Renout van Montalbean en de vier Heemskinderen door Onbekend

Renout van Montalbean en de vier Heemskinderen

Titel: Renout van Montalbaen
Jaar van 1e uitgave/ geschreven in: 12e eeuw
editeur: Hessel Adema
Welke druk van deze editie:1e druk
Plaats en jaar van uitgave: Leeuwarden, 1998

Titelverklaring

Het boek gaat over een man: Renout. Hij is een van de vier Heemskinderen en het hele verhaal draait eigenlijk om hem. In zijn leven wordt Renout een machtige graaf en laat hij een kasteel bouwen op de rots van Gironde. De rots bestond volledig uit marmer en Renout noemde zijn kasteel dan ook Montelbaen. Hij werd toen Renout van Montalbaen genoemd (zo komt het boek dus aan zijn titel).

Verhaalsoort

Het is een voorhoofdse ridderroman want er alle 1882 regels zijn gedicht, het verhaal speelt zich af in de tijd van Karel de Grote en de meeste ridders zijn moedig, sterk en trouw aan hun leenheer. Vrouwen spelen nauwelijks een rol in het verhaal.

Citaat 1:
“Ende eer soe twort vulseide,
Amijn die hant verdroch,
Daer hi de vrouwe mede sloch
So vruchtelijc enen slach
Dat soene horde no sach.”

Citaat 2:
“Reinout antworde saen:
‘Entrouwen, ic sal die vaert bestean.
Danne lietic dor ne gene noet,
Al waendicker bliven doet!’”

Opbouw

Indeling en tekstsoorten in het boek
Het boek is niet onderverdeeld in hoofdstukken of nummers. Het verhaal loopt achter elkaar door. Er is alleen een witregel als er een nieuw fragment begint. Het oorspronkelijke boek is namelijk in negen fragmenten gescheurd. Drie fragmenten hiervan waren niet meer te lezen, deze drie fragmenten zijn vervangen door (in het Nederlands) cursieve teksten tussen een aantal fragmenten. In de middeleeuwse tekst is dan een witregel, de tekst in het middeleeuws is dus niet compleet, (het mist drie stuken). De schrijver heeft geen hoofdstukken gemaakt, ik denk dat hij dat gedaan heeft om de spanning er in te houden. Je kunt namelijk nergens stoppen en je moet het verhaal dus in één keer uitlezen. Op die manier blijft het verhaal spannend.

Handelingsverloop

Korte inhoud
Op het kroningsfeest van de zoon van Karel de Grote wordt Renout zwaar beledigd. Hij dood de nieuwe koning en vlucht met zijn drie broers. Eerst vluchten ze naar koning Saforet. Als blijkt dat hij ook tegen hen is, doden ze hem. Vervolgens vluchten ze opnieuw naar koning Yewe. Dit is de aartsvijand van Saforet, en daarom beschermd hij de broers die voor hem vechten. Uiteindelijk verraad Yewe de vier ridders, maar hij geeft Reinout wel een stuk land en zijn dochter. Aan het eind van het boek vlucht Reinout in zijn eentje naar Duitsland waar hij sterft.

Beginsituatie
Het boek heeft een informatieve opening. In het eerste fragment wordt namelijk kort de situatie uitgelegd en de personages worden voorgesteld. Ook de relatie tussen alle personages wordt bekend gemaakt.

Einde
Het verhaal heeft een gesloten einde want alle vragen zijn beantwoord. Renout is dood en zijn moordenaars worden gepakt en ook gedood. Er is dus verder niks meer om zelf in te vullen.

Happy end
Het boek heeft geen happy end want het loopt voor niemand goed af: Renout is dood en degene die blij waren dat hij dood is, worden ook vermoord. Het eindigt dus best wel slecht.

Vertelwijze

Vertelperspectief
Het is een auctoriaal verhaal want af en toe zegt de verteller dat hij dat maar niet verteld. Het is dus een ikverteller, maar hij zit zelf niet in het verhaal, hij kent overigens wel de gevoelens van de personages. Ook weet hij wat ze denken en willen.

