Boekverslag 6.
Naam: Gwen
Klas: H5B
Naam docent: Mr. R.
Naam auteur: Harry Mulisch
Titel: Twee vrouwen.
Jaartal eerste druk: Oktober 1975

Verwachting.
Toen ik het boek zag leek het me een saai boek, want de voorkant van het boek liet niet veel zien over de inhoud van het boek. De foto van de schrijver was de voorkant.

Eerst reactie.
Ik kon niet snel in het boek komen, ik dacht ik lees wel verder misschien wordt het nog wel leuker.


Samenvatting.
Laura Tinhuizen, dochter van een Leidse professor die een beroemd boek heeft geschreven over Provençaalse troubadours, heeft in haar jeugd een hechte band met haar vader. De relatie tussen moeder en dochter is veel afstandelijker. Laura studeert enkele jaren kunstgeschiedenis en trouwt op 23-jarige leeftijd met Alfred Boeken, een kunstcriticus. Het huwelijk duurt zeven jaar en blijft kinderloos. Dat is de voornaamste reden om te scheiden. Tijdens haar huwelijk neemt zij een baan als conservatrice van het museum Zinnicq-Bermann, dat een belangrijke verzameling iconen in bezit heeft. De vader van Laura is inmiddels gestorven en volgens zijn wens in de Provence begraven. Laura’s moeder sukkelt met haar gezondheid en wordt verpleegd in een tehuis in Nice.

Vijf jaar na de scheiding met Alfred, die inmiddels hertrouwd is met Karin en twee kinderen uit dat huwelijk heeft, ontmoet Laura op een zaterdagmiddag in februari Sylvia Nithart. Sylvia woont in Petten en werkt als kapster in Egmond aan zee. Haar vader is opzichter bij het hoogheemraadschap. Tussen de 35-jarige Laura en de 20-jarige Sylvia ontstaat een verhouding. Sylvia trekt al snel bij Laura in. Voor Laura is een lesbische relatie iets totaal nieuws; Sylvia daarentegen zegt zowel met mannen als met vrouwen verhoudingen gehad te hebben. Het wordt al snel duidelijk dat Sylvia de baas is. Deze wil haar relatie absoluut geheim houden voor haar ouders. Zij vertelt thuis dat zij bij een student intrekt, ene Thomas, zogenaamd Laura’s zoon. Ook Laura probeert voor haar moeder de lesbische relatie te verbergen.
Op een dag in maart bezoeken Laura en Sylvia de dierentuin. Laura fotografeert Sylvia bij verscheidene dieren (krokodillen, slangen, leguanen en hagedissen) en bij het beeld van een tyrannosauriër. Op Sylvia’s aandringen neemt een toevallig voorbijkomende jongen een foto van hen samen. Daarna wil Sylvia op de foto met de jongeman.
De kennissenkring raakt langzamerhand gewend aan de verhouding tussen Laura en Sylvia. Als Alfred Boeken ter ore komt dat zijn ex-vrouw een lesbische relatie is aangegaan, belt hij Laura op en reageert nogal gepikeerd.
Op zekere dag komt Sylvia’s moeder naar Amsterdam om met Thomas kennis te maken. Laura is nerveus, raakt bijna in paniek als mevrouw Nithart naar een foto van haar zoon vraagt. Sylvia heeft de situatie volledig onder controle en komt te voorschijn met de foto die in Artis is gemaakt.
In Mei vliegen Laura en Sylvia naar Nice. Zij krijgen onenigheid over het bezoek aan Laura’s moeder. Sylvia wil mee, maar Laura wijst dit beslist af. ’s Avonds gaan zij uit eten en laten zij twee Franse jongens in de waan dat er wel wat met hen te beginnen valt. Het bezoek aan mevrouw Tinhuizen vindt in een gespannen sfeer plaats. Laura wil niet veel over haar nieuwe relatie loslaten, terwijl haar moeder maar blijft doorvragen. Plotseling verschijnt Sylvia, tegen de afspraak in. Door een verspreking van Laura doorziet mevrouw Tinhuizen de situatie: zij komt overeind en begint met haar stok op Sylvia in te slaan. Hals over kop verlaten Laura en Sylvia de tuin van het verzorgingshuis.
Terug in Nederland komt het gesprek op kinderen. Laura bekent dat zij heel graag kinderen had gewild; ze bleek echter onvruchtbaar te zijn. Sylvia vraagt of Laura zou willen dat zij een kind van haar kreeg. Het gesprek stokt vrij plotseling als Laura zegt dat dit nu eenmaal onmogelijk is. In de dagen erna komt geen van beiden terug op het onderwerp kinderen, maar Laura heeft sterk het gevoel dat er iets gaande is. Zij voelt een zekere spanning in de relatie; alsof er iets smeult.
Korte tijd later bezoeken ze een toneelvoorstelling in het kader van het Holland Festival. Het stuk heet Orfeus’ vriend en geeft een interpretatie van de mythe van Orfeus en Eurydike. In de pauze ontmoeten zij Alfred Boeken. Na afloop van de voorstelling praten ze nog wat na met Karin, Alfred, de schrijver van het toneelstuk en enkele bekenden uit de kunstwereld. Sylvia en Alfred praten enige tijd samen op het balkon buiten.
Niet lang daarna komt de verhouding in een kritiek stadium. Zij kennen elkaar nu bijna een half jaar. Sylvia gedraagt zich stug en zegt bijna niets meer. Als Laura of Sylvia een paar dagen naar haar moeder wil, knikt ze meteen. Zonder behoorlijk afscheid te nemen vertrekt Sylvia.
Als Laura na enkele dagen nog niets gehoord heeft, belt ze naar Sylvia’s ouders. Die weten van niets: hun dochter is nooit aangekomen. Laura raakt in paniek: als ze constateert dat Sylvia al haar kleren heeft meegenomen, begint ze te geloven dat Sylvia er met een of andere jongen vandoor is. Verdriet maakt na enkele dagen plaats voor woede. Dan belt Karin: Sylvia is er met Alfred vandoor. Van Karin krijgt Laura het adres van het liefdespaar: een obscuur hotelletje ergens aan de Amstel. Laura gaat er op af, probeert Sylvia om te praten, maar dat lukt niet. Uit het gesprek blijkt dat het initiatief van Sylvia uit is gegaan.
In de weken erna probeert Laura over haar verdriet heen te komen. Zij leest een boek dat van haar vader was: de brieven van Abélard en Héloise. Eind juli neemt Sylvia onverwacht contact op. Laura’s hoop vervliegt als blijkt dat Sylvia slechts om haar paspoort komt. Ze vertrekt met Alfred naar Londen. Als Sylvia weggaat valt het Laura op dat Sylvia veranderd is: harder, vrouwelijker.

