Wampie door A. den Doolaard

ZAKELIJKE GEGEVENS:

De auteur van dit boek is A. den Doolaard.

De titel van dit boek is ‘Wampie’.
‘Wampie’ is uitgegeven door Wolters Noordhoff in Groningen. Wanneer dit boek gedrukt is, is niet vermeld, maar het is een Vroege Lijsters boek uit de serie van 1993. Wel staat er in het boek dat de allereerste druk in 1938 was.
Dit boek telt 166 bladzijden, inclusief nawoord zijn het er 172.

Ik vond het bij dit boek moeilijk om het bij een bepaald genre in te delen; ik zit nog te twijfelen tussen roman en novelle. Op de literatuurlijst stond wel dat het een novelle is, maar ik vind het ook veel van een roman weghebben.
Mijn argumenten hiervoor zijn * er komen weinig personen in voor – novelle

· de karakters worden niet uitvoerig beschreven – novelle;
maar je komt wel vrij veel te weten over hoe zich nu voelen in hun levensomstandigheden (baan, woonomgeving, etc.) - roman
· er zijn meerdere plaatsen van handelen – roman

Het heeft dus van beide soorten iets weg.
Als het een romansoort zou zijn en ik zou een romansoort moeten kiezen dan zou het de historische roman worden, want: - het speelt vanaf de 19e eeuw
- het is een avontuur
- het geeft een levendig en boeiend beeld van het dagelijks leven.

Ik zal het maar gewoon op novelle houden, want dat stond in de literatuurlijst en het is toch een vrij

MIJN EERSTE REACTIE:
Waarom ik juist dit boek gelezen heb? Ik heb dit boek eigenlijk niet bewust uitgezocht. Het kwam zo: ik had al mijn boeken uit en toen we een keer bij Mirit waren, vroeg ik of ik een boek mocht lenen. Ik las van veel boeken het achteropschrift, dit boek stond me het meest aan. Eenmaal aan het lezen kwam ik erachter dat het literatuur was. (Het is best even wennen om literatuur te lezen.) Maar zoals ik ben, moet ik een boek altijd uitlezen. Twee weken later hoorde ik dat we een verslag moesten maken van een literair boek. Dus toen dacht ik: “Nou, daar kan ik ‘Wampie’ voor gebruiken!”

Mijn eerste reactie? Ik vond het best een leuk boek om te lezen! Ik werd helemaal meegesleurd. Vanwege de oud-Nederlandse taal was het wel wat moeilijker lezen, maar dat vond ik niet erg, eigenlijk wel leuk om iets te lezen waarvan je dingen eerst niet helemaal begrijpt! Doordat het verhaal een beetje een open einde heeft, werd ik ook aan het denken gezet toen het boek uit was.

Maar toch denk ik dat ik niet zomaar op eigen initiatief literatuur zal gaan lezen.

MIJN BEOORDELING:
Ik vond dit leuk om te lezen; het is weer eens wat anders en ik houd wel van een beetje ‘jeugdliefde’ in boeken, maar dan bedoel ik niet van die goedkope romannetjes.
Wat me opviel, was dat er, terwijl het voor het eerst uitgegeven is in 1938, vrij veel ‘seksistische’ opmerkingen in voorkomen of beter gezegd een zin waaruit je opmaakt dat ze op dat moment de liefde gaan bedrijven en ook dat Wampie en Dolf vrij veel ervaring hebben. Normaal zijn alle oude boeken ontzettend preuts en is het zelfs al een uitzondering als bijvoorbeeld het woord bh wordt genoemd. Dat staat me wel aan; een ouderwets boek met redelijk oud taalgebruik en toch moderne opvattingen. Dat geeft me weer extra zin om door te lezen.

Het stukje dat me het meest aanspreekt in dit boek is het gedeelte dat Wampie en Dolf elkaar telkens stiekem ontmoeten als Wampie met oom Barend op reis is.
Het begin vond ik wel een beetje vaag: Wampie is haar dagelijks leven zat en loopt weg, naar het bos. Daar treft Dolf haar slapend aan en gelijk vindt hij haar leuk, ook omdat hij een beetje wanhopig op zoek is naar een meisje. Door een gemene, achterbakse streek die hij Wampie levert (hij laat haar banden leeglopen) zorgt Dolf ervoor dat Wampie met hem mee naar zijn huis gaat. Het staat me gewoon niet aan dat Dolf haar op zo’n manier leert kennen, maar dat kan ook komen omdat ik iemand ben die er absoluut niet van houdt als iemand niet gewoon zegt wat hij wil.
Ook vind ik het een beetje raar dat ze gelijk verliefd worden. Dat kan volgens mijn opvattingen gewoon niet, na een ontmoeting tot over je oren op iemand verliefd zijn, daardoor lijkt het teveel op een sprookje. En in het hele verhaal heerst ook zoiets van alsof ze voor elkaar bestemd zijn. Daar geloof ik niet in, dus dat staat me ook niet zo aan.