Citaat:
“Hi wilt gerne gedroge,
Dat hem Renout, die heelt vercoren,
Of dade slaen sine rechten voet.
Dit ontboet Yewe, des sijt Vroet,
Dat men hem die herte ute snede,
Daer hi de verranesse mede dede.
Hi hadde wel verdient die doet,“

Verhaalfiguren

Hoofdfiguur
Over de personages in dit boek is niet zoveel bekend. De hoofdfiguur in het verhaal is Renout, zijn innerlijk staat eigenlijk nergens beschreven. Nergens staat hoe hij zich voelt, ik denk dat mannen dat in de middeleeuwen ook niet mochten laten merken: ze moesten stoer en sterk zijn en kende geen gevoel of emotie. Hij is dus een flat character. Het uiterlijk van Renout wordt wel beschreven. Hij is een grote en sterke man, de sterkste van zijn (oudere) broers. In het boek wordt dit allemaal beschreven in de cursieve stukken, die kan ik niet gebruiken als citaat omdat het niet is geschreven in het middeleeuws. Wel heb ik een klein stukje (citaat) gevonden waarin Renout (en zijn broers) als groot en sterk naar voren komen.

Citaat:
“Vier ruddren van snelle lede
Comen gewapent hier gereden
Ende hebben maer een ors beschreden.
Si scinen ooc vab schonen seiden.
Bi Gode, die mi geboot,
Tors es bagel ende groot!’“

Bijfiguren
De bijfiguren in dit verhaal zijn:
- Ritsaert, Writsaert en Adelaert; dit zijn de broers van Renout, samen zijn ze de vier Heemskinderen.
- Yewe; de koning die Renout beschermd en hem uiteindelijk verraad.
- Clarisse; de dochter van koning Yewe en de vrouw van renout.
- Karel de Grote; de koning die boos is op Renout omdat hij zijn zoon heeft vermoord.
- Malegijs; de oom van Renout, hij helpt Renout zich staande te houden.

Ruimte

In dit boek zijn heel veel ruimtes. Renout en zijn broers komen op velen plaatsen: ze vechten in dorpen en bossen, maar komen ook bij rivieren en kastelen. Er zijn twee belangrijke ruimtes: het kasteel van Yewe en het kasteel van Renout. Deze twee kastelen zijn belangrijk omdat er veel belangrijke beslissingen worden genomen en Renout daar het grootste deel van de tijd is. De ruimtes zijn dus niet toevallig want beslissingen konden alleen daar genomen worden, je neemt geen leven of dood beslissingen in het bos. De sfeer van de kastelen geeft heel goed de sfeer van het verhaal weer, want het is een ridderverhaal. De ruimte is overigens geen belangenruimte want het doet niks met het gevoel van de hoofdfiguur (denk ik). Renout laat zijn gevoelens helemaal niet zien ook niet door de ruimte. De kastelen (ruimte) geven geen aanwijzing voor het thema.

Tijd

Tijdsverloop
Het verhaal is chronologisch, want alles wordt op volgorde verteld en er zitten geen flashback of iets dergelijks in. Het verhaal is een niet-continu vertellend verhaal want af en toe worden er enorme tijdsprongen gemaakt. Zo heeft Renout plotseling een aantal kinderen. Dit betekend dus dat we een aantal jaren verder zijn. In tachtig bladzijdes gaat Renout van een jonge man naar een oude man.

Flashbacks
Er zit in het hele verhaal geen enkele flashback. Er wordt nooit gedacht aan dingen die al geweest zijn.

Versnelling en vertraging
Er zit in dit boek geen tijdversnelling of tijdvertraging. Alles wordt op dezelfde manier beschreven en het ene deel wordt niet uitgebreider beschreven dan andere delen. Er wordt op geen enkele beschrijving diep ingegaan.

Historische tijd
Het boek speelt zich af in de Middeleeuwen, het is namelijk een echt ridderverhaal. Waarschijnlijk speelt het zich af in de tijd van Karel de Grote, dus ongeveer rond 750 na christus. Dat denk ik omdat Karel de Grote ook een rol heeft in dit boek, het verhaal moet zich dus wel in zijn tijd afspelen.

Motieven en thema
Motieven
Een van de motieven in dit verhaal is het eeuwige gevecht tegen de vijand. Iedereen vecht tegen elkaar en wat ook regelmatig terugkomt in dit verhaal is dat mensen onthoofd worden omdat ze een vervelende (maar soms wel goede) raad geven. Het vechten heeft maar een doel, namelijk vrij zijn. Dit is trouwens het motief omdat het daar om draait, (het regelmatig terug komt) en het geeft een duidelijke aanwijzing voor het thema.

Thema
Iedereen vecht voor zijn vrijheid en zelfbestuur.

Stijl

Stijlkenmerken
Wat vooral opvalt aan de stijl van de schrijver is dat hij korte zinnen van ongeveer vier tot zes woorden gebruikt. De laatste woorden rijmen ook telkens op elkaar. Verder valt op dat de ridders heel vaak bidden tot een heilige. Dat gebeurd meestal midden in de zin tussen komma’s, (bijvoorbeeld; “En, bij God, wellicht”). Verder wordt er in het boek bijna geen gebruik gemaakt van beeldspraak of bijvoeglijke naamwoorden. Voor de rest is mij niks opgevallen aan het boek.

