Schrijver, titel, genre.

P.F. Thomése, “Schaduwkind”, uitgeverij ‘Contact’, Amsterdam-Antwerpen, 2003.
Genre is een novelle. Het heeft ook wel wat van een roman, maar het neigt toch meer naar de novelle.

Verhaaltechniek.

1. Ruimte (plaats en tijd).
Het verhaal speelt zich op twee plekken af: in het ziekenhuis en bij P.F. Thomése thuis, om en om. Het is realiteit, “vandaag de dag”. Dat merk je aan de gebruikte woorden: o.a. ‘infusen’, ‘elektroden’ en ‘sondes’.

2. Verhaalfiguren.
De belangrijkste persoon is Isa, de dochter van P.F. Thomése en zijn vriendin. Maar je weet maar heel weinig van haar. Ze is op een vrijdagavond om tien voor half negen geboren.
Daarnaast heb je Isa’s vader, P.F. Thomése. Van hem weet je ook niet veel. Hij heeft een vriendin en een overleden dochtertje. Hij woont in een appartement in “het Dal der Mieren” (p. 7). En voor de geboorte van zijn dochter en voor de komst van zijn vriendin leidde hij een nogal egoïstisch en uitzichtloos leven. Dat veranderde voor hem hij een vriendin en dochter kreeg.

3. Vertelwijze.
Het verhaal is absoluut niet chronologisch. Het ene moment bevind het verhaal zich bij P.F. Thomése thuis, dan weer in het ziekenhuis en ook nog wel eens in zijn hoofd, bij zijn gedachten.

4. Motieven.
Er zijn verschillende motieven in dit boekje.
Eén motief is het steeds opnieuw vertellen van het overlijden van zijn dochtertje. Dat is op p. 100 een heel hoofdstukje: “En toen kwam het moment waarop wij haar zouden moeten zien sterven. (…) Pas toen ik er niet was, kon het gebeuren. De infusen, elektroden en slangen werden weggehaald, de tellers sprongen op nul. Een zucht, zei je.”
Nog een motief is dat de schrijver steeds allemaal dingen ziet en het zich wil blijven herinneren om het haar later te vertellen: “Mijn blik moest alles bewaren, ik mocht niks vergeten. Ik keek voor twee, want alles wat ik zag, moest ik later aan mijn liefste meisje vertellen”.

5. Thema.
Ik denk dat het thema ‘rouwverwerking’ is. Dit boekje is geschreven voor zijn dochter, en je leest zijn eigen emoties. Hij is ontzettend verdrietig, als een steen, die alleen nog kon breken (p. 19). Door zijn verhaal te vertellen, verwerkt hij het overlijden van Isa.

6. Titelverklaring.
Thomése zegt zelf: “Als er nog iets is, dan houdt het zich op in de schaduwplekken waar het licht (en dus het oog) net niet kan komen.
Geen hemel, maar aarde. Geen engeltje, maar een schaduwkind. Een lelie onder de bomen. (p. 42)”

7. Schrijfstijl.
Het boek is als een soort dagboek geschreven. Het is niet dagelijks een verhaaltje met datum erboven, maar het is wel te vergelijken met een dagboek, omdat je in een dagboek ook jezelf even helemaal ‘uitschrijft’, je zet alles wat je dwars zit op papier. Dat is in “Schaduwkind” ook zo.

Beoordeling.

De gebeurtenis van het overlijden van zijn dochtertje vond ik erg realistisch geschreven, maar ook wel erg poëtisch, omdat hij zichzelf vaak vergeleek (p. 36, 76 e.a.). Het maakte wel indruk op me.
De personages deden me niet veel. Het is natuurlijk afschuwelijk als je dochter zo kort leeft, maar ik had niet bij het lezen een ‘klik’ met die personages.
De opbouw was apart, maar niet irriterend om te lezen. Je waant je in de hele gedachtegang van de schrijver, ook al waren er momenten van ‘switchen’ van de ene plek naar de andere.
Het taalgebruik was niet altijd even netjes. Af en toe een vloek, waar je snel overheen las. En opmerkelijk was, dat de schrijver toch wel dingen van de bijbel wist (p. 80). Misschien is hij met de bijbel opgegroeid en heeft het later vaarwel gezegd, want een christen geeft niet zulke vloeken. Toch drijft hij ook een beetje de spot met geloven, niet alleen het christendom (p. 63). Dat is erg jammer.

Eindoordeel.
Een redelijk mooi boek, met hele mooie stukjes . Omdat ik voor het maken van het verslag stukjes terug moest lezen en opzoeken, las je fragmenten opnieuw. Dan lees je het nog een keer, en snap je het beter.
Ik zou het boek nooit zelf hebben uitgekozen, omdat het niet opvalt, het is heel klein, en ik lees eigenlijk nooit literatuur. Toch wel de moeite waard!