Juist op het moment dat zij haar situatie geaccepteerd heeft, keert Sylvia terug: opgewonden, blij en… zwanger. Ze komt Laura haar kind brengen: ‘Nu blijf ik voorgoed bij je.’ (p. 143) Laura vindt dat ze het met z’n drieën (dus Alfred erbij) moeten uitpraten, maar Sylvia weigert in eerste instantie. Pas als Laura aandringt, stemt ze toe in een gesprek met Alfred, onder vier ogen, zoals deze telefonisch voorgesteld had.
Op de dag van het gesprek is Laura op haar werk: onrustig en gespannen. Dan gaat de telefoon: een politieagent meldt haar een ongeval met Sylvia. Laura snelt naar huis. Als ze de kamer in komt ziet ze direct dat Sylvia dood is. Drie schoten uit het pistool van Alfred hebben een eind aan haar leven gemaakt.
Enige tijd later krijgt Laura ’s nachts om vier uur het bericht dat haar moeder overleden is. Ze besluit nog dezelfde nacht in haar auto naar Zuid-Frankrijk af te reizen. Tegen zonsopgang passeert zij de Belgisch-Nederlandse grens, om half acht is zij op Frans grondgebied. Ze stopt kort om iets te drinken. In de loop van de ochtend arriveert ze in Parijs waar ze luncht. ’s Middags stopt ze na een lange rit in de buurt van Avallon. In een wegrestaurant ontmoet ze de schrijver van Orfeus’ vriend. Ze onthult niets over het drama met Sylvia. Ook vertelt ze niet waarom ze naar Nice reist.
In de buurt van Lyon is Laura getuige van een verkeersongeluk. In de omgeving van Orange betrapt zij zich erop niet meer met haar aandacht bij het autorijden te zijn: ze is oververmoeid en krijgt aanvallen van duizeligheid. Bij Avignon-noord besluit ze de snelweg te verlaten en een kamer te nemen. Bij het toeristenbureau hoort ze dat alle hotelkamers vol zijn, maar men kan haar wel aan een kamer helpen bij particulieren. In deze kamer schrijft Laura op wat haar overkomen is: het hier in samenvatting weergegeven verhaal.
Na een week staat het op papier.


