Socrates’ leven en dood door Plato

De belangrijkste thema’s zijn het prijzen van goden,liefde en homoseksualiteit, vroomheid, rechtvaardigheid en geloofwaardigheid. Het eerste verhaal gaat vooral over het prijzen van goden en homoseksualiteit. In het tweede verhaal komt vroomheid uitgebreid aan de orde. In het derde verhaal gaat het over rechtvaardigheid van het veroordelen van Socrates. In het laatste verhaal gaat het over geloofwaardigheid, omdat hij wel kan ontsnappen, maar hij wil dat niet omdat hij daarmee zijn geloofwaardigheid verliest.

Godsdienst is heden ten dage nog steeds een belangrijk onderwerp. Godsdienst is echter in de afgelopen vijftig jaar wel steeds minder belangrijk geworden. Homoseksualiteit wordt door de meeste mensen gewoon geaccepteerd. Wat ik wel opvallend vond was dat in het boek homoseksualiteit bijna belangrijker werd gevonden dan heteroseksualiteit, dat is tegenwoordig eerder omgekeerd. Vroomheid, rechtvaardigheid en geloofwaardigheid zijn thema’s die denk ik altijd wel belangrijk blijven.

5. hoofdpersoon

De hoofdpersoon van het verhaal is Socrates. Hij is een zeer bekende filosoof en door veel mensen worden zijn ideeën zeer gewaardeerd. Echter niet door iedereen, wat ook uiteindelijk ook zijn dood werd. Socrates is een unieke persoonlijkheid. Hij is tegendraads, en vind het belangrijk om zijn bevindingen met iedereen te delen. Hij houdt zich dan ook niet altijd aan de wet. Socrates hecht veel waarde aan zijn geloofwaardigheid, en als hij zijn geloofwaardigheid niet zo belangrijk had gevonden, had hij kunnen ontsnappen uit de gevangenis. Maar Socrates vond het erg belangrijk dat zijn ideeën voortleefden en dat kan het beste als je zo geloofwaardig mogelijk bent. Hij zag het dan ook als zijn plicht om zijn ideeënte verspreiden. In het boek wordt wel wat over goden gepraat, maar niet over de verhoudingen tussen mensen en goden onderling. Het gaat er in het boek vooral over wat een god zo belangrijk of juist niet belangrijk maakt. Over het gedachten van de hoofdpersoon wordt niks verteld. Je zou dit wel op kunnen maken uit de manier waarop hij praat. Op de manier waarop hij praat kan je opmaken dat hij overal over nadenkt. Hij is altijd op zoek naar het ware en wat de betekenis erachter is. Plato citeert alleen wat Socrates heeft gezegd, hij verwerkt zijn eigen visie er niet in.

6.   tijd

Het verhaal speelt zich waarschijnlijk af tussen ongeveer 440 voor Christus en 399 voor Christus. Het feest speelt zich denk ik pas af als Socrates minimaal dertig jaar oud  is, dat is 440 voor Christus. Het laatste gedeelte gaat over de dood van Socrates, hij overleed in 399. Vandaar dus die tijd. In het boek gaan de filosofen met elkaar om op een hele beleefde manier. Op de manier van praten laten ze vaak blijken dat ze de andere filosofen veel belangrijker vinden dan zichzelf.  Ze tonen veel respect naar elkaar en prijzen elkaar dan ook vaak. Zelfs in de rechtszaak blijven beide partijen respect tonen voor elkaar. Vrouwen komen in dit verhaal niet voor, net als kinderen.

7.   plaats en ruimte

Het verhaal speelt zich af in Athene. Dat weet je doordat Socrates zegt dat hij burger is van Athene en dat hij niet wil vluchten naar een ander land om de doodstraf te ontlopen. Als je wat specifieker wilt zijn kan je zeggen dat het eerste verhaal zich afspeelt bij een filosoof thuis en het vierde verhaal in een rechtbank. De plaats waar het verhaal zich afspeelt is niet echt belangrijk voor het verhaal.  Dat is nu eenmaal de plaats waar Socrates woont.

8.   tijdsstructuur

Het verhaal is chronologisch verteld, je begint bij een feestje waar Socrates is, en eindigt met de dood van Socrates. In het verhaal komen vaak flashbacks voor om dingen uit  te leggen. Socrates heeft niet alles wat hij zegt zelfbedacht, en blikt daarom af en toe terug naar gebeurtenissen die hem die wijsheid opleverde. De functie van de afwijkingen in de chronologie is dat men op die manier beter kan illustreren hoe men op een bepaald idee is gekomen.

9.   perspectief

Het verhaal wordt verteld vanuit het perspectief van Plato, oftewel de derde persoon. Plato weet natuurlijk niet precies hoe het verhaal is gegaan, maar hij probeert het wel zo goed mogelijk na te vertellen. Je kan zeggen dat er een auctoriale verteller is, maar dat klopt dus niet helemaal. Want Plato weet niet precies alles wat er gebeurd is. De verteller weet dus niet alles, maar wel bijna alles. Er zijn geen bijzonderheden met betrekking tot het perspectief.

10.   ironie

Het verhaal wordt verteld op de manier waarop het gebeurd is. Dat is dus op een zakelijke manier, er zit niks ironisch in. Plato probeert het verhaal zo goed mogelijk na te vertellen. Plato zelf maakt geen gebruik van dramatische ironie, maar de vertaler wel een beetje. De vertaler heeft een voorwoord waarin hij alvast verklapt wat er allemaal wel niet gaat gebeuren.