Citaat:
“Die geift hem: hi salre saen
Ene vaste borch up doen staen.
Bi den Here van paradise,
Mach Renout, die helt van prise,
Kinder hebben, als hi sal,
Bi uwer dochter, heift hijs geval,”

Beoordeling

Wat je nu van het boek vindt
Ik vind het boek erg spannend, doordat er nergens gelegenheid was even te stoppen heb ik het in een keer uitgelezen. Wel vind ik het boek erg gewelddadig. Om de haverklap hakken ze elkaars hoofd eraf of raken er ridders gewond. Ook is het ieder voor zich, als je zelf maar overleefd. Daardoor zit er veel verraad in en kun je niemand vertrouwen. Dit maakt het boek nog spannender. Ik vind dat in het boek ook wel een soort humor zit. Heel vaak wordt er iemand vermoord en dat is gewoon heel normaal. Ze doen daar dan ook heel luchtig over, alsof het niks is dat weer een mensenleven voorbij is. De schrijver beschrijft deze gebeurtenissen ook zonder enige emotie. Hij schrijft gewoon, ‘een ridder trekt zijn zwaard, hakt het hoofd eraf en het hoofd valt op de grond.’ Dat vind ik best wel leuk en grappig om te lezen. Ook een beetje vreemd want er worden gewoon mensen vermoord en niemand doet er iets aan. Het was waarschijnlijk voor de schrijver niet echt de bedoeling dat ik het grappig zou vinden, voor hem was het de gewoonste zaak van de wereld. De stijl van de schrijver vind ik wel een beetje vervelend. De hele tijd worden in de zinnen heilige namen gebruikt. Dat leest een beetje vervelend, het onderbreekt het verhaal kort. Het tijdsverloop van dit boek vind ik wel goed gekozen, ook houd ik er van als het allemaal niet zo uitgebreid beschreven wordt, dan kun je tenminste in een stuk door lezen. Wel had de schrijver iets meer kunnen doen met de ruimte, die waren voor dit verhaal niet echt belangrijk. Maar kastelen zijn wel mooi om te beschrijven en ik zou best willen weten hoe een kasteel er uitziet van binnen. Al met al vind ik het een spannend boek, wat wel op een ‘vreemde’ manier is geschreven.

Wat je toen van het boek gevonden zou hebben
Als ik in de middeleeuwen zou hebben geleefd zou ik het een gewoon boek gevonden hebben. Ik denk niet dat de mensen het in de middeleeuwen erg spannend vonden omdat dit verhaal gewoon weergeeft hoe het er in de middeleeuwen aan toe ging. Ze keken niet op een man meer of minder. Voor hen zou het een gewoon geschiedenis boek zijn. Dit boek zou dan vertellen wie Renout van Montalbaen was en wat hij in zijn leven allemaal bereikt heeft. Ik denk dat ze het wel dat ze de manier van schrijven bijzonder zouden vinden; alles is gerijmd. Zelfs in de middeleeuwen moet dat bijzonder zijn geweest. De schrijver van dit boek kende 941 verschillende combinaties van woorden die op elkaar rijmen! Of eigenlijk nog meer, maar er ontbreken delen van het boek. Ik denk dat iemand uit de middeleeuwen geen problemen zou hebben met de stijl van de schrijver. Zo praatte ze namelijk in de middeleeuwen. Het constante noemen van heilige moet heel gewoon zijn geweest. Ik denk niet dat de mensen in de middeleeuwen het boek veel lazen. Er bestaan namelijk zoveel verhalen en voor hun is er niks bijzonders aan dit boek, weer een van de vele ridder verhalen uit hun tijd. Al wilde ze iemands hoofd afgehakt zien worden dan konden ze ook gewoon naar het kasteel in de buurt lopen en daar een kijkje nemen, dat hoefde ze niet in een boek te lezen. Ik denk niet dat de men het boek grappig vond, zoals ik al zei, was het de normaalste zaak van de wereld. Ook was het voor hen geen schokkend nieuws dat vrouwen zo achtergesteld werden, het leek wel alsof het koeien waren; verkocht door de boer om te kunnen overleven. Kortom de mensen vonden dit boek niet bijzonder en weinige zullen het gelezen hebben; alleen mensen die van de middeleeuwse geschiedenis hielden.