De analyse.

Genre:
Dit verhaal is een psychologische liefdesroman gebaseerd op een mythe. Het behoort tot de non-fictionele teksten, omdat alles zeer realistisch wordt beschreven en zou een waar gebeurd verhaal kunnen zijn. Het boek is niet chronologisch geschreven.

Titel en ondertitel:
De naam van dit boek is ‘Twee vrouwen’. Deze titel is gekozen omdat het verhaal gaat over twee jonge vrouwen, die middenin hun leven staan en een heftige relatie hebben: Laura en Sylvia.
Bij dit boek is geen ondertitel.


Motto:
'... weer doorsidderde mijn hart
Eros, zoals de wind op de bergen in eiken valt'.
Het is gekozen uit het werk van Sappho.

Het motto illustreert door zijn woordkeus nog twee aspecten van Laura's liefde voor Sylvia. Het is een passie: Eros 'doorsiddert' haar. En het is iets dat haar overvalt, overkomt: ze is er niet op uit en zelfs niet op bedacht.

Motieven:
Het gaat over een relatie met een groot leeftijdsverschil en de problemen die daaruit voortvloeien. Er is ook een duidelijk moeder – dochter motief.
Een motief is dat Laura en Sylvia geen kinderen hebben en Laura dat graag wil om van haar moeder los te komen. Dit zorgt voor een paar problemen in hun relatie.
Nog een motief is het schuldmotief: doordat Laura de zwangere Sylvia met Alfred laat praten, wordt Sylvia vermoord. Laura voelt zich schuldig.

Thema:
De hoofdzakelijke thema van het boek is een relatie tussen twee vrouwen en de moeilijkheden die zo’n relatie met zich mee brengt.

Personages:
Laura Tinkhuizen:

Laura is de hoofdpersoon in het boek. Van Laura krijg je een heel goed beeld. Dit komt doordat je alles te weten komt over haar. Je weet precies wat ze denkt en hoe ze zich voelt. Laura is een gescheiden, kinderloos vrouw van 35 jaar oud. Ze houdt veel van kunst en weet daar ook veel vanaf doordat ze in een museum werkt. Laura is een goed mens. Een voorbeeld hiervan is dat ze medelijden heeft met Alfred terwijl hij eerst Sylvia van haar afpakt. Wel laat ze al haar vrienden vallen wanneer ze iets met Sylvia krijgt. Laura heeft een slechte band met haar moeder omdat de vrouw zich in het verleden te veel met Laura bemoeit heeft. Laura had wel een hechte band met haar vader gehad, tot zijn dood toe. Er worden namelijk alleen maar positieve fragmenten over haar vader verteld.

Sylvia Nithart:
Sylvia is 20 jarige kapster. Veel van haar gevoelens en gedachten kom je niet te weten. Sylvia is heel zwijgzaam en op zich zelf, maar wel erg bazig. Alles moet gebeuren, precies zoals zij het wil. Sylvia zit vol plannen en denkt altijd vooruit, vandaar ook de teruggehouden houding. Ze vit niet graag op een plaats. Sylvia’s ouders hebben een veel netter en rustiger beeld van hun kind dan ze eigenlijk is.

Alfred Boeken:
Alfred boeken is de ex-man van Laura. Hij is hertrouwd met Karin en heeft 2 zoontjes. Alfred is een mislukte schrijver en journalist. Hij verwacht niet veel van het leven en het leven zit hem ook niet echt mee. Hij is een onverwachte man, omdat hij van een lieve man omslaat in een wraakzuchtige moordenaar van Sylvia.

