dan eindelijk de bedoeling van het hoofdpersonage begrijpen (dit is het verzameling van zoveel mogelijk boeren die al gestorven zijn, om hen dan als levenden door te verkopen) dan beseffen we pas dat de titel geschikt is voor deze roman.
Een zelfgekozen titel zou zijn: “Een jacht naar rijkdom”, want het hoofdpersonage handelt voortdurend in functie van deze vurige wens.
B. Over de inhoud van het boek.
1. Het thema:
Het aanzien van de landadel uit het hoofdpersonage zijn tijd wordt bepaald door het aantal mannelijke lijfeigenen dat men bezit. Tsjitsjikov gaat dode boeren kopen om ze aan de Voogdijraad te verkopen, die 200 roebel per ziel geeft. Hij wil dus reeds op een oneerlijke manier rijk te worden.
2. De inhoud:
Deel 1: De reizende Tsjitsjikov verblijft in de gouvernementsstad N., waar hij zich eerst populair weet te maken met zijn gevlei en aangename voorkomen. Hij probeert zoveel mogelijk “dode zielen” op te kopen. Dit blijft tussen verkoper en koper geheim. De onderhandelingen gaan niet altijd over rozen. Nozdrjof en Korobotjka leiden zijn ondergang in. Men begint te roddelen totdat men besluit dat T. een bandiet is, die zelfs een ontvoering beraamt. T. verlaat de stad.
Deel 2: T. wordt tot 2-maal toe landheer. Later vervalst hij een testament en worden zijn duistere zaakjes ontdekt. Hij moet naar de gevangenis maar een vriend weet hem eruit te krijgen. (= fragmenten uit een kladversie)
3. De personages:
Voorkeur: Tsjitsjikov zelf: Hij gedraagt zich namelijk uiterst sluw en verstandig dat we niet anders kunnen dan er een zekere achting voor de voelen en eerbied. Een beroep heeft deze man niet echt. Hij behoort tot de verarmde adel. We kunnen niet zeggen dat hij getuigt van een goed karakter, maar zoals eerder vernoemd is hij wel verstandig en weet hij moeilijkheden aan te pakken. Hij is de centrale hoofdfiguur, hoewel de schrijver wel eens graag afdwaalt naar een ander onderwerp.
C. Appreciatie.
Dit boek zou ik wel aanraden omdat het op een elegante, kunstzinnige en toch eenvoudige manier is geschreven. Het wordt snel gelezen en het getuigt van een goed doordachte woordkeuze; Het onderwerp is niet meer alledaags, maar het schept toch een prachtig beeld van adellijk leven uit die tijd.
Ik zou het echter niet aanraden aan degene die niet houdt van langdradige, uitvoerige romans. Bovendien is de volledige roman niet bewaard gebleven, wat de veeleisende lezer zou kunnen dwars zitten.
Einde van het boek: we moeten het een open einde noemen want een deel van het manuscript is verbrand. Het laatste wat we te lezen krijgen is dat Tsjitsjikov de gevangenis verlaat en de stad ontvlucht.
Het einde van het boek kennen we dus niet. Dit is heel jammer want Gogol was een meester in zijn kunst.
Een goed einde was geweest dat Tsjiksjikov, ondanks alle teleurstellingen en vermoeienissen, toch weer in zijn koets stapt en op weg gaat om nieuwe dode zielen te kopen.
REACTIES
1 seconde geleden