11.   waarom behoort de gelezen tekst tot de wereldliteratuur?

Het verhaal behoort tot de wereldliteratuur omdat het een goed beeld geeft van de filosofische kennis in die tijd en vooral omdat er een paar hele goede filosofische theorieën instaan. Het is op een goede manier beschreven, die de theorieën duidelijk uitlegt op  een manier waarop je het snel snapt. De manier waarop hij ze beschrijft is erg goed gedaan. Het boek leest prettig. Ook is het geschreven op een manier die je het idee geeft dat jij ook bij alle gebeurtenissen zelf aanwezig bent. Ik vind het verwonderlijk dat er in die tijd al op zo’n manier werd nagedacht over het leven. Ikzelf heb namelijk altijd het idee gehad dat ze in de oudheid nog niet erg slim waren, maar ik had niet verwacht dat ze in die tijd al op zo’n hoog niveau konden lezen en schrijven.  Het boek weergeeft op een ontzettend goede manier hoe het leven van Socrates eruit zag. Socrates was een van de belangrijkste filosofen en daarom is het belangrijk een van de weinige boeken die over hem geschreven is om die te gaan lezen.

Het verhaal behoort tot de wereldliteratuur omdat het een goed beeld geeft van de filosofische kennis in die tijd en vooral omdat er een paar hele goede filosofische theorieën instaan. Het is op een goede manier beschreven, die de theorieën duidelijk uitlegt op  een manier waarop je het snel snapt. De manier waarop hij ze beschrijft is erg goed gedaan. Het boek leest prettig. Ook is het geschreven op een manier die je het idee geeft dat jij ook bij alle gebeurtenissen zelf aanwezig bent. Ik vind het verwonderlijk dat er in die tijd al op zo’n manier werd nagedacht over het leven. Ikzelf heb namelijk altijd het idee gehad dat ze in de oudheid nog niet erg slim waren, maar ik had niet verwacht dat ze in die tijd al op zo’n hoog niveau konden lezen en schrijven.  Het boek weergeeft op een ontzettend goede manier hoe het leven van Socrates eruit zag. Socrates was een van de belangrijkste filosofen en daarom is het belangrijk een van de weinige boeken die over hem geschreven is om die te gaan lezen.

12.  Eigen mening

Het verhaal heeft me erg geboeid, iets wat ik niet had verwacht. Dit komt omdat er een paar ontzettend interessante stukken in zitten, waarvan ik niet wist dat ze in die tijd op zo’n manier dachten. Stukken over de goden boeide me niet zo, maar bijvoorbeeld een stuk uit het boek over homoseksualiteit vond ik erg bijzonder om te lezen. Blijkbaar waren een paar filosofen homoseksueel, en het kwam er bijna op neer dat homoseksualiteit beter is dan heteroseksualiteit. De hoofdpersonage uit het boek, Socrates is vaak erg koppig, en dat maakt hem juist zo sterk. Als hij iets vind, dan houd hij zich daaraan, en hij zou er alles aan doen om zijn geloofwaardigheid te behouden. Ikzelf zou zodra ik de doodstraf zou kunnen voorkomen vluchten, maar hij koos voor zijn geloofwaardigheid. Ik denk dat als hij op deze manier niet was gestorven en gevlucht was, dat zijn theorieën later misschien niet eens zo belangrijk waren geweest. Omdat Socrates in een heel andere tijd leefde dan nu, zijn veel opvattingen niet meer echt meer van toepassing op het heden, maar in veel van zijn uitspraken zit toch een kern van waarheid. Het niet ontvluchten van de doodstraf, klinkt heel dom, maar zijn argumentatie waarom hij het niet doet is goed doordacht en klopt. Zo zijn er veel dingen waar ik het niet meer helemaal mee eens ben, maar als je er echt over na gaat denken, zit er wel een kern van waarheid in. Ik vond de ideeën van Plato  waarover ik heb gelezen er waardevol. Het geeft een andere manier van tegen bepaalde dingen aan te kijken. Het geheel van denken dat Socrates had geeft mij nu een beter beeld wat filosofie precies is. Ondanks dat we Filosofie al hebben afgesloten, snap ik nu pas waarom de ideeën van Socrates zo waardevol waren. Citaat één gaat over het moment waarop Socrates kan vluchten, maar het niet doet. Hij wil de weg van god volgen, en niet zelf zijn eigen lot bepalen.

‘Nu laat het dan, Kriton. We moeten het maar zo doen, nu de god deze weg wijst.’ Blz. 138

Zijn redenatie die hij erbij heeft klinkt logisch, maar toch zou ik vluchten. Ik denk dat het verschil van denken zit tussen dat hij denkt dat er een god bestaat, en ik denk van niet.

Citaat twee:

‘Jullie zien wel dat Socrates een passie heeft voor mooie jongens.’

Nadat ik eerder had geconcludeerd dat Socrates biseksueel is, staat hier ook nog dat hij van jongens houdt. Bij het woord ‘jongens’ denk ik al snel aan mannen jonger dan 25. Ik kreeg hierbij nog een aparter idee van het liefdesleven van Socrates.