Karin Boeken:
Dit is de tweede vrouw van Alfred. Ze is een verschrikkelijke zeur en doet niets anders als klagen. Dan weer over dat ze in een te klein huis wonen of over dat de kinderen zo’n troep maken.

Meneer en mevrouw Nithart:
De ouders van Sylvia hebben nog redelijk ouderwetse opvattingen wat betreft lesbiennes. Daarom mogen zij van Sylvia niet vond het een heel mooi boek. Ik moest er natuurlijk wel rekening mee houden dat dit verhaal in 1975 geschreven is, want toen was homoseksualiteit iets waarover niet gesproken werd. Het einde was wel heel erg dramatisch, zoiets had ik echt niet verwacht. Dat is ook wel leuk, want als je het hele boek kunt voorspellen is er ook niet veel meer aan. weten dat ze iets met Laura heeft. Ze verzinnen een verloofde voor haar die ze Thomas dopen. Hij is de zoon van Laura. Meneer en mevrouw Nithart geloven dit alles.

De moeder van Laura: Zij zit in een verpleegtehuis in Nice. Er wordt niet veel over haar karakter verteld. Laura had niet zo’n goede band met haar en vertelde haar daarom ook niet dat ze een relatie met Sylvia heeft.


Tijd:
Het verhaal speelt zich af in ongeveer één jaar van de twintigste eeuw.
Het verhaal kan eigenlijk wel altijd spelen. Een relatie tussen twee mensen. Het is een lesbische relatie en dat is wel raar voor die tijd.
In dit boek worden voornamelijk flashbacks gebruikt. De schrijfster (Laura) die in dit boek het verhaal schrijft, schrijft dit als ze op een kamer zit, op weg naar de begrafenis van haar moeder. Ze schrijft dit als alles wat er het afgelopen jaar met haar gebeurt is. Helemaal op het einde van het boek, staat een stukje in het “heden” geschreven, iets wat ze nu denkt.

Ruimte:
Dit verhaal speelt zich af in een stad in Nederland: Amsterdam. Voornamelijk in het appartement van Laura. Maar ze gaat ook wel is ergens heen waar iets afspeelt. Vooral Frankrijk is een belangrijke plaats voor dit verhaal. Omdat Laura hierheen moet om haar moeder te begraven. Omdat ze naar Frankrijk rijdt zoekt ze ergens een kamer. Om te overnachten. Op deze kamer schrijft zij haar hele verhaal op.

Vertelperspectief:
Het verhaal volgen we door de ogen van Laura, zij heeft het verhaal geschreven over haar leven. Ze is dus zowal de verteller als personage in het verhaal. Het is vertelt door een ik perspectief.

Spanning:
Er is niet veel spanning. Het verhaal gaat over 2 lesbische vrouwen en hun relatie. Ik vind dat er niet veel spanning is. Het is gewoon een waar gebeurd verhaal zonder bijzonderheden.

Stijl:
´Mijn kamer is ingericht in neo-gothische stijl anno 1890, met meubels die ik tot nu toe alleen op de franse vlooienmarkt heb gezien. Het bed, de stoelen, het spookachtige buffet, alles is in van zwart, hoog, puntig gedraaid hout+ aan de muur hangt een ingelijste reproductie van het lezende meisje van Fragonard, de enige kleur in de kamer.´ (bladzijde 61)
Er komen niet veel moeilijke woorden in het verhaal voor. Er wordt veel in detail geschreven, het landschap, ruimtes en andere voorbijschietende beelden.



Verwerkingsopdracht.