Ik zou niet zo snel een voorbeeld van een ander boek of film kunnen noemen waar ‘Wampie’ vergelijkbaar mee is. Het is absoluut geen origineel boek, maar het heeft dan toch net weer iets waardoor het toch iets anders als andere verhalen/boeken is.
Om toch een voorbeeld te noemen, zeg ik Romeo & Julia. Wat de overeenkomst is tussen ‘Wampie’ en Romeo & Julia, is dat er twee personen heel erg verliefd op elkaar worden na de eerste ontmoeting en dat ze er alles aan doen om samen te zijn. De rest van het verhaal komt totaal niet overeen met ‘Wampie’, in Romeo & Julia is er namelijk een gevecht tussen twee families, ze zijn dus eigenlijk elkaars tegenstanders en op het eind gaan ze beiden dood.

Het thema is op zich vrij herkenbaar, het gebeurt vrij vaak dat twee mensen verschrikkelijk verliefd op elkaar worden en dat iets of iemand hen dan in de weg staat.


Alles bij elkaar vind ik dit een leuk boek, maar ik heb een vrij aparte smaak, dus ik zal een ander dit boek niet zo snel aanraden, behalve als die gene nog een boek voor zijn literatuurlijst moet lezen.

VERDIEPING:

Samenvatting:
Dit verhaal is in personaal perspectief geschreven, al weet je af en toe al wat er iemand ongeveer te wachten staat. Het verloop is in chronologische volgorde, wel zijn er af en toe kleine flashbacks, bijvoorbeeld oom Barend die aan zijn overleden vrouw denkt.

Er komen weinig (belangrijke) personages in voor, de drie belangrijkste zijn Wampie, Dolf en oom Barend.

Wampie is haar baan helemaal zat en gaat naar het bos. Bij toeval komt ze daar Dolf tegen. Ze raken aan de praat en krijgen een relatie. Dolf verteld over oom Barend, dat hij als zijn geld af wil pakken. Op een dat zien ze een advertentie van oom Barend in de krant; hij zoekt een typiste die met hem mee op reis wil. Wampie en Dolf bedenken dat Wampie wel naar die baan kan gaan solliciteren en zo meer over de situatie te weten kan komen. Wampie wordt gelijk aangenomen, vooral ook omdat ze zo vrolijk is en omdat haar stem op die van de overleden vrouw van oom Barend lijkt. Ze vertelt bewust niet dat ze met Dolf heeft.
Wampie en oom Barend gaan met de trein om reis naar Roemenie, komen ook langs andere steden waar ze dan even blijven. Dolf reist achter hen aan, zodat hij en Wampie elkaar kunnen blijven zien. In Parijs krijgt Wampie een avondjurk van oom Barend, iets waarvan ze altijd al gedroomd had. Ook heet ze heel luxe, vaak aardbeien met slagroom, waar Wampie dol op is. Dolf ziet het met pijn in zijn hart aan hoe zijn gierige oom Wampie verwend.
Om bij Wampie (en oom Barend) in de trein te kunnen zitten, heeft Dolf zich vermomd. Hij wordt gesnapt en meegenomen, maar Wampie zorgt ervoor dat hij weer vrijkomt.
Onderweg gaan oom Barend en Wampie ook langs grote watervallen en oom Barend wil langs een oude vlam van hem gaan. Daar krijgt hij te horen dat de vrouw, omwille van hem, zelfmoord gepleegd heeft. Oom Barend is duidelijk van slag.
Dan kome ze in Roemenie. Als Wampie en oom Barend de bossen ingaan, ontdekken ze dat er met de houtverkoop gesjoemeld is. Dan komt Dolf aangelopen en krijgt oom Barend te horen dat ze al die tijd al wat hadden. Het is natuurlijk een happy end: oom Barend vindt het goed dat ze wat hebben en als Dolf wat werk heeft laten zien, biedt oom Barend hem een baan als inkoper in Oost-Europa aan.

