Zwaluwen door Nico de Beer

Gegevens Titel: Zwaluwen
Auteur: Nico de Beer
Uitgeverij: Servo
Jaar publicatie: 1998 De Fabel Erik Schuurmans groeit op in een boerengezin in het dorp Elswoud aan het eind van de jaren zestig. In tegenstelling tot zijn twee broers is hij heel gevoelig en erg begaan met het lot van de dieren op de boerderij. Hij heeft bewondering voor zijn vader, Kees Schuurmans, die als mens zijn keerzijde heeft vanwege zijn woede uitbarstingen. De roman opent met een beschrijving van een strooppartij in het nabijgelegen bosgebied Beekendaal, waar stropers in de nachtelijke uren een drachtige ree opjagen met het doel het ongeboren jong te verschalken. Erik hoort in zijn bed de schoten van de stropers en weet maar al te goed wat er gaande is. De verhoudingen binnen het gezin Schuurmans zijn van dien aard dat ieder van de vijf gezinsleden een eigen bestaan leidt. Vader Kees is een ongemakkelijke man, die in hevige woede kan ontsteken. Die woede ontlaadt hij op zijn huisgenoten en op de beesten op de boerderij. Hij heeft ook zijn zachte kant. Zo houdt hij van de zwaluwen die jaarlijks op de boerderij verblijven en waarvoor hij in de stal ieder jaar een ruitje uit het raam haalt om ze de vrije toegang te verschaffen. Erik, de jongste van het gezin, wordt door de anderen voor dom versleten en vindt eigenlijk gevoelsmatig alleen maar aansluiting bij de vader. Adriaan haat zijn vader en treitert zijn jonge broertje Erik, omdat die bij vader in een goed blaadje staat. Erik bewondert juist zijn vader, zelfs nog nadat hij gezien heeft hoe die zijn woede ontlaadde op het door Erik zo geliefde paard, Faulina. De moeder is erg volgzaam en haar leven speelt zich volledig af in de schaduw van haar man. Zij voelt de meeste liefde voor haar eerstgeborene, Adriaan. Adriaan doodt vogeltje met zijn luchtbuks en tot afgrijzen van Erik schiet hij ook zwaluwen dood. Adriaan wil niet dat Erik hierover spreekt met vader. Kees Schuurmans heeft iets met zwaluwen. Hij voelt zich met deze dieren verwant omwille van hun niet aflatende ijver om steeds weer hun nesten te bouwen in de boerderij. Erik leeft in zijn eigen wereld. Hij fietst de bossen in op zoek naar lege hulzen die jagers achterlaten. Zo komt hij erachter dat er een klein meisje begraven ligt op een steenworp afstand van zijn huis. Het meisje, Hanna, was de dochter van de beheerder van het landgoed Beekendaal. Ze is in 1903 op drie-jarige leeftijd verdronken in de bosvijver. Op verzoek van de ouders is het kind in het bos begraven. Erik heeft zijn eigen droomwereld gecreëerd omtrent Hanna’s leven. Als Erik bij een drijfjacht getuige is van de wrede manier waarop jagers daar te werk gaan is zijn liefde voor de lege hulzen ineens over. Hij voelt zich medeschuldig. Nog meer indruk maakt een bezoek aan het slachthuis, waar hij een trauma oploopt dat hem nog jaren zal achtervolgen. Vader Kees leeft in het verleden en kan maar geen vrede krijgen met voorvallen uit zijn eigen ouderlijke huis waar zijn broer de liefde van de ouders voor zich gewonnen had en Kees buitengesloten werd bij de verdeling van het ouderlijke bedrijf (ook een boerderij). Kees kan hier in zijn heden niet mee omgaan en uit zijn woede op mens en dier om hem heen. Het boek eindigt met een catastrofale brand die de schuur in de as legt. Erik ligt ’s nachts in zijn bed en ruikt de brandlucht, terwijl hij zijn vader in de slaapkamer onder hem hoort huilen. Vanuit de bossen klinken de schoten van stropers. Erik is overstemd door medelijden met zijn vader, die een deel van zijn levenswerk die dag in rook zag opgaan. Het thema Een jongen die bang is voor zijn vader en voor het leven zelf. Hij wil zelf niet op zijn vader lijken, maar later blijkt toch dat hij meer op zijn vader lijkt dan dat hij dacht.
Perspectief De schrijver vertelt het verhaal in de ik-persoon. Tijd Het verhaal speelt zich af eind jaren 60. Ruimte Het verhaal speelt zich voor het grootste deel af op de boerderij van Kees. Andere delen spelen zich af in het bosgebied Beekendaal en in een slachthuis. De boerderij bevindt zich ergens in Noord-Brabant. Verband titel en inhoud Het boek heet Zwaluwen, want net als zwaluwen die het vertrouwde nest uitvliegen, leeft de familie Schuurmans naast elkaar in een afgesloten wereld, zonder ooit met elkaar in botsing te komen. Zwaluwen zijn ook een terugkerend motief in het verhaal. Informatie over de schrijver Nico de Beer (1958) is geboren in Tilburg en bracht het grootste deel van zijn jeugd door in het landelijke Esbeek (Noord-Brabant), waar zijn ouders een boerderij hadden. Hierin vond hij zijn latere inspiratiebron voor het autobiografische debuut ‘Zwaluwen’ (1998). Al op jonge leeftijd was hij geïnteresseerd in literatuur. Hij las de vertaling van de ‘The Nick Adams Stories’ van Ernest Hemingway als eerste kennismaking met de literatuur en werken van Graham Greene. De Beer studeerde Engels in Tilburg en werkt vanaf 1982 in het onderwijs. Na zijn debuutroman schreef hij ‘Overtocht naar Zweden’ (2003) en ‘De laatste schakel’ (2007). Alle titels zijn uitgegeven door uitgeverij Servo. Korte Beschrijving van de Hoofdpersonen Erik (een bange jongen) spaart lege jachtpatronen , hij is erg onzeker over het leven, lijkt het. Hij geeft heel veel om dieren, dat blijkt ook als hij een keer met zijn vader meegaat naar de slachterij. Daar wordt hij niet goed van de omstandigheden die hij er aantreft. Deze gebeurtenis is hem dan ook jaren bijgebleven. Hij probeert niet zoals zijn vader te zijn, maar blijkt toch meer met hem gemeen te hebben dan hij zelf dacht.
Kees (een onzekere veteraan die zijn angst en woede van vroeger uitleeft op de dieren die hij bezit voornamelijk op het paard van de familie genaamd Faulina. Zijn angst en woede komen uit vroegere herinneringen, doordat kan hij ook niet met zijn kinderen omgaan. Edward (de oudste zoon van Kees en Mies) oudere broer van Erik. Hij treitert Erik enorm met dingen die Erik niet kan of waar hij niet goed in is. Net als Erik heeft Edward een enorme hekel aan Kees waarschijnlijk door de dingen die Kees vroeger heeft gedaan. Edward is ook de eerste die het ouderlijk huis verlaat. Mies, de moeder van Erik. Net als Kees heeft zij alleen maar interesse voor het bedrijf en de boerderij. Zij heeft verder geen affectie voor de kinderen in haar hart. Eigen mening Ik vind dit zelf een mooi boek
Waarom? Omdat er goed op de personages wordt ingegaan; alle emoties worden heel goed beschreven. Het verhaal wordt zelf ook heel duidelijk verteld. Het boerenleven was in de tijd ook heel hard. Door de gebeurtenissen zijn deze mensen zo geworden, gebeurtenissen die iedereen kunnen overkomen, daarom is dit boek ook goed invoelbaar.