Lieve Sylvia,

het is nu alweer bijna een maand geleden dat ik afscheidt van je heb moeten nemen. Ik heb het er erg moeilijk mee gehad want ik dacht dat we een leuke tijd tegemoet zouden komen.
Ik was ook ontroostbaar toen je weg was gegaan van mij. Je zei dat je enkele dagen naar je ouders zou gaan en vrijdag zou bellen. Maar ik heb niks gehoord en belde daarom je ouders. Die zeiden dat ze van niks wisten en dat je niet was aangekomen. Ik raakte in paniek want misschien was je wel wat overkomen. Toen ik in je kast keek waren al je kleren weg, ik kon het niet geloven dat je er met een of andere jongen er vandaag was. Maar dan belt Karin, ze vertelde dat je er met Alfred van door was en dat Alfred Karin had achter gelaten met de kinderen die hij zo graag wou hebben. Ik kreeg het adres van Karin en ben toen naar je toe gegaan om te praten. Je zei dat je uit je zelf weg was gegaan.
In de weken erna probeerde ik over het verdriet heen te komen.
Eind juli nam je weer contact met me op je wou je paspoort komen halen. Toen je bij me thuis was vertelde je dat je met Alfred naar Londen ging.
Toen ik het eindelijk accepteerde dat je ik je niet meer terug zou zien.
Maar na een tijdje keerde je terug. Je vertelde dat je zwanger was en dat je het speciaal voor mij allemaal had gedaan omdat je graag een kind wilde. Je vertelde dat je voorgoed bij me zou blijven en dat we een leuk gezinnetje zouden krijgen.
Maar ik vond dat je het eigenlijk wel met Alfred moest uitpraten over de situatie die zich speelde. Je weigerde dit maar ik drong aan om met Alfred onder vier ogen te spreken. We hadden hem opgebeld en hij zou de volgende dag komen. Op de dag van het gesprek zat ik op me werk ik was onrustig en gespannen. Maar toen ging de telefoon; een politieagent meldt dat er iets met je was overkomen. Ik werd snel gebracht naar mijn huis. Toen ik de kamer in kwam zag ik je levenloos liggen. Drie schoren uit het pistool van de vieze vuile klootzak Alfred.
Ik hoop dat je nu in vrede leeft en je hoeft over mij geen zorgen te maken ik red het wel.


Liefs, Laura.

Eindoordeel.
Ik ben niet super enthousiast over het boek. Mensen zeiden dat ik het boek echt moest lezen, en het was zelfs op reclame. Dus ik dacht die moet ik lezen, maar ik heb me vergist ik vind het niet echt een leuk boek.
Alles wordt wel nauwkeurig beschreven. Maar deze gebeurtenissen zijn niet boeiend met elkaar verbonden. Dit komt doordat alle gebeurtenissen flashbacks zijn. De ene keer is Laura op weg naar Nice en even later is ze met Sylvia uit eten. De enige spanning die in het boek zat was aan het einde van het boek als Sylvia is vermoord. Wat mij erg verbaasde was dat Sylvia wat kreeg met Alfred. Dat had ik totaal niet verwacht. Want ik dacht dat ze lesbisch was. Sylvia begon wat met Alfred om een kind van hem te krijgen voor Laura. Dit is erg ongeloofwaardig want je begint toch niet met iemand een relatie omdat je kind wil. Sylvia wil een kind omdat Laura dat graag wilde. Omdat Alfred de ex-man van Laura is zou dat kind indirect van Laura zijn. Dit is natuurlijk onzin en ongeloofwaardig. En ik denk dat het niet vaak voorkomt in de realiteit.
Ik had verwacht dat het boek heel anders zou aflopen. Het boek loopt slecht af, iets wat ik niet had verwacht. Laura krijgt gewoon twee keer een klap te verwerken (als Sylvia bij haar weggaat en als ze is vermoord). En dan wil ze zelf ook nog dood.
De taal die gebruikt wordt is heel duidelijk en makkelijk.
Saaie stukken waren er wel, ik vond de stukken wanneer Laura onderweg is naar Nice erg saai. Er gebeurt dan gewoon helemaal niets, deze stukken zijn natuurlijk wel nodig voor het geheel maar leuk vond ik ze niet.
Dit boek vond ik best moeilijk te lezen. Alles is wel geschreven in duidelijke taal, maar er zijn veel achterliggende bedoelingen en flashbacks.
Het was wel een goed boek om te lezen, maar ik denk dat ik zoiets niet snel weer zou lenen bij de bibliotheek.
Ik denk het meer een boek is voor mensen die houden van lesbisch verhalen of zo iets dergelijks. Ik weet nu zeker dat ik zo’n boek nooit meer zou lezen.

Evaluatie.
Omdat ik bij het eindoordeel al heb aangegeven vond ik het geen super leuk boek. Daarom ging het lezen vermoeiend en deed ik er best lang over. Na het lezen van het boek was ik begonnen met het maken van het boekverslag. Tijdens de les krijgen wij een verwerkingsopdracht.