Onderzoek van de verhaaltechniek:

Zoals al eerder gezegd is dit verhaal in personaal perspectief geschreven en in chronologische volgorde.
Het verhaal speelt zich af in de 19e eeuw, de meest belangrijke plaatsen zijn het bos van Dolf en de trein.

Er zijn drie hoofdpersonen:

Wampie is een meisje van rond de 20 jaar. Eigenlijk heet ze Petronella Geertruida van Rosande, maar Wampie is haar roepnaam. Ze heeft een kantoorbaan, ze is typiste. Wampie heeft een ontzettende hekel aan dit werk, ze voelt ze zo opgesloten omdat ze elke dat op dezelfde tijden werkt en omdat ze daar geen eigen mening kan hebben.
Wampie is vrij kinderlijk, maar heeft soms hele verstandige opmerkingen. Ze houdt heel erg van kousen, die koopt ze altijd als ze haar salaris binnenheeft.

Wampie heeft al vrij veel vriendjes gehad, maar telkens was ze al na korte tijd op ze uitgekeken omdat zij toch niet De Ware voor haar waren. Als ze Dolf leert kennen, wordt als snel duidelijk dat hij wel De Ware is.

Dolf is een jongeman van rond de 30 jaar. Hij houdt van stilte om zich heen en is dan ook boswachter.
Hij heeft een tijdje een luizenleven gehad: ging veel naar de kroeg, had hordes vriendinnetjes en maakte zijn studies niet af.
Zijn vader is overleden en in zijn ‘ruige tijd’ heeft Dolf er veel familiegeld doorheen gejaagd, daarom wil oom Barend hm nu geen geld geven en is zelfs van plan hem zijn bos af te pakken. Maar daar wil Dolf een stokje voor steken.

Oom Barend is de zeer rijke, gierige oom van Dolf. Hij gunt helemaal niks omdat Dolf volgens hem het geld over de balk smijt en niks nuttigs kan produceren.
Oom Barend heeft een vrouw gehad, maar zij is vroeg overleden.

Hij is erg op Wampie gesteld, ook omdat ze dezelfde stem als zijn vrouw heeft.

Dan zijn er nog een paar bijfiguren:
Leonoor, de overleden vrouw van oom Barend
Ahasverus, de eekhoorn van Dolf
Druppeltje, de poes van Dolf

Er zijn niet zo heel erg veel verschillende situaties:
1) Wampie is haar baan zat
2) De ontmoeting tussen Dolf en Wampie
3) Dolf en Wampie krijgen wat
4) Dolf en Wampie hebben wat
5) Wampie gaat solliciteren
6) Wampie gaat op reis
7) In Roemenie vertellen Wampie en Dolf aan oom Barend van hun relatie

Op zoek naar de thematiek::
Het thema van dit verhaal is: Twee jonge, vrij arme mensen worden verliefd en proberen om de strijd tegen een oom te winnen.

Motieven die typerend zijn voor dat thema:
· kousen, die Wampie koopt van haar kleine salarisje

· aardbeien met slagroom, dit eet Wampie als ze met oom Barend op reis is
· de bossen, de natuur betekent veel voor Dolf en Wampie
· de dood van de vrouw van oom Barend, ook een reden waarom hij zo nors is

Er is eigenlijk nauwelijks verband tussen het thema en de titel. Het enige wat ik erover kan zeggen is dat Wampie een van de twee jonge mensen is.

Plaats in de literatuurgeschiedenis:
Het boek is voor het eerst gepubliceerd in 1938.
De schrijver gaat verscholen onder de naam A. den Doolaard, maar het eigenlijk Bob Spoelstra. Hij werd geboren in 1901, als zoon van een predikant. Hij maakte zijn eerste reis al toen hij vier was. Hij houdt erg van reizen, een echte zwerver. Vandaar ook de naam den Doolaard.
In 1926 produceerde hij zijn eerste dichtbundel en in 1991 wijdde het Letterkundig Museum een tentoonstelling aan den Doolaard. Daartussenin heeft hij nog veel boeken geschreven en prijzen ontvangen.

Dit boek is niet heel erg typerend voor de tijd waarin het gepubliceerd werd, het is natuurlijk wel ouderwetse taal, maar het heeft hele moderne opvattingen.